Page 16 - (کیهان لندن - سال سى و ششم ـ شماره ۲۶۲ (دوره جديد

P. 16

‫صفحه ‪ - Page 16 - 16‬شماره ‪1۷۲8‬‬
‫جمعه ‪ ۲‬تا پنجشنبه‪ ۸‬خردادماه ‪۱۳۹۹‬خورشیدی‬

‫سهام شرکتهای شستا و شرکتهای‬ ‫ابعاد پنهان بازی تیم اقتصادی روحانی ؛‬ ‫= بازی دولت و دخالت و‬
‫دولت ِی عمدتا زیانده را در میان‬ ‫دستکاری آن در بازار ارز نه‬
‫سهام شرکتهایی که پیشتر در‬ ‫سلاحی علیه مردم و رقبا !‬ ‫تنها طی سالهای گذشته‬
‫بورس کشور فعال بودند عرضه کرد‬ ‫بارها تکرار شده بلکه حالا‬
‫و درواقع شرکتهایی که دولتی بودن‬ ‫حباب میشوند و پس از آنکه دولت‬ ‫درآمد و کسری بودجه روبرو شده‬ ‫رونق ایجاد خواهد شد؛ اما در عمل‬ ‫و کلان نقشی مهم ایفا کردهاند‪.‬‬ ‫به روشی رایج برای متعادل‬
‫آنها ظاهرا به این معنی بود که دارایی‬ ‫به هدف خود رسید‪ ،‬میترکند! در این‬ ‫و تلاش میکرد نقدینگی مردم را‬ ‫این اتفاق نیافتاد!‬ ‫در شرایطی که بیثباتی و بحرانهای‬ ‫کردن بازارهای موازی تبدیل‬
‫مردم ایران هستند‪ ،‬به بخشی از همان‬ ‫زمینه میتوان به بازی اخیر دولت در‬ ‫به سمت و سویی هدایت کند که‬ ‫سیاسی و اجتماعی بر اقتصاد کشور‬ ‫شده! بازارهایی که با دخالت‬
‫بازار بورس و همچنین تکرار بازی در‬ ‫مسیری نیز برای جبران کسری‬ ‫وجود بحرانهای سیاسی‪ ،‬فاصله‬ ‫سایه انداخته است‪ ،‬مردم به دنبال‬ ‫دولت دچار حباب میشوند‬
‫مردم فروخته شد!‬ ‫عمیق میان مردم و نظام و همچنین‬ ‫سرمایهگذاریهایی میروند که از‬ ‫و پس از آنکه دولت به هدف‬
‫از سوی دیگر خامنهای نیز مجوزی‬ ‫بازار سکه و ارز اشاره کرد‪.‬‬ ‫بودجه باز شود‪.‬‬ ‫فاصله میان درآمدها و هزینهها به‬ ‫یکسو در زمان کوتاهتر سود بیشتری‬ ‫خود رسید‪ ،‬میترکند! مانند‬
‫برای عرضه «سهام عدالت» در بورس‬ ‫ردپایعمیقدولتدربازاربورس‬ ‫بازار ارز در ایران با دخالت مستقیم و‬ ‫دلیل تورم و کاهش ارزش پول ملی‪،‬‬ ‫نصیب آنها کند و از سوی دیگر دارای‬
‫صادر کرد تا ظاهرا به اقشار فرودست‬ ‫در شرایطی که بازیهای دولت برای‬ ‫گسترده دولت روبروست و این موضوع‬ ‫همگی دست به دست هم دادند تا به‬ ‫بازار بورس و سکه و ارز!‬
‫که دارندگان «سهام عدالت» را‬ ‫تنفسهای کوتاه در وضعیت شکننده‬ ‫فرصتی برای دولت ایجاد میکند تا با‬ ‫ویژه اقشار متوسط به دنبال بازدهی‬ ‫ویژگی نقدشوندگی بالا باشد‪.‬‬ ‫=خامنهاینیزمجوزیبرای‬
