Page 5 - (کیهان لندن - سال سى و هشتم ـ شماره ۳۲۸ (دوره جديد

‫صفحه ‪ ۵‬ـ ‪ Page 5‬ـ شماره ‪1۷94‬‬
‫جمعه ‪ ۱۰‬تا پنجشنبه ‪ ۱۶‬سپتامبر ‪2۰2۱‬‬

‫جعفر پناهی‪:‬‬ ‫گفتگوی اختصاصی با کامران خاورانی؛ رنگ و شعر در نقاشی‬

‫تطهیرطالبانتوسطجمهوریاسلامی‬ ‫و جنب ِش یکتنه با رمانتیسیسم انتزاعی‬

‫خیانتی بزرگ علیه یک ملت!‬

‫جعفر پناهی فیلمساز‬ ‫=جعفر پناهی کارگردان‬ ‫به این آثار توجه بیشتری نشان‬ ‫کامران خاورانی و رمانتیسیسم انتزاعی‬ ‫=من به دنبال ابداع و‬
‫درحساباینستاگرامخوداز‬ ‫دادند و مصاحبههای زیادی به ویژه‬ ‫ایجاد سبک تازهای نبودم؛‬
‫عمومی ایرانیان را به دنبال داشته است‪.‬‬ ‫مواضع جمهوری اسلامی در‬ ‫با شبکههای معروف انگلیسی و‬ ‫طبیعت میبینیم‪ ،‬نبود؛ ریزش‬ ‫پتگر و پس از یکسال به شاگردی‬ ‫فقط نقاشی میکردم و‬
‫تبلیغات رژیم در ایران و محتوایی که‬ ‫قبال قدرتگرفتن نیروهای‬ ‫آمریکایی مانند ‪ BBC‬و ‪VOA‬‬ ‫و آمیزش رنگهاست که مفهوم‬ ‫نقاش معروف آقای رضا صمیمی‬ ‫احساس و درک خود را‬
‫در رسانهها و صداوسیمای جمهوری‬ ‫طالبان در افغانستان انتقاد‬ ‫و ‪ PBS‬داشتم‪ .‬کارهای من نیز با‬ ‫باران و تولّدی دیگر در طبیعت را‬ ‫پذیرفته شدم‪ .‬تا زمان ورود به دانشگاه‬ ‫از مفاهیم و سرودههای‬
‫اسلامی از وقایع افغانستان منتشر‬ ‫کرده و مذاکره با طالبان‬ ‫همین عنوان معرفی شده و میشوند‪.‬‬ ‫القاء میکند‪ .‬سالهای نخست‪ ،‬این‬ ‫تهران‪ ،‬به تنهایی کار میکردم تا اینکه‬ ‫ژرف نامداران ادب ایران‪،‬‬
‫میشود‪ ،‬مبنی بر ادعای تغییر طالبان و‬ ‫را به «مجوز جنایت» در‬ ‫علاوه بر این آنچه از ارتباط عاطفی‬ ‫دگرگونی کارهایم را نمیفهمیدم و‬ ‫به محضر استاد هوشنگ سیحون راه‬ ‫با رنگها بر روی سپیدی‬
‫استقرار و پیروزی یک حکومت اسلامی‬ ‫من با مولوی برای پروفسور بوئیم‬ ‫معانی و مفاهیم را درک نمیکردم!‬ ‫یافتم که هم رئیس دانشکده معماری‬ ‫نقش میزدم تا اینکه‬
‫در افغانستان پس از خروج نیروهای‬ ‫افغانستانتعبیرکرد‪.‬‬ ‫حاصل شد‪ ،‬نوشتن آخرین کتابش‬ ‫ولی دیگران که برای نخستین بار‬ ‫بود و هم استاد ما؛ هر وقت وی‬ ‫پروفسور آلبرت بوئیم‬
‫آمریکایی از این کشور است‪ .‬آنهم‬ ‫=پناهی همچنین نوشت‪:‬‬ ‫و تقدیم آن تنها به مولوی بود با‬ ‫این کارها را میدیدند‪ ،‬جملگی به این‬ ‫به شهرها و روستاهای ایران سفر‬ ‫‪ Albert Boime‬یکی از‬
