Page 5 - (کیهان لندن - سال سى و ششم ـ شماره ۲۳۱ (دوره جديد
P. 5
صفحه 5ـ Page 5ـ شماره ۱۶۹۷
جمعه ۴تا پنجشنبه ۱۰اکتبر 2019
هنرمندانی که سراغ شاهنامه «به آفتاب سلام یدوباره خواهم داد»
مجموعه کاملی از آثارشیرین نشاط در موزه «برود» ل سآنجلس م یروند به شدت توبیخ م یشوند!
حمیدرضا نعیمی و حامد بهداد در تمرین نمایش شرق دور م یپردازد .به ویژه زمانی که در این راه، =شیرین نشاط :به آفتاب
،شرق نزدیک به کشف و شهود و آن بینش درونی سلامی دوباره خواهم داد،
بازنگریست به درون زندگی
حمیدرضا نعیمی درباره وضعیت =«فرزندان ما بزرگی را از درخشانی دست م ییابد». جریان دارد ،به نمایش گذاشتن این مدیا» یا چندرسان های از صوت و تصویر هنری ،راهیابی و سیر و
اسفبار سانسور شدید ادب و تاریخ بزرگانشان نم یبینند ،شکوه در کاتالوگ یا فهرست توصیفی آثار فرصتی پیش م یآورد تا ما بتوانیم که تابستان امسال در ایالت نیومکزیکو سلوک من در فرهن گهای
ایران مثال آورد« :به نوعی اگر الان و شوکت را از مسئولین و که دیدارکنندگان هنگام ورود به با نقطه نظرها و ایدههای تازهای تکمیل شده و شامل دو ویدئو و یک گوناگون به ویژه ایرانی،
بخواهم در رابطه با نادرشاه بنویسم، نامدارانشان نم یبینند .چون نمایشگاه دریافت م یکنند ،مقالات و رویارو بشویم و راههای دگرگون های را مجموعهعکاسیاستبهپایانم یرسد. مراکشی ،مکزیکی ،مصری و
ترجیح م یدهم که اول بروم و به کلمه شکوه ،شوکت ،ایمان، گفتگوهای روشنگرانه اد شاد با فرزانه برای مقابله ،تبادل نظر ،بررسی دوباره این مجموعه بر حسب تاریخ اجرای آذربایجانیودرنهایت کشف
مرکز هنرهای نمایشی بگویم که من ایثار،ازخودگذشتگیودیگر میلانی استاد ادبیات و فعال حقوق ارز شها و شرایط اجتماعی ،فرهنگی و طرح تقسی مبندی شده و بیش از ۲۳۰ وشهودموضو عهاییکه بیش
م یخواهم یک سال وقت خود را صرف واژ هها را نم یشنوند .ش بها زنان و زندگینام هنویس فروغ فرخزاد، قطعه عکس و ۸چیدمان ویدئویی از ازهرچیزدغدغ ههایخودمن
نوشتن نمایشنام های درباره نادر شاه پد ِرشرمساریرام یبینندکه گادفریچشایرمنتقدسینماییروزنامه سیاسی خودمان پیدا کنیم». جمله دو ویدئوی «گذر» ( )۲۰۰۱و و مسائل و معضلات غیرقابل
افشار کنم ،آیا شما از همین الان با فقط مثل یک جسد برگشته نیویورک تایمز و کارشناس سینمای آنچه مسلم است شیرین نشاط در «بیقرار» ( )۱۹۹۸در آن به نمایش حل جهان امروز بوده است.