‫تشکیل میدهند‪« ،‬تزریق امید»‬ ‫اقتصاد ایران ادامه دارد‪ ،‬بازار بورس‬ ‫تحریک این بازار و افزایش قیمتها‪،‬‬ ‫سریع از سرمایهگذاری با پولهای‬ ‫در این میان پرداخت سودهای بالا‬ ‫عرضه «سهام عدالت» در‬
‫شود و آنها فکر کنند که برگههای‬ ‫تیر آخر در کمان تئوریسینهای‬ ‫ذخائر ارزی خود از جمله ارز ناشی‬ ‫اندک خود باشند؛ اما انتخاب بیشتر‬ ‫به سپردههای بانکی‪ ،‬بخش زیادی از‬ ‫بورس صادر کرد تا ظاهرا به‬
‫«سهام عدالت» که که سالها هیچ‬ ‫از صادرات را با بهای بالاتری به بانک‬ ‫آنها‪ ،‬از جمله به دلیل سرمایه اندک‪،‬‬ ‫نقدینگی را بجای سرمایهگذاری در‬ ‫اقشار فرودست که دارندگان‬
‫خیری برایشان نداشته‪ ،‬در بازار بورس‬ ‫اقتصادی نظام به نظر میرسد‪.‬‬ ‫مرکزی داده و ریال بیشتری بابت هر‬ ‫بازار صنایع و مسکن نبوده و نیست!‬ ‫بخشهایی مانند تولید و صنعت‪ ،‬به‬ ‫«سهام عدالت» را تشکیل‬
‫هر چند دولت مدتها طی بازی با‬ ‫اسکناس دریافت کند‪ .‬این کار راهی‬ ‫بازار مسکن هرچند به دلیل افزایش‬ ‫سوی موسسات مالی و بانکها جاری‬ ‫میدهند‪« ،‬تزریق امید»‬
‫ارزشمند و با برکت شده است!‬ ‫بازار ارز و سکه به پاسکاری نقدینگی‬ ‫برای جبران بخشی از کسری بودجه‬ ‫سرمایهی ناشی از تورم میتوانست‬ ‫کرد‪ .‬فساد و رانت گسترده در ساختار‬ ‫شود و آنها فکر کنند که‬
‫در مدت کوتاهی بازار بورس برای‬ ‫مردم از یک بازار به بازار دیگر و‬ ‫برای سرمایهگذاران جذاب باشد‪ ،‬اما از‬ ‫بانکها و موسسات مالی و اعتباری‬ ‫برگههای «سهام عدالت»‬
‫دولت به ابزار دیگری در کنار بازارهای‬ ‫بهرهبرداری برای جبران کسری‬ ‫دولت بوده و هست‪.‬‬ ‫یکسو به دلیل رکود عمیق‪ ،‬نقدپذیری‬ ‫نیز موجب نشد تا سرمایههای سپرده‬ ‫که که سالها هیچ خیری‬
‫موازی ارز و طلا تبدیل شد‪ .‬همانطور‬ ‫بودجه مشغول بود اما حالا برای‬ ‫از سوی دیگر تحریک قیمت در بازار‬ ‫پایینی داشت و از سوی دیگر سقوط‬ ‫شده از سوی مردم به شریانهای‬ ‫برایشان نداشته‪ ،‬در بازار‬
‫که طی دو هفته گذشته روشن شد‪،‬‬ ‫هدایت پول نقد مردم و به بیرون‬ ‫ارز موجب میشود بخشی از مردم با‬ ‫بورس ارزشمند و با برکت‬
‫دولت وقتی اطمینان یافت که هدایت‬
‫نقدینگی و پول مردم به سمت بازار‬ ‫کشیدن آن از جیب آنها‪ ،‬به یاری‬ ‫ارزیابی اینکه روند صعودی قیمتها‬ ‫ارزش پول ملی به عنوان یک تهدید‬ ‫مولد اقتصادی تزریق شود و غالبا‬ ‫شده است!‬