‫در حالی که وقتی جمهوری اسلامی‬ ‫«تلاش برای تطهیر طالبان‬ ‫این پیام‪« :‬به رومی که اشعارش در‬ ‫نکته اشاره داشتند که این نقاشیها‪،‬‬ ‫میکرد‪ ،‬سعی میکردم که همراه‬ ‫برجستهترین مورخان‬
‫ادعای «تغییر طالبان» را میکند‪ ،‬فقط‬ ‫توسط جمهوری اسلامی‬ ‫ستایش از زندگی تبلور و همچنان بذر‬ ‫شعرگونه هستند‪ ،‬آرامبخشاند و‬ ‫هنر اجتماعی عصر حاضر‬
‫به معنی این است که به موجودی شبیه‬ ‫خیانتی بزرگ بر علیه یک‬ ‫دگرگونی طبیعت را به گونهای‬ ‫ایشان باشم و بیاموزم‪.‬‬ ‫و استاد تاریخ هنر در‬
‫جمهوری اسلامی که خودش سابقه‬ ‫ملت بود‪ .‬حکومت جمهوری‬ ‫دگرگونیهای مثبت را میکارد»‪.‬‬ ‫کامران خاورانی مانند بسیاری‬ ‫دانشگاه لس آنجلس‬
‫چهار دهه تبهکاری و جنایت دارد شده‬ ‫اسلامی چندی پیش رهبران‬ ‫کامران خاوری درباره کارهایش‬ ‫متفاوت بیان میکنند‪.‬‬ ‫از نقشپردازان در نخستین دوره‬ ‫«‪ »UCLA‬از نمایشگاه‬
‫طالبان را در تهران به ٓاغوش‬ ‫میافزاید‪ :‬در نامگذاری تکنیک‬ ‫کامران خاورانی با شور و حرارتی‬ ‫فعالیتهایش‪ ،‬طبیعت را سوژه‬ ‫من دیدن و پرسشهایی را‬
‫است!‬ ‫کشید و اینگونه مجوز‬ ‫نقاشیهای من البتهاندیشه یک‬ ‫که در بیاناش آشکار است ادامه‬ ‫نقاشیهای خود قرار میداد‪ .‬نقاشی‬ ‫با من مطرح کرد ازجمله‬
‫حال آنکه‪ ،‬شبکههای اجتماعی زبان‬ ‫جنایت در افغانستان‪ٓ ،‬ان هم‬ ‫هنرشناس دیگر‪ ،‬یک بانوی ایرانیتبار‬ ‫میدهد‪ :‬من به دنبال ابداع و ایجاد‬ ‫زیبای «سه گربه» او یادگار آن دوران‬ ‫اینکه سبک و شیوه نقاشی‬
‫فارسی به عنوان بازتابدهنده بخشی از‬ ‫بر علیه هم زبانانمان را داد»‪.‬‬ ‫استاد دانشگاه‪ ،‬پروفسور پروین روشن‬ ‫سبک تازهای نبودم؛ فقط نقاشی‬ ‫است‪ ،‬روشی کلاسیک که شیوه آغاز‬
‫افکار عمومی جامعه نشان از مخالفت‬ ‫(‪)Parvin Roshan Hubbard‬‬ ‫من چیست‪»...‬‬
‫مردم با دست دوستی دادن و مروت‬ ‫جعفرپناهیکارگردانشناختهشدهی‬ ‫نیز نقش اساسی داشت که در تشریح‬ ‫«پرنده آزادی»‬ ‫پروفسور آلبرت بوئیم‬ ‫=آوازه نقاشیهای‬
‫رژیم ایران با طالبان دارد‪ .‬کاربران ایرانی‬ ‫سینما در اینستاگرامش در انتقاد به‬ ‫کارهای من میگفت‪« :‬هر یک از این‬ ‫کامران خاورانی از مرزهای‬
‫شبکههای اجتماعی این سیاست را به‬ ‫حمایت جمهوری اسلامی از طالبان‬ ‫آثار‪ ،‬داستان جداگانهای دارند که در‬ ‫میکردم و احساس و درک خود را‬ ‫کار بیشتر نقاشان بوده است‪.‬‬ ‫ایالات متحده فراتر رفته‬
