احمد رأفت – روز جمعه ۱۲ اوت ۲۰۲۲ دو گروه از شیعیان عراق در مخالفت با دیگری مرکز شهر بغداد را به اشغال خود درآوردند. هواداران مقتدی صدر روحانی شیعه که خود را پرچمدار اصلاحات معرفی کرده و در انتخابات اکتبر سال گذشته توانسته بود ۷۳ نماینده راهی مجلس کند و هفته گذشته ساختمان پارلمان را اشغال کرده بودند، جمعه در مقابل آن تجمع کرده و خیمه زدند. در خارج از «محوطه سبز» که منطقه‌ی پارلمان، ساختمان‌های دولتی و سفارت‌های خارجی است، هواداران «چارچوب هماهنگی» متشکل از احزاب شیعه که مخالفان مقتدی صدر و نیروهای تحت حمایت جمهوری اسلامی را در بر می‌گیرد تجمع کردند. بسیاری از افراد این گروه دوم، مسلح به خیابان آمدند، در حالی که شمار هواداران مقتدی صدر چند برابر مخالفان این روحانی شیعه بود. بنا بر توافق نانوشته‌ای هیچگونه درگیری بین دو گروه رخ نداد.
رشید عرفان روزنامه‌نگار عراقی در بغداد به کیهان لندن می‌گوید «اسماعیل قاآنی فرمانده نیروی قدس که در روزهای گذشته به بغداد سفر کرده بود، نوری المالکی و دیگر رهبران گروه‌های هوادار خود را متقاعد ساخته که در شرایط کنونی هرگونه درگیری می‌تواند به گسترش حمایت‌های مردمی از گروه مقتدی صدر منتهی شود و از آنها خواسته بود دست به اسلحه نبرند.» هواداران مقتدی صدر که تلاش دارند اعتراض‌های مردمی اکتبر ۲۰۱۹ میلادی را به نام خود مصادره کنند، صحبت از انقلاب کرده و می‌گویند علیه فساد و نفوذ بیش از حد جمهوری اسلامی در عراق قدم به میدان گذاشته‌اند.
محمود احمد که در اکتبر سال ۲۰۱۹ در خیابان بود و یکی از رهبران میدانی این حرکت مردمی به حساب می‌آید به کیهان لندن می‌گوید «ما در دعوا بین هواداران مقتدی صدر و نوری المالکی بی‌طرف بوده و خواهیم ماند، زیرا مشکل ما با این گروه یا آن گروه نیست. ما در اکتبر ۲۰۱۹ علیه فساد و سیستم بیمار سیاسی کشور به خیابان آمدیم و تمام احزاب را بدون استثناء مسئول وضعیت کنونی می‌دانیم. وابستگی بیشتر یا کمتر این گروه یا آن حزب به جمهوری اسلامی تنها یکی از مشکلات است. آنهایی که از حکومت فاسد تهران فاصله گرفتند، بهتر از آنهاییکه از فرماندهان سپاه پاسداران دستور می‌گیرند نیستند و همان اندازه فاسد و دزد هستند. مقتدی صدر حتا نام انقلاب اکتبر [نامی که معترضان به جنبش مردمی سال ۲۰۱۹ داده‌اند] را هم دزدیده است، در حالی که در شکل‌گیری این جنبش گسترده مردمی نقش نداشته است.»
قبل از اینکه مقتدی صدر حامیانش را به خیابان بیاورد، بارها و در اشکال مختلف خواهان انحلال مجلس کنونی و برگزاری انتخابات پیش از موعد شده بود. درخواستی که با مخالفت نیروهای شیعه تحت حمایت جمهوری اسلامی روبروست. در انتخابات اکتبر سال گذشته ائتلاف «سائرون» مقتدی صدر توانست با به دست آوردن ۷۳ کرسی موقعیت خود را به عنوان مهم‌ترین ائتلاف در پارلمان جدید تثبیت کند، در حالی که گروه‌های تحت حمایت نیروی قدس بازنده از این انتخابات بیرون آمدند. با وجود این پس از گذشت تقریبا ده ماه هنوز دولتی انتخاب نشده است. در عراق برای انتخاب دولت جدید باید ابتدا رئیس جمهور جدید را انتخاب کرد. انتخاب رئیس جمهور احتیاج به دو سوم آرای پارلمان دارد، در حالی که ائتلاف صدری‌ها با دو حزب بزرگ سنی و حزب دمکرات کردستان عرق از چنین اکثریتی برخوردار نبوده است.
رشید عرفان در ادامه گفتگو با کیهان لندن می‌افزاید «استعفای نمایندگان گروه صدر از پارلمان نیز نتوانست کشور را از بن‌بست سیاسی خارج کند. هدف مقتدی صدر انحلال مجلس و برگزاری انتخابات جدید بود که البته طبق قانون در اختیار خود پارلمان است ولی از آنجا که این مجلس نتوانسته در مهلت تعیین شده در قانون اساسی رئیس جمهور جدید را انتخاب کرده و دولت را تشکیل دهد، این روحانی شیعه از قوه قضائیه خواسته است که نمایندگان را به خانه بفرستد و انتخابات جدید برگزار شود. این مسئله مورد قبول احزاب تحت حمایت جمهوری اسلامی و البته حکومت تهران نیست زیرا می‌دانند که در انتخابات جدید آرای بیشتری را از دست خواهند داد.»
