مسعود پزشکیان از گرانی بنزین خبر داده اما علت آن را متوجه مصوبات مجلس شورای اسلامی در روند بررسی لایحه بودجه ۱۴۰۴ دانسته و گفته «اگر مجلس برای واردات ارز اختصاص ندهد بنزین گران میشود». رئیس مجلس شورای اسلامی و چند نماینده این ادعای رئیس دولت را رد کردند. وزیر اقتصاد هم درباره بنزین میگوید «وقت اصلاحات رسیده است».
مسعود پزشکیان در بخشی از گفتگوی تلویزیونی شب گذشته در صداوسیمای حکومت به موضع ناترازیهای حوزه انرژی پرداخت و از احتمال افزایش قیمت خبر داد.
مسعود پزشکیان گفت: «وقتی برای واردات بنزین ارز اختصاص داده نشود یعنی باید از یکجایی جبران شود.»
او در ادامه گفت: «وقتی برای واردات بنزین دلار خرج میکنیم، پشت سر آن کسری میآوریم و کسری هم تورم میآورد. تورم به چه کسی ضربه میزند؟ به همان اقشار پایین. به همانهایی که ما نباید به آنها فشار بیاوریم. تورم یعنی از جیب محرومین و از جیب کارمندان برداشتن.»
رئیس دولت چهاردهم همچنین گفت: «حل ناترازی به سادگی نیست. باید بین کارشناسان اجماع ایجاد شود. بعد با مردم گفتوگو کنیم. باید مردم را مطمئن کنیم که از نظر معیشتی مشکل پیدا نمی کنند.»
ادعای پزشکیان درباره نقش مجلس شورای اسلامی در «گرانی بنزین» با واکنش محمدباقر قالیباف و چند نماینده دیگر مجلس شورای اسلامی روبرو شده است.
محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی گفت: «اختیار تعیین قیمت بنزین و فرآوردههای نفتی در دست دولت است.»
رئیس مجلس شورای اسلامی تأکید کرد که «مجلس به این موضوع ورود نخواهد کرد. اجازه دهید دولت کار خودش را انجام دهد.»
محمدباقر قالیباف همچنین گفته «طبق برنامه پنجم دولت میتواند قیمت بنزین را به فوب خلیج فارس برساند و این قانون برقرار بوده و ربطی به مجلس ندارد. حالا اینکه کسی توئیت زده و طبق آن بحث شده و به قانون توجه نمیشود موضوع دیگری است؛ ما نباید به حاشیهها برویم.»
محسن زنگنه نایب رئیس کمیسیون تلفیق لایحه بودجه ۱۴۰۴ نیز در توضیحاتی در جلسه علنی امروز مجلس شورای اسلامی درباره بنزین گفته «دولت موضوعی را در لایحه آورده که ربطی به مجلس ندارد. این اختیار دولت و شرکت نفت است که فرآوردههای نفتی وارد کند و هیچ محدودیتی هم ندارد. ای کاش دولت این بند را در لایحه نمیآورد.»
نایب رئیس کمیسیون تلفیق لایحه بودجه ۱۴۰۴ افزود: «دولت توپ را در زمین مجلس انداخته است که اگر واردات فرآوردههای نفتی را حذف کند بگوید که مجلس این کار را کرده است. این بند میگوید که دولت باید اجازه واردات فرآوردههای نفتی داشته باشد و ما با آن مخالفتی نداریم.»
محسن زنگنه افزود: «در این بین شاید دغدغه عدهای از نمایندگان این باشد که دولت هر چقدر بخواهد بنزین وارد کند لذا ما ردیف مشخصی در جداول برای واردات بنزین میگذاریم. این ردیف هم مربوط به این است که اگر دولت بخواهد از منابع بودجه عمومی دست به واردات بنزین بزند چون استفاده از منابع شرکت ملی نفت برای واردات جزء اختیارات دولت به شمار میآید.»