‫نوشت که «تطهیر طالبان توسط‬ ‫واژه رمانتیسیسم و به صورت انتزاعی‬ ‫از مفاهیم و سرودههای ژرف نامداران‬ ‫خاورانی میگوید‪ :‬اوایل از استاد رضا‬ ‫و او در سال ‪ ۲۰1۷‬میلادی‬
‫شدت مورد نقد قرار میدهند‪.‬‬ ‫جمهوری اسلامی خیانتی بزرگ علیه‬ ‫بیان میشود»‪ .‬به باور من این همان‬ ‫ادب ایران‪ ،‬با رنگها بر روی سپیدی‬ ‫صمیمی آموخته بودم که طبیعت را‬ ‫میهمان آکادمی هنر‬
‫پس از صدور پیام قیام توسط احمد‬ ‫صورت بیصورتی است که مولانا به‬ ‫نقش میزدم تا اینکه پروفسور آلبرت‬ ‫کپی کنم! یعنی هرآنچه بر بوم منتقل‬ ‫«شن ژن» چین‪ ،‬دانشگاه‬
‫مسعود در روز دوشنبه ‪ ۶‬سپتامبر‬ ‫یک ملت بود»‪.‬‬ ‫بوئیم ‪ Albert Boime‬یکی از‬ ‫میکنم‪ ،‬رونوشت و یا همزاد طبیعت‬ ‫بینالمللی ونیز ایتالیا و‬
‫‪ ،2۰2۱‬اعتراضات گستردهای در کابل‬ ‫جعفر پناهی کارگردان در حساب‬ ‫این شکل بیان کرده‪:‬‬ ‫برجستهترین مورخان هنر اجتماعی‬ ‫باشد‪ .‬ولی در مسافرتها با استاد‬ ‫کنفرانس جهانی هنر بوده‬
‫و برخی شهرهای افغانستان از جمله‬ ‫اینستاگرامش امروز سهشنبه‬ ‫گر صور ِت بیصورت معشوق ببینید‬ ‫عصر حاضر و استاد تاریخ هنر در‬ ‫سیحون به این تبحر دست یافتم که‬ ‫و در سال ‪ ۲۰18‬میلادی‬
‫هرات و مزار شریف و همزمان امروز‬ ‫‪۱۶‬شهریورماه ‪ ۱۴۰۰‬از مواضع‬ ‫همخواجه‪،‬همخانهوهمکعبهشمایید!‬ ‫دانشگاه لس آنجلس «‪ »UCLA‬از‬ ‫با سرعت طرحهایی از طبیعت را به‬ ‫هم حضور خاورانی و‬
‫در تهران شکل گرفته است‪ .‬جمعی‬ ‫جمهوری اسلامی در قبال قدرتگرفتن‬ ‫پژوهشهای دو دانشمند‬ ‫نمایشگاه من دیدن و پرسشهایی را‬ ‫تصویر بکشم که بازتابی از طبیعت‬ ‫نقاشیهایش در کنفرانس‬
‫از شهروندان ایرانی و افغان در حمایت‬ ‫نیروهای طالبان در افغانستان انتقاد‬ ‫ایرانی‪ -‬آمریکایی به نامهای پریسا‬ ‫با من مطرح کرد ازجمله اینکه سبک‬ ‫بودند اما عکس آنها نبودند‪ ،‬یعنی‬ ‫هنری شهر فلورانس ایتالیا‬
‫از احمد مسعود و جبهه مقاومت‬ ‫کرد و مذاکرهی با طالبان را به «مجوز‬ ‫امیرمستوفیان (هنرتراپی) و دکتر‬ ‫و شیوه نقاشی من چیست؟ به او‬ ‫دیگر عکسبرداری نمیکردم‪.‬‬ ‫مانند آنچه سال پیش از آن‬
‫افغانستان در مقابل سفارت «پاکستان»‬ ‫سیمین مزینی در کالج «نیوپالز»‬ ‫گفتم من نقاش به مفهوم شناختهشده‬ ‫از این دوره آغازین که بگذریم‪،‬‬ ‫در ونیز برگزار شده بود‪،‬‬
‫واقع در خیابان «فاطمی» تجمع‬ ‫جنایت» در افغانستان تعبیر کرد‪.‬‬ ‫نیستم‪ ،‬قلم مو‪ ،‬بوم و وسایل دیگر‬ ‫نقاشی من با آموختن از مکاتب سه‬ ‫گشایشگر این گردهمایی‬
