Page 14 - (کیهان لندن - سال سى و ششم ـ شماره ۲۲۱ (دوره جديد
P. 14
صفحه - Page 14 - 14شماره ۱۶۸۷
جمعه ۴تا پنجشنبه ۱۰مردا‌دماه 139۸خورشیدی
آنان باشیم .من نیز با هر دو صحبت صادق طباطبائی افشاء م یکند: بالاخره چه شد؟
کردم و خلاصه روز جمعه ناهار رفتیم پشت پردۀ گروگانگیری(پایان)
کرج .دوستان زیادی از دولتمردان و = بالاخره آن چهار شرط و
تنی چند از شخصیت‌های روحانی چه شد که توافق پنهانی کارتر ـ خمینی
هم آمده بودند .نماز به امامت آقای به ثمر نرسید کیفیت نهایی کار و انجام تعهدات
صدوقی برگذار شد و پس از صرف
ناهار حدود ساعت سه یا چهار بود یکجریانانحرافی،انقلابراازداخلبهسویهد فهایموردنظرحزبتودهسوقم یداد آمریکا به چه صورت شد؟
که آقای صدوقی متوجه شدند قرص پایان گروگانگیری و استقبال کارتر از آنها در فرودگاه آلمان ـ همانطور که همه م یدانند مذاکرات
دیابت خود را فراموش کرد‌هاند .من از الجزایر آنقدر به طول انجامید تا
مهندس بازرگان اجازه گرفتم که آقای اینبارنوبتصادقطباطبائیاستکهدرمصاحب های، اشغالسفارتآمریکاوگروگانگرفتندیپلما تهای انتخابات آمریکا تمام شد و پرزیدنت
صدوقی را به تهران برسانم ،چون با از رویدادهای پشت پرده سخن م یگوید .و البته باز هم آمریکایی در 13آبان 1358سرفصل دور های از تاریخ ریگان وارد کاخ سفید شد .هنگامی که
وسیله من آمده بودند .مهندس در معاصر ایران بود که هنوز هم پس از سی سال(زمان نشر ریگان پیروز آماده برای ادای سوگند
ابتدا گفتند که بهتر است آنجا بمانم با احتیاطات لازم! در کیهان لندن -دیماه )۱۳۸۹به پایان آن نرسید هایم. م یشد ،اعلام شد گروگانها تا لحظاتی
اما در نهایت با آقای صدوقی راهی صادق طباطبائی برادر همسر احمد خمینی ،در هدف از این کار چه بود؟ خمینی بازیگر بود یا دیگر فرودگاه مهرآباد را به مقصد
زمان گروگانگیری سخنگوی دولت بود و وقتی دولت بازیچه؟ پشت پرده چه م یگذشت؟ چرا گروگا نها تا فرودگاه فرانکفورت ترک خواهند کرد.
تهران شدیم. بازرگان قربانی این ماجرا شد ،باز هم به سبب رابطۀ زمانی که جیمی کارتر در کاخ سفید اقامت داشت آزاد با قرارداد یا به اصطلاح بیانی های که
شب تصمیم گرفتم برای دیدار با پدر نزدیکش از طرفی با «بیت امام» و از دیگر سو با مقامات
و مادرم به قم بروم .حدود ساعت 11 آلمانی ،نقش مهمی در مذاکرات محرمانه بین تهران نشدند و بسیاری سؤالات دیگر... به امضای دو طرف رسید...
