رئیس کمیسیون صنعت اتاق بازرگانی ایران از زیان ۲۵۰ هزار میلیارد تومانی صنایع از قطع برق در هفته‌های اخیر خبر داده و نسبت به موج اخراج کارگران به علت رکود و خسارت صنایع هشدار داده است.
علیرضا کلاهی رئیس کمیسیون صنعت اتاق بازرگانی ایران در نشست خبری کمیسیون صنعت با عنوان «چالش‌های ناشی از قطعی گاز و برق صنایع کشور و راهکارهای پیش رو» درباره خسارت ناشی از قطع برق صنایع گفته «بر اساس همین آمار موجود بیش از ۲۵۰ هزار میلیارد تومان زیان ناشی از قطعی برق است. در برآورد دیگر نیز ضرر و زیان روزانه قطع برق در بخش معدن نیز حدود ۴۱ هزار میلیارد تومان بوده است.»
رئیس کمیسیون صنعت اتاق بازرگانی ایران همچنین با انتقاد از اقدامات دولت گفته «بدعهدی دولت‌ها به شکست طرح‌های تولید برق انجامیده و با تدوام شرایط کنونی سونامی اخراج نیروی انسانی از صنایع در راه است.»
او با تأکید بر اینکه «دولت در برابر خسارات صنایع موظف به پرداخت غرامت است اما نمی‌پردازد» گفته« کاهش مالیات واحدهای صنعتی با هدف جبران بخشی از این خسارت، استفاده از بیکاری در ساعت بیکاری نیروی کار، ارائه تسهیلات بانکی به واحدهای زیان‌دیده به خصوص برای تولید انرژی و یا اجرای پروژه‌های صرفه‌جویی انرژی و… از جمله راهکارهای کاهش خسارت صنایع از سوی دولت است.»
این فعال صنفی در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به مشکل ناترازی انرژی در ایران گفته «از سال ۷۸ تا اواخر دهه ۹۰ حدود ۲۰ درصد میزان نیاز در شبکه توزیع و انتقال شبکه برق سرمایه‌گذاری صورت گرفت و در سه سال گذشته این میزان تقریباً صفر بوده است.
علیرضا کلاهی صمدی با اشاره به اینکه دولت تلاش می‌کند تا واحدهای تولیدی-صنعتی برق مورد نیازشان را تولید کنند، گفت: «تولید برق به صورت پراکنده، تأمین گازوئیل را با مشکل مواجه می‌کند و لذا گسترش تأمین برق به صورت پراکنده می‌تواند به بحران گازوئیل تبدیل شود. ضمن اینکه مازوت و گازوئیل ما غیراستاندارد است و این موضوع نیز می‌تواند منجر به مسائل و مشکلات زیست‌محیطی شود.»
او همچنین گفته که «برای جبران کسری ۱۰ هزار مگاواتی ناترازی برق، ۱۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری نیاز است.»
هفته گذشته نیز سمیه گلپور رئیس کانون عالی انجمن‌های صنفی کارگران ایران اعلام کرده «با قطع برق بخشی از کارگران شب‌کار شده‌اند که می‌تواند باعث بروز حوادث ناشی از کار به دلیل خستگی شبانه شود.»
این فعال کارگری با تأکید بر اینکه برخی واحدهای صنعتی و تولیدی ناچار به تعطیلی شدند گفته «بخشی از واحدهای تولیدی نیز اقدام به تعدیل [اخراج] نیرو کرده‌اند.»
۴۶ سال بعد از انقلاب۵۷، برق در ایران «رایگان» نشد، «کیمیا» شد!
مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی نیز در گزارشی اعلام کرده که رشد اقتصادی بخش صنعت ایران از سال ۱۴۰۲ به شدت کاهش یافته و این روند در نیمه نخست ۱۴۰۳ تشدید شده است.
در این گزارش که با عنوان «رصد شاخص‌های بخش صنعت منتهی به شش‌ماهه اول ۱۴۰۳» منتشر شده بر «رکود عمیق بخش صنعت» تأکید شده و آمده که «بدون بازنگری جدی در سیاست‌های اقتصادی، روند رکود می‌تواند تشدید شود.»
مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی صنایع بورسی مهم نظیر چوب و کاغذ، محصولات فلزی به جز ماشین‌آلات و تجهیزات، ماشین‌آلات و تجهیزات، خودرو و قطعات، دارو، کاشی و سرامیک، فلزات پایه، سیمان و منسوجات را داری بیشترین رکود طی شش ماهه نخست امسال ارزیابی کرده و نوشته «این صنایع با رشد منفی در تولید و فروش مواجه بوده‌اند، به‌گونه‌ای که کاهش تقاضا عامل اصلی این روند نزولی تلقی می‌شود.»
اگر چه بر اساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی عوامل مختلفی از نوسانات ارزی تا قوانین دست‌وپاگیر تجاری بر تشدید رکود صنایع طی شش ماه نخست امسال نسبت به سال گذشته موثر بوده اما بحران فعالان صنفی تأکید دارند بحران انرژی یکی از اصلی‌ترین مشکلات بر سر راه تولید در ماه‌های گذشته بوده است.
