Page 12 - (کیهان لندن - سال سى و نهم ـ شماره ۳۶۹ (دوره جديد
P. 12
صفحه12شماره1835
جمعه 17تا ۲3تیر ماه 14۰1خورشیدی
سخنگویان جنبش ،مدتی رعب و وحشت بر کشور سایه دیوار برلین چگونه فرو ریخت؟
انداخت ،اما چیزی نگذشت که عده بیشتری از مردم با
(تاریخ نشردر کیهان لندن:آذر 1388شمارههای )1283علی‌امینی‌نجفی
خواستههای اساسیتر به میدان آمدند.
در همین شرایط دشوار در کشور چند نهاد مدنی شکل کتک خوردند .پلیس امنیتی در روزهای پیش ۱۱نفر از دیواری که قارۀ اروپا را دو قسمت کرده بود ،روز ۹نوامبر
گرفت .ارگانی متشکل از روشنفکران ناراضی به نام «پایگاه دعوتکنندگان به این راهپیمایی را دستگیر کرده بود. ۱۹۸۹فرو ريخت .با سقوط دیوار برلین مهمترین انقلاب قرن
تازه» (نویس فوروم) در اعلامیهای به مردم هشدار داد که از
راه مسالمت بیرون نروند« :از هرگونه خشونت پرهیز کنید! درست یک سال پیش از این یعنی در ۱۵ژانویه ۱۹۸۸ بیستم بدون ریخته شدن یک قطره خون به ثمر رسید.
به مأموران نزدیک نشوید! از مانعها دوری کنید! به افراد و نخستین اعتراض جدی به سیاست حزب حاکم صورت گرفته رژیم آلمان شرقی در ۱۳اوت ۱۹۶۱بنای ديوار برلين را آغاز
خودروها حمله نکنید! شعارهای قهرآمیز ندهید! در میان خود بود .سالروز مرگ روزا لوکزامبورگ و کارل لیبکنشت ،دو کرد .ديوار به دور سراسر منطقۀ غربی شهر کشيده شد ،تا از
همبستگی داشته باشید و دیگران را تحریک نکنید! به افراد
حکومتی هم هشدار میدهیم :مسالمت مردم را با خشونت عدهای از سران جهان در سالگرد فروپاشی دیوار برلین
جواب ندهید! ما یک ملت هستیم!» رهبر جنبش کارگری ،از روزهای مهم تاریخی در «جمهوری فرار شهروندان برلین شرقی جلوگيری کند .عده بيشماری از
ماندن یا رفتن؟ دموکراتیک آلمان» بود. مردم ،از آخرين فرصت استفاده کردند و با به خاطر انداختن
جان خود ،به غرب گريختند .از آن پس نگهبانان ديوار دستور
در میان انبوه ناراضیان دو گرایش پدید آمده بود :عدهای در تظاهراتی که «حزب متحد کارگری» برپا کرده بود ،عدهای داشتند به سوی کسانی که به طور غيرمجاز از ديوار عبور
قصد داشتند به هر قیمتی از کشور بیرون بروند .آنها هر از جوانان ناراضی با شعار تاریخی روزا لوکزامبورگ به میان
روز با تجمع در مرز یا در کنار سفارتخانههای خارجی فریاد جمعیت آمدند« :آزادی واقعی یعنی آزادی برایدگراندیشان!» میکنند ،شليک کنند.
این عده به سرعت توسط افراد پلیس و دستگاه امنیتی اولین شکاف در دیوار
میزدند« :بگذارید خارج شویم”. (اشتازی) دستگیر شدند« .نیروهای اجتماعی» (کادرهای در سال ۱۹۸۵ميخائيل گورباچف در اتحاد شوروی به رهبری
اما دیدگاهی دیگر هر روز طرفداران بیشتری پیدا میکند: حزبی) با لباس شخصی و با حمایت مأموران انتظامی به مردم رسید .او اعلام کرد که خواهان برداشتن «پردۀ آهنین» از دور
حمله کردند .اما سرکوب خشن ،مردم را نسبت به ماهیت کشورهای بلوک شرق و پایان دادن به «جنگ سرد» است
باید بمانیم و این کشور را بسازیم. که پس از جنگ جهانی دوم میان دو اردوگاه سرمایهداری و
از اول سپتامبر ۱۹۸۹در شهرهایی مانند لایپزیگ و برلین رژیم هشیارتر کرد. سوسیالیستی به راه افتاده بود .او تأکید کرد که «سوسیالیسم
شرقی مخالفان هفتهای یک بار در کلیسایی گرد میآیند. بحران مشروعیت با سیمای انسانی» باید با دموکراسی و حقوق بشر همراه باشد.