‫او پیام دعوت احمد مسعود از مردم‬ ‫مدالی که خاورانی طراحی کرد‬ ‫ندارم! در حالی که وی با شگفتی به‬ ‫فرهنگی بود‪ .‬همچنین‬
‫اعتراضی برگزار کردند‪.‬‬ ‫افغانستان برای قیام عمومی علیه‬ ‫من خیره شده بود اضافه کردم که با‬ ‫درپی کنفرانس هنری‬
‫معترضان در خیابانهای اطراف‬ ‫طالبان را منتشر کرد و نوشت «احمد‬ ‫دانشگاه نیویورک بر روی نقاشیهای‬ ‫دست مفاهیم اشعار مولانا را با رنگها‬ ‫فلورانس به دلیل استقبال‬
‫از جمله خیابان «انقلاب» نیز به‬ ‫مسعود جوان‪ ،‬جوانه و بارقه امیدی است‬ ‫کامران خاورانی که طی سه مقاله‬ ‫پیاده میکنم و همانگونه که رومی‬ ‫هنردوستان این شهر‬
‫حرکت در آمدند‪ .‬آنان با در دست‬ ‫که مسلما تبدیل به پرچمدار مقاومت و‬ ‫علمی در نشریه بینالمللی «علوم‬ ‫میگفت که سرودههایش توسط‬ ‫تاریخی که به گنجینه هنر‬
‫داشتن پلاکاردهایی اعلام میکنند‬ ‫اجتماعی» منتشر شده نیز نشان‬ ‫معشوق از زبان او جاری میشود‪،‬‬ ‫اروپا شهره است‪ ،‬فرماندار‬
‫که کشورهای دنیا از جمله پاکستان‬ ‫آزادی در منطقه خواهد شد»‪.‬‬ ‫میدهد که آثار این هنرمند ایرانی‬ ‫نقاشیهای من هم بازگوکنندهی‬ ‫توسکانی ایتالیا‪ ،‬نمایشگاه‬
‫و جمهوری اسلامی در حق مردم‬ ‫پناهی همچنین نوشت‪« :‬تلاش برای‬ ‫انتقالدهنده آرامش درونی و تجربهای‬ ‫پیامهای اوست‪ .‬مولانا میگفت که‬ ‫ویژهای از کارهای خاورانی‬
‫تطهیر طالبان توسط جمهوری اسلامی‬ ‫لذتبخش به تماشاگران این آثار است‪.‬‬ ‫معشوق از زبان من برای بیان کلمات‬ ‫در کاخ فرمانداری برپا کرد‪.‬‬
‫افغانستانخیانتکردهاند‪.‬‬ ‫خیانتی بزرگ بر علیه یک ملت بود‪.‬‬ ‫علاوه بر آنچه گفته شد‪ ،‬آوازه‬ ‫خود استفاده میکند و من به او گفتم‬ ‫این هنرمند تا کنون چهار‬
‫در این تظاهرات شعارهای مرگ بر‬ ‫حکومت جمهوری اسلامی چندی‬ ‫نقاشیهای کامران خاورانی از مرزهای‬ ‫که معشوق از دست من برای خلق و‬ ‫بار به دعوت دانشگاههای‬
‫طالبانوزندهبادافغانستان سرداده شد‪.‬‬ ‫پیش رهبران طالبان را در تهران به‬ ‫ایالات متحده فراتر رفته و او در سال‬ ‫بازتاب پیام خود استفاده کرده است‪.‬‬ ‫پکن‪ ،‬هنگ کنگ و شن‬
‫از سوی دیگر اما تجمعهای پراکندهای‬ ‫ٓاغوش کشید و اینگونه مجوز جنایت‬ ‫‪ 2۰۱۷‬میلادی میهمان آکادمی هنر‬ ‫پروفسور بوئیم پس از آشنایی با‬ ‫ژن به چین سفر کرده و در‬