‫بورس شکل گرفته‪ ،‬در ابتدا بازار سکه‬ ‫بازوهای بیشتری از نظام نیاز بود‪:‬‬ ‫ادامهدار است ارز خریداری کنند تا‬ ‫میتواند از افزایش سرمایه ناشی از‬ ‫برای رانتخواری «خودی»های‬ ‫= شکست اصلاحطلبان‬
‫و سپس بازار ارز را دستکاری کرد و‬ ‫از شرکتهای بزرگ سپاه پاسداران‬ ‫پس از مدت کوتاهی و حتی به فاصله‬ ‫نظام هزینه شد و در قالب اختلاس‬ ‫در انتخابات مجلس شورای‬
‫موجهایی از تقاضا نیز در این دو بازار‬ ‫انقلاب اسلامی تا صدور مجوز از سوی‬ ‫چند روز که ارز افزایش قیمت یافت‪،‬‬ ‫تورم در بازار مسکن‪ ،‬پیشی بگیرد‪.‬‬ ‫توسط همان افراد‪ ،‬به باد رفت و خیل‬ ‫اسلامی و پایان دولت حسن‬
‫با فروش ارز خریداری شده‪ ،‬سود‬ ‫مهمتر اینکه بازار مسکن هرچند‬ ‫روحانی در سال آینده‪،‬‬
‫ایجاد کرد‪.‬‬ ‫علی خامنهای!‬ ‫قابل توجهی کسب کنند‪ .‬این ارزیابی‬ ‫بازار کمریسکی است اما به دلیل‬ ‫«مالباختگان» را بر جای گذاشت‪.‬‬ ‫موج عظیم اعتراضات و‬
‫اهداف سیاسی از دستکاری‬ ‫در گام نخست‪ ،‬رونق بخشیدن به‬ ‫به معنای افزایش تقاضا در بازاری‬ ‫افزایش قیمت ملک‪ ،‬سرمایهگذاری در‬ ‫در چنین شرایطی دولت با کاهش‬ ‫نابسامانیهای موجود را بر‬
‫بورس با ایجاد انتظار سوددهی این‬ ‫است که دولت آن را بطور مصنوعی‬ ‫این بازار نیازمند سرمایه بالایی است‬ ‫نرخ سود بانکی مدعی شد نخستین‬ ‫سر مجلس یازدهم و دولت‬
‫بازار بورس و ارز و سکه‬ ‫بازار در اذهان مردم از زمستان ‪۹۸‬‬ ‫و در عین حال بازاری تفکیکناپذیر‬ ‫گام را برای مدیریت نقدینگی بر‬ ‫«جوان و حزباللهی» که‬
‫جدا از اهداف اقتصادی که دولت در‬ ‫آغاز و بلافاصله پس از تعطیلات نوروز‬ ‫دستکاری کرده است!‬ ‫است؛ به این معنا که قابلیت اینکه‬ ‫میدارد؛ گامی که نه به نفع اقتصاد‬ ‫قرار است بر سر کار آید‬
‫چنین بازی خطرناکی با سرمایه مردم‬ ‫جریان افزایش قیمت ارز اما دوباره‬ ‫بخشی از آن نقد شود وجود ندارد‬ ‫و توسعه کشور بلکه راهی برای‬
‫دنبال میکند‪ ،‬این اقدامات با اهداف‬ ‫‪ ۹۹‬اوج گرفت‪.‬‬ ‫با دخالت حسابشدهی دولت روندی‬ ‫و معمولا ملک بطور کامل معامله‬ ‫بهرهبرداری آسان و بیدردسر دولت‬ ‫خراب خواهد کرد‪.‬‬
‫با تبلیغات گستردهی دولت و‬ ‫نزولی پیدا میکند! دولتی که ارز‬
‫سیاسی نیز انجام میگیرند‪.‬‬ ‫رسانهها و با اطلاعیههایی که یکی‬ ‫ناشی از صادرات را به بانک مرکزی‬ ‫میشود‪.‬‬ ‫از سرمایه و پول نقد مردم بود!‬ ‫روشنک آسترکی ‪ -‬سرمایهگذاری‬
