Page 14 - (کیهان لندن - سال سى و هفتم ـ شماره ۳۱۶ (دوره جديد

P. 14

‫صفحه ‪ - Page 14 - 14‬شماره ‪1۷82‬‬
‫جمعه ‪ ۲۸‬خردادماه تا ‪ 3‬تیرماه‪1۴۰۰‬خورشیدی‬

‫هوائی قادر نبود برای این هواپیما‬ ‫جانبازان آسمان ایران‪،‬خاطرات سپهبد آذربرزین‪)5( :‬‬ ‫علاوه بر خلبانان مصری تعدادی‬
‫اسکورت شکاری تأمین نماید و به‬ ‫خلبان از آلمان شرقی در عملیات پرواز‬
‫همین دلیل بسیار آسیب پذیر بود‪ .‬در‬ ‫برتری نیروی هوایی ایران بر نیروی هوایی‬ ‫کردند‪ .‬دولت عراق هواپیماهای ‪MIG-‬‬
‫سالهای قبل از ‪ 1۹۷6‬که دولت عراق‬ ‫عراق نخستین ضربه را بر نقشۀ جنگی‬ ‫‪ 25‬را خریداری کرده بود ولی کلیه‬
‫از این هواپیماها برای بمباران کردهای‬ ‫عملیات و نگهداری آن با مستشاران‬
‫بارزانی که مورد حمایت دولت ایران‬ ‫صدام حسین وارد ساخت‬ ‫روسی بود‪ .‬هواپیماهای میراژ ‪F-1‬‬
‫بودند استفاده کرد‪ ،‬آتشبارهای ضد‬ ‫خریداری شده از فرانسه را نیز پرسنل‬
‫هوائی نیروی هوائی ایران که در منطقه‬ ‫سپهبد شاپور آذربرزین‬ ‫خلبانی پیوست و سه سال برای گذراندن‬ ‫سپهبد شاپور آذربرزین‪ ،‬خاطرات خود را‬ ‫کارخانه سازنده نگهداری و آماده پرواز‬
‫گسترش داده شده بود‪ ،‬دو فروند از‬ ‫دورۀ آموزش خلبانی‪ ،‬همراه با اولین گروه‬ ‫از دوران خدمت در نیروی هوایی در کتابی با‬ ‫میکردند‪ .‬مشکل دیگر عراق‪ ،‬عدم‬
‫این هواپیماها را سرنگون کردند و‬ ‫دانشجویان اعزامی به آمریکا رفت‪.‬در‬ ‫عنوان «جانبازان آسمان ایران» انتشار داده‬ ‫اعتماد سازمان به خلبانانی بود که‬
‫دیگر دولت عراق از این هواپیماها‬ ‫نخستین ماههای استقرار رژیم جدید و‬ ‫عضو حزب بعث نبودند‪ .‬به این گونه‬
‫روی کار آمدن دولت بازرگان‪ ،‬زمانی کوتاه به‬ ‫است‪.‬‬ ‫خلبانان همیشه حداقل سوخت برای‬
‫استفاده نکرد‪.‬‬ ‫پیشنهاد سپهبد قرنی‪ ،‬او فرماندهی نیروی‬ ‫این کتاب که در ‪ 65۰‬صفحه در لس آنجلس‬ ‫پرواز روزانه داده میشد و به ندرت اتفاق‬
‫‪ ۴‬ـ نسبت تعداد خلبانان به‬ ‫هوایی را به عهده گرفت اما در همین مقام‬ ‫چاپ و منتشر شده است تصویری دقیق از‬ ‫میافتاد به این خلبانان شانس تمرین‬
‫تعداد هواپیماها در سطح غیر قابل‬ ‫چگونگی شکل گرفتن و تحولات نیروی هوایی‬ ‫تیراندازی بمباران داده شود‪ .‬خلبانان‬
‫قبول بود و به عبارت دیگر دولت‬ ‫بود که سر از زندان انقلاب در آورد‪.‬‬ ‫ایران از سالهای بعد از جنگ دوم جهانی تا‬ ‫عراقی در نبردهای هوائی تاکتیکهای‬
‫عراق نمیتوانست از هواپیماهای‬ ‫بخش آخر کتاب‪ ،‬که چگونگی از هم پاشیدن‬ ‫پایان دهۀ هفتاد و وقوع انقلاب اسلامی در‬ ‫بسیار پیش پا افتاده و ابتدائی را به کار‬
