وزیر خارجه جمهوری اسلامی، در مصاحبه با «خبرآنلاین» با اشاره به اینکه علی خامنه‌ای برای مذاکره مستقیم «دلیل منطقی نمی‌بیند» تأکید کرد که راهکار جمهوری اسلامی فعلاً مذاکره غیرمستقیم با دولت دونالد ترامپ است.
عباس عراقچی در مصاحبه‌ای که اواخر اسفند سال گذشته انجام شده، اما یکشنبه سوم فروردین‌ماه منتشر شد با اشاره به مواضع علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی گفته است «فکر می‌کنم در بیانات ایشان روشن است که هیچ دلیل منطقی در این کار نمی‌بینند. این را عاری از هوشمندی می‌بینند که در شرایطی که فشار حداکثری وجود دارد، هیچ فرد عاقل و هوشمندی وارد مذاکرات مستقیم نمی‌شود… فعلاً تاکتیک و راهکار ما است که مذاکره غیرمستقیم باشد.»
وزیر خارجه جمهوری اسلامی در برنامه نوروزی ویژه تحویل سال ۱۴۰۴ در پخش زنده تلویزیونی گفته بود، «سال مهم و پیچیده‌ای پیش رو داریم اما برای جنگ آماده‌ایم.»
علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی طی هفته‌های اخیر بارها در سخنرانی‌های خود اعلام کرد که حاضر به مذاکره با دولت ترامپ نیست. مقامات جمهوری اسلامی می‌گویند شروط ترامپ برای مذاکره فراتر از مسائل هسته‌ای و درواقع همان «خلع سلاح» است.
دونالد ترامپ و وزرا و مشاوران او مدام می‌گویند جمهوری اسلامی دو گزینه دارد: «مذاکره و معامله» یا «جنگ».
پس از خروج آمریکا از برجام در هشتم ماه مه ۲۰۱۸ که دور اول ریاست جمهوری دونالد ترامپ بود، وقتی کارزار «فشار حداکثری» شدید شد و اهرم نظامی هم بالای سر رژیم قرار گرفت، علی خامنه‌ای [۲۱ اردیبهشت ۱۳۹۸] در یک سخنرانی گفت، «جنگ نخواهد شد، مذاکره نخواهیم کرد.» او اکنون پس از حدود شش سال همچنان می‌گوید «مذاکره نخواهد شد» اما در مورد جنگ به نظر می‌رسد تغییر نظر داده و خطر آن را علیه رژیم احساس می‌کند. وی در اولین سخنرانی خود در فروردین سال نو تهدید کرد، «اگر چناچه کسی خباثت کند و جنگ را شروع کند سیلی‌های سختی خواهد خورد.»
ولی با همه تهدیدات و شرایط پیچیده منطقه، درون حکومت برخی بر این باورند که ترامپ تاجر است و اهل جنگ نیست و می‌داند که آغاز یک جنگ اقتصاد آمریکا را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این در حالیست که با وجود این نظریه‌پردازی‌ها نیروهای مسلح جمهوری اسلامی آرایش جنگی گرفته‌اند.
در خلیج فارس، فراتر از جدال لفظی سیاستمداران، تحرکات میدانی پرریسک بطور جدّی افزایش پیدا کرده است که بخشی از آنها از جمله ورود یک پهپاد آمریکایی به حریم هوایی ایران و سپس پرواز جنگنده‌های F-14 نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی برای تعقیب این پهپاد و همچنین قطع ارتباط ۱۱۶ کشتی متعلق به جمهوری اسلامی رسانه‌ای شد.
به گفته منابع اماراتی دونالد ترامپ خواسته‌های سنگینی از جمهوری اسلامی دارد که شامل «برچیدن برنامه هسته‌ای، توقف غنی‌سازی اورانیوم، توقف ارسال سلاح به حوثی‌ها، توقف حمایت مالی از حزب‌الله و انحلال گروه‌های حشدالشعبی در عراق» است. نامه ترامپ به خامنه‌ای از طریق فرستاده حاکم امارات به تهران رسید. دکتر عبدالخالق عبدالله استاد علوم سیاسی و نزدیک به دولت امارات ۲۱ مارس ۲۰۲۵ (اول فروردین) در «ایکس» نوشت، رئیس جمهوری آمریکا در نامه خود تأکید کرده است که جمهوری اسلامی ایران دو ماه فرصت دارد تا این خواسته‌ها را اجرا کند. اگر توافق امضاء و راست‌آزمایی هم بشود در اینصورت آمریکا تحریم‌ها را برمی‌دارد وگرنه جایگزین مذاکرات، اقدام نظامی گسترده خواهد بود.
عباس عراقچی نیز در مصاحبه‌ی اخیر خود با «خبرآنلاین» در واکنش به همین تهدیدات و فشارها گفته است: «واقعیتی که وجود دارد این است که هیچوقت نمی‌شود گفت راه دیپلماسی به پایان رسیده است. چون جایگزین دیپلماسی، جنگ است. بنابراین تمام کشورها تا حد امکان از مسیر دیپلماسی استفاده می‌کنند. چون برخی اوقات جنگ اجتناب‌ناپذیر است. ولی یک مسیر پرهزینه و پرخطر برای رسیدن به اهداف است و همه تلاش می‌کنند که دیپلماسی را که یک راه کم‌خطرتر و کم‌هزینه‌تر است انتخاب کنند.»
وی در ادامه دوباره تأکید کرد: «بنابراین سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، قطعا متمرکز بر دیپلماسی و اجتناب از جنگ است؛ مگر در جایی که جنگ اجتناب‌ناپذیر باشد که شرایط خود را دارد.»
عراقچی همچنین اعلام کرد که «اینکه بگوییم به لحاظ راهبردی مذاکره نمی‌کنیم اینطور نیست. کما اینکه بارها مذاکره کرده‌ایم و تا همین چند وقت پیش هم بوده است. حتی الان که با سه کشور اروپایی مذاکره می‌کنیم، در حقیقت نوعی مذاکره غیر مستقیم درمورد برنامه هسته‌ای ما است.» با اینهمه برخلاف شرایط آمریکا افزود: «ما با سه کشور اروپایی مذاکره می‌کنیم که همان فرمول سابق برجام [شکل بگیرد] و اعتمادسازی درمورد برنامه هسته‌ای کنیم و آنها تحریم‌ها را بردارند» و سپس مدعی شد: «تحریم‌ها دست آمریکایی‌ها نیست و دست اروپایی‌هاست. اروپایی‌ها قرار است که با آمریکایی‌ها در این خصوص مبارزه کنند. بنابراین مذاکره همواره جریان داشته است و شکل آن محل بحث بوده است!»
تمرکز عراقچی در تمام این گفتگوی بسیار طولانی بر «رفع تحریم»ها بود و به نظر می‌رسد از سر گرفتن فشار حداکثری و تهدیدات دولت آمریکا دست‌کم تا این اندازه که جمهوری اسلامی را به این عقب‌نشینی وادارد که مذاکره غیرمستقیم و با اروپاییان را همان مذاکره با آمریکا قلمداد کند، تأثیر داشته است. اما اینکه طبق اظهارات عراقچی در این مصاحبه، توافقی مانند «برجام» با دولت ترامپ به نتیجه برسد بدون آنکه شروط وی اجرا و راست‌آزمایی شود، بسیار بعید به نظر می‌رسد و بیشتر به ابراز آرزو شباهت دارد.