شب رسیدم قم .پدرم گفتند احمدآقا با وجود کتابها و مقالات متعددی که در این باره = چرا می‌گوئید به اصطلاح
غروب اینجا بود و از دست تو شدیداً و واشنگتن داشت. انتشار یافته است هنوز ناگفته‌های بسیاری وجود
گله مند بود ،بعد هم گفتند صادق این او فاش م یکند که کارتر و خمینی تا یک قدمی دارد و هر بار که یکی از بازیگران صحنه لب به سخن بیانیه؟
چه کاری بود که امروز کردی؟ گفتم ساخت و پاخت بزرگ پیش رفته بودند .چه شد که م یگشاید گوشۀ دیگری از پرده بالا م یرود و اسرار ـ اگر آنچه را که این هیأت امضا
چه کار کردم؟ گفتند شنیده شده که کار آن طور که می‌خواستند پیش نرفت؟ در زیر کردند قرارداد م ینامیدند باید طبق
امروز عدهای در کرج برای تضعیف تاز های فاش م یشود. قانون اساسی به تصویب مجلس
امام جلسه گذاشت هاند و تو هم در آنجا م یخوانید... شورای اسلامی م یرسید ولی دادن
حضور داشتی! گفتم من امروز در کرج عنوان بیانیه به آن نوعی دورزدن طرح
بودم ولی برای تضعیف امام در کدام نخواهد شد و خیری در آن نم یدیدم. پیش گفته بودند پیش آقای بهشتی م یکردند »...ایشان همچنین اضافه اجازه دهید مطلبی را از صفحه 62
جلسه شرکت کرد‌هام؟! گفتند به هر =چرا خیری در آن نم یدیدید م یروند و ایشان به او تضمین م یدهند م یکنند که از ناحیه رهبری حزب جلد دوم خاطرات آقای ری‌شهری آن در مجلس بود.
حال به احمدآقا خبرهایی دادهاند توده «به تمام افراد توصیه شده بود برایتان بخوانم« :کیانوری که تشکیلات =بالاخره در اجرای این توافقنامه
که از تو دلش سخت گرفته است .با و م یگفتید به سرانجام نم یرسد؟ چنین اتفاقی نخواهد افتاد. مخفی را سازمان اطلاعاتی حزب
شنیدن این مطلب رفتم منزل خواهرم. ـ عمل ًا که دیدید نشد. همه جا تظاهر به اسلام ـ و انجام معرفی م یکرد ،دستور داد افراد در یا قرارداد یا بیانیه ،هر چه اسمش
احمدآقا هنوز نیامده بود .زمانی که آمد بله ،کسی نم یدانست و مطمئن نبود دستورات دینی ـ کنند». گروهها و احزاب سیاسی ،ارگان‌ها
و مرا آنجا دید ب یدرنگ گفت :صادق =شما در گفت و گوهایتان به یک که این اتفاق م یافتد و آن زمان نیز و نهادهای دولتی نفوذ کرده و از را بگذاریم ،خواسته‌های ایران
جریان امروز چه بود؟ گفتم تو بگو شاه هنوز به آمریکا نرفته بود .آقای همینجاهاستکهشمابهکاس ههای آنها اطلاعات کسب کنند .کیانوری
چه شنید‌های؟ گفت به ما خبر دادند سلسله کارهای حساب شده برای دکتر ابراهیم یزدی نیز به آنها گفته دا غتر از آش و مسلمانان به قول امام بر نفوذ در سپاه پاسداران انقلاب محقق شد؟
توسط عدهای از سیاسیون مخالف بود برای آنکه ما بتوانیم مردم را قانع خمینی «متشر عتر از حضرت علی» بر اسلامی تأکید می‌ورزید .به این ـ من چنین اعتقادی ندارم و
