Page 5 - (کیهان لندن - سال سى و سوم ـ شماره ۲۰۶ (دوره جديد
P. 5
صفحه 5ـ Page 5ـ شماره ۱۶۷۲ خند ههای چاک چاک (رضا مقصدی)
جمعه ۱۲تا پنجشنبه ۱۸آوریل 2019
ستاره «هایده» بانوی آواز ایران در بلوار
ل سآنجلس نصب شد
با شکست مواجه شده و ممنوعیت در ۴۰سال حیات جمهوری اسلامی، =ستار هی هایده بانوی آواز عکس :شمس لنگرودی و رضا مقصدی ماه ،عاشقانه نیست.
آوازخوانی زنان ایران نیز نتوانست از هنرمندان اصیل ایران مورد ب یمهری ایران با وجود ب یمهر یهای راهِ ،مه گرفته است.
شوق خوانندگانی که چون هایده در و خشم حکومت قرار گرفتند و مجبور جمهو ر ی ا سلا می و ای دل ِ فرو خمیده ،روی خاک!
تلاش برای اجرای حرف های موسیقی به غرب تنشینی شدند .با این حال ،به سانسور ۴۰ساله صدایش « شمس» را بگو فرو بخوانَد این زمان
واسطه ارزش هنری که م یآفرینند ،در در رسانه‌های حکومتی شعری از قصید هی سیا ِه خنده‌های چاک چاک.
هستند،بکاهد. زمره میراث فرهنگی کشورهای دیگری ایران ،از سوی مقامات شهر
هایده یکی از صداهای منحصر به که مقیم آنها شد‌هاند در م یآیند و چون ل سآنجلس آمریکا به عنوان ۵۰رمان برتر جهان در سده بیستم
فرد در موسیقی ایران است که هنر بهرام بیضایی و محمدرضا شجریان ،در میراث هنری این شهر ثبت
آوازخوانی را زیر نظر علی تجویدی، عرص ههای بی نالمللی مورد تقدیر قرار است .این کتاب برای ی کبار یا دوبار پاسخ م یدهد« :آنچه در زیر به عنوان جواد طالعی « -پنجاه رمان برتر
فرهنگ شریف ،احمد عبادی و فریدون شد. خواندن و کنار نهاده شدن تدوین رمان گزینش شده ،حاصل تلاش جهان در سده بیستم» عنوانی است
م یگیرند. = این خواننده بی‌بدیل نشده بلکه مرجع یا فرهنگنام های ناشر ،مؤلف و دوستان آگاه است. که به تازگی از سوی انتشارات
ناصری آموزش دید. هایده خواننده پرآوازه ایرانی در سال ایرانی سال‌ها در غربت است که هر روز م یتوان به آن سرک گزینشی سخت و تلخ .هر رمان پیش «آفتاب» در نروژ روانه بازار کتاب شده
گفته م یشود این تصویر آخرین ۱۳۶۸بر اثر بیماری دیابت درگذشت زندگیکردوتران ههایزیبایی کشید و از آن بازآموخت ۵۰ .رمان از انتخاب بطور جدی مورد بحث است .این کتاب ۵۰رمان برگزیده
ولی آثار ارزشمند وی ،سا لهاست که نیز در غم غربت خواند. برتر ،راهنمای خوبی است برای قرار گرفت هاند .ما محدودیت تحمیلی قرن بیستم را همراه با زندگینامه
اجرای هایده است با وجود سانسور و منع پخش چنین دان شآموزان و دانشجویانی که مایلند داشتیم .بایستی رما نهای پلیسی، نویسندگان آنها و فراز و فرودهایی که
صدا و اجراهای هایده همچنان در آثاری از سوی حکومت ،در بین در حال ی که س یسال از درگذشت ادبیات کلاسیک جهان را نه به صورت هیجا نانگیز و تخیلی /علم یرا کنار
عرصه موسیقی ایران ب یبدیل است و نس لهای پس از انقلاب نیز شنیده «هایده» بانوی آواز ایران در غربت پراکنده ،بلکه به گون های روشمند م یگذاشتیم .چند رمان مانند پ یپی طی کرد‌هاند به ما معرفی م یکند.
