Page 36 - (کیهان لندن - سال چهلم ـ شماره ۴۲۳ (دوره جديد

‫صفحه‌‌‌‪‌‌3‌‌‌6‬شماره‌‪‌188۹‬‬
‫جمعه ‪ 1۳‬تا ‪ 1۹‬مردادماه ‪140۲‬خورشیدی‬

‫گزارشی درباره یک نمایشنامهخوانی مجازی‬

‫بهم نگاه میکنند‪.‬‬ ‫گزارش منتشرنشدهای از ترور مستر باربارا‬ ‫=محسن زارع کارگردان و بازیگر تئاتر‪« :‬این بیان هنری‬
‫در «دستور زبان سینمایی» و نیز تلویزیونی فضایی که‬
‫نگاه مجری و یا بازیگر به آنطرف است باید بیشتر از فضای‬ ‫‪-‬نمایشنامهخوانی قبل از کووید‪ ۱۹‬به صورت حضوری‬ ‫که بازیگران در مکانهای مختلف و حتی از چند کشور‬
‫پشت سر او باشد‪ .‬بنابراین وقتی دو بازیگر در دو کادر‬ ‫در مقابل تماشاگر انجام میشد‪ .‬ولی فکر نمیکنم که‬ ‫حضور داشته باشند و همزمان نمایشی را در فضای مجازی‬
‫متوالی در نقاط مقابل هم قرار دارند و به فضای خالی در‬ ‫نمایشنامهخوانی از طریق زوم و به این گستردگی نظیر‬ ‫با یکدیگر اجرا کنند‪ ،‬برای نخستین بار در دوران کووید‬
‫برابر خود نگاه میکنند‪ ،‬مشخص میشود که آنها به همدیگر‬ ‫داشته باشد و احتمالاً این اولین بار در تئاتر بوده یا من‬
‫نگاه میکنند‪ .‬با توجه به این اصل «دستور زبان سینمایی و‬ ‫دستکم اطلاعی درباره چنین فعالیتی پیش از کرونا ندارم‪.‬‬ ‫شکل گرفت‪».‬‬
‫تلویزیونی» من از پنج بازیگر که در چند نقطهی مختلف‬ ‫این بیان هنری که بازیگران در مکانهای مختلف و حتی‬ ‫=«من نهایت سعی خودم را کردم که در‬
‫قرار داشتند این خط فرضی را برای همهشان گذاشتم تا‬ ‫از چند کشور حضور داشته باشند و همزمان نمایشی را در‬ ‫نمایشنامهخوانیهای مجازی که ارائه دادیم از تمام امکاناتی‬
‫دوربین لپتاپ را به عنوان یک دوربین فیلمبرداری در نظر‬ ‫فضای مجازی با یکدیگر اجرا کنند‪ ،‬برای نخستین بار در‬ ‫که نرمافزار «زوم» در اختیار تئاتر میتواند بگذارد استفاده‬
‫داشته باشند یعنی خواستم که از تصویر دوبُعدی به طرف‬ ‫کنم و از نمایشنامهخوانی ِصرف به سوی اجرای تئاتری‬
‫دوران کووید شکل گرفت‪.‬‬
‫تصویری که تصور سه بُعدی ایجاد میکند حرکت کنم‪.‬‬ ‫من در اوایل فقط بینندهی این نمایشنامهخوانیها بودم‬ ‫بروم‪».‬‬
‫نوآوری دیگر که در این اجرا به کار گرفتیم‪ ،‬حذف متن از‬ ‫که به ویژه در اوایل بسیار ساده برگزار میشد‪ .‬دوتا بازیگر‬ ‫=«امروز که امکان اجرای روی صحنه وجود دارد‪ ،‬به‬
‫جلوی بازیگر بود‪ .‬یعنی از بازیگر خواستم که متن را حفظ‬ ‫در دو مکان مختلف متن جلویشان بود‪ .‬یکی فرضاً در‬ ‫راستی صحنه چیز دیگریست و لذتبخشتر است‪ .‬حس‬
‫برابر کتابخانهاش و دیگری در اتاق نشیمن نشسته بودند‬ ‫درونی ما تئاتریها در نهایت آنست که‪ ،‬چه به عنوان‬
‫کند‪.‬‬ ‫و داشتند با همدیگر نمایشنامه را میخواندند و حداکثر‬ ‫بازیگر و چه کارگردان‪ ،‬روی صحنه باشیم‪ .‬آن نفس به نفس‬
‫در تجربه سوم که «مادام کامیون» نام دارد‪ ،‬یک عنصر‬ ‫سعی میکردند که از توانایی فن بیان خود استفاده کنند‪ .‬تا‬ ‫بودن با همبازی‪ ،‬با کارگردان و حس حضور تماشاگر چیز‬
‫جدید اضافه کردم‪ .‬نمایش دو کاراکتر داشت و من خواستم‬ ‫اینکه خانم سوسن فرخ نیای عزیز پیشنهاد کرد که من هم‬
‫که با کنار هم قرار دادن دو بازیگر عنصر سکوت را که‬ ‫در این زمینه کاری ارائه بدهم‪ .‬اولین چیزی که در این اجرا‬ ‫دیگری است‪».‬‬
