Page 12 - (کیهان لندن - سال سى و سوم ـ شماره ۱۵۷ (دوره جديد

‫صفحه ‪ - Page 12 - 12‬شماره ‪157‬‬
‫جمعه ‪ 31‬فروردی ‌نماه تا پنجشنبه‪‌6‬اردیبهش ‌تماه ‪1397‬خورشیدی‬

‫خود بر جای گذاشت که بنا بر شرایط‬ ‫داریوشهمایونروزنام ‌هنگاریبرجسته‪،‬‬ ‫دو قرن فراز و نشیب مطبوعات در ایران (‪)65‬‬
‫موجود در خاورمیانه‪ ،‬بسیاری از آنها‬ ‫نظری ‌هپردازی جستجوگر و نوجو‪ ،‬و‬
‫همچنان معتبرند و گویی همین امروز‬ ‫سیاستمداری مل ‌یگرا و میه ‌ندوست‬ ‫( کیهان لندن شماره ‪) 1246‬‬
‫نگاشته شده‌اند‪ .‬مقالات قدیم ‌یوی‬ ‫بود که بر نقش موثر ایران در مناسبات‬
‫داریوش همایون‬ ‫در ده ‌ههای سی تا پنجاه خورشیدی‬ ‫احمد احـرار‬ ‫شد که مستقیماً به عمارت حکومتی‬ ‫داستان دستگیری و اعدام نایب‬
‫همچنین بازتاب مستند موقعیت‬ ‫منطق ‌های و جهانی آگاهی داشت‪.‬‬ ‫وارد شدید‪...‬‬ ‫حسین کاشی و پسرش ماشاءالله‬
‫(‪۵‬مهر‪،۱۳۰۷‬تهران‪۸-‬بهمن‪،۱۳۸۹‬ژنو)‬ ‫سیاسی و اجتماعی ایران هستند‪.‬‬ ‫وی سال‌های طولانی در روزنامه‌های‬ ‫حاکم کاشان شده بود قصد حرکت به‬ ‫خان را ب ‌هروایت حسن اعظام قدسی‬
‫از همین رو ما به بازنشر گلچینی از‬ ‫معتبر ایران قلم زد و از بنیانگذاران‬ ‫تهران داشت و اعظا ‌مالوزاره را زیر بال‬ ‫صبح‪ ،‬از طرف ماشاءالله خان به‬
‫آثار داریوش همایون می‌پردازیم که‬ ‫اصلی روزنامه‌ی «آیندگان» بود‬ ‫مخبرالدوله اظهار شد که چه وقت‬ ‫(اعظا ‌مالوزاره) پی م ‌یگیریم‪.‬‬
‫در سال‌های تبعید پس از انقلاب ‪۵۷‬‬ ‫که صفح ‌ه‌ای نوین در تاریخچه‌ی‬ ‫حمایت خود گرفت‪:‬‬ ‫تعیین م ‌ینمایید که ماشاءالله خان‬ ‫وی که از سفر مهاجرت بازگشته‬
‫با کیهان لندن نیز همکاری نزدیک‬ ‫روزنامه‌نگاری ایران گشود‪.‬همایون‬ ‫«شاهزاده عازم حرکت به تهران‬ ‫سردار کاشی ـ چون در تمام حوزه‬ ‫بود‪ ،‬در کابینۀ مستوفی الممالک‪،‬‬
‫داشت‪ .‬مقالاتی که در این ستون‬ ‫مهارت روزنامه‌نگاری و تسلط خود‬ ‫بودند و اگر من ب ‌هفکر حرکت از نطنز‬ ‫کاشان و نطنز از ایشان چه در صحبت‬ ‫زمانی که مخبرالسلطنه وزارت داخله‬
‫م ‌یخوانید‪ ،‬از آرشیو کیهان لندن‬ ‫بر زبان فارسی را با ایده‌های سیاسی‬ ‫نیفتاده بودم ممکن نبود سلامت مانده‬ ‫و چه در مکاتبه سردار کاشانی نام برده‬ ‫را برعهده داشت‪ ،‬با دریافت لقب‬
‫خویش در هم آمیخت و از دهه‌ی ‪۳۰‬‬ ‫و از خاک کاشان به تهران برگردم مگر‬ ‫م ‌یشد ـ خدمت بیایند‪ .‬دو ساعت به‬ ‫«اعظام‌الوزاره» به حکمرانی نطنز‬
