Page 5 - (کیهان لندن - سال سى و هفتم ـ شماره ۲۸۰ (دوره جديد
P. 5
صفحه 5ـ Page 5ـ شماره 1۷46
جمعه 2۵سپتامبر تا پنجشنبه ۱اکتبر 2020
آهنگ «آبان خونین» از سعید محمدی: مصاف و نقد رو در روی آثار او پرهیز وبینار «انجمن سخن» به یاد در وبینار «به یاد فروغ فرخزاد»
میکنند و در مورد آثار او نقدهای نخست نازی اکبری به نمایندگی
پیروز ِمیدانیمدرصحنهیآخر… «انجمن سخن» نمونههایی از
کمیمیبینیم. فروغ فرخزاد فعالیتهای این سازمان را به اطلاع
ناصر صفاریان در ادامهُ ،حسن کتاب شرکتکنندگان رساند .سپس گفت
فرزانه میلانی را در برخورد به فروغ به «شاعر پیشروی ما فروغ فرخزاد نیازی
به معرفی ندارد اما شاید بد نباشد که
عنوان یک انسان دانست .فروع مظهر به فروغ از منظر کتاب زندگینامهاش
به قلم دکتر فرزانه میلانی نگاه کنیم.
یکی بودن زندگی و شعر شاعر حتی در فرزانه میلانی مینویسد« :فروغ فرخزاد
جاهایی است که مثل ًا از محرومیت از یکی از شخصیتهای کلیدی قرن
بیستم ایران است .در مورد کمتر زن
سرپرستی فرزندش گلایه میکند. ایرانی تا این اندازه اطلاعات به صورت
کتاب ،نوشته و فیلم وجود دارد .او
در ورود به مبحث فعالیتهای توانسته است مفهوم مألوف شاعر خوب
را از انحصار مردان میانسال فارسیگو
سینمایی فروغ ،صفاریان نقطه آغاز درآورد ،و زبان و ذهن وجسم و جان
زنانه را به ادبیات فارسی پیوند زند و
آن را استودیو گلستان دانست که در اینسان چهره آن را برای همیشه عوض
کند .فرخزاد دریچههای نوینی را در
آنجا فروغ از حضور یک انسان توانا در ادبیات فارسی گشود و پا از گلیم سنت
فراتر گذاشت و برای به دست آوردن
زمینهی سینما بهرهمند شد هرچند که فرصتی مبارزه کرد تا بتواند مالک بدن
خودش باشد .باورها و احساساتش
این مضراتی نیز داشت .مثلا در زمان را انتخاب و بیان کند تا بیان کرامت
انسانی و حقوق برابر با مرد باشد.
ساخت «خانه سیاه است» بخشی ار فرخزاد بنیان آثارش را بر بازآفرینی
شخصی خویش استوار کرد .شخصی
مخالفتها با ابراهیم گلستان بود تا با بودن یکی از ویژگیهای آثار فرخزاد
است .به قول سهراب سپهری :او از
خود فروغ فرخزاد. اهالی امروز بود و با تمام افقهای باز
ولی درواقع فروغ نه در ۱۳۳۷در نسبت داشت».
نازی اکبری سپس اظهار امیدواری
ویدئو کنار گلستان بلکه در سفرش به ایتالیا کرد که این وبینار با سخنرانی
چهرههایی مانند فرزانه میلانی ،احمد
در ۱۳۳۵با سینما آشنا میشود .او کریمیحکاک ،ناصر صفاریان و مری
اوستی خوب پیش رود «تا ما به
لازم برای چشم در چشم شدن با در کانال یوتیوب سعید محمدی حتی به عنوان سیاهی لشکر برای امرار فروغ فرخزاد شناخت عمیقتری از تاثیرات زندگی
اهریمن حاکم را ،به آنان میبخشند. در توضیح آمده است« :این ترانه با فرخزاد بر آثارش برسیم ».نازی اکبری
به مادران قهرمانانی چون مادر پویا الهام از وقایع آبانماه ۱۳۹8و جنبش معاش در فیلمهایی ظاهر میشود. سپس گردانندهی وبینار ،مریم زهدی،
بختیاری ،نوید افکاری و ندا اقا اعتراضی مردم ایران بر علیه ظلم و شاعر و تهیهکننده تلویزیونی را معرفی
جور حاکم بر ایران ساخته شد .باشد دیگر آنکه در دوبله فیلمها به فارسی کرد .زهدی در زمینهی تاثیر شعر فروغ
سلطان و…» که صدای بلندتر مردم شریف ایران بر شعر تاجیکستان کار کرده و نیز در
سعید محمدی همچنین مینویسد: و ادبیات فارسی است و به گمان او عنوان نمونه وقتی میگوید «داسهای کار میکند که روال عادی شماری از مورد کتاب فرزانه میلانی نقدی نوشته
«هزاران قهرمان گمنام آزادی که باشد». که مورد استقبال قرار گرفته است.
