Page 46 - (کیهان لندن - سال سى و نهم ـ شماره ۳۸۴ (دوره جديد
P. 46
صفحه46شماره18۵0
جمعه ۲۹مهرماه تا ۵آبانماه 1401خورشیدی
ایران از فحش ویران نیست
اصلیاش بروز عواطف و عقاید گوینده است. سکسیستی و ضدزن بودن آنها، =بجایحملهبهمعترضینیکهزیرگلوله،فحشیزشتنثار
برای مثال “مادرج…ده” حاوی یک کلمهی تابوست که در و منحرف کردن مسیر از شعاری پیشرو همچون «زن زندگی سرکوبگران میکنند ،میتوان به این فکر کرد که در ایران آزاد
معنای غیرلفظیاش به کار می رود (یعنی فرد دشنام دهنده چگونه میشودنظامآموزشیرامدرنکردوزبانفارسیرااز
دقیقاً منظورش این نیست که مادر طرف مقابل ج…ده است). آزادی». ش ّرحدادعادلهانجاتدادوبهصورتعلمیآنراپاسداشت.
این واژهی ترکیبی ،مثل اکثریت فحشها ،فرمولیشده است و من به عنوان زبانشناسی که اندکی در حوزه طنز و ناسزا کار = فحش و ناسزا مصدا ِق آن چیزیست که ما در
از یک الگوی ثابت پیروی میکند .کارکرد آنهم میتواند بیان زبانشناسی میگوییم «کاری را صرفاً به وسیلهی لغات انجام
کرده ،در این متن قصد دارم اول دادن» .آدمیزاد بطور معمول فحش برای فحش نمیدهد .کمتر
خشم گوینده باشد یا حملهی شخصی به مخاطب. یک تعریف زبانشناختی از فحش و کارکرد آن بدهم، کسی تحت فشار یا در حال درد تصمیم میگیرد که از زبان
فحش و الفاظ رکیک کارکردهایی دارند که علت کاربرد دوم وضع ایران و زبان فارسی را با دیگر زبانها و کشورها فاخر استفاده کند و یا با کنایه و حسن تعبیر به وضعیت
آنها توسط افراد است :گاهی کاملاً شوخی هستند و گاهی فعلی اعتراض کند .میتوانید به چند سناریو در مورد خودتان
جدی و عینی .گاهی نمود زبانی برای ابراز هویت یک گروه مقایسهکنم، فکر کنید :وقتی مچ پای شما پیچ خورده و تحت درد شدید
اجتماعیاند (مثلاً همهی اعضای یک گروه خلافکار از نوع سوم کارکرد اجتماعی فحش در تاریخ ایران را مختصر مرور هستید فحش میدهید یا کنایه میزنید؟ یا فردی حق شما را
خاصی از فحشها به عنوان یکی از عناصر هویتیشان بهره خورده ،با دنده عقب به ماشین شما کوبیده ،آیا به نفرین و
میبرند) .اما احتمالاً مهمترین کارکرد برای فحش دادن همان کنم، فحش دست میزنید یا حسن تعبیر؟ فرد برای تخلیه احساس
مکانیزم تخلیه احساسات است :وقتی شست پایتان محکم به و در آخر چند نکته در تعریض به استدلالات یادشده در
یا بیان عمق حس خود در آن لحظه به فحش اتکا میکند.
پایهی میز میخورد و از ته دل فحش میدهید! بالا ارائه کنم.
فحش و ناسزا فقط یک نوع از آن چیزیست که ما بدزبانی رضا عرب – عنوان این مطلب اشاره دارد به مقالهای که
مینامیم .همان مضامین در قالب نفرین ،لعنت ،توهین، فحش در زبان وحید دستگردی دقیقاً ۱۰۰سال پیش در شمارهی مهر ۱۳۰۱
طعنه ،و کنایه زیاد نگرانی برنمیانگیزاند .ناسزا خودش زبان فارسی از آن زبانهاست که نه تنها دامنه لغات در مجلهی ارمغان نوشت با عنوان «ایران از فحش ویران
میتواند بیادبی باشد ،یا هتاکی باشد برای حمله به یک گستردهای از الفاظ رکیک و فحش دارد بلکه چندین ضربالمثل است» .او ادعا کرد که «علت العلل اضمحلال ایران میکروبی
نفر ،بددهنی باشد که در بعضی جوامع معمولاً نشاندهنده یا اصطلاح (به مثابهی حکم ِت عامیانه) هم در باب فحاشی و است بنام فحش» ،و حتی به برخی ادیبان و داستاننویسان
«مردانه بودن» و «کول بودن» است ،تاکیدی باشد مثل اضافه ناسزا دارد« :فحش باد هواست»« ،فحش لقلقهی لسان است»، ایراد میگیرد که الفاظ رکیک و کوچه خیابانی را وارد ادبیات
کردن «فاک» قبل از اسامی ،یا فقط برای تخلیه احساسات «فلانی فحش خورش خوبه» و از این دست .یعنی هم انواع
فحش در معانی متنوع خلق شده و هم مکانیزم دفاعی و فارسی کردهاند.
(همان مثال شست پا و پایهی میز).
توجیهی برای استفاده از آنها. درآمد
فارسی در قیاس با دیگر زبانها این برآشفتن از شنیدن فحش ،اما ،امر غریبی نیست .لیونگ در چند روز اخیر برخی از فعالین سیاسی و اجتماعی از
شعارهای خیابانی در فارسی بطور غالب با رعایت وزن و ( )۲۰۱۰در کتابش تعاریف مختلف زبانشناسان از فحش و شنیدن فحش و الفاظ رکیک در قالب شعار در اعتراضات
قافیه خاص ساخته میشوند .برای مثال از زمانی که به یاد خیابانی برآشفتهاند .استدلال این افراد بر سه محور استوار
دارم« ،توپ تانک فشفشه ،داور ما ك…کشه» در ورزشگاههای ناسزا را درچهار ویژگی خلاصه میکند:
فوتبال و علیه داور استفاده میشد .امروز نوک حملهی همان الف) استفاده از کلمات تابو (زشت)، است:
ب) این کلمات تابو در معنای غیرلفظیشان استفاده بی ادبی و دور از شأن بودن این الفاظ،
شعار تغییر پیدا کرده به سمت خامنهای و از طرف
میشوند،
ج) معمول ًا شکل ثابت واژگانی ،نحوی و معنایی دارند و در
زمرهی زبان فرمولیشده ( )formulaicقرار میگیرند،
د) فحش ،زبان احساسی است به این معنی که کارکرد