‫انتخاب شد‌هاند‪.‬‬ ‫خورشیدی به این سو‪ ،‬نوشته‌هایی از‬ ‫آن که م ‌یرفتم اصفهان و از راه دیگر‬ ‫ظهر مانده معین و نایب‌حسین و‬
‫به تهران م ‌یرفتم که آن هم خالی از‬ ‫ماشاءالل‌هخان و محق ‌قالدوله و مبصر‬ ‫منصوب شد‪.‬‬
‫دمکراسی و نقش رهبری*‬ ‫اشکال نبود‪ .‬در هر حال اینجا هم خدا‬ ‫دیوان ـ پدر اللهیار خان صالح ـ وارد‬ ‫در حکم صادره آمده بود‪« :‬از این‬
‫با من بود و ب ‌هاصطلاح شانس آوردم‪.‬‬ ‫تاریخ که پنجم برج سنۀ یونت ئیل‬
‫کیهان لندن شماره ‪ 11 - 1108‬خردادماه ‪1385‬‬ ‫تا روز حرکت شاهزاده‪ ،‬حتی تا‬ ‫شدند‪...‬‬ ‫یکهزار و سیصد و سی و شش است‬
‫پای کالسکۀ چاپاری‪ ،‬غیر از چند نفر‬ ‫در آن موقع ما با رفقا در اتاق خود‬ ‫آقای اعظا ‌مالوزاره ب ‌هسمت حکومت‬
‫يا پيش از دمکراسی‪ .‬در بافتار‬ ‫سبب‌شده است که مردم در چنين‬ ‫در ميان سوء تفاه ‌مهای مردمانی‬ ‫بخصوص کسی اطلاع نداشت ولی‬ ‫مشغول صحبت بودیم که پیشخدمت‬ ‫نطنز منصوب و مسئولیت این کار‬
‫دمکراتيک رهبری فرهمند هم پيش‬ ‫جامع ‌ههائی ياد نگرفته اند با هم کار‬ ‫تازه آشنا با مردمسالاری‪ ،‬مساله‬ ‫جمعی از طبقات و رؤسای دوایر برای‬ ‫آمد و پیغام مخبرالدوله را داد‪ .‬رفقا از‬ ‫ب ‌هعهدۀ مشارالیه محول و در ازای‬
‫م ‌یآيد اما نه چنان نياز حياتی به آن‬ ‫کنند؛ تا آنجا که همکار بودن برايشان‬ ‫رهبری از پيچيد‌هترين هاست‪ .‬آنها‬ ‫مشایعت تا جلو تلگرافخانه آمده بودند‬ ‫اتاق خارج و من به اتاق پذیرایی وارد‬ ‫این خدمت ماهی هشتاد تومان که‬
‫احساسم ‌یشودونهسهمآندربسيج‬ ‫بهترين فرصت بروز اختلاف و حتی‬ ‫م ‌یتوانند اعتبار رای اکثريت و حق‬ ‫و نیز نای ‌بحسین و ماشاءالل‌هخان و‬ ‫شدم‪ .‬ماشاءالله خان برخاست و صورت‬ ‫عبارت است از هشتصد قران از روز‬
‫عموم ‌یبه درجه نظا ‌مها و فرهن ‌گهای‬ ‫دشمن تراشی می‌شود‪ .‬بدون يک‬ ‫مردم را بر حکومت کردن برخود‪،‬‬ ‫برادرانش با عد‌های سوار که باید تا‬ ‫مرا بوسید و اظهار کرد یاد ایامی که‬ ‫ورود به محل در حق او برقرار است»‪.‬‬
‫غير دمکراتيک است‪ .‬در يک چهارچوب‬ ‫رهبری شايسته تقريبا هر کار جمعی‬ ‫با نفی هر پايگانی (سلسله مراتب)‬ ‫کاروانسرا شور ـ سرحد قم و کاشان‬ ‫در قصر شیرین (دوره مهاجرت) با‬ ‫اعظا ‌مالوزاره همراه با مخبرالدوله‬
‫دمکراتيک تکيه اصلی بر رهبران است‪،‬‬ ‫در اين جامع ‌هها به شکست م ‌یانجامد‬ ‫اشتباه کنند و منکر نقش رهبری‬ ‫ـ مشایعت نمایند‪ ،‬حاضر بودند‪ .‬درب‬ ‫چه وضعیت در سختی ارزاق بودیم‬ ‫ـ برادرزادۀ مخبرالسلطنه ـ که او‬