توانایی گستردهی وی در اجرای انواع م یگذرد و حکومت جمهور ی اسلامی مطالعه کنند .تنها با این روش مطالعه جوراب بلند ،داستان بی پایان و جوزف کنراد ،توماس مان ،مارسل
موسیقی همچنان تحسی نبرانگیز و م یشود و پرطرفدار است. ۴۰سال صدا و تران ههای او را ممنوع است که یک دانشجو یا پژوهشگر و سولاریس را از این قاعده مستثنا پروست ،جیمز جویس ،آندره ژید،
حتی اجرای بدون کلام ،ترانه کرده ،شهرداری ل سآنجلس ستاره این علاقمند به ادبیات م یتواند در جایگاه ساختیم و در فهرست نهایی تنها فرانتس کافکا ،ویرجینیا وولف ،ویلیام
ب یهمتا است. مشهور «سوغاتی» از سوی وزارت خواننده را در بلوار مشاهیر این شهر به یک معیار تکیه کردیم :فراتر از فاکنر ،ارنست همینگوی ،آلبرکامو،
هایده تران ههای زیبا و حز نانگیزی ارشاد اسلامی پنهانی ممنوع اعلام قرار داد .همچنین روز پنجم آوریل به کارشناس ادبیات داستانی بنشیند. کلاسی کهای تاریخ ادبیات ،م یبایست جورج اورول ،سالینجر ،ماکس فریش،
درباره تبعید از ایران و سرنوشت سیاه شد و ناصر چش مآذر تنظی مکننده این نام هایده در تقویم ل سآنجلس ثبت ۵۰رمان برتر سده بیستم۳۵۰ ، رما نهایی را برم یگزیدیم که از حد گونتر گراس ،هاینریش بل ،الکساندر
ایران پس از انقلاب اسلامی ۵۷خواند آهنگ ،هرگز اجازه اجرای آن را بر روی صفحه را در بر م یگیرد .در ۵۰مورد سولژنیتسین ،گابریل گارسیا مارکز،
صحنه پیدا نکرد .ولی مهران مدیری از شد. از معرفی جداگانه نویسنده و مسیری این کلاسی کها فراتر رفت هاند». آمبرتو اکو و سلمان رشدی در شمار
که جزو پرطرفدارتری نها هستند. هنرمندان جمهوری اسلامی این ترانه س یسال پس از درگذشت «هایده» که او در زندگی شخصی ،خانوادگی، یوآخیم شول ادیب آلمانی است شناخته شد‌هترین نا مهایی هستند که
بانویآوازایراندرآرامستانوس توود را در کنسرت خود اجرا کرد ،آنهم (فاطمه دد‌هبالا) بانوی آواز ایران در تحصیلی و ادبی خود طی کرده ،آغاز و نسخه اصلی کتاب به زبان آلمانی در این کتاب با زندگی و موف قترین
با حضور گستردهی دوستدارانش در بدون مجوز از خانواد‌هی تنظی مکننده غربت ،شهرداری ل سآنجلس ستار‌های م یکند و با نقد و بررسی موشکافان هی نوشته شده است ،اما کتابی که پیش
ل سآنجلس به خاک سپرده شد و در به نام این هنرمند ایرانی در بلوار مهمترین اثر او به پایان م یرسد. رو داریم ،از ترجمه فرانسوی آن به آثار آنها آشنا م یشویم.
