Page 36 - (کیهان لندن - سال سى و نهم ـ شماره ۳۹۳ (دوره جديد
P. 36
صفحه۳6شماره1۸۵۹
جمعه ۲تا 1۵دیماه 1401خورشیدی
طول زمانی جنبش انقلابی تا انقلاب چقدر است؟
=پیشبینی آینده ،کاریست بس دشوار و حتا ناممکن.
اما آنچه مهم است ،معیار و مقیاسی است که آن-
پیشبینی و آن اظهار نظر بر اساس آن انجام میشود .راه
پیشنهادی این نویسنده ،مطالعه تطبیقی است .به این معنا
که ما جنبش کنونی ایران را جنبش انقلابی فرض میکنیم
و طول زمانی جنبشهای انقلابی دیگر راکه به انقلاب
منتهی شدهاند معیار قرار میدهیم .پایه مقایسه را بر
این سه انقلاب میگذارم :انقلاب فرانسه در سال ۱۷۸۹؛
انقلاب روسیه در سال ۱۹۱۷؛ انقلاب اسلامی در ایران سال
.۱۳5۷\۱۹۷۹
=بر اساس مطالعهی تطبیقی ،آنچه در ایران میگذرد
یک جنبش انقلابی است .اگر این جنبش به روال زمانی
جنبشهای انقلابی دیگر سیر کند ،هنوز چندین ماه پیش
رو دارد.
پس از سیصد سال مضمحل شد .در نتیجه ،دولت موقت هم سیاسیاند ،هم اجتماعی و هم فرهنگی .بدون مهدی مظفری – جنبش انقلابی را چنین تعریف میکنم:
سوسیال دموکرات ،به رهبری کرنسکی زمام اموررا به دست ارزشگذاری بر آنها .معیار طول انقلاب را برهه زمانی خیزش پیوسته ،همگانی ومداوم بخشهای مهمی از مردم،
گرفت .در همان زمان ،پس از یک سفر ده روزه ،صاعقه
آسمانی بر سر کشور و مردم روسیه و بعدها بر جهان میگیریم ازآغاز جنبش انقلابی تا واژگونی رژیم. علیه رژیم آن کشور.
فرود آمد .دولت آلمان به منظور تضعیف دولت تزاری که .۱طول جنبش انقلابی فرانسه این یک تعریف کلی است که نیاز به اندکی واژهگشایی
در جنگ با آن بود ،لنین رهبر حزب کمونیست روسیه و
اعوانش را که در زوریخ میزیستند ،به خرج خود ،در قطار انقلاب فرانسه انقلابی است با مراحل متعدد .آغازش دارد.
پلمب شدهای به روسیه روانه کرد .موقعیتی که یادآوردولت کم وبیش روشن است و پایانش بحثانگیز .آغازش ۵ ـ رویدادهای جنبش انقلابی میبایست زنجیروار بهم
زنده یاد شاپور بختیار در تهران و هواپیمای ارفرانس «امام» ماه مه ۱۷۸۹شورش طبقه سوم در پی تشکیل مجلس پیوسته باشد .در هر مقطعی رژیم میکوشد خیزش را
موسوم به «طبقات همگانی» ،متشکل از اعیان ،کشیشان سرکوب کند .اگر میان مقاطع ،فاصله زیادی بیفتد ،به افت و
است که توسط غربیها در تهران فرود آمد! و زحمتکشان .این آخری معروف به طبقه سوم است .اعیان حتا زوال خیزش میانجامد .همانطور که در ایران در خیزش
لنین بلافاصله پس از ورود ،رهبری جنبش انقلابی را به و کشیشان از مالیات معاف بودند و مالیاتها از طبقه سوم سالهای ۱۳۸۸و ۱۳۹۸اتفاق افتاد .از این رو ،من آنها را
دست گرفت و کمر به سرنگونی دولت کرنسکی بست. گرفته میشد .خواست این طبقه در جزوهای که «سی یی
آنگاه در پی چند ماه اعتصاب و ناآرامی ،به هدفاش رسید یس» منتشر کرد ،مشخص شد .عنوان جزوه این بود« :طبقه «خیزش» مینامم و نه «جنبش».
و با انجام یک کودتا ،رژیم بلشویک را مستقرساخت ( ۲۵ س ّوم چیست؟ همه چیز .چه سهمی در قدرت دارد؟ هیچ، ـ یکی دیگر از ویژگیهای جنبش انقلابی ،همگانی بودن
اکتبر همان سال) .بر اساس این روزشمار ،اگر از ۲۳فوریه چه میخواهد؟ سهمی در قدرت» .حال اگر معیارخود را آنست .به این معنا که فراتر از منافع صنفی ،س ّنی ،طبقاتی،
تا ۲۵اکتبررا ملاک قرار دهیم ،طول زمانی جنبش انقلابی پی گیریم و از بسیاری از حوادث در گذریم ،میبینیم که اتنیکی و جز اینهاست .به عبارت دیگر ،جنبش انقلابی ،ملّی
تغییررژیم در تاریخ ۱۴سپتامبر ۱۷۹۱روی داده است.