‫بر رهبری در سطح محلی‪ .‬جامعه‬ ‫و فرايند دمکراتيک را عق ‌بتر م ‌یبرد‪.‬‬ ‫شوند و هنگام ‌یکه بی نظم ‌یو توقف‬ ‫کالسکه باز و شاهزاده دست من را‬ ‫و شرحی در اوضاع و ب ‌ینظمی قصر‬ ‫نیز فرمان حکومت کاشان را دریافت‬
‫دمکراتيک‪ ،‬جامعه مدنی است‪ ،‬ترکيبی‬ ‫عاملرهبریدرجامع ‌ههایپيشرفت ‌هتر‬ ‫کا‌رها روی نمود از آن سر بيفتند و‬ ‫گرفت و به توی کالسکه هدایت کرد‪.‬‬ ‫مذاکره نمود‪ ...‬فردا صبح یک جفت‬ ‫داشته بود عازم محل مأموریت خود‬
‫از گروه بند ‌یهای مستقل از حکومت‪،‬‬ ‫نيز‪ ،‬نه به همان اندازه‪ ،‬اهميت دارد‪.‬‬ ‫رمه وار به جستجوی چوپان برآيند‪.‬‬ ‫همین که یک پای من بیرون و پای‬ ‫قالیچه برای اعظا ‌مالوزاره و یک جفت‬
‫که اگر هم به عنوان حزب يا ائتلافی‬ ‫تفاوت در اين است که در آن جامع ‌هها‬ ‫دمکراسی حق برابر مردمان بر اداره‬ ‫قالیچه با یک منقل و لوازماتش با‬ ‫شد‪.‬‬
‫از احزاب به حکومت برسند زندگیشان‬ ‫ا عظا م‌ا لو ز ا ر ه د ر خا طر ا تش‬
‫بستگی به حکومت ندارد و به عنوان‬ ‫رهبر بيشتر به هماهنگ کردن فعاليت‬ ‫کارهای عموم ‌یدر هر سطح است؛‬ ‫مهد ‌یقلی هدایت (ملقب به مخبرالسلطنه)‬ ‫م ‌ینویسد «با مخبرالدوله قرار ملاقات‬
‫مخالف نيز آزادی عمل دارند‪ .‬جامعه‬ ‫جمعی می‌پردازد؛ در فرهنگ‌های‬ ‫و از آنجا که همگان نم ‌یتوانند يک‬ ‫و قرار حرکت داده شد‪ .‬یک دستگاه‬
‫مدنی به معنی مشارکت مردم در امور‬ ‫غيردمکراتيکبيشترانرژيشرام ‌یبايد‬ ‫رای (متفق الرای) شوند رای اکثريت‬ ‫دیگرم توی کالسکه بود‪ ،‬ماشاءالله‬ ‫چوب وافور که بست طلا گرفته شده‬ ‫کالسکه کرایه و حرکت کردیم‪ ...‬در‬
‫عموم ‌یاست که البته همه افراد را در‬ ‫به عنوان نظر عموم اعتبار م ‌یيابد‪ .‬اما‬ ‫خان نزدیک آمده دست مرا گرفته‬ ‫بود برای مخبرالدوله آوردند‪ .‬من با دو‬ ‫ناصرآباد عد‌های در حدود پنجاه نفر‬
‫همه موارد در بر نم ‌یگيرد ولی امکان‬ ‫در برطرف کردن اختلافات بگذارد‪.‬‬ ‫برابری همگان در حق تصميم گيری‬ ‫بیرون کشید که شاهزاده مجل ‌لالدوله‬ ‫سطر نامه‪ ،‬ب ‌هعنوان این که امانت پیش‬ ‫سوار به سرکردگی برادر ماشاءالله خان‬
‫آن را فراهم م ‌یآورد که هر تعداد‬ ‫نقش رهبر در بهترين تعبيرش‬ ‫به معنی آن نيست که همه به بهترين‬ ‫مانع شده و مجدداً مرا فرستادند‬ ‫شما باشد که ا ‌نشاءالله وقتی به تهران‬ ‫ب ‌هنام منصور لشکر به استقبال حاکم‬
