Page 13 - (کیهان لندن - سال سى و هشتمـ شماره ۳۲۲ (دوره جديد

‫صفحه ‪13‬ـ ‪ Page 13‬ـ شماره ‪1۷88‬‬
‫جمعه ‪ 3۰‬ژوئیه تا پنجشنبه ‪ ۵‬اوت ‪2۰2۱‬‬

‫فراقنامه «سلمان ساوجی»‬ ‫ایران زیستگاه کوهستانی پروانهها‬

‫«جمشید و خورشید» و «فراقنامه» به‬ ‫خواجه جمالالدین سلمان ابن‬ ‫است‪ .‬وجود جنگلهای هیرکانی در‬ ‫خشک باشد ولی به دلیل پیدایش‬ ‫خواهیم برد‪ .‬اما پرسشی که در اینجا‬ ‫کشور ایران با بیش از ‪ ۴۰۰‬گونه‬
‫جای مانده است‪.‬‬ ‫خواجه علاءالدین محمد مشهور به‬ ‫دامنههای شمالی مراتع آلپی و سرسبز‬ ‫کوههای زاگرس در غرب کشور و‬ ‫مطرح میشود این است که با توجه‬ ‫پروانه دارای جایگاه ویژهای در میان‬
‫سلمان ساوجی در دهه اول قرن هشتم‬ ‫و برفگیر در قسمت میانی و دامنههای‬ ‫همچنین البرز در شمال آن تنوع آب‬ ‫به تعدد گونههای حشرات در ایران و‬ ‫کشورهای منطقه پالئوآرکتیک است‪.‬‬
‫از مثنوی «فراقنامه» اوست‪:‬‬ ‫هجری در ساوه متولد شد‪ .‬وی ابتدا‬ ‫استپی و نیمه خشک در بخش جنوبی‪،‬‬ ‫و هوایی بینظیری در آن ایجاد شد‬ ‫نیز وجود گونههای اندمیک‪ ،‬آیا ایران‬ ‫با توجه به مساحت‪ ،‬شاید بتوان‬
‫در خدمت خواجه غیاثالدین محمد و‬ ‫امکان پیدایش بسیاری از گونههای‬ ‫که این تنوع خود باعث به وجود آمدن‬ ‫میتواند به عنوان قطبی برای تورهای‬ ‫گفت ایران در این منطقه مقام قابل‬
‫بر آمیخت این جوهر جان پاک‬ ‫سلطان ابوسعید بهادر خان بوده و پس‬ ‫اندمیک و خاص این ناحیه را به وجود‬ ‫گونههای مختلفی از گیاهان و جانوران‬ ‫حشرهشناسی و به ویژه پروانهنگری‬ ‫توجهی را داراست و این باعث میشود‬
‫دگر بارشان کرد از هم جدا‬ ‫از بر هم خوردن اساس سلطنت ایلخانان‬ ‫مخصوص به خود در این مناطق شده‬ ‫مطرح باشد؟ لازم به توضیح است‬ ‫جایگاه پروانهنگری که از زیرشاخههای‬
‫پس از آشنائی جدائی چه بود؟‬ ‫به خدمت امرای جلایر پیوست‪ .‬دلشاد‬ ‫آورده است‪.‬‬ ‫که برخلاف منطقه حارهای در منطقه‬ ‫جذاب اکوتوریسم است‪ ،‬حایز اهمیت‬
‫نمیداند این راز جز کردگار‬ ‫خاتون همسر شیخ حسن بزرگ نسبت‬ ‫از دیگر زیستگاههای مهم پروانهها‬ ‫است‪.‬‬ ‫پالئوآرکتیک به استثنای منطقه آرارات‬ ‫باشد و برگذاری تورهای پروانهنگری‬
‫بسی آهوان را جگر خون کند‬ ‫به سلمان کمال توجه و محبت را داشت‬ ‫در ایران مناطق واقع در شمال غرب‬ ‫تودههای هوای گرم و مرطوب‬ ‫در ترکیه و قفقاز تورهای حرفهای و با‬ ‫(‪ )Butterfly Watching‬جزو‬
‫بسی شور و تلخش بباید چشید‬ ‫و تربیت فرزندش سلطان اویس را به او‬ ‫کشور هستند‪ .‬این مناطق به دلیل‬ ‫برخاسته از دریاهای سرخ و مدیترانه‬ ‫مخاطب بینالمللی در زمینه حشرات‬ ‫دغدغههای فعالان اکوتوریسم و‬
‫ده و دو مقام اندر و راست کرد‬ ‫واگذار کرد‪ .‬وی در اواخر عمر منزوی شد‬ ‫همجوار بودن با کوههای قفقاز و فلات‬ ‫پس از ورود به مرزهای غربی کشور‬ ‫برگذار نمیشود‪ .‬چراکه به طور کلی‬ ‫راهنمایان گردشگری آیندهنگر به‬