و روحانیون مسأله‌دار جلسه‌ای در مشوش کردن اذهان بزرگان اشاره کنیم ،پرونده پزشکی او را بدهید به ما م یخورید .آقای ر یشهری همچنین ترتیب فعالی تهای اطلاعاتی و نفوذ اینجا هم جای بحث آن را نم یبینم
باغی در کرج تشکیل شده و در آنجا یا اجازه دهید پزشکان ما او را معاینه از صفحه 133به بعد کتاب خود از چون باید به تفصیل و با حضور
قطعنام های تصویب شده علیه امام و داشتید و آنها را در حادثه آفرین یها کنند تا بتوانند مرض صع بالعلاج او یکی دیگر از افراد نفوذی حزب توده در عرص ههای زیر انجام گرفت: امضاکنندگان و مدافعان به بررسی
روش رهبری ایشان و نیز حملاتی شده را تأیید کنند و معلوم شود معالج هاش به نام سرهنگ عطاریان نام م یبرد که 1ـ ارتش ،ژاندارمری و شهربانی آن پرداخته شود .خلاصه مطلب
به مجموع روحانیت ،پرسیدم چه کسی دخیل م یدانید .ممکن است یک فقط در آمریکا امکان پذیر است .اما تا عضویت در یکی از کمیسیو نهای 2ـ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، اینکه از بیان خواست ههای دانشجویان
این خبر را به شما داده است؟ گفت آنها زیر بار نرفتند .من هم در میهمانی شورای عالی دفاع بالا رفته و با شرکت حزب جمهوری اسلامی و دیگر برای آزادی گروگا نها نه استرداد شاه
یکی از دوستان دفتر به نقل از کس نمونه از آن را اینجا ذکر کنید؟ یکی از سفارتخان هها در تهران که آقای منظم در جلسات شورای عالی دفاع عملی شد و نه اموال او پس داده شد،
دیگری این مطلب را نقل کرده است. ـ من به خاطرات و اظهارات لینگن را دیدم همین مطلب را به هم توانسته بود با بالاترین مقامات ارگا نهای جمهوری اسلامی حتی قسمتی از اموال بلوکه شده نیز
گفتم حتماً لازم است تعقیب کنید و حجت‌الاسلام ری‌شهری که سند او گفتم و به او هشدار دادم شرایط نظام از رئیس جمهور و دیگر رؤسای 3ـ جمع‌آوری اطلاعات عمومی بازپس داده نشد ،کالاهای نظامی
ببینید منشأ و منظور این حرف چه بسیار خوب و محکمی در مورد این کنونی کشور و تجربه تاریخی ملت ما دو قوه دیگر گرفته تا سران ارتش و خریداری شده نیز تحویل داده نشد.
بوده است .آنگاه سابقه و دلیل تشکیل حرف من هست ،اشاره کردم ولی به چنین امری را حمل بر نیت انسانی وزارت دفاع و دیگر وزرا و نمایندگان توسط کلیه اعضا»... فقط دانشجویان توانستند «به زیر
آن میهمانی را برایشان توضیح دادم. هر حال یک داستان را در همین زمینه شما و علاج کردن یک بیمار نخواهد امام مرتبط باشد و هم از کلیه اخبار آقای ر یشهری آنگاه اسامی برخی کشیدن یا استعفای دولت موقت» را
ببینید چگونه چه ذهنیتی را برای کرد زیرا معتقدند شما م یتوانستید و امور مملکتی و تصمیمات نظامی و نفوذی‌های حزب توده را در سایر
مصادر امر م یساختند؟ اینها یکی دو برایتان م یگویم. امکانات معالجه را برای شاه ایران مسائل جنگ و دیگر جریانات سری گروهها ذکر م یکند و در صفحه 66 به نام خود ثبت کنند.
