در شرایطی که استاندار تهران از بی‌اثر بودن تعطیلات کشور در مدیریت بحران انرژی و آلودگی هوا خبر داده، تعطیلات گسترده ادامه دارد و وزارت علوم و تحقیقات نیز دستور تعطیلی کلیه دانشگاه‌های سراسر کشور تا پایان ترم جاری تحصیلی را صادر کرد. سازمان اداری و استخدامی کشور نیز ساعات کار ادارات را تا پایان بهمن‌ماه شناور اعلام کرد.
وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در اقدامی عجیب با صدور بخشنامه‌ای، دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی در سراسر کشور را برای هفته پایانی نیمسال اول تحصیلی ۱۴۰۳-۱۴۰۴ تعطیل اعلام کرد.
وزارت علوم، تحقیقات و فناوری همچنین خواسته دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی استفاده از ظرفیت آموزش مجازی را در دستور کار قرار دهند. این در حالیست که مشخص نیست چند دانشگاه در کشور بسترهای آماده برای آنلاین کردن کلاس‌ها را دارند.
همچنین اعلام شده که این تصمیم با استناد به مصوبه ۵۹۳ شورای عالی برنامه‌ریزی آموزشی و به دلیل شرایط ویژه ناشی از آلودگی هوا، سرمای شدید، و کمبود سوخت برای گرم کردن فضاهای آموزشی اتخاذ شده است.
تعطیلات گسترده در اکثر استان‌های ایران به علت کمبود انرژی از نیمه آذرماه آغاز شد. در این مدت ادارات، مدارس و دانشگاه‌ها در دست‌کم ۲۳ استان ایران تعطیل شدند و بانک‌ها نیز با تعطیلی یا کاهش ساعت کاری روبرو شدند.
امروز پنجشنبه ۲۹ آذرماه نیز تعطیلی‌ها ادامه یافته و نه تنها محمدصادق معتمدیان استاندار تهران اعلام کرده که ۵۲ درصد آلودگی هوای تهران ناشی از عوامل متحرک، از جمله خودروها و موتورسیکلت‌های فرسوده است.
محمدصادق معتمدیان افزوده که تصمیم دولت برای تعطیلی‌ها در تهران فقط «بحران را از یک نقطه به نقطه دیگر برده» و مصرف سوخت را افزایش داده است.
استاندار تهران تأکید کرده که این تعطیلی‌ها موجب افزایش مسافرت‌ها، ترافیک بیشتر و افزایش مصرف بنزین و در نتیجه موجب افزایش آلودگی بیشتر شده است.
همانطور که استاندار تهران اعلام کرده آلودگی هوا در کلانشهرها همچنان ادامه دارد. بر اساس اعلام شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، آلاینده اصلی طی ۲۴ ساعت گذشته «ذرات معلق کمتر از ۲/۵ میکرون» بوده که میانگین آن به ۱۶۶ رسیده است. به این ترتیب هوای تهران بار دیگر در وضعیت «قرمز» قرار گرفته که برای گروه‌های حساس مانند کودکان، سالمندان، زنان باردار و بیماران از جمله بیماران قلبی و ریوی تهدیدی جدی به شمار می‌رود.
درواقع «آلودگی هوا» و «سرمای هوا» بهانه‌ای برای توجیه تعطیلی‌های گسترده از سوی دولت است که کمبود انرژی و ناتوانی دولت در تأمین گاز و برق مورد نیاز کشور عامل اصلی این تعطیلات است؛ ضمن اینکه نگاهی به درجه هوای شهرهای مختلف نشان می‌دهد هوا در ایران چنان سرد هم نیست که منجر به تعطیلاتی با این حجم شود!
به نظر می‌رسد مقامات دولتی امید چندانی به بهبود شرایط تأمین انرژی تا پایان سال ندارند و نه تنها دانشگاه‌های سراسر کشور، حتی در مناطق گرمسیر تعطیل شدند بلکه سازمان اداری و استخدامی کشور هم با انتشار بخشنامه‌ای از تغییر ساعت کاری دستگاه‌های اجرایی، شناور شدن ساعات آغاز و پایان کار و دورکاری الزامی خبر داده است.
در این بخشنامه آمده «هیئت دولت در جلسه روز یکشنبه ۲۵ آذرماه، با ابلاغ مقرره‌ای، اختیار تغییر ساعت کاری ادارات از ابتدای دی‌ماه تا پایان بهمن سال جاری و الزام به دورکاری کارمندان را به سازمان اداری و استخدامی کشور اعطا کرده است.»