‫یکی را زد و دیگری را نواخت‬ ‫و به زادگاه خود بازگشت و در همانجا‬ ‫آناتولی دارای وجوه مشترک بسیاری با‬ ‫با برخورد به دیواره بلند و نفوذناپذیر‬ ‫گونههای حشرات این منطقه‪ -‬از جمله‬ ‫شمار میرود‪ .‬تنوع رنگ‪ ،‬بالها و زیبایی‬
‫گره کاری و بند گیریش ساخت‬ ‫در سال ‪ ۷۷۸‬هجری قمری دار فانی را‬ ‫آنها هستند ولی در عین حال با تاثیر‬ ‫زاگرس‪( ،‬در بسیاری از مناطق در حدود‬ ‫گونههای پروانههای موجود‪ -‬در زمره‬ ‫پرواز پروانهها به گونهای است که توجه‬
‫عسل آیتی گشت در شان او‬ ‫وداع گفت‪ .‬از وی علاوه بر دیوان قصاید‬ ‫گرفتن از آب و هوای داخلی فلات‬ ‫چهار هزار متر ارتفاع دارد‪ ).‬موجب‬ ‫گونههای با جذابیتهایی که مورد توجه‬ ‫هر علاقمند به طبیعتی را از آن خود‬
‫زمین گستر و آسمان آفرین‬ ‫و غزلیات و مقطعات‪ ،‬دو مثنوی به نام‬ ‫ایران دارای ویژگیهای خاص خود نیز‬ ‫تولید بارندگیهای خوبی در این ناحیه‬ ‫خاص باشند‪ ،‬قرار نمیگیرند‪ .‬از اینرو‬ ‫میکند و کمتر کسی طاقت آن را دارد‬
‫شب و روزشان روشنائی دهد‬ ‫هستند‪ .‬ناحیه رشته کوههای طالش نیز‬ ‫شده که منجر به تولید جنگلهای بلوط‬ ‫بیش از آنکه انگیزهای برای تورهای‬ ‫که پس از دیدن پروانه به دنبالش ندود‬
‫شب و روز گردند گرد جهان؟‬ ‫به نام خدایی که با تیره خاک‬ ‫از جمله مناطقی است که تنوع جانوری‬ ‫غرب کشور و مراتع وسیع و سرسبز‬ ‫خاص باشند‪ ،‬مرجعی برای تورهای‬ ‫و برای بازی کردن و گرفتنش تلاش‬
‫خداوند خود را طلب میکنند‬ ‫چو با یکدگر کردشان آشنا‬ ‫آن به خصوص از منظر گونههای‬ ‫علمی‪ -‬تحقیقاتی هستند‪ .‬ایران نیز با‬ ‫نکند ولی با پرواز زیبا و خاص‪ ،‬پروانه‬
‫تو او را بجو کوست جویای تو‬ ‫که دانست کان آشنائی چه بود؟‬ ‫پروانههای آن قابل توجه است‪ .‬این‬ ‫کوهستانی آن شده است‪.‬‬ ‫وجود تعدد گونههای اندمیک‪ ،‬از همین‬ ‫زیبا همه را سر کار میگذارد و از‬
‫د ل ما سر ا پر د ه عز تش‬ ‫درین پرده کس را ندادند بار‬ ‫ناحیه با آنکه از لحاظ زمینشناسی‬ ‫کوههای اشترانکوه‪ ،‬زردکوه‪،‬‬ ‫دستشان میرهد و دوباره به دنبال گل‬
‫از آن نور مردم شده ظاهر است‬ ‫به بوئی که در نافه افزون کند‬ ‫بخشی از البرز محسوب میشود ولی‬ ‫قالی کوه و دنا را میتوان از بهترین‬ ‫شرایط برخوردار است‪.‬‬ ‫زیبایی میگردد تا به همزیستی خود با‬
‫بماند شش و چار و نه اندکی‬ ‫صدف تا کند دانه در پدید‬ ‫به لحاظ تنوع حشرات قرابت بیشتری‬ ‫زیستگاههای پروانههای ایران برشمرد‪.‬‬ ‫همانطور که گفتیم در ایران بیش از‬
‫فلک حلقهای بر درش دوخته‬ ‫بر افراخت نه پرده لاجورد‬ ‫با منطقه قفقاز و ترکیه نشان میدهد‪.‬‬ ‫زمان مناسب برای مشاهده پروانههای‬ ‫‪ ۴۰۰‬گونه پروانه تا به امروز شناسایی‬ ‫طبیعت ادامه دهد!‬
‫روان ز آسمان و تن از زمین‬ ‫بهر پرده و هر مقامی که ساخت‬ ‫از شاخصترین مناطق موجود در رشته‬ ‫این منطقه برحسب ارتفاع و عرض‬ ‫شده است که از این تعداد حدود ‪۶۰‬‬ ‫در ایران بیش از ‪ ۸۵‬درصد از‬