تا نبود ،روزی حداقل 20مورد از این یک روز آی تالله شهید صدوقی در در جای دیگری فراهم کنید .آنچه کشور مطلع شود و به سازمان متبوع م ینویسد« :حزب توده ،ایجاد اغتشاش اینجا هم لازم است بگویم هیچ
اتفا قها م یافتاد .من این جریانات را نماز جمعه یزد مطلبی را علیه مهندس در بادی امر به ذهن مردم ما متبادر خود گزارش دهد .اگر بخواهیم وارد و بلوا در جامعه را وجهه همت خود گاه آقای بازرگان یا اعضای کابینه او
دیده بودم .حالا بیایید کیفیت تشکیل بازرگان گفتند که خلاف واقع بود .وقتی م یشود تکرار تاریخ و ماجرای مرداد این مقوله و تحلیل آن شویم مثنوی قرار داده بود ،ولی با زیرکی و سیاست آنچنان به صندلی قدرت نچسبیده
جلسات مجلس شورای اسلامی و به با مهندس بازرگان در این مورد گفت 1332است و م یپندارند ،در پس این هفتاد من کاغذ م یشود .بگذارید آن را ویژه‌ای می‌کوشید این امور را در بودند که لازم باشد به زیر کشیده
هم خوردن آن هنگام طرح این مسأله و گو م یکردم ایشان گفتند در پاکی امر به ظاهر انسانی؛ یک نیت شیطانی پوشش واقعی تهای اجتماعی ارائه کند شوند .حتی همان طور که گفتم قبل
و کش دادن موضوع را تا زمانی که و حسن نیت آقای صدوقی تردیدی نهفته است .اتفاقاً آقای لینگن با این در کتاب خاطرات من بخوانید. تا موقعیت اجتماعی خود را حفظ کند از این حادثه چند بار ایشان استعفا
طرح مورد نظر به تصویب نهایی رسید، ندارند ،معلوم هست که اطلاعات غلطی بیان من به فکر فرو رفت ولی به هر =شما در خاطراتتان گفته‌اید و کسی نتواند این حزب را از معارضان داده بود که البته هیچ گاه امام با آن
همه را در نظر داشته باشید .شما یک به ایشان دادهاند .گفتم آقای مهندس چند هفته قبل از اشغال سفارت نظام تلقی کند ...آنها به طور گسترده موافقت نکرده بودند .همان زمان یکی
جریان انحرافی را نم یبینید؟ پیداست اما شما حق دارید در این باره از ایشان حال این اتفاق افتاد. در دیداری با بروس لینگن کاردار و بدون ذکر نام حزب ،شعارهای از روزنام ههای کثیرالانتشار طی تحلیل
که عوامل دیگری برای اهداف دیگر گله کنید .ایشان حداقل نباید در یک =از 31شهریور 59تا زمانی آمریکا در تهران به او اخطار داده ضد آمریکایی و ضدامپریالیستی و تفسیری نزدیک به این مضمون
وارد کار شد‌هاند که با آنچه مورد نظر مکان عمومی چنین اظهاراتی بکنند، که دولت امور را در دست م یگیرد بودید .آیا شما م یدانستید سفارت را با استفاده از بیانات امام و سایر نوشت« :این کار بزرگ دانشجویان
ما بود در تناقض بود وگرنه راه حل اما ایشان گفتند من سخنی نم یگویم دقیق ًا در کشور چه اتفا قهایی رخ مسؤولان جامعه در سطح وسیعی توطئه آمریکا را در زمینه نفوذ در
صحیح و سریع همان بود که انجام و نهایتاً قرار بر این شد که من از طرف م یدهد که جریان مذاکرات به این قرار است اشغال شود؟ بر در و دیوار شهرها م ینوشتند ...و مراکز بالای تصمیم گیری و اجرایی
گرفته بود و خیلی زود م یتوانست مهندس بازرگان این گله را به شهید سمت م یرود؟ و چرا شما نتوانستید ـ من از اشغال سفارت خبر نداشتم فضای ب یاعتمادی و آشفتگی روانی را جمهوری نوپای اسلامی خنثی کرد».
