Page 13 - (کیهان لندن - سال سى و ششم ـ شماره ۲۳۹ (دوره جديد

‫صفحه ‪13‬ـ ‪ Page 13‬ـ شماره ‪۱۷۰۵‬‬ ‫پدر تجدد موسیقی در ایران‬ ‫پیغمبر رن ‌گها‬
‫جمعه ‪ ۲۹‬نوامبر تا پنجشنبه ‪ ۵‬دسامبر ‪2019‬‬

‫«پترا»شهریافسان ‌هایدردلکویر‬

‫کلنل علینقی وزیری‬ ‫کلنل و ز یر ی فر ز ند مو سی ‪،‬‬ ‫حسین بهزاد‬
‫افسر قزاق‪ ،‬در نهم مهر ماه ‪1265‬‬
‫انباط بوده نوانست ‌هاست کنترل وزمام‬ ‫پترا به عربی ( البتراء ) شهری‬ ‫جدا م ‌یباشد‪.‬‬ ‫خورشیدی در تهران چشم به جهان‬ ‫رفت فرانسه تا هنر جدید یاد بگیرد‪.‬‬ ‫تابلوهای شاهنامه‪ ،‬ایوان مدائن و‬
‫راه‌های تجارتی مناطق اطراف خود‬ ‫تاریخی در کشور پادشاهی اردن‪.‬‬ ‫علینقی وزیری شاگردانی را تربیت‬ ‫گشود‪ .‬در پانزده سالگی نزد دایی‬ ‫صبح‌ها کار می‌کرد تا خرجش را‬ ‫فتح بابل هنوز آن قدر زنده‌اند که‬
‫بدست گیرد‪ ،‬کاروانهای تجارتی از‬ ‫این شهر باستانی در ‪ ۲۶۲‬کیلومتری‬ ‫کرد که هر یک از آنها در موسیقی‬ ‫خود حسینعلی خان به فرا گرفتن تار‬ ‫درآورد و بعد از ظهرها در موزه‬ ‫نشان عشق را می‌شود از خطوط‬
‫جنوب جزیره عرب و غزه و عسقلان‬ ‫جنوب شهر ّعمان پایتخت اردن و در‬ ‫ایران از اساتید فن گشت ‌هاند که از میان‬ ‫پرداخت و به توصیه او نواختن ویولن‬ ‫لوور به مطالعه آثار نقاشان بزرگ‬ ‫و رنگ‌هاشان خواند؛ نشان عشقی‬
‫و صور و دمشق از راه البتراء پایتخت‬ ‫غرب راه اصلی بین شهر ّعمان وشهر‬ ‫آنها م ‌یتوان از ابوالحسن صبا‪ ،‬رو ‌حالله‬ ‫را هم آغاز کرد و مدتی هم نزد درویش‬ ‫می‌پرداخت تا ‪ 13‬ماه به این کار‬ ‫که استاد حسین بهزاد ‪ 74‬سال به‬
‫مملکت انباط م ‌یگذشت ‌هاند و این شهر‬ ‫عقبه واقع شد‌هاست‪ .‬شهری متکامل‬ ‫خالقی‪ ،‬موسی معروفی‪ ،‬حسینعلی‬ ‫خان به تعلیم گرفتن تار مشغول شد‬ ‫ادامه داد خودش می‌گفت می‌خواهد‬
‫زیبا از رونق خاصی برخوردار بود‌هاند‪.‬‬ ‫که تمام نواحی آن در کوه و تخته‬ ‫و از شاگردان ممتاز آقا حسینقلی و‬ ‫سبکی نو و ایرانی خلق کند که با هنر‬ ‫دوش کشید‪.‬‬
‫سنگهای به رنگ (وردی) (صورتى)‬ ‫ملاح و فروتن را نام برد‪.‬‬ ‫ژان کوکتو ـ درباره او می‌گوید‪:‬‬
‫پایان حکومت انباط‬ ‫واقع شده‌است‪ .‬از اینجاست که نام‬ ‫استاد وزیری در ساختن و پرداختن‬ ‫دروی ‌شخان گشت‪.‬‬ ‫روز بخواند‪.‬‬ ‫«اگر همیشه مشرق زمین با قصه‌های‬
‫پایان حکومت انباط و خرابی پایتخت‬ ‫این شهر زیبا البتراء نهاده شد‌هاست‪.‬‬ ‫مارش‌های ملی و میهنی زحمات‬ ‫وزیری پس از چندی نزد «یاور‬ ‫پیش چشمش روشن بود که هنر‬ ‫هزار و یک شب و کاخ‌های طلایی و‬