‫افراد بخواهند در امور عموم ‌یمداخله‬ ‫همان بيرون کشيدن بهترين‌های‬ ‫صورتی که م ‌یبايد و حتی در توانائی‬ ‫توی کالسکه و به ماشاءالل‌هخان اظهار‬ ‫خواستم بروم خواهم برد‪ ،‬قالیچه را‬
‫کنند‪ .‬در اين سازما ‌نهای مدنی يا‬ ‫گروهی است که او را در چنان پايگاهی‬ ‫خودشان است رفتار م ‌یکنند؛ و در‬ ‫کردند که این تلگراف رئیس‌الوزرا‬ ‫پس فرستادم و این عمل فوراً در‬ ‫آمده بودند‪.‬‬
‫گروهبند ‌یهای داوطلبانه ( به زبان‬ ‫گذاشته است‪ .‬اما رهبر بسيار م ‌یتواند‬ ‫اينجاست که پای رهبری پيش م ‌یآيد‬ ‫است که باید ایشان را در تهران‬ ‫شهر منتشر و در مجالس و محافل‬ ‫ترتیب سیاست ماشاءالله خان این‬
‫ديگر گروهبندی‌های برخاسته از‬ ‫بدتري ‌نها را در فرد يا گروه تقويت‬ ‫و پيچيدگ ‌یهائی که در هر موقعيت‬ ‫مورد مذاکره و تمجید قرار گرفت‪.‬‬ ‫بود که هر وقت حاکم برای کاشان‬
‫روحيه مدنی) در هر سطح است‬ ‫کند‪ .‬تفاوت در نگرش به نقش رهبری‬ ‫تحویل دهم‪...‬‬ ‫اظهارشان این بود که سابقه ندارد که‬ ‫م ‌یآمد برادرش را ب ‌هعنوان استقبال‬
‫که رهبری دمکراتيک با توانائ ‌یاش‬ ‫است‪ .‬تکيه بيش از اندازه به رهبر مانع‬ ‫بشری کمتر و بيشتر هست‪.‬‬ ‫کالسکه حرکت کرد ولی ناگهان‬ ‫یادبود ماشاءالل‌هخان به مأمورین پس‬ ‫م ‌یفرستاد ولی در باطن دستور این‬
‫در جلب اعتماد‪ ،‬نقش خود را بازی‬ ‫رشد فضيل ‌تهای مدنی يا دمکراتيک‬ ‫رهبری در چهارچوب دمکراسی‪،‬‬ ‫غریب خان که یکی از تروریس ‌تهای‬ ‫بود که حکومت را م ‌یبردند در باغ‬
‫ــ قضاوت مستقل‪ ،‬احساس مسئوليت‬ ‫حق نيست ــ چنانکه در فرهنگ‬ ‫قوی نای ‌ب حسین بود با موزر طلا‬ ‫داده شود‪»...‬‬ ‫ماشاءالله خان ب ‌هنام فر ‌حآباد‪ ،‬در آنجا‬
‫م ‌یکند‪.‬‬ ‫و بزرگ تر کردن «خود» در گروه‬ ‫غير دمکراتيک هست‪ .‬هيچ کس به‬ ‫جلد گرفته‪ ،‬پرید روی کالسکه‪ ،‬پهلوی‬ ‫روز بعد‪ ،‬مخبرالدوله و اعظا ‌مالوزاره‬ ‫حاکم را در واقع آزمایش م ‌یکردند‬
‫اين تجربه ده ‌هها کار سياسی و‬ ‫ــ م ‌یشود‪ .‬بهترين رهبری کمترين‬ ‫دليل آنکه نسبتی با ديگری دارد يا در‬ ‫دست سورچی نشست و کالسکه با‬ ‫و راه به دست گرفتن افکار و وزن‬
‫اجتماعی در ميان ايرانيان است و تنها‬ ‫رهبری است‪ .‬اينهمه رهبر رهبر کردن‬ ‫طبقه اجتماعی معينی است يا لباس‬ ‫پنجاه سوار ب ‌هنام مشایعت حرکت کرد‪.‬‬ ‫در باغ فر ‌حآباد پذیرایی شدند‪:‬‬ ‫حاکم را معلوم م ‌یکردند و بعد‪ ،‬خود‬
‫دو مورد استثنائی م ‌یتوان نشان داد‪:‬‬ ‫ايرانيان‪ ،‬هم نشانه و هم عامل بی اثری‬ ‫ويژ‌های م ‌یپوشد حق رهبری به دست‬ ‫منزل اول از کاشان‪ ،‬ناصرآباد‬ ‫«تشریفات باغ از استخر بزرگ و‬ ‫ماشاءالله خان با عد‌های از نوکرهای‬