‫تفاوت مر این هر دو را در میان‬ ‫شکر را زنی خانهای بر فراخت‬ ‫کوههای البرز میتوان از سماموس‪ ،‬علم‬ ‫جغرافیایی اوایل اردیبهشت تا اوایل‬ ‫گونه و زیرگونه اندمیک یا بومی کشور‬ ‫پروانهها به زیستگاههای کوهستانی‬
‫دو بیگانه با هم شدند آشنا‬ ‫مگس خواست حلوائی از خوان او‬ ‫کوه‪ ،‬وروشت‪ ،‬توچال‪ ،‬دماوند‪ ،‬پالان‬ ‫ما بوده و در هیچ جای دیگری از جهان‬ ‫وابستهاند که متاسفانه امروز به علت‬
‫ز تن تا به جان نسبتی هست دور‬ ‫خداوند هفت آسمان و زمین‬ ‫گردن و شاه کوه نام برد که در این میان‬ ‫شهریور است‪.‬‬ ‫مشاهده نمیشوند‪ .‬کشور ایران روی‬ ‫چرای بیرویه دامهای محلی و عشایر‬
‫چو با یکدیگر آشنا میشوند‬ ‫ز خورشید مه را جدائی دهد‬ ‫علم کوه و شاه کوه با طبیعتی بینظیر‬ ‫رشته کوههای البرز نیز که مانند‬ ‫نوار بیابانی نیمکره شمالی واقع شده‬ ‫(که در برخی مناطق به بیش از سه‬
‫چون جان را و تن را چنین بود حال‬ ‫نپر سی چر ا ا ختر و آ سما ن‬ ‫و دیدنی دارای موقعیتی درخور توجه‬ ‫سدی از نفوذ جریانات مرطوب شمالی‬ ‫است و به همین لحاظ انتظار میرود‬ ‫برابر ظرفیت میرسد) به شدت در‬
‫مپندار کین بی سبب میکنند‬ ‫هستند‪ .‬از جالبترین نقاط پروانهنگری‬ ‫به عرضهای جنوبیتر کشور جلوگیری‬ ‫دارای آب و هوای بیابانی و گرم و‬ ‫معرض تخریب و نابودی هستند‪ .‬با‬
‫نمی گنجد ا و د ر تمنا ی تو‬ ‫در شمال غرب کشور میتوان از منطقه‬ ‫میکنند باعث پیدایش اقلیمهای بسیار‬ ‫شناسایی دقیق پروانهها و عوامل تهدید‬
‫گل ما بنا کر د ه قد ر تش‬ ‫ارسباران نام برد که با تنوع آب و هوایی‬ ‫متنوعی در طول و عرض خود شده‬ ‫آنها و آشنایی با روشهای حفاظت از‬
‫به نورش دو چشم جهان ناظر است‬ ‫بینظیر خود به قفقاز کوچک ایران‬ ‫اکوسیستمهای طبیعی شاید بتوان‬
‫خداوند چار و دو و سه یکی است‬ ‫اقدامی هرچند ناچیز در راه حفظ‬
‫به مسمار هفت اخترش دوخته‬ ‫مشهور است‪.‬‬ ‫این سرمایههای طبیعی انجام داد‪.‬‬
‫به حکمت رسانیده است آن بدین‬ ‫این ناحیه مانند جزیرهای در شمال‬ ‫شاید جالب باشد که بدانیم در کشور‬
‫فزون از زمین است تا آسمان‬ ‫استان آذربایجان شرقی‪ ،‬پناهگاهی‬ ‫روسیه به همراه همه کشورهای تازه‬
‫دگر بارشان کرد از هم جدا‬ ‫برای بسیاری از گونههای گیاهی و‬ ‫استقلال یافته در حدود ‪ ۹۵۰‬گونه‬
‫که آن از گل تیره است این ز نور‬ ‫جانوری کمیاب و زیبا است‪ .‬ارتفاعات‬ ‫پروانه شناسایی شده یا در کشور‬
‫به زاری و حسرت جدا میشوند‬ ‫ماسال داغ در جنوب رشته کوه تالش‬ ‫ترکیه در همسایگی ایران حدود ‪3۵۰‬‬
‫نمی بو د شا ن کا شکی ا تصا ل‬ ‫و صلواتداغ در شمال آن دارای تنوع‬ ‫گونه پروانه وجود دارد‪ .‬اگر این ارقام را‬
‫بینظیری از موجودات زنده و بویژه‬ ‫با توجه به مساحت مناطق ذکر شده‬
‫پروانههاست که میتواند در کنار دیگر‬ ‫مورد توجه قرار دهیم‪ ،‬به جایگاه بالای‬
‫جاذبههای طبیعی منطقه‪ ،‬به جذابیت‬ ‫ایران در منطقه پالئوآرکتیک از منظر‬
‫تورهای طبیعت گردی و اکوتوریسم‬ ‫نسبت تعداد گونهها به وسعت پی‬