علی الحیاتی یکی دیگر از معترضان عراقی که کلیت نظام سیاسی این کشور را فاسد می‌داند، در گفتگو با کیهان لندن می‌گوید «مقتدی صدر زمانی نورچشمی جمهوری اسلامی بود و تنها پس از آنکه دریافت رهبران ایران شخصیت‌های دیگری چون نوری المالکی را به او ترجیح می‌دهند از تهران فاصله گرفت و در سفری به ریاض تلاش کرد حمایت رقبای جمهوری اسلامی را به دست آورد. مقتدی صدر با سیاست‌های آمریکاستیز و دشمنی شدیدی که با اسرائیل دارد، نمی‌تواند عراق را از وضعیت کنونی خارج سازد و راه را برای عادی‌سازی سیاسی، اقتصادی و اجتماعی، و مبارزه با فساد گسترده باز کند. پریدن از دامان نوری المالکی به زیر عبای مقتدی صدر انتخاب معقولی نیست و بسیاری از مردم به ویژه جوانان حاضر نیستند وارد این بازی قدرت بشوند.»
عرفان رشید خطر جنگ بین جناح‌های شیعه را بسیار جدی دانسته و معتقد است که «فقط مرجعیت شیعه در نجف و به ویژه آیت‌الله علی سیستانی می‌توانند از این فاجعه پیشگیری کنند.» در روزهای گذشته هم مقتدی صدر و هم رقبای او در نجف با آیت‌الله سیستانی ملاقات کردند. جمهوری اسلامی نیز غیرمستقیم از این روحانی ایرانی‌تبار که هواداران بسیاری در عراق دارد خواسته است که برای جلوگیری از آنچه می‌تواند به جنگ داخلی جدیدی منجر شود، قدم به میدان بگذارد. اختلافات بین آیت‌الله علی سیستانی و جمهوری اسلامی بسیار گسترده هستند. این مرجع شیعه بارها علیه ولایت فقیه موضع گرفته و مخالف حضور روحانیت در سیاست است. این مسئله آخر یکی از دلایل اختلاف آیت‌الله سیستانی با مقتدی صدر و پدر او آیت‌الله محمدصادق نیز بوده و هست. در گذشته بارها نزدیکان آیت‌الله علی سیستانی گفته بودند که این مرجع شیعه مقتدی صدر را یک «دیکتاتور افراطی» می‌داند که اگر به قدرت برسد یک «حکومت دینی به سبک جمهوری اسلامی بر عراق تحمیل » و لباس ولی فقیه را بر تن خواهد کرد.
شنبه ۱۳ اوت مقتدی صدر با صدور بیانیه‌ای هوادارانش را در تمام عراق فراخواند که برای حمایت از خواست او مبنی بر انحلال مجلس و برگزاری انتخابات جدید به بغداد بیایند. مقتدی صدر تنها یک هفته به رقبای خود در «چارجوب هماهنگی» شیعیان مهلت داده تا در مجلس به طرح انحلال پارلمان و تعیین تاریخ انتخابات جدید رای دهند. مقتدی صدر در نظر دارد در صورتی که شیعیان تحت حمایت جمهوری اسلامی این مهلت را نادیده بگیرند، با اشغال خیابان‌های بغداد با صدها هزار نفر از هوادارانش آنها را وادار به عقب‌نشینی کند. بسیاری این بیانیه مقتدی صدر را نوعی اعلان جنگ دانسته و سرازیر ساختن صدها هزار نفر از هوادارانش را به پایتخت خطرناک ارزیابی کرده و از هم‌اکنون صحبت از آغاز جنگ داخلی می‌کنند.
رشید عرفان روزنامه‌نگار عراقی در ادامه گفتگو با کیهان لندن هشدار می‌دهد «جنگ احتمالی بین گروه‌های شیعه تنها محدود به بغداد و یا جنوب نخواهد ماند و کل عراق و حتا مناطق سنی‌نشین و اقلیم کردستان را هم به آتش خواهد کشید. در اقلیم کردستان دو حزب اصلی کرد یعنی «حزب دمکرات» خانواده بارزانی و «اتحادیه میهنی» خانواده طالبانی هر کدام سرنوشت خود را با یکی از دو جبهه شیعه گره زده‌اند و در صورت بروز جنگ داخلی در مقابل یکدیگر قرار خواهند گرفت. در استان سنی‌نشین «الانبار» نیز جمهوری اسلامی می‌تواند روی برخی قبایل حساب کند، که در درگیری‌های احتمالی در حمایت از شیعیان وابسته به تهران اسلحه به دست خواهند گرفت.»