‫موجود حداکثر استفاده را بنماید‪.‬‬ ‫نیروی هوایی در جریان انقلاب و سرنوشت‬ ‫میبردند و درگیری با آنها با هواپیماهای‬
‫‪ ۵‬ـ هواپیماهای ساخت شوروی‬ ‫آن را در دوران بعد از انقلاب شرح میدهد‪،‬‬ ‫برابر خواننده قرار میدهد‪.‬‬ ‫دفاع هوائی نیروی هوائی بازی موش و‬
‫که به دولت عراق واگذار شده بود‬ ‫حاوی نکتههای با اهمیت و اکثراً ناگفته مانده‬ ‫سپهبد آذربرزین‪ ،‬فرزند سرهنگ حسن‬ ‫گربه بود‪ .‬یکی از خلبانان ‪ F-۵‬نیروی‬
‫فاقد تعداد زیادی از سیستمهای‬ ‫است که با موافقت نویسنده برای انتشار در‬ ‫آذربرزین از افسران قزاقخانه و همراهان‬ ‫هوائی که در دوران جنگ تعدادی‬
‫الکترونیکی حیاتی بود که کارخانجات‬ ‫«کیهان» برگزیدهایم و طی چند شماره به‬ ‫رضاشاه در کودتای ‪ 12۹۹‬متولد سال ‪1۳۰8‬‬ ‫هواپیمای عراقی را سرنگون کرده بود‪،‬‬
‫سازنده آنها را برای هواپیماها نصب‬ ‫شمسی است که در سال ‪ 1۳28‬وارد دانشکده‬ ‫شرح میداد که اصولاً هواپیماهای‬
‫نکرده بودند و به همین دلیل برای‬ ‫نظرتان میرسد‪.‬‬ ‫افسری شد و در سال ‪ 1۳2۹‬به دانشکدۀ‬ ‫عراقی با اطلاع از مقدورات و قابلیت‬
‫هدف گیری و رها کردن مهمات روی‬ ‫مانور فوقالعاده خوب هواپیمای ‪F-5‬‬
‫هدف از سیستمهای پیشرفته استفاده‬ ‫هوائی توانست بار دفاع هوائی کشور و‬ ‫هواپیماهای ‪ F-۴‬در دفاع هوائی ایران‬ ‫به هوای هاک (‪ )Hawk‬و موشکهای‬ ‫سازنده قطع شده بود‪ ،‬پرسنل نیروی‬ ‫در نبردهای هوائی همیشه هنگام‬
‫نمیشد و هنوز از تکنیکهای جنگ‬ ‫اسکورت تانکرهای سوخت رسان را به‬ ‫استفاده نماید‪.‬‬ ‫اسپارو(‪ )Sparrow‬برای درگیریهای‬ ‫هائی با همکاریهای سازنده سازمان‬ ‫مقابله با هواپیماهای ‪ F-5‬خود را از‬
‫هواپیماهای ‪ F-14‬محول نماید‪ .‬البته‬ ‫هوائی با برد متوسط و یا ‪ AIM-9‬برای‬ ‫صنایع هواپیمائی ایران در مورد تعمیر‬ ‫صحنه عملیات دور میکردند و باید‬
‫جهانی دوم استفاده میکردند‪.‬‬ ‫عدهای معتقد بودند که تغییر برنامه‬ ‫در دورانی از جنگ‪ ،‬نیروی هوائی‬ ‫درگیریهای نزدیک هوائی که برابر‬ ‫هیچیک از سیستمها مشکلی نداشتند‪.‬‬ ‫با حیل مختلف آنها را به دام اندازیم و‬
‫‪ 6‬ـ هواپیماهای شکاری بمباران‬ ‫کامپیوتر ‪ F-14‬و نصب موشکهای‬ ‫ایران برتری نسبی هوائی را بدست‬ ‫طرح خریداری شده بود‪ ،‬هنوز به دولت‬ ‫در دوران جنگ ایران و عراق که دولت‬ ‫در هر درگیری هم ‪ F-5‬برنده بود‪ .‬وی‬