‫زیبایش شهر پترا بدست رومان در سال‬ ‫وکلمه (البتراء) به زبان یونانی یعنی‬ ‫فراوانی کشید‪ ،‬قطعاتی مانند «خاک‬ ‫آقاخان» یا «یاور آتا خان» که‬ ‫مینیاتور تقلیدی رایج در ایران‪،‬‬ ‫کنیزکان زیبایش برای ما داستان‌ها‬
‫‪ ۱۰۵‬میلادی بود‌هاست‪ ،‬قشون رومان‬ ‫(صخره) است وچون این شهر باستانی‬ ‫ایران»‪« ،‬ای وطن» و «مارش ظفر» را‬ ‫سرپرست موزیک نظام بود مقامات‬ ‫عمرش زیاد به دنیا نیست‪ .‬موفق‬ ‫می‌گفت‪ ،‬این بار مردی با موهای‬
‫در سال ‪ ۱۰۵‬میلادی مملکت انباط‬ ‫تماماً در سنگ (صخره) حفرشد‌هاست‬ ‫ساخت و بعد از عارف نخستین کسی‬ ‫موسیقی و «نت» خوانی را یاد گرفت‬ ‫هم‌شد عمق و زبان گویای آثارش‬ ‫سفید‪ ،‬چشمان با نفوذ و خط‌ها و‬
‫را محاصره م ‌یکنند وآب را به روی‬ ‫آنرا پترا نامید‌هاند‪ .‬همچنین این شهر‬ ‫بود که موسیقی ایران را از انزوا بیرون‬ ‫و همین آشنایی با نت بود که او را‬ ‫به خصوص آنجا که از اشعار خیام‬ ‫رنگ‌هایش اشکال افسون‌کننده‌ای را‬
‫ساکنان شهر م ‌یبندند و سرانجام بعد‬ ‫تاریخی وزبیا بنام ( المدینة الوردیة )‬ ‫آورد و در دسترس عامه به طور علمی‬ ‫برای شناخت موسیقی اروپایی روانه‬ ‫و حافظ و مولانا الهام می‌گیرد نشان‬ ‫در مقابل چشمان ما گسترد‌هاست‪ .‬بی‬
‫از مدتی آن شهر زیبا را اشغال م ‌یکنند‬ ‫نیز نامیده شد‌هاست‪ .‬نام قدیم این شهر‬ ‫دیار فرنگ کرد و مدت سه سال در‬ ‫تلاشی است که به نتیجه رسیده‬ ‫شک در مینیاتور قرن ما‪ ،‬یک استاد‬
‫سلع بود‪ ،‬یعنی (صخره) رومان نامش را‬ ‫قرار داد‪.‬‬ ‫پاریس و دو سال در آلمان‪« ،‬علم‬ ‫از جهت قدرت طرح و رنگ‌آمیزی‬
‫و به حکومت انباط خاتمه م ‌یدهند‪.‬‬ ‫به زبان خودشان ترجمه نمود‌هاند پ َـترا‬ ‫زنده یاد کلنل علینقی وزیری‪ ،‬برای‬ ‫هماهنگی» یا «هارمونی» و اصول دیگر‬ ‫است‪.‬‬ ‫وجود دارد که او حسین بهزاد است»‪.‬‬
‫آزادی پترا از حکم رومان‬ ‫‪ ،‬درقرن اول قبل از میلاد ودر عهد شاه‬ ‫شناساندن موسیقی اصیل و سنتی‪،‬‬ ‫موسیقی غرب و خط نت را آموخت و‬ ‫کشورهای مختلف مثل فرانسه‪،‬‬ ‫حسین بهزاد ‪ 7‬سالگی در دکان‬
‫غسانى حارث سوم ازدهار یافت ‌هاست‪.‬‬ ‫کشور چه در داخل ایران و چه در‬ ‫با این نوشت ‌هها و اندوخت ‌ههای گرانبها‬ ‫چکسلواکی‪ ،‬لهستان‪ ،‬آلمان‪ ،‬هند‪،‬‬ ‫ملاعلی قلمدان‌ساز شاگردی می‌کرد‪.‬‬
‫در سال ‪ ۶۳۶‬میلادی عربها توانستند‬ ‫خارج آن فعال و کوشا بود به طوری که‬ ‫به وطنش بازگشت و برای روشن‬ ‫ژاپن‪ ،‬و آمریکا استاد را دعوت‬ ‫همان سال بود که پدر و استادش هر‬