ایران ،ویدئوی مراسم خاکسپاری وی، و خواننده این اثر به یاد ماندنی! مشاهیر شهر ل سآنجلس قرار داده عک سهایی از نویسنده ،جلد کتاب وسیله رحمت بنی اسدی روزنام هنگار ۵۰رمان برتر جهان در سده بیستم
در شرایطی که حمل نوار ویدئو ممنوع ۴۰سال تلاش جمهوری اسلامی برگزیده از او و صحن ههای فیل مها و و پژوهشگر ایرانی مقیم فرانسه به
و جرم بود ،بین طرفداران موسیقی وی برای ایجاد شکاف بین هنرمندان قبل است. تئاترهایی که برپایه این اثر ساخته فارسی برگردانده و سپس با نسخه نویسنده :یوآخیم شول (آلمان)
از انقلاب با نس لهای بعدی ،همواره همچنین طی مراسمی ،با حضور شد‌هاند ،زندگینامه و نقد ،هر کدام را مترجم :رحمت بنی اسدی (فرانسه)
دست به دست م یشد. شهردار و اعضای شورای شهر تکمیل م یکنند .به این ترتیب کتاب آلمانی انطباق داده شده است.
از این هنرمند شهیر بیش از ۱۵۰ ل سآنجلس و خانواد‌ه و دوستداران این نه تنها خواندنی و آموختنی است، رحمت بنی اسدی در سا لهای ۳۴۵صفحه ،نشر آفتاب ( نروژ)
بانوی آواز ایران ،پنجم آوریل به نام بانو بلکه به آلبوم عکسی نیز م یماند که دهه ۵۰و ۶۰خورشیدی با روزنامه در کنار این نا مهای آشنا،
ترانه برجای مانده است. هایده در تقویم شهر ل سآنجلس به م یتواند خاطرات علاقمند به ادبیات کیهان و بخش مرد مشناسی رادیو نویسندگانی هم هستند که جز
و تئاتر و سینما را برای آنها زنده نگه تلویزیون ملی ایران همکاری داشته و علاقمندان جدی ادبیات ،شاید
ثبت رسید. نزدیک به ۳۵سال است که در فرانسه بسیاری نام یاز آنان نشنیده باشند ،اما
نام هایده به عنوان یکی از مشاهیر دارد. زندگی م یکند .از او پیشتر کتا بهایی با مطالع هی کتاب به جایگاه برجسته
ایرانی شهر ل سآنجلس در حالی به کتاب ۵۰رمان برتر همچنین درباره احمد شاملو ،مولوی و گزیده آنها در عرصه ادبیات داستانی در
ثبت رسید که س یسال از مرگ وی در م یتواند راهنمای خوبی برای شعرهایی از اقوام مختلف ایرانی قرن بیستم پی م یبرند .نام رما نهای
غربت م یگذرد و پس از وقوع انقلاب مترجمانی باشد که مایل به آشنایی تدوین و منتشر و ترجمه هفت جلدی معرفی شده از این نویسندگان از خود
در ایران ،این هنرمند مجبور به ترک با آثار خوب برای ترجمه هستند زیرا تاریخ هنر فرانسه را نیز برای انتشار آنها آشناتر است .مثلا کمتر کسی
و مهاجرت از کشورش شد .تران ههای بسیاری از کتا بهای معرفی شده است که داستان «پ یپی جورا بدراز»
هایده ب هیادماندنی ،تکرارنشدنی و در این مجموعه ارزشمند ،هنوز به آماده کرده است. را نخوانده و یا دست کم تعریف آن
در بخشی از مقدمه کتاب که اصل را از دیگران نشینده یا فیلمی از آن
خاطر‌هانگیزهستند. فارسی برگردانده نشده است. آن را یوآخیم شول نوشته است را ندیده باشد ،اما نام نویسنده آن
نشر آفتاب ،به عنوان ناشر این کتاب م یخوانیم« :برای رما نهای جدیدتر آسترید لیندگرن کمتر در حافظ هها
روز جهانی تئاتر در «کافه هنر» لندن با مدیریت عباس شکری روزنام هنگار باید منتظر ماند و دید که آیا قهرمانان
و پژوهشگر ایرانی مقیم نروژ ،ظرف آنها نیز شخصیت برتر ادبی م یشوند مانده است.