‫شوروی اکثراً یک سرنشین داشت و‬ ‫هاک و استاندارد روی هواپیمای‬ ‫آورد و پرواز هواپیماهای عراقی یا‬ ‫ایران تحویل نگردیده بود‪ .‬در مورد‬ ‫ایران قادر نبود هواپیمای جدیدی‬ ‫میگفت هنگامی که هواپیماهای‪F-4‬‬
‫خلبان هواپیما ناچار بود همه اعمال‬ ‫مزبور کار پیچیده و مشکلی است و‬ ‫در اثر انهدام در زمین یا انهدام در‬ ‫موشکهای فنیکس (‪ )Phoenix‬یا‬ ‫خریداری کند و اقل ًا ضایعات جنگ‬ ‫با حداکثر مهمانت به سمت هدفهای‬
‫را شخصاً انجام دهد در حالی که‬ ‫نمیتواند کار تخصصین ایرانی باشد‬ ‫هوا‪ ،‬کاهش یافته بود‪ ،‬نیروی هوائی‬ ‫‪ AIM-54A‬که متخصص هواپیماهای‬ ‫را جبران نماید‪ ،‬پرسنل نیروی هوائی‬ ‫زمینی میرفتند ما با فاصله دورتری‬
‫هواپیماهای ‪ F-4‬و ‪ F-14‬نیروی هوائی‬ ‫ولی با تعمیر سیستمهای پیچیدهتر‬ ‫تصمیم گرفت اگر ممکن شود تعدادی‬ ‫‪ F-4‬در نبرد هوائی دوربرد میباشد‬ ‫و سازمان صنایع هواپیمائی ایران‬ ‫خود را قرار میدادیم و به مجردی که‬
‫دو سرنشین داشت که خلبان مسئول‬ ‫از موشکهای زمین به هوا را تبدیل‬ ‫عراقیها به سمت هواپیماهای ‪F-4‬‬
‫پرواز و رها کردن مهمات روی هدف‬ ‫نزدیک میشدند ما خود را با آنها درگیر‬
‫بود و سرنشین کابین عقب هواپیما‬
‫که افسر کنترل اسلحه نامیده میشد‬ ‫میکردیم‪.‬‬
‫کلیه اعمال اولیه کار با رادار‪ ،‬مسلح‬

‫کردن بمب‪ ،‬موشک‪ ،‬راکت و پیدا‬ ‫الکترونیکی بر آنها یقین شد که نیروی‬ ‫هواپیماهای صدمه دیده در جنگ‬ ‫کارآئی پرسنل فنی‬
‫کردن هدف را انجام میداد و خلبان‬ ‫هوائی و سازمان صنایع الکترونیک‬ ‫را بازسازی نموده و مجدداً آنها را‬
‫با فرصت و دقت بیشتری میتوانست‬ ‫ایران از زیربنای مستحکمی برخوردار‬ ‫آماده عملیات نمودند‪ .‬یکی از خلبانان‬ ‫پرسنل فنی نیروی هوائی در‬
‫کار خود را روی هدف انجام دهد‪.‬‬ ‫است و ترکیب آن با احساسات میهن‬ ‫شرکت کننده در جنگ عراق و ایران‬ ‫تخصصهای عالی از نظر آموزش‬
‫به علاوه خلبان کابین عقب با افسر‬ ‫پرستانه و فداکاری پرسنل‪ ،‬این جنگ‬ ‫یک فروند هواپیمای ‪ F-4‬را که موشک‬ ‫وضع مشابهی با پرسنل فنی نیروی‬
‫کنترل اسلحه در تمام مدت به وسیله‬ ‫فرسایشی را با تمام محدودیتها ادامه‬ ‫‪ SAM‬از وسط بال او عبور کرده و‬ ‫هوائی آمریکا با سابقه تحصیلات بالاتر‬
‫رادار منطقه اطراف هواپیما را زیر نظر‬ ‫داد و ارتش عراق را از خاک ایران‬ ‫صدمه بزرگی به وجود آورده بود‪ ،‬با‬ ‫داشتند‪ .‬نیروی هوائی ایران برای تأمین‬
‫داشت و امکان اینکه بتوان هواپیما را‬ ‫زحمت بسیار به پایگاه خود رساند و‬ ‫کادر فنی متخصص از فارغ التحصیلان‬
