در شرایطی که احتمال درگیری جمهوری اسلامی و اسرائیل زیاد است، چندین متخصص ارشد موشکی روسیه در سال ۲۰۲۴ به ایران سفر کرده‌اند، زیرا جمهوری اسلامی همکاری دفاعی خود را با مسکو را افزایش داده است.
خبرگزاری رویترز سه‌شنبه ۴ مارس ۲۰۲۵ (۱۴ اسفندماه) گزارش داد برای هفت کارشناس تسلیحاتی جهت سفر از مسکو به تهران در دو پرواز در تاریخ‌های ۲۴ آوریل (۵ اردیبهشت ۱۴۰۳) و ۱۷ سپتامبر (۲۷ شهریور ۱۴۰۳) بلیت رزرو شده بود. این اطلاعات بر اساس اسنادی است که جزئیات این دو رزرو گروهی و همچنین فهرست مسافران پرواز دوم را نشان می‌دهد.
اسناد رزرو بلیت پرواز آنان شامل شماره گذرنامه شش نفر از این افراد است که در آن کد «۲۰» درج شده است. این کد نشان‌دهنده گذرنامه‌ای است که برای مأموریت‌های رسمی دولتی صادر شده و مخصوص مقامات دولتی در سفرهای کاری خارجی و پرسنل نظامی مستقر در خارج کشور است.
رویترز می‌نویسد، یک مقام ارشد وزارت دفاع جمهوری اسلامی گفت که متخصصان موشکی روسیه در سال گذشته چندین بار از سایت‌های تولید موشک ایران از جمله دو تأسیسات زیرزمینی بازدید کرده‌اند. برخی از این بازدیدها در ماه سپتامبر ۲۰۲۴ انجام شده است. این مقام که به دلیل حساسیت موضوع نخواست نامش فاش شود، محل دقیق این تأسیسات را مشخص نکرد.
یک مقام دفاعی غربی نیز که همکاری‌های دفاعی ایران و روسیه را زیر نظر دارد و خواست نامش فاش نشود، گفت که تعدادی نامشخص از متخصصان موشکی روسیه در ماه سپتامبر از یک پایگاه موشکی ایران در حدود ۱۵ کیلومتری غرب بندر امیرآباد در ساحل دریای مازندران (خزر)، بازدید کرده‌اند.
رویترز نتوانست تأیید کند که آیا بازدیدکنندگانی که این مقامات به آنها اشاره کرده‌اند، همان روس‌هایی هستند که در آن دو پرواز حضور داشتند یا نه.
سوابق شغلی هفت روس شناسایی‌شده توسط رویترز نشان می‌دهد که همه آنها دارای پیشینه نظامی ارشد هستند. دو نفر از آنها درجه سرهنگی و دو نفر درجه سرهنگ دومی دارند.
دو نفر از این افراد متخصص سامانه‌های موشکی پدافند هوایی، سه نفر متخصص توپخانه و موشک‌اندازی، یک نفر دارای سابقه در توسعه تسلیحات پیشرفته و دیگری در یک پایگاه آزمایش موشکی فعالیت داشته است.
سفر آنها به تهران در دوره‌ای حساس برای جمهوری اسلامی انجام شد، زیرا رژیم ایران درگیر رویارویی مستقیم با اسرائیل بود. در ماه‌های آوریل و اکتبر ۲۰۲۴ ایران و اسرائیل حملات نظامی متقابلی علیه یکدیگر انجام دادند.
رویترز در ادامه می‌نویسد که این خبرگزاری با تمامی این افراد از طریق تلفن تماس گرفت: پنج نفر از آنها حضور خود را در ایران و همکاری با ارتش انکار کردند؛ یک نفر از اظهار نظر خودداری کرد و نفر دیگر تماس را قطع نمود.
وزارتخانه‌های دفاع و امور خارجه جمهوری اسلامی، همچنین روابط عمومی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که بر برنامه موشکی جمهوری اسلامی نظارت دارد، از اظهار نظر در اینباره خودداری کردند. وزارت دفاع روسیه نیز پاسخی به درخواست رویترز نداد.
همکاری جمهوری اسلامی ایران و روسیه که رهبران آنها در ژانویه ۲۰۲۵ یک پیمان نظامی ۲۰ ساله در مسکو امضا کردند، بر جنگ روسیه در اوکراین نیز تأثیر گذاشته است. ایران تعداد زیادی پهپاد «شاهد» را برای استفاده در جنگ به روسیه تحویل داده است.
اطلاعات مربوط به رزرو پرواز این هفت مسافر توسط گروه هکری «هوشیاران وطن» که مخالف دولت ایران هستند، به رویترز ارائه شد. این گروه مدعی شده که این هفت نفر با وضعیت ویژه VIP سفر کرده‌اند.
رویترز این اطلاعات را با فهرست مسافران پرواز سپتامبر که توسط منبعی با دسترسی به پایگاه‌های داده دولتی روسیه ارائه شده بود، مطابقت داد. با این حال، این خبرگزاری نتوانست به فهرست مسافران پرواز آوریل دسترسی پیدا کند تا بتواند تأیید کند که آیا این پنج متخصص روسی که بلیت آنها در آن پرواز رزرو شده بود، واقعاً این سفر را انجام نیز داده‌اند یا نه.
سوابق افسران روسی
در ادامه‌ی گزارش رویترز آمده است که دنیس کالکو (۴۸ ساله) و وادیم مالوف (۴۶ ساله) از جمله پنج کارشناس تسلیحاتی روس هستند که بلیت آنها برای پرواز آوریل (اردیبهشت) رزرو شده بود. کالکو در آکادمی دفاع ضدهوایی وزارت دفاع روسیه کار می‌کرد و مالوف در یک واحد نظامی که نیروهای پدافند موشکی ضدهوایی را آموزش می‌دهد، فعالیت داشت.
همچنین برای آندری گوسف (۴۵ ساله)، الکساندر آنتونوف (۴۳ ساله) و مارات خوساینوف (۵۴ ساله) نیز بلیت در پرواز آوریل رزرو شده بود. گوسف سرهنگ دوم و معاون دانشکده موشک‌ها و مهمات توپخانه‌ای در مؤسسه مهندسی توپخانه پنزا وزارت دفاع است. آنتونوف در اداره اصلی موشک و توپخانه وزارت دفاع کار می‌کرد و خوساینوف که درجه سرهنگی دارد، در پایگاه آزمایش موشکی «کاپوتین‌یار» فعالیت داشت.
بر اساس این اطلاعات، سرگئی یورچنکو (۴۶ ساله) یکی از دو مسافر پرواز سپتامبر به تهران بود. او نیز در اداره موشک و توپخانه فعالیت داشت. همچنین اولگ فدوسوف (۴۶ ساله) نیز دیگر مسافر این پرواز، در اداره تحقیقات پیشرفته وزارت دفاع روسیه که مسئول توسعه سیستم‌های تسلیحاتی آینده است، کار می‌کرد.
سوابق ورود و خروج مرزی روسیه نشان می‌دهد که فدوسوف قبلاً در اکتبر ۲۰۲۳ نیز از تهران به مسکو سفر کرده بود. در هر دو سفر، او از گذرنامه‌ای که مخصوص مأموریت‌های رسمی دولتی است، استفاده کرده است.