برای گام برداشتن در این مسیر قرار غیره استفاد‌هی ابزاری شود .تا رسیدیم به مناسبت روز جهانی تئاتر نشستی اندکی بیشتر از دو سال فعالیت خود، یا نه .میلیو نها خواننده با شخصیت «سلام بر غم» اثر فرانسوا ساگان،
بود و امید م یرفت که تئاتر به صورت به سال ۱۹۶۱که انستیتوی بی نالمللی در کافه هنر ،در غرب لندن و طبق روال بیش از ۶۰کتاب از نویسندگان و رمان گارپ از یوهان ایروینگ رنج «ناتور دشت» اثر جروم د .سالینجر،
دوای روح و روان درآید تا به انسانیت تئاتر لازم دید که حتما روزی را به معمول جلسات روزهای یکشنبه در این مترجمان ایرانی مقیم خارج از کشور کشید‌هاند و یا با شخصیت هیولایی «یعقوب دروغگو» نوشته یورک
در پیمودن این مسیر کمک کند« :این بزرگداشت تئاتر اختصاص دهد تا از رمان عطر از پاتریک سوسکیند به بکر« ،عطر» از پاتریک سوسکیند و
موضوع مهمی است که باید دربار‌هی آن این طریق به مردم یادآوری کند تئاتر کافه ( ۳۱مارس) برگزار شد. روانه بازار کتاب کرده است. خود لرزید‌هاند .همچنین باید از بسیاری دیگر از رما نهای معرفی
تحقیق کنیم و کافی نیست که به صورت باید بر مبنای اصولی شفاف و درست روز جهانی تئاتر ۲۶مارس است که از علاقمندان به خرید یا پخش کتاب شخصیت مهربان رمان «نسل ایکس» شده در این کتاب ،در شهرت جهانی
اطلاعات کلی و سطحی تاریخ روز پیش رود .از آن سال به بعد ،درروز ۲۶ سال ۱۹۶۱تا امروز هر سال در گوشه و در کشورهای مختلف م یتوانند برای دوگلاس کوپلاند یاد کرد که در دهه گوی سبقت را از نویسندگان خود
جهانی تئاتر و حواشی آن را بدانیم .یعنی مارس ،هر سال هنر تئاتر در گستر‌هی کنار جهان برگزار م یشود .ناگفته نماند سفارش آن با ایمیل زیر تماس بگیرند: هشتاد قرن بیستم میلادی ،بهتر
م یشود به مناسبت روز جهانی تئاتر بی نالمللی گرامی داشته م یشود .از سال که کافه هنر مکانی است برای بحث از هر کتاب دیگری در این دوره، ربود‌هاند.
حر فهای زیبایی زد ولی مهم به دست ۱۹۶۲هم تصمیم گرفته شد که پیامی و تبادل نظر در مورد تئاتر و سینمای Aftab.publication@gmail. ذهن خوانندگان را به خود مشغول یوآخیم شول ،تدوی نکننده کتاب
آوردن نتیج هی ملموس و مثبت است». توسط یکی از چهر‌ههای سرشناس و ایران و جهان به منظور بالا بردن دانش داشته است .از آن زمان تا کنون که سا لهای زیادی را صرف آن کرده
وی تأکید کرد که این فقط شامل ایران مطرح تئاتری در عرص هی بی نالمللی به علاقمندان دربار‌هی این دو هنر و نیز رما ننویسان زیادی وارد عرصه ادبیات است ،در مقدمه کتاب م ینویسد:
وکشورهایعق بماندهنیستبلکهشامل مناسبت این روز فرستاده شود .در سال برای یافتن را‌ههایی جهت ارتقای سطح شد‌هاند .کدامیک از اینان روزی در «انتخاب آثار کلاسیک و ضروری
کشورهای پیشرفته نیز م یشود« :توجه ۱۹۶۲ژان کوکتو کارگردان سرشناس میان کلاسی کهای زمان خود جای کاری دشوار است .یافتن تنها ۵۰