‫کمک شایان توجهی کند‪.‬‬

‫‪83‬‬ ‫‪۷‬‬

‫‪1۹‬‬

‫‪1 63‬‬ ‫(سودوکو)‬

‫‪۲ 14‬‬ ‫‪ 15 14 13 1۲ 11 1۰ ۹ 8 ۷ 6 5 4 3 ۲ 1‬عمودی‪:‬‬

‫‪16‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪ ۱‬ـ از نویسندگان و داستانسرایان‬ ‫‪1‬‬
‫‪36‬‬ ‫معروف و معاصر کشور ما‬ ‫‪۲‬‬
‫‪۹ 5 ۲3‬‬ ‫‪3‬‬
‫‪ 2‬ـ باربری ـ جواهر ـ مستقیم‬ ‫‪4‬‬
‫‪3 8۷‬‬ ‫‪ 3‬ـ جانداری است ـ متفکران‬ ‫‪5‬‬
‫‪ ۴‬ـ از شهرهای صنعتی آمریکا ـ حرف‬ ‫‪6‬‬
‫‪41‬‬ ‫‪۹‬‬ ‫‪54‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪۷‬‬
‫ندا ـ میهمانی‬ ‫‪8‬‬
‫‪4 65 ۷‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪۲‬‬ ‫‪ ۵‬ـ از فوتبالیستهای معروف ایران ـ‬ ‫‪۹‬‬
‫‪6‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪1۰‬‬
‫‪3‬‬ ‫کوشش ـ مرطوب‬ ‫‪11‬‬
‫‪ ۶‬ـ رنگی است ـ رایحه ـ حرف فاصله‬ ‫‪1۲‬‬
‫‪ ۹‬ـ شهری زیبا در‬ ‫عمودی‪:‬‬ ‫‪11 1۰ ۹ 8 ۷ 6 5 4 3 ۲ 1‬‬ ‫‪ ۷‬ـ موی گردن حیوانات ـ سال ـ از‬ ‫‪13‬‬
‫آمریکای لاتین‬ ‫‪ ۱‬ـ از فیلمسازان‬ ‫‪14‬‬
‫‪1‬‬ ‫زیارتگاههای شیراز‬ ‫‪15‬‬
‫‪۱۰‬ـ از میوهها ـ آب‬ ‫معروف ایران‬ ‫‪ ۸‬ـ ظرفی است ـ شاعر معروف و فقید‬
‫جاری ـ حرف همراهی‬ ‫‪ 2‬ـ خاشاک ـ چوب و‬ ‫‪۲‬‬ ‫هند و برنده جایزه ادبی نوبل ـ جوی‬ ‫افقی‪:‬‬
‫‪ ۱۱‬ـ ُخرد ـ بسیار‬ ‫خون ـ هم کشیدن و امتداد دادن‬ ‫‪ ۱‬ـ از شعرای برجسته و‬
‫تخته ـ جهت‬ ‫‪3‬‬
‫و زیاد‬ ‫‪ 3‬ـ ازدواج ـ ظلم‬ ‫است و هم رخنه و شکاف‬ ‫معاصر ایران‬
‫‪ ۴‬ـ گرایش ـ آبادانی‬ ‫‪4‬‬ ‫‪ ۹‬ـ دنی ـ معاضدت ـ داخل دایره است‬ ‫‪ 2‬ـ بندهای شمشیر ـ دمل‬
‫‪ ۵‬ـ شانه ـ عنوانی‬ ‫‪ ۱۰‬ـ از وسایل فنی ـ شکلی است‬ ‫و ورم عفونی ـ پر حرف‬