‫نخست‪ ،‬همانطور که روحانی نیز‬ ‫پس از دیگری موانع ورود هر فردی‬ ‫داده و ریال بیشتری گرفته بود‪ ،‬حالا‬ ‫در این شرایط بسیاری از قشر‬ ‫هرچند از شهریور ‪ ۹۶‬قانونی برای‬ ‫یکی از کلیدیترین عوامل رشد‬
‫طی دو ماه گذشته سبز بودن نمادهای‬ ‫با هر سن و حرفهای را از سر راه بر‬ ‫ارز مردمی را که از هراس کاهش‬ ‫متوسط که دارایی بالایی ندارند با‬ ‫کاهش نرخ سود بانکی با تبلیغات‬ ‫و توسعه اقتصادی و محرکهی‬
‫بورس و رشد شاخصها را نشانهای بر‬ ‫میداشت‪ ،‬توجه مردم به سوی بازار‬ ‫بیشتر قیمت به دنبال فروش ارزهای‬ ‫توجه به قیمت بازار مسکن امکان‬ ‫وسیع ظاهرا اجرایی شد اما همچنان‬ ‫توسعه اجتماعی و سیاسی کشورها‬
‫حال خوب اقتصاد ایران قلمداد کرده‪،‬‬ ‫بورس جلب شد‪ .‬برای اقشار متوسط‬ ‫خریداری شدهی خود بودند از آنها‬ ‫سرمایهگذاری در آن را نداشته و یا به‬ ‫بسیاری از بانکها به مشتریهایی که‬ ‫به شمار میرود‪ .‬اقتصاد ایران اما‬
‫ایجاد تقاضا در بازار بورس برای دولت‬ ‫و کمدرآمد که رکود و بیکاری ناشی از‬ ‫میخرد و ذخیره ارزی خود را افزایش‬ ‫دلیل رکود و تفکیکناپذیر بودن این‬ ‫مبالغ کلان داشتند سودهایی تا ‪۲۴‬‬ ‫با وجود ظرفیتها و منابع فراوان‬
‫ابزاری برای قدرتنمایی در برابر‬ ‫ُکرونا‪ ،‬امنیت درآمدی و معیشت آنها‬ ‫میدهد‪ .‬کاری که دولت روحانی در‬ ‫درصد پرداخت میکردند‪ .‬با وجود این‬ ‫در بخشهای مختلف‪ ،‬نه تنها در‬
‫رقبای داخلی و همچنین «دشمنان»‬ ‫را تهدید میکرد‪ ،‬وعدهها و تبلیغات‬ ‫بازار‪ ،‬آن را انتخاب نمیکنند‪.‬‬ ‫بخشی از مردم تلاش کردند سودی‬ ‫سرمایهگذاری خارجی موفقیتی‬
‫شخص حسن روحانی و کابینهاش‬ ‫پیش گرفت!‬ ‫در این شرایط بازارهای تفکیکپذیر‬ ‫را که دیگر از سپردههای بلندمدت‬ ‫کسب نکرده بلکه مردم نیز حاضر‬
‫خارجی به شمار میرود‪.‬‬ ‫این بازی دولت و دخالت و‬ ‫و با نقدپذیری بالا مانند بازار ارز و‬ ‫بانکی به دست نمیآوردند از بازارهای‬ ‫به سرمایهگذاری در بخشهای مولد‬
‫دیگر اینکه‪ ،‬هرچند رونق ایجاد‬ ‫میتوانست قانع کننده باشد‪.‬‬ ‫دستکاری آن در بازار ارز نه تنها طی‬ ‫طلا‪ ،‬با وجود ریسک بالا‪ ،‬گزینهی برتر‬ ‫و کلیدی کشور نیستند‪ .‬میزان بالای‬
‫شده در بازار بورس و سوددهی برای‬ ‫مردم با این امید که دستکم‬ ‫سالهای گذشته بارها تکرار شده‬ ‫دیگر کسب کنند‪.‬‬ ‫خروج سرمایه از کشور و حجم بالای‬