من شرمندهام از اینکه نامشان را در تهیهکنندگان این ترانه نوشتهاند: چهرهی ادبیات فارسی را تغییر داده واژگون شدهی بیکار» این مکث و ایرانیان هنرمند مانند سهراب سپهری نازی اکبری قبل از سپردن برنامه به
برابرم ندارم؛ در صورتی که نام همه «این سرود را تقدیم میکنیم دست مریم زهدی از شرکتکنندگان
این عزیزان ایرانزمین باید که بر لوح به تمامی مادران داغداری که با تأملی از جانب خواننده میطلبد تا به و بهمن محصص بود که شهره به است. دعوت کرد به تماشای کلیپی در
جانمان نوشته شود و همیشه پایدار سرشک غمشان در برابر دوربینها، مورد شاعر بنشینند .این کلیپ شامل
به مبارزان معترض ،خشم و انگیزه دوم آنکه فروغ از پیشگامان انقلاب ژرفای شعر برسد .یعنی لازم است که فعالیت سینمایی نبودند .فروغ در بخشهایی از شعرخوانی و گفتار
بماند». کوتاه فروغ و شعرخوانیهایی باصدای
سومی است که در ایران هنوز جریان ما این عناصر را از هم تفکیک کنیم زمینه تماشای فیلم نیز تبدیل به یک برادرش ،فریدون فرخزاد ،بود .در جایی
از کلیپ فروغ فرخزاد میگوید« :شعر
دارد .انقلاب زنان .انقلابی که در کنار تا به ژرفای معانی شعر او پی ببریم .تماشاگر حرفهای میشود البته بعضی کهنه و نو ندارد .آن چیزی که شعر
امروز را از شعر دیروز جدا میکند و به
انقلاب مشروطه و انقلاب اسلامی ،فروغ چالشی دربرابر ما میگذارد که وقتها مشکلات مالی او را از دیدن آن شکل تازهای میدهد همان جدایی
است که بین فرمهای مادی و معنوی
فیلمها باز میدارد. بدون خونریزی و خشونت ارکان هم زیباست و هم پیچیده. زندگی امروز و دیروز وجود دارد .من
فکر میکنم که کار هنر یک نوع بیان
اجتماعی ما را از بیخ و بن عوض کرده سخنران آنگاه به نگاه فروغ به عشق پس از بازگشت به ایران به عنوان کردن و ساختن مجدد زندگی است و
زندگی هم یک ماهیت متغیری دارد و
پرداخت .به نظر وی در فروغ عشق منشی به استخدام استودیو گلستان است. جریانی است که مرتب در حال شکل
عوض کردن و رشد و توسعه است .در
«روزگار» امید طوطیان: در میآید .گلستان در او استعداد سوم آنکه رابطهی بین آثار و زندگی یعنی تواندهندگی و توان ایثار: نتیجه ،این بیان که همان هنر میشود
در هر دورهای روحیهی خودش را دارد
ظلم عیانی دیدم ،من آذرخشی اوست که برخلاف اغلب شعرا و عشق چو در سینهام بیدار شد را میبیند و برای گذراندن دورهی و اگر غیر از این باشد درست نیست،
دیدم هنر نیست؛ یک نوع تقلب است .دنیای
نویسندگان ،فروغ زندگی شخصی از طرب پا تا سینهام ایثار شد تدوین به انگلستان میفرستد .فروغ ما هیچ ارتباطی با دنیای سعدی و
حافظ ندارد .دنیای من به دنیای پدرم
خود را مایه و ملات اشعار و حتی فیلم اینها یعنی پدیدههای نویی هستند دو دورهی تدوین را زودتر ازمعمول به ارتباطی ندارد .اینقدر فاصلهها مطرح
«خانه سیاه است» قرار داده است .که در نامههایش به گلستان نیزاین پایان میرساند و به ایران بازمیگردد و هستند».