روسیه تا انقلاب ،هشت ماه و دو روز است. همان روزی که رژیم سلطنتی استبدادی به رژیم مشروطه و فراگیر است.
.۳طول جنبش انقلاب اسلامی ایران سلطنتی تغییر یافت .با این حساب ،طول جنبش انقلابی ـ جنبش انقلابی ،زمانبر هست .بر خلاف خیزش که بسان
تا تغییررژیم درفرانسه ،یک سال و چهارماه و نه روز بوده ف ّواره بلند میشود ودر کوتاهزمانی فرو میافتد ،جنبش
این انقلاب جدید ترین انقلاب جامع دنیاست .اما با وجود است .اگر استقرارجمهوری را در ۲۱سپتامبر ۱۷۹۲به حساب انقلابی بالا و پایین میرود ،اما اُفت ندارد .اگر بتواند به راه
جدید بودنش از نظر ظرف زمانی ،درعین حال ارتجاعیترین بیفزاییم ،این تغییر پس از یک سال و هفت روزانجام شده خود ادامه دهد ،هرروز که بگذرد ،بر توان جنبش افزوده و
انقلابی است که جهان تا کنون به خود دیده است .هدف است .و اگر از شورش طبقه سوم تا جمهوری بگیریم ،طول
تمام انقلابها رفتن به جلو وساختن طرحی نو در آینده این مدت ،چهار سال و چهار ماه و شانزده روز بوده است. از نیروی رژیم کاسته میشود.
بوده است .هدف انقلاب اسلامی ،برگشت به همان طرح حال بپردازیم به پرسش اصلی :طول جنبش انقلابی تا
«مدینه النبی» در چهارده قرن پیش است! اما از محتوا .۲طول جنبش انقلابی روسیه
بگذریم و بپردازیم به طول زمانی این انقلاب .در اینجا انقلاب روسیه دردو مرحله انجام شد .مرحله اول در ۲۳ انقلاب چقدر است؟
شاید یادآوری مجدد این نکته ضروری باشد که موضوع این فوریه ۱۹۱۷و مرحله دوم در ۲۵اکتبر همان سال (این تا کنون آنچه من در رسانههای گوناکون ،نوشتاری
نوشته ،بررسی ریشههای انقلاب اسلامی نیست بلکه پیدا روزشماری با روزشماری تقویم ارتدکس تفاوت دارد ،اما و شنیداری ،خوانده و شنیدهام ،چه ناظران ایرانی و چه
کردن سرنخ وقایعی است که زنجیروارجنبش انقلابی را به طول زمانی یکی است) .جنگ جهانی ،سرمای شدید زمستان، خارجی ،همگی فقط به اظهار نظر شخصی اکتفا کردهاند.
وجود آوردند که آن روند به انقلاب انجامید .تا آنجا که من کمبود و گرانی سرسامآور ،دست به دست هم داد و به یعنی نظراتشان پایه پژوهشی نداشته است .البته پیشبینی
در منابع مختلف دیده و از اشخا ص آگاه شنیدهام ،اولین شورش کارگران کارخانههای شهر سنت پترزبورگ انجامید. آینده ،کاریست بس دشوار و حتا ناممکن .اما آنچه مهم
جرقه آنچه به جنبش انقلابی تبدیل شد ،همان انتشار مقاله سربازان گرسنه و ناراضی از جنگ به اعتصاب و شورش است ،معیار و مقیاسی است که آن پیشبینی و آن اظهار
معروف «ایران و استعمار سرخ و سیاه» در روزنامه اطلاعات کارگران پیوستند .در پی زد وخوردها و ناآرامیهای فراوان، نظر بر اساس آن انجام میشود .راه پیشنهادی این نویسنده،
بوده است ( ۱۷دیماه .)۱۳۵۶به دنبال آن ،روز بعد ،جمعی تزار نیکلای د ّوم ،در ۱۶آوریل همان سال استعفا داد .چون مطالعه تطبیقی است .به این معنا که ما جنبش کنونی ایران
برادرش ،میخائیل ،جانشینی اورا نپذیرفت ،سلسله رومانوف را جنبش انقلابی فرض میکنیم و طول زمانی جنبشهای
از طلاب قم دست به تظاهرات میزنند که با انقلابی دیگر راکه به انقلاب منتهی شدهاند معیار قرار
میدهیم .پایه مقایسه را بر این سه انقلاب میگذارم:
انقلاب فرانسه در سال ۱۷۸۹
انقلاب روسیه در سال ۱۹۱۷
انقلاب اسلامی در ایران سال ۱۳5۷\۱۹۷۹
هرچند این سه انقلاب ،از نظر ظرف زمانی ،موقعیت
جغرافیایی و نتیجه ،متفاوت هستند ،اما به عنوان پدیده
«انقلاب» ،شبیه هم هستند .هر سه ،انقلاب جامع هستند.