‫شهر پترا را از نفود روما ‌نها آزاد سازند‪.‬‬ ‫حدود مملکت انباط‬ ‫علاوه بر کنسر ‌تهای متعددی که در‬ ‫کردن چراغ خاموش از کار افتاده‬ ‫کردند و او نمایشگاه‌هایی از آثارش‬ ‫دو براثر بیماری وبا مردند‪ .‬حسین هم‬
‫ساکنان پترا پس از آزادی به‬ ‫حدود مملکت انباط از ساحل‬ ‫سراسر کشور برپا م ‌یکرد از هر فرصتی‬ ‫موسیقی ایران‪ ،‬با عزم و اراده راسخ‬ ‫رفت پیش شاگرد بزرگ ملاعلی و ‪12‬‬
‫شهر عسقلان در غرب فلسطین و‬ ‫جهت شناساندن موسیقی ملی ایران‬ ‫و همتی مردانه قد علم کرد و نه تنها‬ ‫ترتیب داد‪.‬‬
‫کشاورزی اشتغال ورزیدند‪.‬‬ ‫در امتداد صحراء بلاد الشام در سمت‬ ‫استفاده م ‌یبرد و زمانی که شادروان‬ ‫به موسیقی مرده و از میان رفته ایران‬ ‫دریافت دیپلم المپیک‪ ،‬نشان‬ ‫سال با او کار کرد‪.‬‬
‫اما زلزل ‌های که درسالهای ‪ ۷۴۶‬و‬ ‫مشرق منتهی می‌شده‌است‪ .‬شهر‬ ‫بدیع‌زاده‪ ،‬جهت پرکردن صفحه و‬ ‫جان داد‪ ،‬بلکه تا آنجا که از قدرت یک‬ ‫درجه اول بین‌المللی موناپولی‪،‬‬ ‫‪ 18‬ساله بود که مستقل شد‪،‬‬
‫‪ ۷۴۸‬به این شهر زیبا وارد آمد‪ ،‬ساکنان‬ ‫پترا حلقه وصل بین حضارت بلاد‬ ‫کارهای مربوط به موسیقی عازم‬ ‫فرد عادی خارج است آن را پرورش‬ ‫جایزه اول تهیه کارت‌پستال‪ ،‬نشان‬ ‫کارگاه کوچکی در سبزه میدان باز‬
‫پترا را وادار نمود تا به مناطق اطراف‬ ‫میان‌رودان یا (بین‌النهرین) وبلاد‬ ‫هندوستان گردیده بود‪ ،‬طی برنام ‌های‬ ‫داد و بزرگ کرد‪ .‬و به همین جهت‬ ‫بوعلی در جشن هزاره بوعلی و نشان‬ ‫کرد و شروع کرد به کپی کردن‬
‫شام و شبه‌جزیره عربستان و مصر‬ ‫از وی خواسته که ببیند با چه وسایلی‬ ‫تمام موسیقیدانان ایران متف ‌قالقولند‬ ‫درجه اول هنر و دکترای افتخاری از‬ ‫مینیاتورهای مکتب صفوی‪ ،‬آثار‬
‫کوچ کنند‪.‬‬ ‫بود‌هاست‪ .‬این شهر که پایتخت مملکت‬ ‫م ‌یتوان در آن کشور موسیقی اصیل‬ ‫که استاد علینق ‌یخان وزیری را باید‬ ‫افتخارات اوست‪ .‬استاد حسین بهزاد‪،‬‬ ‫کمال‌الدین و رضا عباسی‪ .‬کپی‌ها‬
‫آثار این شهر باستانی همچون ُّدری‬ ‫ایران را شناساند و کنسر ‌تهایی برپا‬ ‫پدر موسیقی جدید ایرانی دانست‬ ‫مینیاتوریست نامدار و ارزنده در‬ ‫با اصل مو نمی‌زند اما راضی نبود‬
‫در کوه م ‌یدرخشد و یادگاری از دوران‬ ‫کرد؛ مقدمات آن را وی فراهم آورد‪.‬‬ ‫که گذشته از حقوق پدری‪« ،‬حق‬ ‫تاریخ ‪ 21‬مهر ماه ‪ 1347‬خورشیدی‬ ‫به این کار‪ .‬بار و بنه‌اش را بست و‬
‫مملکت انباط بجا ماند‌هاست که بسیار‬ ‫حیات» هم به گردن فرزند خود دارد‬
‫زیرا نه تنها آن را تقریباً از «عدم» به‬ ‫چشم از جهان فروبست‪.‬‬
‫تماشایی است‪.‬‬ ‫وجود آورده بلکه به روح مرده و از‬
‫کار افتاده آن نیز نیرو و نشاط تاز‌های‬