‫در مشهد و قم با ادعای تصرف پنجشیر‬ ‫در افغانستان‪ٓ ،‬انهم بر علیه همزبانانمان‬ ‫«شن ژن» چین‪ ،‬دانشگاه بینالمللی‬ ‫کارهای من و تعمق در ارتباط آنها به‬ ‫کنفرانسهای هنری برای‬
‫توسط نیروهای طالبان شکل گرفته‬ ‫ونیز ایتالیا و کنفرانس جهانی هنر بوده‬ ‫ویژه پیوندشان با اشعار مولانا کتابی‬ ‫دانشگاهیان و هنردوستان‬
‫و گروهی پرچم طالبان و داعش را به‬ ‫را داد»‪.‬‬ ‫و در سال ‪ 2۰۱8‬میلادی هم حضور‬ ‫نوشت و از نقاشیهای من با عنوان‬ ‫در مورد خاستگاه ذهنی‬
‫دست گرفته و حتا اقدام پخش شیرینی‬ ‫این کارگردان سینما یادآور شد‪:‬‬ ‫خاورانی و نقاشیهایش در کنفرانس‬ ‫«جنبش یکتنه» یاد کرد! کتاب او‬ ‫نقاشیهایش سخنرانی‬
‫«افغانستان‪ ،‬تاجیکستان و ایران سه‬ ‫هنری شهر فلورانس ایتالیا مانند آنچه‬ ‫«تولد رمانتیسیسم انتزاعی؛ هنر برای‬
‫نیز کردهاند‪.‬‬ ‫کشورند‪ ،‬اما از نظر فرهنگی و زبان یک‬ ‫سال پیش از آن در ونیز برگزار شده‬ ‫یک بشریت نوین» (‪The Birth‬‬ ‫کرده است‪.‬‬
‫ملت محسوب میشوند‪ .‬هرچند برای‬ ‫بود‪ ،‬گشایشگر این گردهمایی فرهنگی‬ ‫‪of Abstract Romanticism/‬‬
‫جمهوری اسلامی منافع نظام مهم است‬ ‫بود‪ .‬همچنین درپی کنفرانس هنری‬ ‫‪Art for a New Humanity/‬‬ ‫نادر صدیقی – در ایالات متحده‬
‫فلورانس به دلیل استقبال هنردوستان‬ ‫‪Rumi and the paintings of‬‬ ‫آمریکا‪ ،‬یک نقاش ایرانیتبار با متانت‬
‫نه منافع ملت و فرهنگ ایرانی»‪.‬‬ ‫این شهر تاریخی که به گنجینه هنر‬ ‫‪ )Kamran Khavarani‬نام دارد‪.‬‬ ‫و آرامی‪ ،‬وارد عرصههایی در اجتماع‬
‫حمایت جمهوری اسلامی از گروههای‬ ‫اروپا شهره است‪ ،‬فرماندار توسکانی‬ ‫این هنرشناس آمریکایی در پایان‬ ‫متنوع این سرزمین پهناور شده که‬
‫تروریستی اسلامگرا و فرقهای مانند‬ ‫ایتالیا‪ ،‬نمایشگاه ویژهای از کارهای‬ ‫کتاب خود نوشت‪« :‬باید منتظر ماند‬ ‫ورود به آن برای بسیاری اگر نگوییم‬
‫طالبان که پیشتر توسط سازمانها و‬ ‫خاورانی در کاخ فرمانداری برپا کرد‪.‬‬ ‫و دید که آثار نقاشی کامران خاورانی‬
‫نهادهای بینالمللی تروریستی اعلام‬ ‫این هنرمند تا کنون چهار بار به‬ ‫چگونه بر تاریخ هنر تاثیر میگذارد»‪.‬‬ ‫ناممکن ولی خیلی دشوار است‪.‬‬
‫شده بودند‪ ،‬خشم و اعتراض افکار‬ ‫دعوت دانشگاههای پکن‪ ،‬هنگ کنگ‬ ‫از آن پس‪ ،‬نقادان و هنرشناسان‬ ‫کامران خاورانی نقاش و آرشیتکت‬
‫و شن ژن به چین سفر کرده و در‬ ‫ایرانی‪ -‬آمریکایی اما از طریق آثار‬