دکتر احمد کریمیحکاک نیز در این
میلانی ادامه داد که فرخزاد در مقام نگرشها را میبینیم و البته در برخی در کنار گلستان بر کار تدوین متمرکز کلیپ میگوید که «فروغ سرچشمه
بسیاری از شعرای امروز ایران است و
میشود و از جمله مستند «یک آتش» اندیشمند درونگرا و عریانگو همراه با جاها عتاب را نیز. این سرچشمهی خیلی سختگیر و نیز
مهربان است که شاعران زن امروز در
برخی از مهمترین چهرههای تجدد در دکتر حکاک ادامه داد که فروغ را تدوین میکند .آگهیهای تبلیغاتی
آن باید پرورش یابند».
جهان به اهمیت و اصالت زندگی فرد زبانی دارد که نوادگان او امروز کوشش برای کیهان و روغن نباتی قو میسازد. پس از نمایش کلیپ مریم زهدی ابتدا
گفت وجه مشترک شرکتکنندگان در
تاکید دارد و آن را مرکز آثارخود قرار میکنند به آن دست یابند ولی مادر یک فیلم به نام «خواستگاری» دارد که این وبینار آن است که میخواهند در
مورد فروغ بیشتر بدانند .در مورد کتاب
میدهد .او با صراحت و جسارت علیه دستور جدید در شعر فارسی هنوز نسخه کامل آن در کاناداست و یک فرزانه میلانی زهدی گفت که این
کتاب واکنشهای زیادی برانگیخته
فیلم نیمهتمام با عنوان «دریا». فرهنگ تقیه و آبرو و فرهنگ گهگاه فرزندی نزاده است. است .برخی گفتهاند که با وجود
تزویر و ریا و تعارف و غیرمستقیم گردانندهی وبینار در اینجا گفت فروغ قبل ًا تجربیاتی در زمینه نقاشی آشنایی با فروغ این کتاب تصویرشان را
از شاعر کامل کرده .برخی نیز گفتهاند
گفتن (به دیوار گفتن تا دیوار بشنود) وقتی از تصویرسازی در شعر فروغ داشته و به سراغ تئاتر نیز رفته بود که ارتباطی بین اشعار فروغ و زندگی او در
کتاب یافتهاند .سپس زهدی از دکتر
صحبت میشود به یاد فیلم «خانه چندان او را جذب نکرد زیرا فروغ به عصیان میکند. فرزانه میلانی پرسید که زندگی فروغ
چه تاثیری بر آثار خود وی گذاشته
سخنران سپس گفت که این حرکت سیاه است» میافتیم .او سپس ناصر دنبال پویایی و حرکت بود که آن را
است؟
به دنبال انقلاب زنان با کمک مردان که صفاریان سخنران بعدی را معرفی کرد در تئاتر نمییافت .آنچه از بازی فرخزاد میلانی در پاسخ گفت که نخست
آنکه فروغ تنها ۳2سال زندگی کرد
به پیش از انقلاب مشروطیت میرسد ،که پژوهشگر ،فیلمساز و منتقد است و در زمینه تئاتر به یاد مانده بازی او در و بخش اعظم اشعارش را پیش از
2۳سالگی سرود .با وجود این ،او یکی
از حیطه حقوق شهروندی به داخل کتابی نیز در مورد فروغ نوشته است .او نمایش «سه شخصیت در جستجوی ازشخصیتهای کلیدی تاریخ ایران
خانه کشانده شد و آن را از حیطه سهگانهای مستند در مورد فروغ ساخته نویسنده» است .همین عدم علاقه
سیاسی و سیاستمداران رها نمود .این که عبارتند از «جام جهان»« ،سر به باعث فاصله گرفتن او از تئاتر و رفتن
ویدئو انقلاب همچنان در ایران ادامه دارد و سبز» و «اوج موج» .صفاریان برای به سوی سینما میشود.
با چهرههایی مانند نسرین ستوده گره ساخت این فیلمها تحقیق گستردهای «خانه سیاه است» ( )۱۳4۱نخستین
ترانه در اکانت توییتر خود با هشتگ در کانال یوتیوب امید طوطیان خورده است .این یک انقلاب به مفهوم در زندگی فروغ کرده است .در مستند مستند ایرانی است که در سینما-
#راه_نوید_ادامه_دارد به مخاطبان میتوان ترانههای او را درباره رنج کلاسیک آن نیست ولی اگر انقلاب به «اُوج موج» صفاریان نگاهی دارد به سینما سعدی -در ۱۳42اکران
امید داده است« :چهار دهه ظلم و و درد جامعه و سوگ و امید یافت
سرکوبگریشان را دیدیم؛ فساد و که با تمام وجود آنها را میخواند. میشود .مستند «خانه خدا» جلال معنای جابجایی ارزشهای اجتماعی فعالیت سینمایی و تئاتری فروغ.