‫در مواردی که پای سود آنی يا مسلم‪،‬‬ ‫سياسی آنان است؛ اعترافی است به‬ ‫نم ‌یآورد‪ .‬رهبری دمکراتيک با مزيت‬ ‫است که در آنجا باید اسب عوض‬ ‫گلکاری بسیار جالب بود‪ .‬سرکرد‌ههای‬ ‫خود حاکم را م ‌یآوردند به اداره و‬
‫يا دشمنی سخت شخصی با کسانی‬ ‫اينکه رشد کافی نکرده اند و نياز به‬ ‫شخصی به دست می‌آيد؛ پاداشی‬ ‫شود‪ .‬ب ‌هدستور ماشاءالله خان در آنجا‬ ‫عده و قوای ماشاءالل‌هخان‪ ،‬دارای القابی‬ ‫عمارت حکومتی و از راه بازار هم‬
‫در ميان باشد که چندگاهی انگيز‌های‬ ‫دستی دارند که آنان را پا به پا ببرد‪ ،‬و‬ ‫است که ديگران تا وقتی ميل داشته‬ ‫قبلا تهیه چایی دیده شده بود ولی‬ ‫که از دفتر نای ‌بحسین صادر م ‌یشود‬ ‫می‌آمدند که معلوم شود ماشاءالله‬
‫به همان نيرومندی روحيه مدنی است‬ ‫از آن بدتر‪ ،‬معجزه وار‪ ،‬را‌هها را برايشان‬ ‫باشند به افرادی که چنان مزي ‌تهائی‬ ‫شاهزاده پیاده نشد‪ .‬او متوجه بود‪ ،‬ولی‬ ‫از قبیل صول ‌تنظام‪ ،‬بهادرالسلطنه‪،‬‬ ‫خان حاکم را برقرار و اجازه م ‌یدهد‬
‫و م ‌یتواند جايش را پرکند‪ .‬ما در صد‬ ‫هموار کند و د‌رها را بگشايد‪ .‬بهان ‌های‬ ‫دارند و بهر حال از پذيرش ديگران‬ ‫من توجه نداشتم‪ .‬غریب خان درب‬ ‫منصورلشکر‪ ،‬شجا ‌علشکر و امثال آن‪،‬‬
‫سالی که از انقلاب مشروطه م ‌یگذرد‬ ‫هم هست که دست به کا‌رهائی که از‬ ‫برخوردارند م ‌یدهند‪ .‬در گذشت ‌ههای‬ ‫کالسکه را باز و به شاهزاده تکلیف‬ ‫حاضر بودند‪ .‬لباس ماشاءالله خان‬ ‫که در کاشان بماند‪...‬‬
‫نتوانسته ايم روحيه مدنی را به اندازه‬ ‫غيردمکراتيکوجامع ‌ههایواپسمانده‬ ‫چایی نمود‪ .‬شاهزاده با دست درب‬ ‫مانند صاح ‌بمنصبان ترک بود‪ .‬کلاه‬ ‫در حرکت از ناصرآباد با مخبرالدوله‬
‫کافی وارد فرهنگ سياسی خود کنيم‬ ‫خودشان بر م ‌یآيد نزنند‪.‬‬ ‫امتيازات خانوادگی يا طبقاتی چنان‬ ‫کالسکه را بسته جواب دادند میل‬ ‫از پوست بره بخارایی بسیار عالی‬ ‫توی کالسکه فکر و نقشۀ ماشاءالله‬
‫و احساس نياز به رهبری فرهمند از‬ ‫رهبری دلخواه اين ايرانيان از نوع‬ ‫«حق»ی را به افراد و گرو‌ههای معينی‬ ‫ندارم و به سورچی تأکید کردند زود‬ ‫و هف ‌تتیر به کمر و عبا بر دوش و‬ ‫خان را به میان گذارده رأی دادم‬
‫همين روست‪ .‬ولی اگر چنان رهبريی‬ ‫دمکراتيک نيست‪ ،‬يعنی کسی که‬ ‫م ‌یداد و م ‌یدهد‪ .‬اين البته بدان معنی‬ ‫در برخورد با اشخاص محترم بسیار‬ ‫که شما مستقیماً به ادارۀ حکومتی‬