‫کنفرانسهای هنری برای دانشگاهیان‬ ‫نامدار ادب ایران یعنی فردوسی‪،‬‬ ‫مدرن و زیبایش‪ ،‬با دعوت و استقبال‬
‫و هنردوستان در مورد خاستگاه ذهنی‬ ‫مولانا و حافظ دگرگون شد و به نوعی‬ ‫نهادهای ملی‪ -‬فرهنگی و خدماتی‬
‫و‬ ‫من‬ ‫مع ّرف‬ ‫امروز‬ ‫که‬ ‫تکامل رسید‬ ‫آمریکا و سازمانهای هنری بینالمللی‬
‫نقاشیهایش سخنرانی کرده است‪.‬‬ ‫است‪.‬‬ ‫من‬ ‫سبک نقاشی‬ ‫روبرو شد از جمله از سوی نهاد مهمی‬
‫یکی از مشهورترین کارهای کامران‬ ‫من همواره غرق در مفاهیم اشعار‬
‫خاورانی تابلوی «آفرینش» است که‬ ‫زیبا‪ ،‬دلنشین و نغز این استادان ادب‬ ‫چون کتابخانه کنگره آمریکا‪.‬‬
‫پروفسور آلبرت بوئیم آن را با اثر‬ ‫ایران بودم و در همانحال از دیدن‬ ‫نصب نقاشی «پرنده آزادی» کامران‬
‫جاودانه میکل آنژ مقایسه کرده است‪.‬‬ ‫نقاشیهای مینیاتور که در کنار و یا‬ ‫خاورانی در کتابخانه کنگره آمریکا و‬
‫گالری شخصی کامران خاورانی در‬ ‫متن اشعار آنها نقش میبست‪ ،‬آزرده‬ ‫دعوت رسمی از او برای طرح «‪Elis‬‬
‫بلوار سانتا مونیکا در شهر لسآنجلس‬ ‫میشدم و با خود میگفتم که برای‬ ‫‪ »Medal of Honor Island‬از‬
‫کالیفرنیا‪ ،‬با مجموعهای از نقاشیهای‬ ‫بیان مفاهیم اشعار این بزرگان چرا‬ ‫جانب این نهاد بسیار مهم فرهنگی‪،‬‬
‫و زیبایی رنگهای سحرآمیز‪ ،‬منزلگاه‬ ‫چنین شیوههای نامناسبی به کار‬ ‫مقولهای است که خاورانی با افتخار‬
‫شعر و فرهنگ ایرانی است؛ خانهای‬ ‫گرفته شده مانند حضور یک رقاصه‬ ‫از آن یاد میکند‪ .‬مدال افتخاری که‬
‫آرامبخش که به گفته خودش‪ ،‬به‬ ‫کمر باریک با جام میدر دست و‬ ‫برای همیشه در کنگره آمریکا نقش‬
‫شیخی در کنار او! تا روزی که این‬ ‫بست و یکی هم به خود وی تعلق‬
‫خانقاه عشق میماند‪.‬‬ ‫بیت حافظ را خواندم که‪:‬‬
‫گرفت‪.‬‬
‫بشوی اوراق اگر همدست مایی‬ ‫خاورانی میگوید‪ :‬از کودکی به‬
‫نقاشی کردن علاقه فراوانی داشتم‬
‫که علم عشق در دفتر نباشد‬ ‫و در یازده سالگی به آموزش نقاشی‬
‫به این ترتیب حافظ مرا رهنمون شد‬ ‫روی آوردم و شدم شاگرد آقای اصغر‬
‫و به من آموخت که وقتی از سخن‬
‫مولانا مست و بیخود میشوم به خلق‬
‫یک اثر راهنماییام میکند‪ .‬در این راه‬
‫هم‪ ،‬قلم مو را کنار گذاشتم و دستها‬
‫را به رنگها آمیختم و مستی را با‬
‫رنگها و رقص دستانم بیان کردم و‬

‫این شد تکنیک من در نقاشی‪.‬‬
‫از آن پس‪ ،‬دیگر باران برای من‬
‫ریزش قطرههای آب چنانکه در‬

‫وبسایت کیهان لندن به زبان انگلیسی‬