به سرانجام برسد .من این تحلی لها ولی مطمئن بودم با رفتن شاه به به جامعه پمپاژ م یکردند( .ص )70 آیا حق داریم منصفانه از خود بپرسیم
را داشتم و این اتفاقات را دیده بودم صدوقی منتقل کنم. کار را تمام کنید؟ آمریکا مردم ما ب یتفاوت نخواهند بود و حزب توده افراد نفوذی خود را در آمریکا در کدام مرکز بالای تصمیم
که م یگفتم این مسأله به سرانجام مرحوم آیت‌الله صدوقی را من از ـ والله اجمالاً گفتم چه شد .تفصیل اگر مسأل های برای دیپلما تها در تهران مراکز حساس و مهم ،همچون مجلس گیری نفوذ کرده بود؟ در دولت موقت
مطلوب نمی‌رسد و این راه به نفع زمان خردسال یام م یشناختم .ایشان ماجرا هم از حد این گفتگو خارج است. پیش بیاید حل آن بر خلاف دفعات شورای اسلامی ،سپاه پاسداران انقلاب و نخست وزیر آن یا در شورای انقلاب
در آن زمان عهد‌هدار امور مالی دفتر در هر صورت با این تغییر مطمئن بودم اسلامی و حزب جمهوری اسلامی ،به به ریاست شهید بهشتی و با حضور
کشور نخواهد بود. پدربزرگم مرحوم آی تالله صدر بودند و آنچه تعهد شده بود انجام شود ،محقق پیشین از عهده دولت خارج است. طور ویژه از طریق تشکیلات مخفی یا آقایان خامن های و هاشمی رفسنجانی
شما گمان نم یبردید که اگر وارد از همان زمان هم مورد لطف و عنایت آقای لینگن در مصاحب های دو سال برقراری ارتباط مستقیم توسط یکی از و باهنر و موسوی اردبیلی و...؟ کدام
مذاکره شوید به نفع کشور خواهد بود؟ خاص ایشان قرار داشتم .خاطر‌های را رهبران حزب با اشخاص نفوذی اداره کار دولت بدون قانون مصوب شورای
ـخیر.مناصل ًانم یخواستمواردشوم هم از دیدار با ایشان در پاریس و در م یکرد ».به نوشته آقای ر یشهری، انقلاب انجام می‌شد؟ کدام عنصر
و تحلیل من چیزی بود که محقق شد، حضور امام در خاطراتم آورد‌هام که حتی برخی افراد نفوذی در محل رده بالای دولتی می‌توانست طرح
به طوری که بعدها خیلی داستان روی اینجا دیگر تکرار نم یکنم .از این رو کار خود مراکزی برای سازماندهی و برنامه‌ای بریزد که دور از چشم
آن ساخته شد .به طور مثال گفته شد شخصاً تلفن کردم به آقای صدوقی بهتر تدارک دیدند؛ از جمله در و موافقت و نظارت شورای انقلاب
گروه راکفلر با احمد خمینی در پاریس که این سخنان شما در خطبه نماز صدا و سیمای جمهوری اسلامی، باشد؟ کدام سند پیدا شده در لانه
دیدار داشته در حالی که احمدآقا از جمعه خلاف واقع است .شما که سازمان برنامه و بو دجه ،مخابرات جاسوسی مؤید این اتهام بود؟ وانگهی
ایران اصل ًا خارج نشدند .آمریکای یها همیشه به من دسترسی تلفنی دارید، و مطبوعات؛ روزنامه‌های کیهان و این سؤال را چه کسی باید پاسخ دهد
م یگفتند علت اینکه مسأله گروگا نها می‌توانستید صحت آن را از من اطلاعات ...اعضای حزب با شرکت در که چرا دانشجویان پیرو خط امام که
حل نشد این بود که جمهور یخواهان بپرسید .ایشان گفتند حق با شماست، راهپیمای یها ،تظاهرات ،سخنران یها، معتقد شده بودند دولت موقت همسو
م یخواستند کارتر شکست بخورد و کار خلافی صورت گرفته .نگذارید به نمازهای جمعه ،مساجد ،سمینارها، با آمریکا در مسیر استحاله نظام گام
برای همین نیز دیداری با احمدآقا گوش آقای بازرگان برسد .پاسخ دادم خط فکری شخصی تها و نظرات مردم بر م یدارد ،اسناد و اطلاعات خود را
