احمد رافت (+عکس) در منطقه موسوم به توسکانی، در ایتالیای مرکزی، سال نو تا ۱۷۴۹ میلادی ۲۵ مارس آغاز می شد. کم و بیش هم زمان با عید نوروز. در سال‌های اخیر در این ایالت تلاش می‌شود این سنت قدیمی را بار دیگر احیاء کنند. امسال در شهر فلورانس، که پایتخت ایالت توسکانی کنونی است نمایشگاهی در کاخ شورای استانی یا ایالتی برگزار شد که هنرمند ایرانی ساکن این شهر، طناز لاهیجی با کارهایش حضور داشت. در این نمایشگاه که توسط مقامات محلی جمعه ۲۵ مارس افتتاح شد، از عید ما هم با هفت سین و کتابی در مورد نوروز یاد شد.
داستان سال نو در توسکانی به قرن‌ها پیش باز می‌گردد و ریشه در مسیحیت دارد. ۲۵ مارس دقیقا نه ماه قبل از ۲۵ دسامبر روز تولد عیسی مسیح است. گفته می‌شود در چنین روزی بود که جبرئیل، فرشته مقرب، به حضرت مریم بشارت داد که باردار است. اگر به ماه‌های آخر سال مسیحی هم توجه داشته باشید همین ترتیب را دارند. با سپتامبر که از کلمه هفت می‌آید حصرت مریم وارد ماه هفتم بارداری می‌شود. اکتبر از کلمه هشت و نوامبر از نه و دسامبر هم از ده می‌آیند، دقیقا ماه‌های بارداری مریم مقدس تا تولد عیسی مسیح.
تا اینکه در سال ۱۷۴۹ میلادی، فرانسیس سوم، دوک اعظم فلورانس و حکمران توسکانی، حکمی را صادر کرد که بر مبنای آن سال جدید دیگر ۲۵ مارس آغاز نخواهد شد بلکه مانند دیگر سرزمین‌های مسیحی‌نشین اول ژانویه آغاز سال نو خواهد بود. تا سال ۲۰۰۰ میلادی که شورای ایالتی توسکانی مجددا این سنت را احیاء کرد، دیگر ۲۵ مارس کسی در این منطقه این روز را جشن نمی‌گرفت. امسال رئیس شورای استانی، ائوجنیو جانی تصمیم گرفت با دو نمایشگاه نقاشی، سال جدید توسکانی و نوروز را همزمان در این شهر، که میزبان یکی از قدیمی‌ترین جوامع ایرانی در ایتالیاست، جشن بگیرد. اولین نمایشگاه دربرگیرنده آثار نقاشان معاصر ایتالیا با تم بشارت به حضدرت مریم است، در حالی که در نمایشگاه دوم آخرین کارهای طناز لاهیجی به نمایش گذاشته شده است.
طناز لاهیجی در گفتگویی به کیهان لندن می‌گوید: «البته در نمایشگاه جمعی در مورد بشارت به حضرت مریم هم سه گانه‌ای از کارهای من در همین رابطه قرار داده شده است». سه گانه طنار لاهیجی از دو تابلو و یک قاب خالی تشکیل شده است. در تابلوی بزرگ زنی باردار دیده می‌شود، در تابلوی کوچک دست جبرئیل که به سمت حضرت مریم نشان رفته و به او بشارت تولد فرزندی را می‌دهد. یک قاب خالی هم بخش سوم این سه‌گانه است.
در رابطه با این سه گانه، طناز لاهیجی به کیهان لندن می‌گوید: «این تابلو ها با سبکی است که من زیاد از آن استفاده می‌کنم یعنی مخلوطی از نقاشی آبستره و بادی آرت». طناز برای این کار از دو مدل، یک مرد و یک زن باردار استفاده کرده است که با بدن رنگ شده روی بوم قرار گرفتند تا پیکر رنگی‌شان بر بوم اثری بجا گذارد. زن باردار همان مریم مقدس است و مرد هم جبرئیل. طناز در اشاره به قاب خالی که بخش آخر این سه گانه است می‌گوید: «در ایتالیا به قاب خالی یا بوم سفید ، قاب و بوم باکره می‌گویند و من به همین خاطر از این قاب خالی به عنوان نماد باکرگی حضرت مریم استفاده کردم».
طناز در کتابی که در همین نمایشگاه رونمائی شد در مورد دو سال نو و نکات مشترکشان مثل تخم مرغ‌های رنگین و یا ماه‌های سال که خورشیدی بودند، اگرچه دیگر در ایتالیای امروز این چنین نیست، کاری تحقیقاتی انجام داده است که مورد استقبال بازدیدکنندگان ایتالیائی قرار گرفت.
طناز لاهیجی، که در آکادمی آزاد هنرهای زیبای فلورانس تدریس می‌کند، در ادامه گفتگو با کیهان لندن می‌گوید: «نقاشی‌های قدیمی توسکانی شباهت‌های زیادی با مینیاتورهای ایرانی از نظر تکنیک دارند، مثلا آنچه قرار است دور باشد را در بالا قرار می‌دادند بدون اینکه ابعاد آن را تغییر بدهند، یا اینکه در نقاشی‌های قدیمی ایرانی و فلورانسی نورها هیچ وقت سایه ندارند». طناز می‌افزاید: «تنها اختلاف فاحش بین مینیاتورهای قدیمی ایرانی و کارهای نقاشان فلورانسی در چهره پردازی است. در ایران به خاطر مخالفت اسلام، در مینیاتور ها ما چهره‌ای نمی‌بینیم، در حالی که در نقاشی‌های فلورانسی‌ها چهره‌ها با دقت خاصی ترسیم شده‌اند».
این هنرمند ایرانی می‌گوید در تحقیقاتی که انجام داده است و بر پایه مدارکی که در فلورانس موجود است، کلیسای جامع این شهر که گنبد آن کار یکی از معماران معروف قرن پانزدهم میلادی، فیلیپو برونلسکی است، با الهام از معماری مسجد شاه اصفهان ساخته شده است. طناز لاهیجی در این رابطه می‌افزاید: «این مساله در مدارک عقد قرارداد خواهرخواندگی بین شهرهای فلورانس و اصفهان که در دوران ریاست جمهوری خاتمی انجام گرفت نیز به ثبت رسیده است».
رئیس شورای استانی توسکانی در مراسم افتتاح نمایشگاه کارهای طناز لاهیجی صحبت از «ریشه‌های مشترک دو فرهنگ کهن که وارث دو امپراتوری گسترده» هستند صحبت کرد و وعده داد که «به زودی کنفرانسی در کاخ شورای استانی با موضوع ایران دیروز و امروز هم برگزار خواهد شد».