‫غافلگیر کرد وجود نداشت و سرنشین‬ ‫بیرون راند‪.‬‬ ‫سازمان صنایع هواپیمائی با تعویض‬ ‫دیپلم کامل متوسطه که معدل آنها‬
‫کابین عقب موقعیت هواپیماهای‬ ‫بال هوایپما با بال هواپیمای دیگری‬ ‫بالای ‪ 1۵‬و میزان درجه هوش (‪)IQ‬‬
‫دشمن را در منطقه عملیات برای‬ ‫جنگ افزار‬ ‫که غیر قابل تعمیر بود این هواپیما را‬ ‫آنها در حد قابل قبول استاندارد تعیین‬
‫خلبان بازگو میکرد‪.‬‬ ‫بازسازی کردند و مجدداً در خط پرواز‬ ‫شده به وسیله نیروی هوائی بود‪ ،‬دعوت‬
‫‪ ۷‬ـ نیروی هوائی عراق فاقد مهمات‬ ‫در سالهای‪ ۸‬ـ ‪ 1۹۷6‬بر مبنای‬ ‫قرار دادند‪ .‬چنین توانائی امروز فقط در‬ ‫میکرد که یا به صورت کادر ثابت یا‬
‫پیشرفته و مدرن بود‪.‬‬ ‫اطلاعاتی که در اختیار نیروی هوائی‬ ‫کشورهای سازنده هواپیما وجود دارد‪.‬‬ ‫قراردادی در نیروی هوائی خدمت‬
‫نیروی هوائی برای مقابله با چنین‬ ‫قرار گرفته بود استعداد یگانهای‬ ‫پایگاههای نیروی هوائی در تمام‬ ‫نمایند‪ .‬نامبردگان پس از استخدام‬
‫تهدید توخالی نه احتیاج به خرید‬ ‫زمینی و هوائی عراق دو برابر ارتش‬ ‫دوران جنگ ‪ ۲۴‬ساعته بود و پرسنل‬ ‫و طی آموزش ابتدائی و تقویت زبان‬
‫هواپیما داشت و نه قادر به جذب‬ ‫ایران بود که بالطبع از نظر تعادل نیرو‬ ‫فنی شب و روز مشغول تعمیر و آماده‬ ‫انگلیسی برای آموزش به آمریکا اعزام‬
‫هواپیماهای بیشتری بود و معتقد بود‬ ‫کردن هواپیماها بودند و یک متخصص‬ ‫میشدند و پس از دو سال تحصیل‬
‫در صورتی که سطح آموزش پروازی‬ ‫لازم بود بررسیهائی انجام گیرد‪.‬‬ ‫خارجی هم در کشور وجود نداشت‪.‬‬ ‫به ایران مراجعت میکردند و در‬
‫و نگهداری را بالا ببرد و هواپیماها را‬ ‫بررسیهای انجام شده نشان داد‬ ‫تخصصهای عالی نظیر الکترونیک‪،‬‬
‫به سیستمهای پیشرفته الکترونیکی‬ ‫که گرچه نیروی هوائی عراق از نظر‬ ‫پشتیبانی لجستیکی‬ ‫تعمیر موتور و بدنه هواپیما‪ ،‬رادارها‪،‬‬
‫مهجز نماید و به جای استفاده از‬ ‫کمیت نسبت به نیروی هوائی ایران‬ ‫به موشکهای هوا به هوا نموده نقش‬ ‫واقعه تأسف باری اتفاق افتاد و بدین‬ ‫موشکهای مختلف هوا به هوا و زمین‬
‫مهمات قدیمی جنگ جهانی دوم‪ ،‬از‬ ‫برتری دارد ولی از نظر کیفیت و‬ ‫بیشتری به هواپیماهای ‪ F-14‬در دفاع‬ ‫ترتیب که قبل از فروپاشی کشور بنا‬ ‫جنگ پاکستان و هندوستان برای‬ ‫به هوا مشغول کار میشدند‪ .‬این گروه‬
‫مهمات جدید استفاده نماید میتواند‬ ‫کارآئی امتیازات منفی زیادی به شرح‬ ‫هوائی کشور بدهد‪ .‬متخصصین نیروی‬ ‫به توصیۀ مستشاران و تصمیم اشتباه‬ ‫کشور ایران تجربۀ آموزندهای بود‪.‬‬ ‫در دوران قبل از انقلاب پیچیدهترین‬
