اتحادیه اروپا در بیانیهای با اشاره به افزایش چشمگیر تولید و ذخیرهسازی اورانیوم در ایران با درجه نزدیک به درجه تسلیحاتی، اعلام کرد که توسعه برنامه هستهای جمهوری اسلامی طی پنج سال گذشته «بسیار نگرانکننده» بوده و تشدید این فعالیتهای هستهای، خطر بحران گسترش تسلیحات کشتار جمعی در منطقه را افزایش داده است.

نماینده اتحادیه اروپا سهشنبه چهارم مارس (۱۴ اسفند)، در نشست شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی اظهار داشت: «تضمین عدم دستیابی ایران به سلاح هستهای یکی از اولویتهای کلیدی امنیتی اتحادیه اروپا است. ما از تمامی کشورها میخواهیم که از اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل (مصوب ۲۰۱۵) که برجام را تأیید میکند و مبنای نظارت و گزارشهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی است، حمایت کنند.»
او تصریح کرد که این موضع نه تنها از سوی اتحادیه اروپا، بلکه از طرف کشورهای اروپایی خارج از اتحادیه، از جمله آلبانی، بوسنی و هرزگوین، ایسلند، لیختناشتاین، موناکو، مونتهنگرو، مقدونیه شمالی، نروژ، جمهوری مولداوی و اوکراین نیز مورد تأیید است.
این مقام اروپایی با ابراز نگرانی از اظهارات مقامات جمهوری اسلامی درباره توانایی ساخت سلاح هستهای، تأکید کرد که ایران تنها کشوری است که بدون داشتن سلاح هستهای، بطور سیستماتیک اورانیوم با غلظت بالا تولید و انباشته میکند که هیچ توجیه غیرنظامی معتبری برای آن وجود ندارد.
همچنین نماینده اتحادیه اروپا نیز در بیانیه خود ضمن انتقاد شدید از پیشرفت بیوقفه برنامه هستهای جمهوری اسلامی، هشدار داد که خطر بحران گسترش تسلیحات هستهای در منطقه به دلیل مسیر اتمی رژیم ایران در حال افزایش است.
در بخشی از بیانیه اتحادیه اروپا با اشاره به اینکه برنامه هستهای ایران به شدت گسترش یافته، تأکید شده است که رژیم «ایران بطور جدی از تعهدات خود در برجام فاصله گرفته و دانش غیرقابل بازگشتی را کسب کرده است.»
اتحادیه اروپا همچنین با استناد به گزارش مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، از افزایش ۵۰ درصدی تولید اورانیوم غنیشده در سطح ۶۰ درصد ابراز نگرانی کرده و هشدار داده است: «با این سطح از اورانیوم غنیشده، امکان ساخت یک وسیله انفجاری هستهای را نمیتوان رد کرد.»
در ادامه این بیانیه با تأکید بر اینکه «ایران اجرای تعهدات هستهای خود تحت برجام را متوقف کرده» آمده: «آژانس به مدت چهار سال قادر به انجام فعالیتهای کلیدی نظارت و راستآزمایی مرتبط با برجام نبوده است. تصمیم ایران برای حذف تمامی تجهیزات نظارتی و پایشی آژانس مرتبط با برجام، وضعیت را وخیمتر کرده است. در نتیجه، آژانس نمیتواند ماهیت صلحآمیز برنامه هستهای ایران را تأیید کند.»
ممانعت از کار بازرسان
در بخش دیگری از این بیانیه تأکید شده، جمهوری اسلامی ایران با وجود موافقت اولیه، نه تنها چهار بازرس پیشنهادی آژانس بینالمللی انرژی اتمی را نپذیرفته، بلکه در تصمیم پیشین خود برای لغو مجوز چندین بازرس باتجربهی آژانس نیز تجدید نظر نکرده است.
اتحادیه اروپا در پایان بیانیه خود، طبق معمول از جمهوری اسلامی خواسته است که اجرای موقت پروتکل الحاقی را از سر بگیرد، آن را تصویب کند و تمامی اقدامات نظارتی و راستآزمایی مرتبط با برجام را مجدداً اجرا نماید. همچنین از تهران خواسته شده که بدون هیچگونه تأخیر بیشتر، همکاری مؤثری با آژانس بینالمللی انرژی اتمی داشته باشد.
هشدار آمریکا: رژیم ایران به دنبال باجخواهی است
آمریکا نیز گزارش جدید مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی درباره برنامه هستهای جمهوری اسلامی را «به شدت نگرانکننده» خوانده و در بیانیهای اعلام کرده است که این گزارش تهدید حیاتی را که برنامه هستهای تهران علیه جامعه بینالمللی به وجود آورده، برجسته میکند.
در بیانیه ایالات متحده آمده است: «به نظر میرسد [رژیم] ایران در تلاش است تا یا جامعه بینالمللی را تحت فشار قرار دهد و یا به سلاح هستهای نزدیکتر شود. این یک استراتژی بسیار خطرناک برای [رژیم] ایران است. ما تسلیم باجخواهی نخواهیم شد.»
اروپا و آمریکا در شرایطی علیه برنامههای اتمی جمهوری اسلامی موضع گرفتهاند که در نشست قبلی آژانس به جمهوری اسلامی هشدار داده بودند که باید تمام ذخیره اورانیوم ۶۰ درصدی خود را «رقیقسازی» کند.