چنین نمایشنام های یا شخصیت نادر تا بخوابد که روز دیگر باز سر ایران ،لیلا دیبا کیوریتور و پژوهشگر طول دوران زندگی هنری خود توانسته پرسشهایی در رابطه با
کار برود .مادری را م یبینند؛ دوران قاجار و هنرهای مدرن و معاصر دنیای شاعران های خلق کند که در گذاشتهم یشود. هویت ،وطن ،ب یعدالتی و
شاه مشکل دارید؟» خسته است و دیگر نایی برای ایران و نیز گفت و شنود شیرین نشاط آن زنان و مردان م یتوانند نمایانگر «به آفتاب سلام ی دوباره خواهم داد» ظلموستمگر یهایسیاسی،
این نویسنده و کارگردان تئاتر با با گلن دی لوری پژوهشگر «هنرهای درون و روایتگر واقعی تهای سیاسی سفر دور و درازی است به درون آثار شور و هیجا نهای مذهبی ،و
انتقاد شدید به کاهش سطح آگاهی گفتن قصه ندارد». اسلام ی» و مدیر موزه هنرهای مدرن و اجتماعی پیرامون خود باشند .بر عکاسی و ویدئوهای هنری شیرین همچنیناحساساتشخصیو
مخاطب م یگوید« :شاید ما لیاقت =«اگر ما ملتی بودیم که ل سآنجلس (موما) به چاپ رسیده زمین هی همین جهان استعارهها و کند نشاط که در آن هم آثاری با موضوع فردیدیگر،ازجملهجابجایی،
تاریخ ،فرهنگ ،زبان گذشتگا نمان قدر شاهنامه را داشتیم، و کاو در ژر فترین گوش ههای آن است وقایع ایران معاصر از پیش و پس از
را نداریم .همانطور که در برخی اکنون در تمام دنیا با نا مهای است. ک ه این هنرمند به بررسی جزئیات، انقلاب اسلام ی و هم آثار انتزاعی این بیگانگیوب یخویشتنی.
نهادها و سازما نها که متولی امر ز یبا ی ر ستم ،سهر ا ب ، در همه مراحل طرح و برگزاری سلوک و سیما و شک لبند یهای فردی هنرمند بهنمایشدرخواهدآمد .نشاط
فرهنگ هستند ،مدیران باکفایتی تهمینه ،گردآفرید ،زال، نمایشگاه تاریخی «به آفتاب سلام ی و فرهنگی موضو عهایش م یپردازد و در در طول خلق این آثار و به مرور زمان با فیروزه خطیبی -پاییز امسال برای
تصمی مگیری نم یکنند .اگر ما ملتی رودابه ،پشوتن ،منوچهر شاه دوباره خواهم داد»« ،بنیاد فرهنگ»– نهایت صدای افرادی م یشود که وقایع استفاده از استعارهها و بازگشت به تاریخ نخستی نبار ،بزرگترین مجموعه آثار
بودیم که قدر شاهنامه را داشتیم، و بسیاری دیگر قصههای یک نهاد فرهنگی غیرمذهبی، و جریا نهای تکا ندهنده تاریخ معاصر ایران باستان و فرهنگ و ادب پارسی ،به عکاسی و فیلمسازی شیرین نشاط،
اکنون در تمام دنیا با نا مهای زیبای غیرسیاسی و غیرانتفاعی ایرانی– نیز از جمله «جنبش سبز» ایران و «بهار بررسی معضلات و دشوار یهای جهانی هنرمند ایرانی ساکن نیویورک با عنوان
رستم ،سهراب ،تهمینه ،گر دآفرید، امروز خودمان را داشتیم». که با هدف ترویج و ارائه فرهنگ و در رابطه با جنسیت ،مرزهای سیاسی و «به آفتاب سلام ی دوباره خواهم داد»
زال ،رودابه ،پشوتن ،منوچهر شاه و هنر ایران به کل جامعه در کالیفرنیای عربی» مصر را پشت سر گذاشت هاند. در موزه هنرهای معاصر «برود The
بسیاری دیگر قص ههای امروز خودمان حمیدرضا نعیمی کارگردان تئاتر جنوبی فعالی تهای مستمری دارد شیرین نشاط م یگوید خوشحال ب یریشگ یهاپرداختهاست. »Broadدر داو نتاون ل سآنجلس به
م یگوید هنرمندانی را م یشناسد است که موزه «برود» به کمک شیرین نشاط که نخستین اثر
را داشتیم». که به دلیل سوژه قرار دادن شاهنامه مشارکت داشته است. کیوریتور این نهاد فرهنگی معتبر- سینمایی او «زنان بدون مردان» بر نمایش گذاشته خواهد شد.