‫در ميان نيست مساله ملی ما ــ‬ ‫کوش ‌شهایجمعیرابهبهترينصورت‬ ‫نيست که نسبت خانوادگی يا امتيازات‬ ‫اسب بسته حرکت نمایید‪.‬‬ ‫وارد شوید برای این که اولا کابینۀ‬
‫واپسماندگی‪ ،‬و حکومت اسلامی‌ــ‬ ‫بسيج کند و به مقصود برساند‪ .‬آرزوی‬ ‫مالی‪ ،‬مانع پذيرفته شدن از سوی‬ ‫اس ‌بها بسته و حرکت کردیم‪ .‬باز‬ ‫خو ‌شمحاوره و خو ‌شاخلاق‪.‬‬ ‫مستوف ‌‌یالممالکاستومخبرالسلطنه‬
‫هست و هر روز تند و تيز تر م ‌یشود‪.‬‬ ‫آنان رهبری فرهمند ‪charismatic‬‬ ‫ديگران شود و برضد افراد به کار رود‪.‬‬ ‫هم غریب خان روی کالسکه پهلوی‬ ‫دستور ناهار چلوکباب در کنار‬ ‫هم در کابینه است‪ ،‬لذا ماشاءالله‬
‫ايرانيان آگاهتر نم ‌یتوانند دست روی‬ ‫به قول «ماکس وبر» است‪ ،‬کسی که‬ ‫هر چه باشد کسان م ‌یبايد موقعيت‬ ‫دست سورچی قرار گرفت‪ .‬در بین‬ ‫استخر داده شد‪ .‬بسیار سفرۀ رنگین‬ ‫خان از شما ملاحظه خواهد کرد‪.‬‬
‫دست انتظار بگذارند‪ .‬جامعه ايرانی در‬ ‫جاذبه نامش تود‌هها را به خيابان بريزد‪.‬‬ ‫رهبری را از مردم‪ ،‬از افرادی که با آنها‬ ‫راه شاهزاده اظهار کرد‪ :‬فلانی‪ ،‬من‬ ‫و خوراک و کبا ‌بهای مختلف و واقعاً‬ ‫بالاخره مخبرالدوله را حاضر کردم‬
‫خود ايران نيز پراکنده است و بسيج‬ ‫آنها يک رضا شاه سده بيست و يکم ‌یيا‬ ‫دیگر خودداری ندارم‪ .‬شما رویتان را‬ ‫چلوکباب عالی و مطبوعی بود‪ .‬بعد‬ ‫که مستقیماً وارد عمارت حکومتی‬
‫نير‌وهای سياسی و اجتماعی تنها با‬ ‫خمينی غير آخوند لازم دارند تا حرکت‬ ‫سر و کار دارند‪ ،‬بگيرند‪.‬‬ ‫برگردانید‪ .‬در این موقع شروع کردند‬ ‫از ناهار‪ ،‬مجلس دو قسمت شد‪ .‬یکی‬ ‫شود‪ .‬رسیدیم مقابل تلگرافخانه ـ که‬
‫رهبران محلی‪ ،‬رهبرانی در هرسطح‪،‬‬ ‫کنند؛ رهبری که نه تنها به جای آنان‬ ‫با آنکه در برتری آشکار دمکراسی بر‬ ‫به ادرار کردن همان توی کالسکه‪.‬‬ ‫فوریون‪ ،‬از مخبرالدوله و ماشاءالل‌هخان‬ ‫آن روز در بیرون شهر بود ـ و جمعی‬
‫تصميم بگيرد بلکه عمل کند‪ .‬علاوه بر‬ ‫هر شيوه ديگر اجتماعات جای ترديد‬ ‫رسیدیم به کاروانسرا شور که آخرین‬ ‫و یکی دو نفر دیگر‪ ،‬و باقی مجلس‬ ‫منتظر حکومت بودند‪ .‬از کالسکه‬
‫ممکن خواهد بود‪.‬‬ ‫اين چنان رهبری بايد پس از پيروزی‬ ‫نيست زيرا با طبيعت امور سازگار‬ ‫پست امنیۀ ماشاءالله‌خان بود‪ .‬آن‬ ‫از کسانی که اهل فور نبودند و به‬ ‫خواستیم پیاده شویم‪ ،‬برادر ماشاءالله‬
