روزنامه «اسرائیل هیوم» در گزارشی که ۲۶ دسامبر (ششم دی‌ماه) منتشر شد به بررسی چالش‌ها و بحران‌های متعدد جمهوری اسلامی در زمینه‌های داخلی و خارجی پرداخته و پیش‌بینی کرده است که این مشکلات احتمالا جمهوری اسلامی را به سمت فروپاشی سوق می‌دهد.
در این گزارش با اشاره به تأثیرات سیاست‌های خارجی رژیم ایران بر وضعیت داخلی و با استناد به نظرات کارشناسان پیش‌بینی شده است که جامعه ایران در آستانه یک خیزش گسترده قرار دارد.
به نوشته‌ی این روزنامه، جمهوری اسلامی با چالش‌های جدی داخلی مواجه است؛ از آلودگی و قطع برق گرفته تا فرار مغزها و نارضایتی عمومی که همگی جامعه را احتمالا به سمت خیزش اعتراضی ونظام را در مسیر فروپاشی سوق می‌دهد.
در حوزه خارجی، به نظر می‌رسد رژیم ایران مشغول مدیریت نیروهای نیابتی، سرمایه‌گذاری‌های آینده در سوریه و بازسازی حزب‌الله است، اما در پشت صحنه، شرایط جامعه ایران در حال نزدیک شدن به فروپاشی است.
آلودگی هوا، کمبود نفت و گاز، قطع برق و حقوق‌های پرداخت‌نشده تنها بخشی از مشکلات شهروندان ایرانی است. این مشکلات هر روز عمیق‌تر می‌شوند و آسیب‌های انباشته‌ای را بجا می‌گذارند.
در گفتگو با ناظران و پژوهشگرانی که جامعه ایران را مطالعه می‌کنند، مسائلی مانند فساد و تحریم‌ها برجسته می‌شود. آیا این مشکلات شهروندان ایرانی را به انقلاب وادار خواهد کرد؟ این پرسش همچنان مطرح است.
چه مسائلی در صدر فهرست نگرانی‌های شهروندان ایرانی قرار دارد؟
به گفته تامار ایلام گندین متخصص مسائل ایران در «مرکز عزری برای مطالعات ایران و خلیج فارس در دانشگاه حیفا»، «در هفته‌های اخیر، بیشتر قانون جدید حجاب مورد توجه بوده و در دو سال گذشته بطور کلی مسئله حجاب و حقوق زنان مطرح بوده است.»
او توضیح می‌دهد: «سقوط بشار اسد رئیس‌جمهور سوریه نیز در دو زمینه مورد توجه است: یکی اینکه پایان علی خامنه‌ای هم نزدیک است، زیرا نیروهای نیابتی‌اش یکی پس از دیگری حذف می‌شوند. دوم، مربوط به بحران برق است که منجر به قطع برنامه‌ریزی‌شده برق شده است. یادآوری می‌کنم که ما در یک دوره بسیار منجمد بسر می‌بریم.»
گندین افزود: «خدمات گرمایشی در ایران بر اساس گاز و نفت است، اما هر زمستان قربانی می‌گیرد. هفته گذشته حتی ادارات دولتی چندین روز تعطیل بودند زیرا برق کافی وجود ندارد.»
به گفته پروفسور مئیر لیتواک پژوهشگر ارشد «مرکز اتحاد برای مطالعات ایران در دانشگاه تل‌آویو»، علل مشکلات را می‌توان در تحریم‌ها، فساد و مدیریت ضعیف رژیم ایران جستجو کرد.
او می‌گوید: «تحریم‌های غرب کار را برای رژیم ایران بسیار دشوار کرده از جمله در بخش نفت. ایران نیاز به خرید تجهیزات برای تجدید تولید نفت دارد، اما تحریم‌ها و هزینه‌ها این کار را با مشکلات جدی روبرو کرده‌اند… نفت موجود با تخفیف به چینی‌ها فروخته می‌شود. ایران پتانسیل صادرات نفت و گاز را دارد، اما با کمبود هر دو مواجه است. کاهش تولید و افزایش مصرف منجر به مشکلاتی در تولید و تأمین برق می‌شود.»
سوء مدیریت اقتصادی
لیتواک رئیس بخش خاورمیانه دانشگاه تل‌آویو اضافه می‌کند: «عامل دوم مدیریت ضعیف اقتصاد در ایران است. فساد در مقیاس گسترده وجود دارد. سال گذشته، ایران در شاخص جهانی فساد رتبه ۱۴۹ از ۱۹۰ کشور را داشت، دولت همچنین برای معیشت سوبسید (یارانه) پرداخت می‌کند و چند نرخ مختلف برای ارز تعیین کرده که دروازه دیگری برای فساد است.» او تأکید کرده افزایش نرخ دلار در ایران به شدت روی گران شدن مواد غذایی تأثیر می‌گذارد.