کارگردان نمایش «مکبث» ،اثر فردوسی و تاریخ ایران توسط وزارت علیرضا اردکانی ،مدیر اجرایی «بنیاد آقای اد شاد -مجموعه متنوعی از آثار اساس داستانی از شهرنوش پارس یپور نمایشگاه «به آفتاب سلامی دوباره
معروف شکسپیر ،با اشاره به شکاف فرهنگ و ارشاد اسلامی «به شدت فرهنگ» در این زمینه م یگوید، او را از آغاز تا امروز به نمایش م یگذارد: جایزه شیر نقرهای جشنواره معتبر ونیز خواهم داد» بازنگری و سیر و سلوکی
فرهنگی پدیدآمده بین نس لها در توبیخ» شدهاند .او دلیل عدم دستمایه «این بنیاد ب ینهایت افتخار م یکند «این نمایشگاه بیش از هر چیز بیانگر را در سال ۲۰۰۹به دست آورد ،در ۱۷ است در آثار این هنرمند برجسته
قرار دادن شاهنامه را همین توبی خها و که م یتواند در یک حرکت فرهنگی مسیر هنری من و نمایشگر تحولات سالگی به قصد ادامه تحصیل از ایران ایرانی ،از آغاز فعالی تهای هنری تا به
حمیدرضا نعیمی مشترک در کنار یکی از مه مترین و دگرگون یها در ایدهها و اندیش ههای خارج شد و پس از اقامت کوتاهمدتی امروز که پس از اجرای مراسم رسمی
سختگیر یهادانسته. نهادهای فرهنگی و هنری جهان– من از سال ۱۹۹۳تا امروز است. در ل سآنجلس ،در دانشگاه کالیفرنیا گشایش در روز ۱۷اکتبر و ضیافت
کشور ،گفت« :ش بهای ما با باز یهای حمیدرضا نعیمی نویسنده ،بازیگر موزه «برود» -شاهد برگزاری این همکاری نزدیک با دست اندرکاران در برکلی در شمال این ایالت به باشکوهی با حضور مقامات و چهرههای
رایان های به صبح م یرسد .کودکان ما و کارگردان شناخته شده تئاتر ایران نمایشگاه تاریخی باشد« :شیرین نشاط موزه برای تهیه و تدارک این نمایشگاه تحصیل در رشته هنر پرداخت .بعدها سرشناس شهر ل سآنجلس ،از تاریخ
حامل خاطرات مشترک ما نیستند. م یگوید سال گذشته نمایشنامه یک گنجینه فرهنگی ایرانی است و و درنهایت نمایش این آثار به صورتی با آغاز ناآرام یها و وقایع پیش از انقلاب ۱۹همین ماه تا ۱۶فوریه ۲۰۲۰در
کودکان ما نسبت به پدرانشان «ضحاک نم یمیرد» را پس از یکسال ما ب یصبرانه منتظریم تا از طریق این منسجم و روایتگر ،برای من تجرب های اسلام ی و بعدها جنگ ایران و عراق ،این معرض تماشای عموم قرار خواهد
بیگان هاند .شاید به همین دلیل است که تحقیق به مرکز هنرهای نمایشی برای نمایشگاه آثار و زندگی حرف های او را ب یاندازه ارزشمند است .ب هخصوص اقامت در خارج از کشور ادامه پیدا کرد.
۶میلیون مهاجر در کشورهای دیگر تصویب ارائه داده ولی به او گفت هاند از این لحاظ که در این نمایشگاه ،هم شیرین نشاط نخستین بار با سری گرفت.