کنید به فقر رایج اخلاقی در عرصه هنر تئاتر و سینمای فرانسه نخستین پیام به کیفی آثار نمایشی ایرانی در لندن. م یگیرند؟ ب یتردید م یتوان در یک عنوان از میان رما نها ماموریت
که اکثریت مطلق محصولات فرهنگی را داریوش رضوانی ،کارگردان و بازیگر مورد مطمئن بود :همه یا نزدیک به غیرممکنی است .ضمن آنکه باید از
تبدیل به کالاهای تجاری برای فروش و مناسبت روز جهانی تئاتر را فرستاد. تئاتر و مبتکر و موسس کافه هنر، همه آنها چیزهای زیادی دارند که علاقمندان به ادبیات آفریقا ،آسیا و
کسب هرچه بیشتر سود کرده است که فر خنیا افزود مسئله مهم آن است گردهمایی را آغاز و پس از تبریک روز آمریکای جنوبی ،هند و استرالیا پوزش
محتوای آنها نیز روی روح و روان مردم که ببینیم نتیج هی این همه زحمات جهانی تئاتر به حاضران از سوسن فرخ برای ما تعریف کنند». خواست ».شول سپس تصریح م یکند
تاثیر مخرب خود را م یگذارد بجای دوا در عرصه تئاتر و فرستادن پیا مها چه نیا ،مدی ِر گروه تئاتری سام و و مدیر و یک کتاب مرجع برای که آثار نویسندگان برجست های چون
و تلطیف کنند‌هی روح و روان بودن .تنها بوده است .یعنی ازسال ۱۹۴۵به بعد موسس جشنواره تئاتر مستقل ایرانی در ژوزف روت ،سنکلر لویس ،بوریس
چاره هم مقاومت در برابر این جریان که جنگ جهانی دوم پایان یافت و همه پژوهشگران و مترجمان پاسترناک ،خوان دوس پاسوس،
قوی توسط مردم و هنرمندان تئاتر دست به دست هم دادند تا به صورت لندن برای سخنرانی دعوت کرد. در یک داوری کلی م یتوان گفت ناتالی ساروت ،آرنو اشمیت ،میشل
است .راهش هم این است که فرهنگ و بی نالمللی ،دنیا و تمدن انسانی مسیری سوسن فر خنیا سخنان خود را اینگونه که جای کتاب « ۵۰رمان برتر جهان بوتو ،زیگفرید لاینر و جمع دیگری از
منطقی و به دور از جنگ و خونریزی در آغاز کرد که برای کسب اطلاعات در قرن بیستم» در کتابخانه یا قفسه رما ننویسان شایست هی آن بود‌هاند که
هنر و تئاتر مستقل به وجود آید». پیش بگیرد ،به راستی در این عرصه چه دربار‌هی تاریخچه روز جهانی تئاتر کتاب هر علاقمند ایرانی ادبیات خالی آثارشان در این کتاب معرفی شوند».
و سخنران یها و پیا مها کافیست در اما چرا چنین نشده است؟ نویسنده
ادامه در صفحه 17 دستاوردی داشت هایم. «گوگل» جستجو کنیم تا سریع به آنان
دست پیدا کنیم .از آن رو ،فر خنیا تنها
بطور مختصر به تاریخچه روز جهانی
تئاتر پرداخت و گفت که به دنبال پایان
جنگ جهانی دوم ،در سال ۱۹۴۸انگیزه
و هدف از تاسیس انستیتوی بی نالمللی
تئاتر -به ابتکار سازمان یونسکو -آن
بود که بسیاری نگرا ِن راه و مسیری
بودند که فرهنگ و هنر در پیش گرفته
بود .بنابراین متخصصان و چهر‌ههای
سرشناس تئاترجهانی ،اصولی را پایه
گذاشتند که به صورت مؤثر بتواند از
فرهنگ و هنر ،بطور کلی ،و از هنر تئاتر
بطور خاص دفاع کنند .دغدغ هی آنها
در آن سا لها آن بود که نکند از هنر
و تئاتر دوباره برای بازتولید و بازنشر
ایدئولوژ یهای استبدادی و فاشیستی و
وبسایت کیهان لندن به زبان انگلیسی