هر کس که بتواند، از کشور می‌رود
گزارش‌ها از رویدادهای ایران تصویر تلخی ارائه می‌دهند. مشکلات جدی مواد مخدر، اعدام‌ها و برخورد خشن با موضوع «حجاب و عفاف» همه نشان‌دهنده ترکیبی از شرارت و فساد توسط رژیم ایران و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی است. آنهایی که می‌توانند، از کشور می‌روند اما بیشتر مردم می‌مانند و رنج می‌برند.
ایلام گندین در این ارتباط توضیح می‌دهد: «فرار مغزها یکی از بزرگترین مشکلات جمهوری اسلامی است. آنها سرمایه‌گذاری زیادی در آموزش، مدارس برای پسران و دختران با استعداد می‌کنند، اما پس از فارغ‌التحصیل شدن شغلی برای آنها وجود ندارد چون برای موقعیت‌های شغلی نیاز به رابطه است: «بنابراین آنها به غرب فرار کرده و در آنجا پیشرفت می‌کنند. برای مثال، مریم میرزاخانی اولین و تنها زن ایرانی که با مدال فیلدز، معادل جایزه نوبل در ریاضیات، مورد تقدیر قرار گرفت ولی ایران را ترک کرده بود.»
لیتواک اشاره کرد: «سالانه ۱۰۰ هزار نیروی متخصص ایران را ترک می‌کنند؛ عمدتاً پزشکان و مهندسان. کشور با کمبود شدید پرستار مواجه است، تا حدی که پدیده خودکشی پرستاران به دلیل فشار کاری وجود دارد.»
ایلام گندین اضافه کرد: «با این حال، این وضعیت منجر به عمل نمی‌شود. آنچه مردم را تحریک به اقدام می‌کند، مسائل اقتصادی است. حالا آنها منتظر جرقه‌ای هستند که تظاهرات بعدی را شعله‌ور کند، مانند مرگ مهسا امینی که در بازداشتگاه گشت ارشاد درگذشت، اینبار جمهوری اسلامی متحدانی مانند حسن نصرالله ندارد که دو سال پیش ۲۲ هزار نیرو برای سرکوب اعتراضات فرستاد.»
مشکلات مواد مخدر
ایلام گندین ادامه می‌دهد: «قاچاق مواد مخدر یکی از جرائمی است که مجازات اعدام برای آن در نظر گرفته شده. در ماه‌های اخیر، ده‌ها نفر هر ماه به دلیل جرائم مربوط به مواد مخدر اعدام شده‌اند (دو اتهام اصلی دیگر تجاوز و قتل هستند). مشکل جدی مواد مخدر وجود دارد زیرا مردم می‌خواهند با مصرف آن از واقعیت فرار کنند و احساس می‌کنند امیدی ندارند.»
لیتوانک پس از اشاره به همه این مسائل اضافه می‌کند: «مشکلات مربوط به برق که اکنون به دلیل کمبود گاز به وجود آمده، منجر به استفاده از نفت سوخت با کیفیت پایین می‌شود که باعث آلودگی هوای وحشتناک می‌شود. تهران که بین کوه‌ها قرار دارد، از مشکل جدی آلودگی هوا رنج می‌برد. ماه گذشته، مدارس و دفاتر دولتی بسته شدند و به ساکنان پایتخت گفته شد که از خانه خارج نشوند. این آلودگی سایر شهرها را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد.»
او می‌افزاید: «مشکل دیگر این است که افرادی مانند معلمان کار می‌کنند اما حقوق خود را از دولت به‌موقع دریافت نمی‌کنند. در دو سال گذشته اعتصابات زیادی وجود داشته است. کارگران صنعت نفت حقوق دریافت نمی‌کنند و بازنشستگان شاهد کاهش شدید ارزش حقوق بازنشستگی خود هستند.»
لیتوانک همچنین می‌گوید که بخش قابل توجهی از بانک‌های ایران ورشکسته هستند. بحران آب نیز به دلیل مدیریت نادرست منابع آبی وجود دارد و فهرست کمبودها و ناکارآمدی‌ها همچنان ادامه دارد.
همه اینها، به گفته هر دو کارشناس، واقعیتی دشوار را به شهروندان ایران تحمیل کرده است.