‫سهامدارانی که معاملهگران حرفهای‬ ‫بخشی از نیازهای معیشتی خود‬ ‫بلکه حالا به روشی رایج برای متعادل‬ ‫از سوی این افراد به شمار میرود‪.‬‬ ‫دولت مدعی بود با کاهش نرخ سود‬ ‫نقدینگی از نتایج همین روند معیوب‬
‫نیستند و با تبلیغات وارد این بازار‬ ‫را در سودهای کوتاهمدت‪ ،‬هرچند‬ ‫کردن بازارهای موازی تبدیل شده!‬ ‫تیماقتصادیروحانیواردمیشود‬ ‫بانکی‪ ،‬نقدینگی به سمت بخشهای‬
‫شدهاند «زودگذر» است‪ ،‬اما همین‬ ‫اندک‪ ،‬در بازار بورس تأمین کنند‬ ‫بازارهایی که با دخالت دولت دچار‬ ‫طی دو سال گذشته دولت به‬ ‫مهم اما دارای رکود همچون مسکن و‬ ‫و بیمار است‪.‬‬
‫سود اندک و جوی باریک درآمد برای‬ ‫به سوی این بازار هجوم بردند‪ .‬دولت‬ ‫دلیل خروج ایالات متحده از برجام‬ ‫صنایع هدایت شده و در این بخشها‬ ‫برجسته بودن انواع ریسکهای‬
‫اقشار متوسط و فرودست طی چند‬ ‫و بازگشت تحریمها با کاهش شدید‬ ‫سیستماتیک و غیرسیستماتیک‬
‫ماه میتواند بخشی از فشار معیشتی‬ ‫در اقتصاد ایران‪ ،‬بسیاری از‬
‫ناشی از رکود ُکرونا را جبران کند و‬ ‫سرمایهگذاران را وا داشته که‬
‫در نتیجه سوپاپی برای کاهش فشار‬ ‫بجای سرمایهگذاری بلندمدت و‬
‫انفجاری نارضایتیهای اقتصادی و‬ ‫نسبتا پایدار‪ ،‬به سرمایهگذاریهای‬
‫سرریز شدن خشم جامعه در قالب‬ ‫کوتاهمدت با «سودآوری» بالا و فوری‬

‫اعتراضات سراسری باشد‪.‬‬ ‫فکر کنند‪.‬‬
‫نکته سوم اینکه‪ ،‬به نظر میرسد‬ ‫در تصمیم افراد برای سرمایهگذاری‪،‬‬
‫دولت با در دست گرفتن مهار‬ ‫یعنی استفاده از «پول یا سرمایه در‬
‫تصمیمات اقتصادی و کنترل‬ ‫دسترس» برای «کسب سود یا پول‬
‫نقدینگی بخشی از جامعه از طریق‬ ‫بیشتر» در آینده‪ ،‬دو عامل نقشی‬
‫فضاسازیهای کاذب و دستکاری‬
‫در بازارها‪ ،‬به دنبال ساکت کردن‬ ‫اساسی ایفا میکند‪ :‬زمان و ریسک‪.‬‬
‫جناحهای مخالف با تصمیمات کلان‬ ‫با در نظر گرفتن این اصل میتوان‬
‫توضیح داد که طی سالهای گذشته‬
‫خود در عرصههای دیگر باشد‪.‬‬ ‫دولت روحانی چه روندی را در پیش‬
‫بدون شک وقتی دولت با استفاده‬ ‫گرفته که بازارهای پرریسکی چون‬
‫از بحرانهای معیشتی ناشی از رکود‬ ‫بازار ارز‪ ،‬به عنوان یک بازار در انحصار‬
‫تورمی‪ ،‬ریسک بالای سرمایهگذاری و‬ ‫حکومت‪ ،‬مورد «اقبال عمومی» قرار‬
‫اهمیت نقدپذیری سرمایه‪ ،‬در بازار‬ ‫گرفته و دولت روحانی چگونه توانسته‬
‫بورس دخالت کرده و دهها میلیون‬ ‫است از یکسو با مدیریت «انتظار‬