‫‪5‬‬ ‫‪ 3‬ـ مصلح اجتماعی آمریکا‬
‫برای آقایان‬ ‫‪6‬‬ ‫هندسی ـ خداحافظی‬ ‫و برندۀ جایزۀ صلح نوبل‬
‫‪ ۶‬ـ کشوری است‬ ‫‪ ۱۱‬ـ دهان ـ رهبر فقید یکی از‬ ‫‪ ۴‬ـ رها ـ بالاپوشی است‬
‫‪ ۷‬ـ خوراکی است‬ ‫‪۷‬‬ ‫است‬ ‫ـ پسر هرمز و همپیمان‬
‫کشورهای عربی‬ ‫‪ ۱3‬ـ عادل ـ عفونتزدگی ـ‬
‫ـ والی‬ ‫‪8‬‬ ‫‪ ۱2‬ـ از ییلاقات دامنه البرز ـ ضعف‬ ‫بابک خ ّرمی‬
‫‪ ۸‬ـ شهری قدیمی‬ ‫‪۹‬‬ ‫حرف ندا‬ ‫‪ ۵‬ـ گذشته ـ آزاده و رهاشده‬
‫با ملکهای بهنام بلقیس‬ ‫و فتور‬ ‫‪ ۱۴‬ـ طرف چپ ـ او هم‬ ‫ـ من و تو ـ علامت جمع‬
‫‪1۰‬‬ ‫‪ ۱3‬ـ روغن جلا ـ پیشکش شده ـ‬ ‫حرفهای دارد پر درآمد ـ‬ ‫‪ ۶‬ـ مقررات مد ّون ـ «زینت»‬
‫ـ بلندی‬
‫خداوند‬ ‫کشوری است‬ ‫بههم ریخته‬
‫حل جدول شماره قبل‬ ‫‪11‬‬ ‫‪ ۱۴‬ـ اطلاع ـ رمه ـ از سبزیجات‬ ‫‪ ۱۵‬ـ واحد اندازهگیری وزن‬ ‫‪ ۷‬ـ استنتاج‬
‫‪ ۱۵‬ـ سفری است دینی ـ گلی است ـ‬ ‫ـ نحیف ـ زبان موسیقی‬
‫افقی‪:‬‬ ‫‪ ۸‬ـ ضربۀ پا ـ درماندگی‬
‫‪ ۱‬ـ از آثار نظامی گنجوی‬ ‫نغمه و آهنگ‬ ‫ـ از دامها‬ ‫‪ ۹‬ـ به هیجان آوردن ـ آتش‬
‫‪ 2‬ـ نیکویی ـ آیندهنگری و‬
‫حل جدول شماره قبل‬ ‫ـ گدا‬
‫عاقبتاندیشی‬ ‫‪ ۱۰‬ـ رهنمایی ـ حرکت‬
‫ـ داخل سر است ـ آواز و بانگ‬ ‫‪ 3‬ـ خوراکی است ـ صدا و ندا‬
‫‪۹‬ـ نخبه و برجسته‬ ‫‪ ۴‬ـ غیر ماهر ـ حرف تعجب‬ ‫چهارنعل اسب‬
‫‪ ۱۱‬ـ نصیب و قسمت ـ ادعا‬
‫‪ ۱۰‬ـ درگاه ـ نزدیکان‬ ‫ـ عمق بین دو کوه‬ ‫‪ ۱2‬ـ از انقلابیون معروف‬
‫‪ ۱۱‬ـ از شهرهای گیلان‬ ‫‪ ۵‬ـ دلگیر و مغموم ـ پایتخت‬ ‫قرن گذشته ـ حیوانی‬
‫ـ از پادشاهان ایران قبل از‬
‫کشوری است‬
‫یورش عربها‬ ‫‪ ۶‬ـ از شهرهای ایران ـ بهشت‬

‫ـ عمیق‬
‫‪ ۷‬ـ روان و آبگونه ـ متذکر‬
‫‪ ۸‬ـ از اقلیتهای قومی کشور‬

‫ما‬