‫در چند روز اول درگیری با عراق‬ ‫هوائی با برخوردی از دانش پرسنل‬ ‫فرمانده نیروی هوائی اجازه داده شد‬ ‫پاکستان که یکی از کشورهای عضو‬ ‫سیستمهای هواپیما و رادارها و‬
‫نیروی هوائی عراق را منهدم و زمین‬ ‫زیر داشت که نگران کننده نبود‪:‬‬ ‫سازمان صنایع الکترونیک ایران‪،‬‬ ‫قطعاتی حساس از موشک مزبور در‬ ‫پیمان مرکزی آسیا (‪ )CENTO‬بود‬ ‫موشکها را که معمولاً کمپانیها‬
‫گیر نماید و با دست آوردن برتری‬ ‫‪ 1‬ـ آموزش و تمرینات خلبانان در‬ ‫بررسیهای متعددی را در این زمینه‬ ‫ظاهر به عنوان آرایش فنی ولی در‬ ‫و دولت آمریکا نیز به طور غیررسمی‬ ‫آنها را در محفظههای فلزی به نام‬
‫مطلق هوائی قسمت عمده تلاش خود‬ ‫انجام دادند و با انجام آزمایشهای‬ ‫اصل به منظور انجام عملیات ‪Salva-‬‬ ‫عضو همین پیمان بود‪ ،‬در دوران‬ ‫‪ Black Box‬قرار داده بودند تعمیر‬
‫را برای پشتیبانی نیروهای سطحی‬ ‫حداقل ممکن بود‪.‬‬ ‫فنی متعدد روی موشک و لانچرهای‬ ‫‪ tion‬یا نجات‪ ،‬قطعات حساس به علت‬ ‫جنگ نتوانست از کمکهای متفق‬ ‫میکردند‪ .‬کمپانیهای سازنده اجازه‬
‫اختصاص دهد تا نیروهای سطحی‬ ‫‪ ۲‬ـ نیروی هوائی عراق تبدیل به‬ ‫هواپیما که موشکها روی آن نصب‬ ‫جلوگیری از دسترسی کشورهای بلوک‬ ‫خود یعنی آمریکا بهرهمند شود و اگر‬ ‫نمیدادند این وسایل را اشخاصی غیر‬
‫بتوانند با برخورداری از پشتیبانی‬ ‫موزهای شده بود که در آن سری‬ ‫میشود و تغییر برنامه در کامپیوتر‬ ‫شرق از کشور خارج گردد و فقط تعداد‬ ‫هم غیرمستقیم کمکهای محدودی‬ ‫از متخصصین کارخانه تعمیر کنند و‬
‫هوائی در عملیات پشتیبانی نزدیک‬ ‫مختلف هواپیماهای میگ‪ ،‬سری‬ ‫سیستم کنترل آتش هواپیمای ‪F-1۴‬‬ ‫بسیار کمی از موشکها که در پایگاه‬ ‫داده شد بسیار ناچیز بود‪ .‬این جریان‬ ‫برای منافع خود اعلام نموده بودند‬
‫در وضع بهتری قرار گیرد‪.‬‬ ‫مختلف هواپیماهای سوخو‪ ،‬هواپیمای‬ ‫توانستند اولین موشک را برای آزمایش‬ ‫بود قابل استفاده در جنگ بود ولی‬ ‫دولت ایران را بیدار کرد که ممکن‬ ‫که اگر این سیتمها توسط اشخاصی‬
‫بدین ترتیب نیروی هوائی ایران کلیه‬ ‫میراژ فرانسوی و تعدادی بمب افکن‬ ‫آماده نمایند‪ .‬هدف آزمایشی یک‬ ‫پارهای از گزارشات تایید شده حاکی‬ ‫است نظیر چنین وضعی در مورد‬ ‫غیر از متخصصین کارخانه باز و‬
‫اطلاعات مورد نظر از کشور عراق را در‬ ‫دوربرد توپولف وجود داشت که‬ ‫هواپیمای میگ ‪ ۲1‬عراقی بود که‬ ‫است که سازمان صنایع الکترونیک‬ ‫ایران نیز اتفاق افتد و به همین دلیل‬ ‫تعمیر شود‪ ،‬کمپانی ضمانت سیستم‬