‫نفر را به سوی این بازار میکشاند و‬ ‫بازدهی» یا «سودآوری»‪ ،‬سرمایههای‬
‫ضمن دستکاری بازارهای موازی با‬ ‫مردم را به سوی چند بازار موازی‬
‫سرمایه این افراد پاسکاری میکند‪،‬‬ ‫دست به دست کند و از سوی دیگر‬
‫پس میتواند از این «توانایی» به‬ ‫ریسک سرمایهگذاری در بازارهای‬
‫عنوان ابزاری در برابر رقبای خود در‬ ‫مهم و تاثیرگذار در رشد اقتصادی‬
‫نظام بهره بگیرد‪ .‬به بیان دیگر‪ ،‬دولت‬
‫میتواند با دستکاری در این بازارها‪،‬‬ ‫کشور را بالا ببرد‪.‬‬
‫مانند کاهش ناگهانی قیمت ارز و طلا‬ ‫جمهوری اسلامی‪ ،‬عامل افزایش‬
‫پس از کشاندن مردم به این بازار‪،‬‬
‫میلیونها نفر را به خاک سیاه نشانده‬ ‫ریسک در اقتصاد‬
‫و پتانسیل اعتراضات جامعهی ناراضی‬ ‫عوامل غیراقتصادی اثرگذار بر‬
‫اقتصاد‪ ،‬در دهههای گذشته نقشی‬
‫و خشمگین را فراهم کند!‬ ‫پررنگ در روند سرمایهگذاری در‬
‫بیتردید اعتراضاتی سراسری شبیه‬ ‫بسیاری از بازارها و تعیین مسیر‬
‫دی ‪ ۹۶‬و آبان ‪ ۹۸‬به نفع هیچ بخشی‬ ‫اقتصاد کلان کشور ایفا کردهاند که‬
‫از نظام نیست و د ّره عمیق میان ملت‬ ‫مهمترین آنها بحرانهای سیاسی در‬
‫و نظام را عمیقتر خواهد کرد‪ .‬این‬
‫در حالیست کهشکست اصلاحطلبان‬ ‫حوزه داخلی و خارجی بوده است‪.‬‬
‫در انتخابات مجلس شورای اسلامی‬ ‫از دو سال پیش نیز با خروج آمریکا‬
‫(‪ ۲‬اسفند ‪ )۹۸‬و پایان دولت حسن‬ ‫از برجام و بالا گرفتن تنشهای‬
‫روحانی در سال آینده‪ ،‬موج عظیم‬ ‫جمهوری اسلامی در منطقه‪،‬‬
‫اعتراضات و نابسامانیهای موجود را‬ ‫اقتصاد ایران تاثیرپذیری بالاتری از‬
‫بر سر مجلس یازدهم و دولت «جوان‬
‫و حزباللهی» که قرار است بر سر کار‬ ‫بحرانهای غیراقتصادی پیدا کرد‪.‬‬
‫فشار ناشی از تحریمها‪ ،‬شیوع ُکرونا‬
‫آید خراب خواهد کرد‪.‬‬ ‫و رکود ناشی از آن و همچنین کاهش‬
‫در چنین شرایطی ابزار قدرتمندی‬ ‫قیمت جهانی نفت‪ ،‬اعتراضات گسترده‬
‫که دولت روحانی به عنوان نماینده‬ ‫صنفی و اعتراضات سراسری آبان ‪۹۸‬‬
‫بخش موافق با سازش و مذاکره با‬ ‫از جمله عواملی هستند که در تصمیم‬
‫آمریکا در دست دارد میتواند مخالفان‬ ‫اکثر مردم برای سرمایهگذارهای خرد‬
‫و منتقدان جدی مذاکره و امضای‬
‫برجام دو را به زانو درآورد یا دستکم‬
‫در چانهزنیهای داخلی دست بالا‬
‫را برای تیم روحانی در آخرین‬
‫سال دومین دولتاش فراهم کند‪.‬‬

11 12 13 14 15 16 17 18