داریم .فرزندان ما زبان مادری خود که «این اثر به هیچ وجه امکان اجرا جشنبگیریم». یافت ههای من در زمینه عکاسی و هم در عک سهای «زنان الله» و چیدما نهای موزه «برود» با بیش از ۲۰۰۰اثر
را فراموش کردهاند حال آنکه حریص برنام ههایجانبینمایشگاه زمینه چیدما نهایویدئوییدر معرض ویدئویی چشمگیر با ریش ههای بوم ی هنری و مساحت ۱۲۰هزار مترمربع
هستند که یک یا دو زبان بیگانه یاد نخواهد داشت». در طول مدت برگزاری نمایشگاه، از زندگی و جامع ه ایران و به ِویژه به شامل دو گالری است و ساختمان آن
نعیمی در این باره که شاهنامه درکنار برنام ههای اصلی چون تماشای عموم قرار خواهد گرفت». نمایش گذاشتن شرایط و موقعیت زنان با شکل نوآورانه «غار و نقاب» در کنار
بگیرند». فردوسی و تاریخ ایران دستمایه سخنران یهای مختلف و میزگردهایی وی م یگوید« :به آفتاب سلام ی به معروفیت جهانی رسید .او در این آثار پلازایی با فضایی سبز برای حفاظت
وی اضافه کرد« :فرزندان ما بزرگی را کارهای هنری در ایران قرار نم یگیرد، با حضور شیرین نشاط و همکاران او، دوباره خواهم داد» بازنگری است به از نقوشی که زنان در برخی از جوامع از محیط زیست با بودج هی ۱۴۰
ازبزرگانشاننم یبینند،شکوهوشوکت گفته است« :بسیاری از دوستانی که جمعی از موسیقیدا نها ،شاعران و درون زندگی هنری و مسیر راهیابی ایران ،تأثرات و تألمات روحی خود را میلیون دلاری یک زوج نیکوکار -الی
را از مسئولین و نامدارانشان نم یبینند. من م یشناسم ،وقتی سراغ آثاری نویسندگان هم برنام ههایی را در رابطه و سیر و سلوک من در فرهن گهای با آنها به نمایش م یگذارند به شکل و ادیت برود -ساخته شده که مقر
چون کلمه شکوه ،شوکت ،ایمان، از شاهنامه و تاریخ ایران م یروند ،به با جنب ههای فمینیستی ،عرفانی و گوناگون به ویژه ایرانی ،مراکشی، شعرنوشت ههایی بر سر و صورت و کف کتابخانه جهانی بنیاد هنری «برود» هم
ایثار ،از خود گذشتگی و دیگر واژهها سیاسی موجود در آثار هنری شیرین مکزیکی ،مصری و آذربایجانی و در دست و پای موضو عهای عکاسی خود
را نم یشنوند .ش بها پد ِر شرمساری شدت توبیخ م یشوند». نشاط ارائه خواهند داد .همچنین دو نهایت کشف و شهود موضو عهایی استفاده کرد که تا آن زمان ب یسابقه محسوبم یشود.