‫بخشیده است‪.‬‬
‫استاد وزیری اولین پایه‌گذار‬
‫موسیقی جدید ایران بعد از انقلاب‬
‫مشروطیت بود که ردیف‌های آقا‬
‫میرزا عبدالله و آقا حسینقلی را نوشت‬
‫و برای اولین بار تعلیم صحیح ویولن‬
‫را به عهده گرفت و به شاگردانش‬
‫آموخت که نواختن ویولن از کمانچه‬

‫‪83‬‬ ‫‪7‬‬

‫‪19‬‬

‫‪1 63‬‬ ‫(سودوكو)‬

‫‪ 15 14 13 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1‬عمودی‪:‬‬

‫‪2 14‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪1‬ـ از‌مجریان و برنامه‌سازان متبحر و ‪5‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪3‬‬ ‫فراموش‌ناشدنی تلویزیون ایران ـ‬
‫‪9 5 23‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪54‬‬ ‫‪6‬‬ ‫علامت جمع‬
‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬
‫‪3 87‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪2‬ـ اظهار ـ آب دهان ـ اثری زیبا از‬
‫‪6‬‬ ‫‪54‬‬ ‫‪4‬‬
‫آهنگساز فرانسوی «راول»‬
‫‪11 10 9 8 7 6‬‬ ‫‪5‬‬
‫‪41‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪3‬ـ تغییر شکل ـ بخشی از دانشگاه‬
‫‪ 8‬ـ چهره ـ از خیابان‌های‬ ‫‪4‬ـ مادر ب ‌هعربی ـ دارندۀ حق نعمت‬ ‫‪6‬‬
‫قدیمی تهران‬
‫‪4 65 7‬‬ ‫ـ رایحه‬ ‫‪7‬‬
‫‪9‬ـ از اعضای داخلی بدن انسان‬
‫ـ کشوری کوهستانی و‬ ‫‪ 5‬ـ اصلا ‌حطلب مذهبی آلمان و بانی‬ ‫‪8‬‬