‫ما امروز برای بزرگداشت آقای‬ ‫به گوشه ای بنشيند و در امری مداخله‬ ‫است (چگونه م ‌یتوان به مردم گفت‬ ‫طرف رودخانه گشت ‌یهای ژاندارمری‬ ‫بازی از قبیل تخته و آس مشغول‬ ‫خان مانع شد و به سوارها دستور داد‬
‫نريمان صابر‪ ،‬يکی از اين رهبران‪،‬‬ ‫نکند و مثلا در قم مجاور شود‪ .‬ايرانی‬ ‫حق مداخله در زندگی سياسی خود‬ ‫ایستاده بودند‪ .‬اینجا هم غریب خان‬ ‫گردیدند‪ .‬چه کند اعظام که در هر دو‬ ‫کالسکه را به طرف باغ حرکت دهند‪.‬‬
‫گرد آمد‌هايم و برگن در نروژ‪ ،‬شهری‬ ‫به اصطلاح زرنگ است و همه چيز‬ ‫را ندارند و ديگران بهر نام م ‌یبايد‬ ‫پیاده شد که درب کالسکه را باز کند‬ ‫قسمت تماشاچی بود! ماشاءالل‌هخان‬ ‫این حرکت به مخبرالدوله برخورد و‬
‫از ص ‌دها شهر جهان با يک اجتماع‬ ‫را با هم م ‌یخواهد‪ .‬اصل کار آن است‬ ‫برای آنها تصميم بگيرند؟) از کم و‬ ‫که شاهزاده با تغ ّیر و فحش او را رد‬ ‫فوق‌العاده تعجب و اظهار می‌کرد‬ ‫از کالسکه با تغ ّیر پیاده شد‪ .‬من هم‬
‫ايرانی قابل ملاحظه‪ ،‬نمونه خوبی است‪.‬‬ ‫که بهترين نتيجه با هزينه نزديک به‬ ‫کاست ‌یهای ترتيبات دمکراتيک‪ ،‬بويژه‬ ‫کرد و خواست ژاندار ‌مها را صداکند‬ ‫چ ‌هطور م ‌یشود انسان نه اهل دود و‬ ‫به دنبال ایشان با جمعیت از راه بازار‬
‫برگن را بيشتر ايرانيان نم ‌یشناسند و‬ ‫صفر به دست آيد و از پيش هم مسلم‬ ‫در مراحل کارآموزی آن‪ ،‬نم ‌یتوان‬ ‫که غری ‌بخان خود را عقب کشید و‬ ‫نه اهل مشروب و نه قمار باشد‪ ،‬چنین‬ ‫برای عمارت حکومتی روانه شدیم‪.‬‬
‫ايرانيان برگن م ‌یتوانستند تا ابد انتظار‬ ‫باشد‪ .‬اين آرزو البته برآوردنی نيست و‬ ‫گذشت و اينجاست که نقش رهبری‬ ‫آدمی ب ‌هدرد حکومت نم ‌یخورد‪ ،‬مگر‬ ‫مردم اظهار خوشوقتی م ‌یکردند و‬
‫ظهور رهبری را بکشند که از وجود‬ ‫همه رويکرد ما به مساله رهبری نياز‬ ‫دموکراتيک‪ ،‬رهبری در چهارچوب‬ ‫کالسکه حرکت کرد‪.‬‬ ‫برای مردم پیشنمازی کند‪ .‬خوشا‬ ‫ضمناً تعجب م ‌یکردند که چ ‌هطور‬
‫آنان آگاه شود و آنان را با دميدن‬ ‫به آنطرف که رسیدیم شاهزاده تا‬ ‫ب ‌هحال نطنز ‌یها که چنین حکومتی‬ ‫ماشاءالله‌خان حکومت را به باغش‬
‫در شيپور خود مانند ايرانيان ديگر‬ ‫به دگرگونی کلی دارد‪.‬‬ ‫دمکراسی‪ ،‬آشکار م ‌یشود‪.‬‬ ‫انداز‌های جریان را به من اظهار نمودند‬
‫در هر جا به حرکت در آورد و متحد‬ ‫***‬ ‫جامعه پيش از دموکراسی‪ ،‬که ما‬ ‫و به رئیس پاسگاه گفتند به این جهت‬ ‫خواهند داشت‪»...‬‬ ‫نبرده است‪.‬‬