آنها بحث میکنند و از دولت میخواهند که به حرف آنها بیشتر تحلیلگران عقیده دارند که از نیمهی دهه ۱۹۷۰ زمامداران تازهی «اتحاد شوروی» آشکارا گفتند که کشور
مشروعیت رژیمهای کمونیستی شرق اروپا از بین رفته بود در رقابت اقتصادی با غرب از پا در آمده است .شوروی
گوش دهد. و تنها اقلیتی از افراد متعصب یا عناصر مزدبگیر بودند که از نزدیک چهل سال «جنگ سرد» را با تکیه بر تبلیغات دروغین،
روز هفتم اکتبر دولت مراسم چهلمين سالگرد تأسيس رژیم حمایت میکردند. شعارهای فریبنده و آمار قلابی ادامه داده بود ،اما دیگر این
«آلمان دموکراتیک» را با بوق و کرنای فراوان برگزار میکند. در آلمان شرقی ،عدهای از چهرههای نامدار فرهنگی و
میخائیل گورباچف به آلمان میآید و در مراسم شرکت میکند کليسايی با جنبش اعتراضی همراه بودند که دولت به سادگی حربهها کارساز نبود.
اما زمامداران نمیتوانند حمایت دلخواه را از او کسب کنند. نمیتوانست به آنها انگ «خیانتکار» یا «جاسوس خارجی» بزند. در پایتختهای «سوسیالیسم» مردم با اجتماع در پیرامون
در سراسر زمستان ۱۹۸۸در برلين شرقی و لايپزيگ و درسدن سفارتخانههای غربی خواهان ترک کشور بودند .در آلمان شرقی
خلق ما هستیم! اعتراضات ادامه داشت و پیوسته وسیعتر میشد. این پدیده با حساسیت بیشتری همراه بود ،زیرا شرق و غرب
روز نهم اکتبر رژیم با حادثهای غافلگیرکننده روبرو میشود: تقلب در انتخابات
با وجود سرکوب خشن اعتراضات و دستگیری دهها نفر از در انتخابات ایالتی که در اوايل سال ۱۹۸۹انجام گرفت، خود را همچنان یک ملت واحد میدانستند.
«اغتشاشگران” ،در لایپزیگ بیش از هفتاد هزار نفر به خیابان حزب حاکم مدعی شد که ۹۹درصد آرا را به دست آورده هر روز مردم بیشتری در اعتراض به دیکتاتوری و انحصارطلبی
میروند .آنها رو در روی رژیمی که چهل سال به نام «خلق» است .اين خبر به خشم مردم دامن زد. حزب حاکم زبان باز میکردند .روشنفکران و هنرمندان ،فعالان
تسمه از گردهی آنها کشیده است یکصدا فریاد میزنند: عدهای از فعالان شجاع جنبش مدنی با انتشار شبنامهای
دولت را به تقلب در انتخابات و نقض قانون اساسی کشور مدنی و کشیشهای مترقی در رأس جنبش بودند.
«خلق ما هستیم!” متهم کردند .آنها مردم را به شرکت در راهپیمایی اعتراضی اعتراض به اختناق
مردم در آلمان و حتی سرتاسر کشورهای بلوک شرق به این
راهپیمایی چشم دوختهاند .آیا «انقلاب پاییزی» در خون غرقه دعوت کردند. روز ۱۵ژانویه ۱۹۸۹حدود ۸۰۰نفر از روشنفکران در
میشود؟ آیا اتحاد شوروی باز هم تانکهای خود را روانهی پس از سرکوب تظاهرات ۱۵ژوئن ۱۹۸۹و دستگیری لایپزیگ به خیابان آمدند .آنها فریاد میزدند« :مردم نترسید،
به ما بپیوندید!» آنها اندکی پس از حرکت با نیروهای انتظامی
میدان خواهد کرد؟ روبرو شدند ۵۳ :نفر از جمعیت دستگیر شدند و بسیاری
انبوه مردم با فریاد «گوربی ،گوربی ما را یاری بده!» از
رهبر اتحاد شوروی میخواهند که ندای حقطلبانهی آنها
را خفه نکند.
نمایندهی گورباچف به رهبران آلمان شرقی اطلاع میدهد
که اتحاد شوروی دیگر حاضر نیست مانند گذشته در سرکوب
خونین مردم کشورهای «پیمان ورشو» شرکت کند.
تظاهرات نهم اکتبر با آرامش به پایان میرسد .مردم نفس
راحتیمیکشند و خبر بهسراسرجهانمخابرهمیشود .ناظران
دورنگر نتیجه میگیرند :کار رژیم تمام است!
گفته شده است که بیشتر کادرهای قدیمی حزب و
فرماندهان نیروهای مسلح ،به سرکوب خونین جنبش مصمم
بودند .اما راهپیمایی وسیع روز نهم اکتبر آنها را در برابر
واقعیتی تلخ قرار داد :اکثریت بزرگ مردم کشور به آنها پشت
کرده بودند .آیا میتوان دهها هزار نفر را دستگیر کرد یا به
قتل رساند؟ حاکمیت قدرت داشت ،اما توان استفاده از آن
را از کف داده بود.
بن بست سیاسی
پیروزی راهپیمایی لایپزیگ سرمشقی برای سراسر کشور شد.
اینک حتی برخی از سران حزب حاکم از فساد و دیکتاتوری
انتقاد میکردند.