بر اساس بخشنامه سازمان اداری و استخدامی کشور، ساعت آغاز به کار کارکنان تمامی دستگاه‌های اجرایی موضوع ماده ۵ قانون مدیریت خدمات کشوری، در واحد‌های ستادی -دستگاه‌های اجرایی ملی- مستقر در شهر تهران از ساعت ۸ تا ۹ صبح به صورت شناور و ساعت خاتمه کار نیز از ساعت ۱۴ تا ۱۵ به صورت شناور خواهد بود. همچنین ساعت آغاز به کار دستگاه‌های اجرایی در واحد‌های استانی ساعت ۸ صبح و خاتمه کار ساعت ۱۴ تعیین شده است.
در تبصره‌ها این بخشنامه آمده است که «مابقی ساعات کار موظفی دستگاه‌ها با تمهیدات لازم از طریق دورکاری کارکنان جبران خواهد شد و البته تبعیت واحد‌های نظامی، انتظامی و امنیتی از مفاد این بخشنامه منوط به نظر مراجع تصمیم‌گیر ذیربط خواهد بود.»
بر اساس این بخشنامه، ساعات آغاز به کار واحد‌های عملیاتی خدمات‌رسان آموزشی، بهداشتی و… نظیر بیمارستان‌ها، مراکز بهداشتی و درمانی، مدارس، دانشگاه‌ها و شعب بانک‌ها که به‌طور مستقیم به مردم خدمت ارائه می‌دهند، تغییری نخواهند داشت.
بحران کمبود انرژی در ایران به عنوان کشوری که دارای یکی از بزرگترین ذخایر نفت و گاز جهان است به حدی رسیده که در روزهای سرد گذشته برخی شهروندان نه برق داشتند و نه گاز؛ شماری از نیروگاه‌های تولید برق به دلیل تأمین نشدن سوخت از مدار خارج شده، و برق و گاز صنایع مختلف هم جیره‌بندی شده است. ادارات و مدارس در بسیاری از استان‌ها به دلیل نبود گاز و برق تعطیل شده و هشدارهایی درباره «امنیت غذایی» به دلیل کاهش تولید محصولات کشاورزی در پی نبود انرژی مطرح شده است.
عباس علی‌آبادی وزیر نیروی دولت پزشکیان گفته «۱۳ نیروگاه به دلیل کمبود سوخت از مدار خارج شدند.» وی افزوده «مقدار ذخیره‌سازی سوخت برای نیروگاه‌ها ناکافی بوده و این موجب شده که نیروگاه‌های سیکل ترکیبی سوخت کافی نداشته باشند.»
خبرها حکایت از آن دارد که روز یکشنبه ۲۵ آذرماه تمام نیروگاه‌های برق استان گلستان و لرستان از مدار فعالیت خارج شدند. همچنین نیروگاه ۱۸۳ مگاواتی مپنا در بندرعباس به دلیل قطع گاز تحویلی از ۱۰ روز پیش از مدار خارج شده است.
کاهش تولید برق به دلیل نبود سوخت کافی سبب شده برق بخش خانگی و صنعتی جیره‌بندی شود. برق مناطق مختلف شهری و روستایی هر روز دست‌کم دو ساعت قطع می‌شود و در برخی مناطق قطع برق تا ساعت‌ها ادامه می‌یابد. از سوی دیگر گزارش‌ها حاکی از قطع گاز در برخی مناطق شهری است. قطع برق و گاز صنایع نیز بطور گسترده ادامه دارد و زیان‌های هنگفتی بر اقتصاد کشور تحمیل کرده است.
وضعیت کمبود شدید انرژی در حالی قابل توجه است که برخی گزارش‌ها از تداوم این وضعیت و عمیق‌تر شدن کمبودها در سال‌های آینده حکایت دارد.
بر اساس پیش‌بینی‌ها، در سال ۱۴۲۰، میزان عرضه گاز طبیعی به ۸۹۸ میلیون مترمکعب در روز خواهد رسید، در حالی که تقاضا به ۱۴۱۰ میلیون مترمکعب می‌رسد. این ناترازی ۵۱۲ میلیون مترمکعبی نشان‌دهنده این است که تنها یک‌سوم تقاضای کشور تامین خواهد شد!
از سوی دیگر، ناترازی برق نیز در سال ۱۴۲۰ با ناترازی حدود ۱۲ هزار مگاواتی مواجه است. این مشکلات ناشی از سیاست‌های نادرست و عدم مدیریت بهینه مصرف انرژی است.