دزدیشان را دیدیم؛ قتل و کشتار «روزگار» یکی از آنها از آلبوم
و اعدام فرزندانمان را دیدیم؛ و «رستاخیز» است که امید در آن باشد حضور زنان در عرصه اجتماعی صفاریان قبل از پرداختن به این مقدم بعد از آن در سینماها نمایش
باور دارم که به زودی ،سقوط این با کلماتی ساده شرایط سیاسی و
رژیم دیکتاتوری جنایتکار ،ستمگر اجتماعی و فرهنگی دوران جمهوری در ۱۵0و ۱۶0سال اخیر یک انقلاب موضوع گفت که شاید هیچ هنرمندی داده میشود« .خانه سیاه است» نمونه
و سرکوبگر ،و دزد و فاسد را هم
اسلامی را ترسیم میکند. است .فروغ این عصیان را در برابر در تاریخ ما بهاندازه فروغ چهرهاش بارز از فیلمهایی است که بر روی میز
خواهیم دید». شاهزاده رضا پهلوی با انتشار این
ارزشهای حاکم مردسالارانه نیز دارد آمیخته به رمز و راز و اسطوره نیست .تدوین ساخته میشوند .به عبارت دیگر
و اندوه یک زن را در شعر او میبینیم محبوبیت بیکران فروع باعث شده بر مبنای برنامه و ماتریال فیلمبرداری
که اینهم زندگی شخصی اوست که در که اطلاعات غلط زیادی درباره او در شده نیست.
ادامه در صفحه ۱۷ مورد زنان دیگر ایران صادق است .گردش باشد .حتی مخالفان او نیر از
بزرگترین نبرد فروغ فرخزاد با
ترانهی امید برای نوید و همهی جوانان ایران؛ جامعه ،همانا شکاف عظیمی است که
بین ظاهر و باطن و اندرون و بیرون در
زیباترین رویا ،رویای آزادی! ایران وجود دارد .میلانی گفت که اگر
به ساختار اشعار او نگاه کنیم ،آستانه،
یعنی محل تلاقی اندرون و بیرون در
آن جایگاه مهمیدارد .مثل ًا در شعر «به
آفتاب سلامی دوباره خواهم کرد»:
میآیم ،میآیم ،میآیم
و آستانه پر از عشق میشود
و من در آستانه به آنها که دوست
میدارند
و دختری که هنوز آنجا،
در آستانهی پر عشق ایستاده،
سلامی دوباره خواهم داد
سخنران بعدی دکتر احمد
کریمیحکاک بود که بیش از۳0
سال است در آمریکا در رشته ادبیات
تطبیقی تدریس میکند .وی موسس
مرکز ایرانشناسی در دانشگاه مریلند
است و صدها کار آکادمیک منتشر ویدئو
در کانال یوتیوب امید طوطیان را اعدام کرد بدون آنکه بتواند امید ساخته و مطالعات زیادی نیز روی
فروغ فرخزاد انجام داده است.
مریم زهدی از دکتر کریمیحکاک میتوان ترانههای او را درباره رنج و جوانان کشور را ب ُکشد .این ترانه برای
پرسید که تصویرسازی در شعر فروع درد جامعه و سوگ و امید یافت که با نوید و پویا و ندا و ترانه و سهراب و
چگونه است؟ دکتر حکاک گفت تمام وجود آنها را میخواند« .فریاد ستار و رامین و هزاران جوان دیگر
مقولهی شعر در نزد فروغ پیچیدهتر آزادی» ترانهی جدید امید است که ایران است که جمهوری اسلامی
ساختن تصویرسازی است و در عین با امید به نجات نوید افکاری تهیه و زندگی آنها را به خاطر زیباترین رویا،
حال تجریدی کردن تصاویر است .به تنظیم شد اما جمهوری اسلامی نوید رویای آزادی ،به کابوس تبدیل کرد.
وبسایت کیهان لندن به زبان انگلیسی