حمید رسایی نماینده دیگری بود که به سخنان شب گذشته مسعود پزشکیان واکنش نشان داد و گفت: «آقای پزشکیان دیشب گفتند با توجه به اتفاقی که در مجلس افتاده بنزین گرون خواهد شد. ایشون در ایام انتخابات بارها گفت من جلوی گران شدن بنزین را میگیرم؛ خب پای اون حرف بمونن یا اگر میخواد گرون بکنه بیاد بگه حرفهای اون موقع من کارشناسی نبوده و اینو گردن مجلس نندازد.»
مالک شریعتی عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی نیز در جلسه علنی امروز سهشنبه ۱۳ آذرماه و در جریان بررسی یک بند از لایحه بودجه سال ۱۴۰۴ درباره واردات فرآوردههای نفتی گفت که «گرانسازی و واردات راهکار رفع ناترازی بنزین و انرژی نیست.»
مالک شریعتی افزود که «ما باید جلو واردات بنزین را بگیریم و مجلس شورای اسلامی نباید اجازه دهد بنزین وارد شود. اگر همین رویه را در زمینه واردات بنزین ادامه دهیم در چند سال آینده باید کل بودجه کشور را صرف کنیم تا بنزین و گاز وارد کنیم. وی گفت: در شرایطی که بنزین در کشور خودمان قاچاق میشود ما باید راهکاری برای جلوگیری از قاچاق بیاندیشیم نه آنکه سراغ واردات برویم.»
مرتضی محمودی نماینده تهران در مجلس شورای اسلامی نیز گفت: «دولت مدام میگوید که ما ارز به اندازه کافی نداریم و در این شرایط سوال ما آن است که به چه علت و با وجود کمبود ارز، دولت به دنبال واردات بنزین است؟»
این نماینده مجلس شورای اسلامی نیز افزود که «متأسفانه ما در بهینهسازی مصرف سوخت و جلوگیری از قاچاق کوتاهی کردیم و به جای آنکه مدیریت خود در این زمینه را تقویت کنیم، میخواهیم سراغ واردات برویم که این کار درست نیست.»
مجتبی یوسفی عضو هیئت رئیسه مجلس نیز گفت که مجلس با هر گونه افزایش قیمت حاملهای انرژی، بنزین و گازوئیل مخالف است اما دولت میتواند به هر میزان که نیاز دارد بنزین وارد کند.
هرچند مسعود پزشکیان آنطور که محسن زنگنه گفته «توپ» گرانی بنزین را در «زمین» مجلس شورای اسلامی انداخته که وزیر اقتصاد معتقد است وقت «اصلاحات» درباره بنزین و کمبود آن فرارسیده است!
عبدالناصر همتی وزیر اقتصاد با اشاره به مشکلات مالی دولت گفته است: «وقت اصلاحات رسیده، یکبار برای همیشه باید به سمت اصلاح ناترازیها برویم.»
عبدالناصر همتی تأکید کرده که «امروز قاچاق بنزین وحشتناک است و از سوی دیگر مجبور به واردات بنزین هستیم و هیچ منطقی این را قبول نمیکند و تازمانی که وزیر دولت چهاردهم هستم تلاش میکنم جلوی قاچاق و رانت را بگیرم.»
دولت چهاردهم نیز افکار عمومی را برای گران کردن بنزین آماده میکند
افزایش قیمت بنزین یکی از موضوعات مورد بحث در ماههای گذشته بوده و هربار خبری درباره افزایش قیمت بنزین مطرح میشود، اندکی بعد یکی از مقامات دولتی این خبر را تکذیب میکند. برخی کارشناسان نیز افزایش قیمت بنزین را به دلیل کمبود تولید و ایجاد ناترازی در تولید و مصرف اجتنابناپذیر میدانند.
اینهمه در حالیست که جمهوری اسلامی تلاش میکند تجربه اعتراضات سراسری ۹۸ که در پی افزایش قیمت ناگهانی و شبانه بنزین رخ داد را تکرار نکند. یکی از مهمترین دلایل واکنشهای تند برخی مقامات و منتقدان حکومتی دولت درباره احتمال افزایش قیمت بنزین، نگرانی از شکل گرفتن دوباره اعتراضات سراسری در کشور است.