و دیگر مقامات ایرانی داشت هاند و از ایشان شنید‌هاند ولی کل ًا نسبت به این را رصد م یکردند .آقای ر یشهری در در اختیار امام قرار ندادند تا ایشان
آنها این مسأله را خواست هاند که آزادی صفحه 75خاطرات خود همچنین از دولت را عزل کنند یا لااقل با استعفای
قبیل اظهارات ب یاعتنا هستند. شخصی به نام سزاوار یاد م یکند که
گروگا نها را عقب بیندازند. چند روز بعد آقای مهدیان به من توانسته بود در حزب جمهوری اسلامی شادروان بازرگان مخالفت نکنند؟
این یکی از معماهای سفارت نیز زنگ زدند که موافق هستی ترتیب تا رد‌ههای بالا نفوذ کرده و به اخبار در اینجا مجال آن را ندارم که از
هست و در کتاب 444روز نیز آمده یک ناهار را در منزل من بدهیم و از مهم مملکتی دسترسی داشته باشد. نخستین کارها و برنامه‌های انجام
که یک نفر در فرودگاه مهرآباد مطمئن این دو بزرگوار بخواهیم با هم بنشینند او همچنین موفق شده بود «گزارش شده دولت موقت که در جهت تثبیت
م یشود که مراسم سوگند در آمریکا و مسأله را حل کنند ،به طوری که شرکت در جلسه ملاقات با سران استقلال تمام عیار کشور از استیلای
برگذار م یشود و خود کارتر نیز این را کدورتی در دل مهندس بازرگان باقی بلندپایه حزب جمهوری اسلامی» را خارجی بود ،نام ببرم .انشاءالله گزارش
در خاطراتش تعریف کرده وقتی که نماند .به آقای مهدیان گفتم اصولاً به رهبری حزب توده منتقل کند. همه اینها را در جلدهای چهارم و پنجم
من گره کراواتم را م یزدم اعلام کردند آقای بازرگان آدم کین های نیست و ایشان سپس در ادامه م یافزاید« :لازم خاطرات خود خواهم آورد .اگر از یک یا
هواپیما بلند شد ،این روایتی که شما خیلی زود دلش را از این تیرگ یها به یادآوری است که تشکیلات نظامی دو یا چند عنصر از کارگزاران اجرایی
ذکر کردید روایت جدیدی است و تا پاک م یکند ،ضمن اینکه در همان ـ حزب توده از طریق افراد رده بالای آن زمان بگذریم که نظر مساعدی
لحظه نخست هم حرف آقای صدوقی خود مانند« ...ناخدا افضلی» در القای نسبت به آنان در تناسب با اهداف
کنون نیز منتشر نشده است. را بر گزار شهای خلافی که به ایشان نظرات سیاسی خود به مسؤولان انقلاب و خط فکری امام وجود نداشت
=اما باز هم بر م یگردم به آن دادهاند ،حمل کرد .با وجود این ،آن جمهوری اسلامی نهایت کوشش را که البته جز در یکی دو مورد معلوم
دعوت انجام شد و ملاقات بسیار خوبی نیست با کدام مستندات و در کدام
48ساعت ،چه اتفاقی افتاد؟ هم بین آن دو صورت گرفت .پس از دادگاه مجال دفاع به آنان داده شد
ـ من نم یخواهم در این باره صحبت یکی دو روز آقای مهندس حریری
کنم چرا که تبعاتی دارد و بسیاری از به من زنگ زدند که شنید‌هام جلسه که از اتهامات خود دفاع کنند.
بازیگران آن حضور ندارند .و این دور خوبی بوده و اگر م یتوانی از طرف من = اتفاق ًا در دوره‌های پس از
از هر دو آقایان دعوت کن که ما نیز
از انصاف است. روز جمعه در با غمان در کرج میزبان دولت موقت در مورد نفوذی‌های
بیگانه موارد بسیاری وجود داشت
که پرونده اتهامات آنان مورد
رسیدگی قرار گرفته است .افرادی
نظیر سرهنگ کبیری و سرهنگ
عطاریان و ناخدا افضلی و د هها فرد
دیگر در کدام دوره در رد ههای بالای
نظام مستقر شده بودند؟