‫اختیار داشت در حالی که عراق چنین‬ ‫بالطبع مشکلاتی از نظر آموزش و‬ ‫موشک مزبور هدف را در آسمان ایران‬ ‫ایران توانسته بود قطعات خارج شده‬ ‫در سالهای بعد از جنگ پاکستان و‬ ‫(‪ )Warranty‬را قبول نخواهد کرد و‬
‫امتیازی را نداشت و علیرغم اینکه روز‬ ‫نگهداری در پرواز دادن هواپیماها‬ ‫منهدم نمود‪ .‬به دنبال این موفقیت‪،‬‬ ‫را در ایران برای ساخت موشکها قابل‬ ‫هندوستان که افزایش قیمت نفت‬ ‫نیروی هوائی با آگاهی از این موضوع به‬
‫اول حمله هیچ واکنشی را نداشت‬ ‫وجود داشت و به همین دلیل‬ ‫گروه بررسی کننده تصمیم گرفتند‬ ‫درآمد دولت ایران را بالا برد‪ ،‬دولت‬ ‫کار خود ادامه میداد و نگرانی نداشت‬
‫بمبهای متعددی عجولانه روی ایران‬ ‫تعداد زیادی کارشناس و مستشار‬ ‫موشکهای خریداری شده استاندارد را‬ ‫استفاده نماید‪.‬‬ ‫ایران در نظر گرفت به تدریج ذخیره‬ ‫که کمپانیها ضمانت دستگاه را لغو‬
‫و اطراف آن ریختند و خیلی سریع‬ ‫استخدام کرده بودند تا بتوانند تعمیر‬ ‫که برای نیروی دریائی انتخاب شده و‬ ‫در مورد تامین موشکهای زمین‬ ‫مهمات جنگی (‪ )War Reserve‬خود‬ ‫خواهند کرد زیرا ارزش و تجربهای‬
‫خاک ایران را ترک کردند در حالی‬ ‫و نگهداری هواپیماها را انجام دهند‬ ‫در انبار موجود بود به جای موشکهای‬ ‫به هوای هاک‪ ،‬نیروی هوائی توانست‬ ‫را که قبل ًا شش ماه بود به ‪ 1۸‬ماه‬ ‫که پرسنل فنی به دست میآوردند‬
‫که میتوانستند مجموعه هواپیماهای‬ ‫و در اوایل کار و حتی دوران جنگ‬ ‫اسپارو روی هواپیمای ‪ F-14‬نصب‬ ‫از طریق دلالان بینالمللی تعدادی‬ ‫افزایش دهد‪ .‬بعضی از این مهمات‬ ‫به مراتب ارزندهتر از عدم دریافت‬
‫حمل و نقل بوئینگ را که داخل شلتر‬ ‫کنترل کلیه امور عملیاتی و نگهداری‬ ‫نمایند که این عمل نیز با موفقیت‬ ‫موشک خریداری نماید ولی در مورد‬ ‫دریافت و در انبارها ذخیره شده بود که‬ ‫ضمانت از کمپانیها بود و به همین‬
‫بود منهدم نمایند‪.‬‬ ‫هواپیماهای میگ ‪ ۲۵‬با مستشاران و‬ ‫انجام گرفت و بدین ترتیب نیروی‬ ‫سایر موشکها دچار اشکال شده‬ ‫در جنگ مورد استفاده قرار گرفت ولی‬ ‫دلیل در دوران تحریم اقتصادی آمریکا‬
‫ادامه دارد‬ ‫بود و بیم آن میرفت که نتواند از‬ ‫در بعضی اقلام نظیر موشکهای زمین‬ ‫که روابط نیروی هوائی با کارخانجات‬
‫متخصصین شوروی بود‪.‬‬
‫‪ 3‬ـ هواپیماهای توپولف ‪ TU-16‬که‬
‫بمباران دوربرد عراق بود تهدیدی به‬
‫شمار نمیرفت زیرا نیروی هوائی عراق‬
‫به علت عدم امکانات سوخت گیری‬

9 10 11 12 13 14 15 16 17 18