‫در تئاتر زنده عنصر مهمی است در اجرای مجازی وارد‬ ‫از نمایشی با عنوان «خرده جنایتهای زناشوهری» اثر اریک‬ ‫نمایشنامهخوانی یک اقدام فرهنگی و هنری است که پیش‬
‫کنم‪ .‬میدانید که در «زوم» تا وقتی یک بازیگر سخن‬ ‫امانوئل اشمیت به ذهن من خطور کرد‪ ،‬این بود که برای‬ ‫از پاندمی کرونا نیز با حضور علاقمندان به تئاتر و نمایش‬
‫نمیگوید دوربین روی او نمیافتد‪ .‬بنابراین بازی در‬ ‫تجربهی اول سه بازیگر را بیاورم و کنار همدیگر بنشانم و‬ ‫به ویژه در خارج ایران برگزار میشد اگرچه نه به صورت‬
‫سکوت نمیتوانست شکل بگیرد‪ .‬برای این منطور من از‬ ‫با دادن لباسهای خاص به نمایشنامهخوانان‪ ،‬عنصر لباس را‬ ‫گسترده‪ .‬در تقریبا سه سال شیوع بیماری کووید‪ ۱۹‬و آغاز‬
‫اسپات لایت استفاده کردم و سعی کردم بازی در سکوت‬ ‫نیز به نمایشنامهخوانی مجازی اضافه کنم و یک فضای خاص‬ ‫قرنطینههای خانگی و محدودیتهای اجتماعی‪ ،‬این هنر‬
‫بازیگران را به نمایش بگذارم که این خود یک نقطه عطف‬ ‫در خانه خودم ایجاد کنم‪ .‬این نمایشنامهخوانی به صورت‬ ‫که از طریق اینترنت نیز به خوبی قابل اجرا بود‪ ،‬گسترش‬
‫مجازی برای بینندگان در سراسر دنیا پخش شد‪ .‬این اولین‬ ‫یافت و دستاندرکاران تئاتر از جمله در میان ایرانیان خارج‬
‫در اینگونه نمایشنامهخوانی بود‪.‬‬ ‫آزمایش من در این زمینه بود که برایم بسیار لذتبخش و‬
‫تجربهی بعدی‪ ،‬بخش کوتاهی از «خرده جنایتهای‬ ‫کشور بیش از گذشته به آن روی آوردند‪.‬‬
‫زناشوهری» بود که البته کارگردانی آنرا آقای سید اشرف‬ ‫شیرین بود‪.‬‬ ‫در ارتباط با این موضوع با محسن زارع کارگردان و‬
‫طباطبایی انجام داده بود‪ .‬اینبار با استفاده از اسپات لایت‬ ‫در تجربه دوم با عنوان «بر پهنه دریا» از سینما من یک‬ ‫بازیگر تئاتر گفتگو کردیم تا مروری بر کارهای ابتکاری او‬
‫تصوری ایجاد شد که در ظاهر دو بازیگر در کنار هم در‬ ‫اصل را که «خط فرضی» است به کار گرفتم‪ .‬خط فرضی‬ ‫در زمینه نمایشنامهخوانی مجازی داشته باشیم‪ .‬همراه با‬
‫یک مکان قرار داشتند در حالی که در دو کشور مختلف‬ ‫خطی میان دو بازیگر در سینما و یا بین یک مصاحبهکننده‬ ‫مرور این کارها‪ ،‬محسن زارع از امکانات بیانی که در فضای‬
‫بودند‪ .‬یعنی پس زمینه دو طرف را بسیار زیاد به یکدیگر‬ ‫و یک مصاحبهشونده در تلویزیون است که کنار هم‬ ‫مجازی از جمله به وسیله «زوم» وجود دارد صحبت میکند‪.‬‬
‫نشستهاند و یا ایستادهاند‪ .‬دوربین و یا دوربینهایی که‬ ‫=آقای زارع‪ ،‬شما در استفاده از امکانات مجازی تلاش‬
‫شبیه کردیم‪.‬‬ ‫از اینها تصویربرداری میکنند بر اساس این اصل دستور‬ ‫کردید فراتر از نمایشنامهخوانی ِصرف بروید و با ابتکاراتی‬
‫در کار بعدی با عنوان «لمس لحظههای بیتو» من که تمام‬ ‫سینمایی و تلویزیونی باید همواره در یک طرف خط فرضی‬ ‫از امکانات بیانی و تصویری نرمافزارهای مانند «زوم»‬
‫قرار داشته باشند وگرنه برای تماشاگر معلوم نمیشود که آنها‬ ‫استفاده کنید‪ .‬آیا دیگر محافل تئاتری ایرانی نیز در این‬
‫امکانات زوم را مدتی مطالعه کرده بود تلاش کردم‬
‫زمینه فعال بودهاند؟‬