‫‪3‬‬ ‫کوچک در اروپا‬ ‫مذهب پروتستان ـ شهری در ایران ـ ‪3‬‬ ‫‪9‬‬
‫‪10‬ـ زینت ـ آشکار‬ ‫آهنگ و نوا ـ حرف ندا‬ ‫‪10‬‬
‫‪11‬ـ پاس داشتن ـ در دهان‬
‫عمودی‪:‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪ 6‬ـ مرارت و تعب ـ پوشاکی است ـ ترس‬ ‫‪11‬‬
‫است‬ ‫ـ دستمزد‬ ‫‪12‬‬
‫‪ 7‬ـ از کشتی‌گیران‬ ‫‪1‬ـ از شعرا و تران ‌هسرایان‬ ‫‪1‬‬
‫صاح ‌بنام و قدیمی و‬ ‫معروف و قدیمی ایران‬ ‫‪ 7‬ـ آهنگری ـ از مساجد تاریخی در ایران‬ ‫‪13‬‬
‫قهرمان پیشین ایران‬ ‫‪2‬ـ متین و سنگین ـ‬
‫تکرار یک حرف ـ دین‬ ‫‪ 8‬ـ تنها و تک ـ زندان پرندگان ـ از ‪2‬‬ ‫‪14‬‬
‫و جهان‬ ‫شهرهای ایران‬
‫‪ 8‬ـ از وسایل نقلیۀ آبی‬ ‫و آیین‬ ‫‪9‬ـ بلی ـ حرف تعجب ـ نما ـ زاده ‪3‬‬ ‫‪15‬‬
‫ـ از فراورد‌ههای شیری‬ ‫‪3‬ـ بو ـ سرایت ـ تکرار‬
‫‪9‬ـ دست ـ تکرار یک‬ ‫‪4‬‬ ‫‪10‬ـ جدید ـ کشوری است ـ قدر و قیمت‬ ‫افقی‪:‬‬
‫یک حرف‬ ‫‪11‬ـ از هنرپیشگان معروف و قدیمی‬
‫حرف ـ مداخل‬ ‫‪4‬ـ از خوانندگان معروف‬ ‫‪1‬ـ شاعر و ادیب معروف‬
‫‪10‬ـ لَ َورده ـ گلی است ـ‬ ‫ایتالیای ‌یتبار هولیوود ‪5‬‬ ‫ایران و مؤلف نفحا ‌تالانس‬
‫و فقید ایران‬
‫«نه» ب ‌هعربی‬ ‫‪ 5‬ـ از پیمودن ‌یها ـ نفوذ‬ ‫‪6‬‬ ‫‪12‬ـ اقتصاددان برجستۀ انگلیس و مؤلف‬ ‫و بهارستان‬
‫‪11‬ـ مرضی است ـ وارد‬ ‫«ثروت ملل» ـ حیوانی است‬ ‫‪2‬ـ واضع علم روانکاوی ـ‬
‫مایعات‬
‫شده به میزبان‬ ‫‪ 6‬ـ حکمیت ـ ا ز‬ ‫‪13‬ـ دوستی ـ ستاره ‪7‬‬ ‫‪11‬ـ ترس ـ کمبود ـ مایۀ‬ ‫سفری است دینی‬
‫سلسله‌های حکومتی‬ ‫‪14‬ـ از سیاستمردان فرهیختۀ دوران‬ ‫خنکی ـ سه‌چهارم کرۀ‬ ‫‪3‬ـ از وسایل موسیقی ـ‬
‫قاجار و پهلوی و مؤلف «تاریخ یحیی» ‪8‬‬ ‫بازرگانی ـ قسمت و بخش‬
‫در ایران‬ ‫زمین‬ ‫‪4‬ـ میو‌های است ـ وحشی ـ‬
‫‪15‬ـ کتابی دربارۀ تاریخ صفویه‌تألیف ‪9‬‬ ‫‪12‬ـ شاعری گرانمایه و‬
‫محمدطاهر وحید قزوینی‬ ‫معروف از کشور ما با‬ ‫کشوری است‬
‫‪10‬‬ ‫‪ 5‬ـ رها ـ از ادوات استفهام‬
‫تخلص «سایه» ـ ایفا‬ ‫ـ نوعی منزل مسکونی ـ‬
‫حل جدول شماره قبل‬ ‫‪11‬‬ ‫حل جدول شماره قبل‬ ‫‪13‬ـ آلودگی ـ از آنطرف‬
‫گردن ‌های در غرب ایران ـ‬ ‫رودخان ‌های در روسیه‬
‫افقی‪:‬‬ ‫شهری تاریخی در کشور‬ ‫‪ 6‬ـ فراورده‌های شیری ـ‬

‫‪1‬ـ خوانند‌های مشهور‪ ،‬قدیمی‬ ‫ما ـ تر‬ ‫لغتنامه ـ حرف تعجب‬
‫و خو ‌شصدا از کشور ما‬ ‫‪14‬ـ از شاهان ایران قبل از‬ ‫‪ 7‬ـ خرج ـ حرارت ـ از‬
‫وسایل نقلیۀ آبی ـ از‬
‫‪2‬ـ کهنه و دیرینه ـ شهری‬ ‫یورش اعراب‬
‫در ایران‬ ‫‪15‬ـ خیالات بیهوده ـ برملا‬ ‫اقوام ایرانی‬
‫‪ 8‬ـ من وتو ـ تازی ـ آسمانی‬
‫‪3‬ـ حرف خطاب ـ محل داخل‬ ‫ساختن و لو دادن‬
‫شدن‬ ‫ـ حرف فاصله‬
‫‪9‬ـ تقدم ـ طمع ـ هنگام و‬
‫‪4‬ـ از نخست‌وزیران پیشین‬
‫ایران‬ ‫مجال ـ حرف ندا‬
‫‪10‬ـ از رودخان ‌ههای ایران ـ‬
‫‪ 5‬ـ از کشیدن ‌یها ـ پهلوان ـ‬ ‫آشکارتر ـ درنده و وحشی‬
‫مرغابی‬

‫‪ 6‬ـ او هم حرفه‌ای دارد ـ‬
‫قسمتی از صورت ـ شگرد‬
‫‪ 7‬ـ مصاحب و همراه ـ حرف ‌های‬

‫فنی‬