رصد شهروندان از طریق دوبین‌های مداربسته و تلاش حکومت برای جلوگیری از شکل‌گیری تجمعات و اعتراضات وارد مراحل تازه‌ای شده است. از یکسو ده‌هزار دوربین از شرکت‌های چینی برای نصب در معابر خریداری شده و از سوی دیگر خبرگزاری «تسنیم» وابسته به سپاه پاسداران از ضرورت نصب دوربین در کلاس‌های درس نوشته است.
حمید برادران مدیرعامل شرکت کنترل ترافیک شهرداری تهران از اجرای برنامه گسترده نوسازی و توسعه سامانه‌های نظارتی در پایتخت خبر داد. به گفته او، یکی از بزرگترین پروژه‌های پایش شهری، تأمین ۴۳ هزار دوربین از شرکت‌های چینی است.
وی همچنین با اشاره به نوسازی ۶۰۰ سامانه در محدوده‌های کنترل ترافیک و آلودگی هوا در سال گذشته، اعلام کرده که «پروژه ثبت تخلفات چراغ قرمز نیز با اضافه شدن ۵۰۰ دوربین جدید اجرایی می‌شود و ۱۰۰ سامانه نیز برای پایش خطوط اضطرار و خطوط ویژه اتوبوس نصب خواهد شد.»
حمید برادران همچنین از راه‌اندازی سامانه برخط اطلاع‌رسانی به شهروندان خبر داده و گفته «از این پس، به محض ورود به محدوده و انجام تخلف، پیامک هشدار برای رانندگان ارسال خواهد شد.»
مدیرعامل شرکت کنترل ترافیک تهران درباره پایش تونل‌های شهری نیز توضیح داده که «با به‌روزرسانی سیستم کشف اتوماتیک تصادفات و حوادث، نظارت بر معابر شهری هوشمندتر شده است. همچنین، پس از سال‌ها وقفه، برای نخستین بار در تهران از سیستم اسکادای ایرانی استفاده می‌کنیم که موجب بهبود شرایط ترافیکی و هوای تونل‌ها خواهد شد.»
او در مورد تأمین تجهیزات دوربین‌های نظارتی تأکید کرده که «بخش پردازشگر و هسته مرکزی دوربین‌ها معمولاً در کشور تولید نمی‌شود و آنچه تحت عنوان محصول ایرانی عرضه می‌شود، در واقع ترکیبی از سخت‌افزارهای خارجی با نرم‌افزار داخلی است. در حال حاضر، محوریت تولید این دوربین‌ها با شرکت باسلر آلمان است، اما یکی از بزرگترین پروژه‌های پایش شهری، تأمین ۴۳ هزار دوربین از شرکت‌های چینی خواهد بود.»
مدیرعامل شرکت کنترل ترافیک شهرداری تهران افزوده «دوربین‌های طرح ترافیک به‌روزرسانی شده و تمامی ۱۸۹ دوربین ثبت تخلفات چراغ قرمز فعال شده‌اند. با تأیید نهایی پلیس، ارسال پیامک‌های ثبت تخلف از اسفند سال گذشته آغاز شده است.»
خبرگزاری «تسنیم» وابسته به سپاه پاسداران نیز به تازگی در گزارشی از ضرورت نصب دوربین در کلاس‌های درس نوشته است.
خبرگزاری «تسنیم» نیز چین را الگوی محدودسازی و امنیتی‌سازی فضای مدارس قرار داده و نوشته در چین، دولت از دوربین‌های مداربسته برای «ارتقای استانداردهای آموزشی و نظارت بر عملکرد معلمان» بهره می‌برد.
«تسنیم» افزوده که کشورهایی مانند فرانسه و آلمان با چنین سیاست‌هایی مخالفت کرده‌اند، چرا که آن را نقض حریم خصوصی معلمان و دانش‌آموزان می‌دانند.
محمد سلیمی مدیرکل ارزیابی عملکرد آموزش و پرورش، نیز در گفتگو با «تسنیم» گفته «کلاس درس در اختیار معلم است و نصب دوربین ممکن است محدودیت‌هایی در عملکرد معلمان ایجاد کند. با این حال، اگر کلاس‌ها به سمت شیشه‌ای و شفاف شدن بروند، می‌تواند به بهبود نظارت کمک کند.»
امنیتی کردن فضای مدارس و دانشگاه‌ها پس از اعتراضات جنبش ملّی ۱۴۰۱ در دستور کار نهادهای امنیتی قرار گرفت. دانش‌آموزان و دانشجویان در جریان اعتراضات سراسری سال ۱۴۰۱ که پس از قتل حکومتی مهسا امنیتی آغاز شد، نقش برجسته‌ای داشتند. مدارس و دانشگاه‌ها در شهرهای مختلف به محلی برای اعتراضات علیه حکومت تبدیل شد.
نصب دوربین در حیاط مدارس و همچنین محوطه دانشگاه‌ها از همان زمان آغاز شد. اکنون به نظر می‌رسد نهادهای حکومتی به دنبال رصد دانش‌آموزان حتی در کلاس‌های درس هستند.
روزنامه «شرق» خردادماه ۱۴۰۲ و چند ماه پس از اعتراضات سال ۱۴۰۱ در گزارشی نوشت دانشگاه‌ها در قرق دوربین‌های مداربسته قرار دارند. نصب دوربین در دانشگاه‌ها به بهانه رصد حجاب و پوشش دانشجویان دختر و پسر انجام شده بود.
در این گزارش آمده بود تعداد دوربین‌های نصب‌شده در دانشگاه از زمان وقایع پاییز افزایش یافته و ورود و خروج و تردد و نوع پوشش دانشجوها در سطح دانشگاه در این دوربین‌ها بررسی می‌شود. بعد از آن هم برای دانشجوهایی که از نظر حراست پوشش مناسبی نداشته‌اند، پیامی در سامانه اتوماسیون دانشگاه ارسال می‌شود. همچنین این دانشجوها مجبور هستند به مرکز مشاوره مراجعه کنند و تعهد بدهند. تماس با خانواده دانشجوها و تذکر بابت پوشش فرزندشان نیز در برخی موارد انجام شده است.
این گزارش افزوده بود مرکزی برای بررسی تصاویر دوربین‌های سطح دانشگاه وجود دارد و از آن مرکز به مأموران حراست در حال گشت در سطح دانشگاه (پیاده یا با موتورسیکلت و اتومبیل) دستور داده می‌شود که سراغ دانشجوها بروند و از کارت‌شان عکس بگیرند.
«شرق» نوشته بود در دانشگاه «الزهرا»(مدرسه عالی دختران) سابق بر این فقط ورودی‌ها دانشگاه و خوابگاه محل حضور مأموران حراست بود، اما در ماه‌های اخیر علاوه بر دوربین‌های پرتعدادی که برای رصد پوشش دانشجوها به کار می‌رود، مأموران حراست هم در سطح دانشگاه مشغول رفت‌وآمد هستند و برای رعایت حجاب به دانشجوها تذکر می‌دهند؛ تذکرهایی که همراه با تهدید و توهین و گاهی تعقیب دانشجو و ضبط کارت اوست.