را م یبینند که فقط مثل یک جسد این کارگردان تئاتر مردام را نیز فیلم بلند داستانی «زنان بدون مردان» که به نظر م یرسد بیش از هر چیز بود .این مجموعه و در کنار آن سری برپایی چنین نمایشگاهی که
برگشته تا بخوابد که روز دیگر باز مقصر اصلی شرایط موجود دانسته و ( )۲۰۰۹و «ام کلثوم» (ساخته )۲۰۱۸ دیگر دغدغ ههای خود من و مسائل و «ت کگویی»ها که بین سا لهای ۱۹۹۹ بزرگترین نمایشگاه فردی مجموع هی
سر کار برود .مادری را م یبینند؛ گفته است« :چندین سال پیش وقتی در موزه به نمایش درخواهد آمد: معضلات غیرقابل حل جهان امروز بوده و ۲۰۰۰خلق شده نیز در موزه «برود» آثار یک هنرمند در غرب ایالات متحده
خسته است و دیگر نایی برای گفتن فیلم ۳۰۰ساخته شد ،همه به آن است .پرس شهایی در رابطه با هویت، آمریکابهشمارم یرودتاکنونب یسابقه
قصه ندارد .مادر بزر گهای بیماری را واکنش نشان دادند اما امروز بعضی از شیرین نشاط همچنین در جلس های وطن ،ب یعدالتیوظلموستمگر یهای به نمایش درخواهد آمد. بوده است .هرچند آثار شیرین نشاط
م یبینند که فقط به فکر این هستند ما بد نهای ب یحس و ِسری شدهایم که سیاسی ،شور و هیجا نهای مذهبی ،و جوآن هیلر مدیر موزه «برود» با بیان همراه با ویدئوی هنری «شیدایی»
که داروهایشان را داشته باشند تا کمتر وقتی این روزها م یگویند فلانی چند از سری گفت و شنودها با اوا دو ورنی همچنین احساسات شخصی و فردی اینکه «شیرین نشاط در طول چند در سال ۱۹۹۹توسط بنیاد فرهنگی
درد بکشند .این فرزندان؛ ناقلان خوبی صدهزار میلیارد دزدید ،به راحتی از دیگر ،از جمله جابجایی ،بیگانگی و دهه گذشته همواره برای ما هنرمندی «برود» ،از زمان گشایش این موزه
برای گذشته و حال و آینده نیستند. کنار آن م یگذریم .در این شرایط تنها فیلمساز برنده جایزه آمریکایی و گارت الها مبخش بوده» م یگوید« ،امروز از معتبر و پرآوازه در سپتامبر ۲۰۱۵به
همه در این سرزمین بیگانه هستیم و چیزی که م یتواند ملتی که گرفتار ب یخویشتنی». اینکهتوانست هایمبزرگترینو کام لترین عنوان نخستین چیدمان ویدئویی آن
چه بد که انسان در خانه خودش بیگانه ب یتفاوتی شده را نجات دهد ،قصه و برادلی فیلمسازی که فیل مهایش در اد شاد کیوریتور و مدیر انتشارات نمایشگاه آثار این هنرمند ایرانی را در به شکل «مولتی میدیا» و چند پردهای
موزه «برود» معتقد است شیرین موزه برود برپا کنیم ب ینهایت خوشحال در یکی از تالارهای ویژه نمایش فیلم
باشد». قص هگویی است». بینال موزه «ویتنی» به نمایش درآمده نشاط به خاطر شیوههای زندگی
این کارگردان تئاتر «نوشتن» در ایران هنری که بخش عظیم ی از آن بین دو و هیجا نزده هستیم». در معرض تماشا قرار داشته است:
را به مراتب از کشورهای دیگر سخ تتر شرکت خواهد داشت .در جلسه دیگری، فرهنگ ایران و آمریکا سپری شده از وی ادامه م یدهد« ،به آفتاب پروژه اخیر که طرح و برنام هریزی آن
دانسته که «با آن سختگیران هتر برخورد توانای یهایی برخوردار است که م یتواند سلام یدوباره خواهم داد» مجموع های از طریق موزه «برود» با همکاری «بنیاد