پیشتر مهرداد لاهوتی نایب رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی گفته بود که «دولت سیزدهم در سال ۱۴۰۳ برای واردات بنزین ۹۰ هزار میلیارد تومان در نظر گرفته بود، اما دولت چهاردهم برای واردات بنزین سال آینده ۶۵ هزار میلیارد تومان پیشبینی کرده است. معنای این تغییر اعداد شفاف و روشن نشان میدهد که دولت به احتمال زیاد میخواهد نرخ بنزین را در سال آینده افزایش دهد.»
این نماینده مجلس همچنین گفته بود «در جلسه اخیر کمیسیون تلفیق آقای پاکنژاد وزیر نفت، شفاف و روشن به نمایندگان مجلس اعلام کرد که گزینههایی برای نحوه افزایش قیمت بنزین در جلسه سرا قوا مطرح کردیم.»
یکی دیگر از اقدامات دولت که برخی ناظران آن را مقدمه افزایش قیمت بنزین عنوان کردند، آزاد کردن واردات بنزنی سوپر از سوی بخش خصوصی بود.
بر اساس مصوبه چند هفته پیش هیئت وزیران دولت پزشکیان، واردات و توزیع بنزین سوپر توسط اشخاص حقوقی دارای مجوز از وزارت نفت با قیمت غیریارانهای آزاد شد. همچنین اعلام شده این مصوبه بر اساس ماده ۹ آییننامه اجرایی تبصره ۸ قانون بودجه ۱۴۰۳ بوده است.
قیمت بنزین سوپر فوب خلیج فارس حدود ۱/۲ دلار است. در صورتیکه هدف دولت محاسبه قیمت بنزین وارداتی با قیمت فوب خلیج فارس باشد و این قیمت با دلار آزاد محاسبه شود، قیمت هر لیتر بنزین سوپر حدود ۸۰ هزار تومان خواهد بود. همچنین در صورت محاسبه با قیمت دلار مبادلهای یا همان ارز نیمایی، نرخ هر لیتر بنزین سوپر تقریبا ۶۱ هزار تومان برای هر لیتر خواهد شد.
وبسایت «روزگار خودرو» با محاسبه قیمت ریالی بنزین سوپر وارداتی توسط بخش خصوصی نوشته بود «اما آیا بنزین سوپر با چنین قیمتهایی خریدار دارد؟ باید منتظر ماند و دید!»
از سوی دیگر مسعود پزشکیان پس از آنکه به عنوان رئیس دولت چهاردهم و پیروز انتخابات ریاست جمهوری معرفی شد، در گفتگویی با وبسایت علی خامنهای به ناترازی بنزین اشاره کرده و گفته بود که «در حال حاضر برای خرید بنزین، هشت میلیارد دلار پول پرداخت میشود. یعنی بنزین را حدود ۳۰ یا ۴۰ هزار تومان میخریم، بعد ۱۵۰۰ تومان میفروشیم. خب تا کجا میتوانیم این کار را بکنیم؟»
او در مورد قیمت بنزین در جلسه دفاع از لایحه بودجه ۱۴۰۴، گفته بود: «امروز هزینه تمام شده بنزین بدون لحاظ قیمت نفت که شامل هزینه پالایش، هزینه حمل فراورده و هزینه جایگاه دارد؛ حدود ۸۰۰۰ تومان است. امسال حدود ۹۰ هزار میلیارد تومان و در صورت ادامه وضع موجود در سال آینده باید ۱۳۰ هزار میلیارد تومان واردات بنزین انجام شود و هر لیتر بنزین وارداتی بین ۳۰ تا ۴۰ هزار تومان هزینه دارد.»
پزشکیان در اظهار نظر دیگری گفته بود «هیچ منطقی وجود ندارد که ما بنزین را به قیمت دلار آزاد بخریم و به قیمت سوبسید دار بفروشیم.»
در زمان تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری زودهنگام تیرماه ۱۴۰۳ نیز علی عبدالعلیزاده رئیس ستاد انتخاباتی مسعود پزشکیان در یک کنفرانس خبری در خبرگزاری «ایرنا» با اشاره به ارقام ۲۵ و ۵۰ هزار تومان برای هر لیتر بنزین، گفته بود «هر قیمتی که برای بنزین کارشناسی شود، خواهید دید که آنچنان با آرامش و همکاری مردم جا میافتد!»