در هفته‌های گذشته نیز قطع مکرر برق و گاز صنایع سبب توقف خطوط تولید در واحدهای مختلف صنعتی و تولیدی شده و همانطور که علیرضا کلاهی صمدی نیز اشاره کرده موجی از اخراج کارگران به دلیل کاهش فعالیت تولیدی و خاموشی خطوط تولید ایجاد شده است.
مجید رضاپور کارشناس صنعت فولاد در گفتگو با روزنامه «دنیای اقتصاد» گفته ناترازی انرژی روی عملکرد تمام صنایع اثرگذار بوده است، واحدهای تولیدی حداقل ۴ماه از تولید خود را از دست می‌دهند. این درحالی است که هیچ واحد تولیدی بدون گاز و برق قادر به تولید نخواهد بود.
این کارشناس صنعت فولاد تأکید کرده وقتی واحدهای تولیدی فولاد ۴ ماه از سال را تولید نداشته باشند بدون شک فعالیت آنها دیگر توجیه اقتصادی نخواهند داشت.
مجید رضاپور افزوده که «برخی صنایع سنگین مانند فولاد، آلومینیوم، لوزام خانگی و کاغذ و چاپ و… انرژی بیشتری به نسبت به سایر صنایع مصرف می‌کنند؛ اما هر صنعتی به نوبه خود نیازمند انرژی است و اگر این شرایط تغییر پیدا نکند، اکثر صنایع تضعیف خواهند شد و به جای آن دلالی بیش از پیش در کشور رشد پیدا خواهد کرد.»
موج جدید اخراج کارگران به دلیل از کار افتادن خطوط تولید در پی قطع شدن برق و گاز
پیشتر و در اوایل آذرماه نیز علی‌اکبر الوندیان دبیر انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان اعلام کرد که «تولید کارخانه‌های سیمان ۵۰ درصد کم شده زیرا گاز مصرفی آنها به نصف کاهش پیدا کرده است.»
کمبود انرژی در ایران بحران‌آفرین شده و دولت نیز به جای ایجاد یک ستاد بحران اضطراری، به دنبال راهکارهایی مُسکن‌وار و تبلیغاتی است. یکی از محوری‌ترین اقدامات دولت برای حل بحران کمبود گاز و برق، قطع گاز و برق بخش صنعت و خانگی و البته کارزار مسعود پزشکیان برای کاهش دو درجه‌ای دمای خانه‌ها بوده است.
آمارها اما شرایطی بسیار نگران‌کننده را در رابطه با ناتوانی دولت در تولید و توزیع برق و گاز مورد نیاز کشور به تصویر می‌کشند.
بر اساس پیش‌بینی‌ها، در سال ۱۴۲۰، میزان عرضه گاز طبیعی به ۸۹۸ میلیون مترمکعب در روز خواهد رسید، در حالی که تقاضا به ۱۴۱۰ میلیون مترمکعب می‌رسد. این ناترازی ۵۱۲ میلیون مترمکعبی نشان‌دهنده این است که تنها یک‌سوم تقاضای کشور تامین خواهد شد!
از سوی دیگر، ناترازی برق نیز در سال ۱۴۲۰ با ناترازی حدود ۱۲ هزار مگاواتی مواجه است. این مشکلات ناشی از سیاست‌های نادرست و عدم مدیریت بهینه مصرف انرژی است.
در همین رابطه حسین عبده تبریزی اقتصاددان و استاد دانشگاه «شریف» نسبت به بروز یک «ابر بحران» در حوزه انرژی هشدار داده و گفته است «ممکن است به این برسیم که در هفته تنها سه روز برق داشته باشیم یا دو روز در هفته بنزین داشته باشیم و باقی روزها کار نکنند.»
این اقتصاددان گفته «در حوزه‌های متعددی مشکل داریم و با این دست فرمان نمی‌توانیم پیش ببریم» و تأکید کرده «با گران کردن برق مشکل حتما حل نمی‌شود و نقطه شروع هم نیست.»
دولت پزشکیان در حالی در هفته‌های گذشته بهای گاز، گازوئیل و برق را برای بخش خانگی و صنعتی افزایش داده که به دنبال افزایش بیشتر قیمت‌ها با هدف جبران کسری بودجه است.
محمدرضا عارف معاون اول مسعود پزشکیان روز یکشنبه دوم دی‌ماه در جلسه «ستاد تنظیم بازار» گفته «برخی افزایش قیمت‌ها جهانی است و ما چاره‌ای جز اصلاح قیمت‌ها نداریم.»
محمدرضا عارف همچنین مدعی شده که با حفظ معیشت «توده‌های مردم» دولت برای اصلاحات قیمتی یا همان افزایش قیمت‌ها با حذف یارانه سوخت اقدام خواهد کرد.