شیرین نشاط به همراه همکاران قدیمی مرزهای روحی و جسمانی جهانی که از آثار پرقدرت و در عین حال فرهنگ» انجام گرفته ،مجموع های
م یشود». ما امروز در آن زندگی م یکنیم را ب ینهایت زیبای شیرین نشاط را به از آثار عکاسی و ویدئویی نزدیک به
او م یگوید آثار ادبی جهان چون خود ،شجاع آذری هنرمند بصری و قاسم بهتر بشناسد« :شیرین نشاط با شور نمایش م یگذارد .این آثار به نوعی ۳۰سال زندگی هنری و حرف های
نمایشنامه ریچارد سوم اثر شکسپیر و اشتیاقی سرشار در کارهایش به بازتاب صدای همه کسانی است که در شیرین نشاط را در بر م یگیرد .در
اگر چه ممکن است «تندتر» از ابراهیمیان سینماگر ساکن نیویورک با آزمون و وارسی مرزهای بین مل تها، نتیجه درگیر یهای سیاسی مجبور به این نمایشگاه ضمن پژوهش درباره
نمایشنام ههایی درباره ایران و تاریخ مرزهای جنسیتی ،تبعید و ماهیت ترک وطن و ملک و مملکت خودشان عوامل برانگیزندهای که موجب علاقه و
ایران باشد ولی مجوز وزارت ارشاد حضور اد شاد به عنوان گرداننده به وجود ،چه از طریق بررسی وقایع حال شدهاند .در این دوران سخت و پر اشتیاق این هنرمند به کند و کاو در
را دریافت م یکند ولی «به یک اثر حاضر و انعکاس عمق تاریخی ایران و تلاطم که بحث و گفتگوهای زیادی تاریخ باستان و معاصر ایران بوده ،تجربه
شاهنام های به سختی مجوز م یدهند». گفت و شنود خواهد پرداخت .موضوع چه از طریق طبیعت پر رمز و راز رویاها در اطراف مسئله مهاجران و مل یگرایی زندگی در تبعید و اثرات انقلا بهای
سیاسی بر زندگی و شرایط انسا نها نیز
این گفتگوها «جنب شها و مهاجرت از طریق برنام ههای گوناگون از جمله
سخنرانی و میزگردهای مختلف بررسی
فراسوی زمان و مکان» خواهد بود که از
م یشود.
طریق آثار این سه هنرمند مورد بحث و عنوان نمایشگاه« -به آفتاب سلامی
دوباره خواهم داد» -از یکی از اشعار
بررسی قرار خواهد گرفت .در این برنامه، فروغ فرخزاد ،شاعر و فیلمساز
فقید ایران گرفته شده و چیدمان
سوسن دیهیم آهنگساز و وکالیست آن با نمایش نمون ههایی از اولین و
شناخت هشدهترین آثار شیرین نشاط
ساکن ل سآنجلس که در تهیه موسیقی – «زنان الله»– ( )۱۹۹۹-۱۹۹۳آغاز
م یشود و در نهایت با نخستین نمایش
چند ویدئو با شیرین نشاط همکاری عموم ی تازهترین پروژه هنری این
هنرمند« -سرزمین رویاها»– «مولتی
داشته قطعاتی را اجرا خواهد کرد.
از آنجا که در طول هزارهها ،شعر و
ادبیات بخشی جدای یناپذیر از فرهنگ
و هویت ایرانی و نیز از پای ههای اصلی
بخش عظیم ی از آثار شیرین نشاط بوده
است ،به منظور بررسی نقش شعر و
ادبیات پارسی در آثار شیرین نشاط نیز
موزه «برود» با همکاری دو کیوریتور
مستقل ،لوئیز استاینمن و مورین مور،
برنام ههای رایگانی را در گالری محل
نمایشگاه ترتیب داده است .ب ه این صورت
که در طول مدت برگزاری نمایشگاه «به
آفتاب سلام ی دوباره خواهم داد» ،هر
پنجشنب هشب ،موزه از شاعران ،بازیگران،
فیلمسازان و هنرمندان اجرایی دعوت
م یکند تا از طریق خواندن ،روایتگری
و اجراهای هنری ،برداش تهای خود را
از آثار ویدئویی ،چیدما نهای هنری و
عک سهای شیرین نشاط به نمایش
بگذارند.
وبسایت کیهان لندن به زبان انگلیسی