‫سازد‪ .‬گروه کوچکی از آنان ترجيح‬ ‫چنانکه گفته شد نخست م ‌یبايد‬ ‫هنوز هستيم‪ ،‬يک ويژگی عمده دارد‬ ‫از کاشان تا اینجا ابداً از کالسکه پیاده‬ ‫دیری نپایید که تفاهم حاکم‬ ‫وارد عمارت شدیم‪ .‬از طبقات‬
‫دادند خودشان دست به کار شوند‪.‬‬ ‫ببينيم که رهبری را در يک بافتار‬ ‫که مستقيما به زيان دموکراسی است‪.‬‬ ‫نشدیم چون غری ‌بخان برای کشتن‬ ‫نطنز و سردار کاشانی ب ‌هنقار کشید‪.‬‬ ‫مختلف جمع بودند‪ ...‬آقایان اظهار‬
‫از برگن نم ‌یشد جمهوری اسلام ‌یرا‬ ‫‪ context‬دمکراتيک بررسی م ‌یکنيم‬ ‫ضعف روحيه و سازمان‌های مدنی‬ ‫فلانی مأمور و تا این پست همراه‬ ‫اعظام‌الوزاره دریافت که جانش در‬ ‫داشتند چون دو حکومت از راه آمده‬
‫سرنگون کرد؛ از لوس آنجلس هم‬ ‫و جلوی کالسکه‪ ،‬پهلوی سورچی‬ ‫خطر است و تصمیم گرفت خود‬ ‫و خسته می‌باشند باید استراحت‬
‫نم ‌یشود‪ .‬اما در هر جا م ‌یتوان کارهائی‬ ‫را به تهران برساند‪ .‬در این زمان‪،‬‬ ‫نمایند‪ .‬برای ملاقات و دیدن فردا‬
‫برای زنده نگهداشتن ايران و زنده‬ ‫نشسته بود‪».‬‬ ‫مجل ‌لالدوله نیز که ب ‌هجای مخبرالدوله‬ ‫صبح‪ .‬جمعیت متفرق شدند جز‬
‫نگهداشتن مبارزه انجام داد‪ .‬م ‌یتوان‬ ‫چند نفر‪ .‬آقا سیدکاظم رئیس عدلیه‪،‬‬
‫به روشن شدن افکار عموم ‌یکمک کرد‬ ‫میرزا سید حسن خان زعیم رئیس‬
‫و ضرب ‌ههائی به جمهوری اسلامی‌زد‪.‬‬ ‫مالیه‪ ،‬سید محمدتقی‪ ،‬شیخ حسن‬
‫آقای صابر توانست اين گروه را نگهدارد‬ ‫امام و آقا صادق عضو عدلیه توقف‬
‫و تاثيرفعالي ‌تهای گروه را با هماهنگ‬ ‫کردند‪ .‬مخبرالدوله اظهار کردند که‬
‫کردن آن چندين برابر سازد‪ .‬رسواکردن‬ ‫چون آقایان از دوستان و جلسه هم‬
‫رشوه گيری پسر رفسنجانی از شرکت‬ ‫دوستانه است اجازه خواهند داد برای‬
‫نفتی دولتی نروژ يکی از نمايان ترين‬ ‫رفع خستگی یک بستی زده شود‪ .‬در‬
‫این موقع بساط منقل حاضر گردید‪،‬‬
‫اين اقدامات بود‪.‬‬ ‫چون وافور متعدد بود ب ‌هاصطلاح «یک‬
‫برگن م ‌یتواند در ص ‌دها شهر ديگر‬ ‫بستی ‌»ها هم معطل نشده مشغول‬
‫تکرار شود و آنگاه خلائی که ايرانيان از‬ ‫دود کردن شدند‪ .‬در این موقع از‬
‫آنم ‌ینالندوبيگانگانبهرخم ‌یکشند‪،‬‬ ‫هر دری صحبت ب ‌همیان آمد‪ .‬آقای‬
‫آقا سید کاظم و آقا سید محمدتقی‬
‫ديگر حس نخواهد شد‪.‬‬ ‫بیشتر در اطراف سیاست ماشاءالله‬
‫خان مذاکره کردند و ضمناً اظهار‬
‫*سخنرانیدربزرگداشتنريمان‬ ‫خوشوقتی م ‌یشد که چ ‌هقدر خوب‬

‫صابر ‪ 26‬مه ‪2006‬‬