Page 14 - (کیهان لندن - سال چهلم ـ شماره ۴۲۵ (دوره جديد

‫نگاهیبهنظامهایپادشاهیو جمهوریومسیر‬ ‫صفحه‌‌‌‌‪‌‌‌1‌۴‬شماره‌‪‌18۹1‬‬
‫دستیابیبهدموکراسیورفاههمگانیدرخاورمیانه‬ ‫جمعه ‪ ۲۷‬مردادماه تا ‪ ۲‬شهریورماه ‪140۲‬خورشیدی‬

‫قاسم جومارت توقایف داد‪.‬‬ ‫=اکثر کشورهای خاورمیانه که سابقه استقلال آنها به پس‬ ‫نكنید‪ .‬ارتش را رها نكنید‪ ».‬دستی كه به سوی‬
‫بر پایه قانونی که در سال ‪ ۲۰۱۰‬میلادی در قزاقستان به‬ ‫از جنگ جهانی اول و تقسیم امپراتوری عثمانی برمیگردد‪،‬‬ ‫من دراز كرده بود‪ ،‬پایین افتاد‪ .‬یك لحظه آرام‪ ،‬با ناامیدی‬
‫تصویب رسید‪ ،‬نخستین رئیسجمهور قزاقستان حتی پس از‬ ‫عربزبان هستند و از بدو استقلال به صورت سلطنتی اداره‬ ‫خصمانه در عمق نگاهش‪ ،‬به من خیره شد‪ .‬سپس با بههم‬
‫استعفایش از مصونیت کامل قضایی برخوردار است‪ .‬برپایه‬ ‫شدهاند ولی در طول زمان تعدادی از آنها با کودتاهای متعدد‪،‬‬ ‫زدن پاشنههای كفشش‪ ،‬كه نشانه خشم او بود‪ ،‬دستش را به‬
‫این قانون‪ ،‬نخستین رئیس جمهوری قزاقستان را نمیشود‬ ‫تبدیل به جمهوری شدهاند‪ ،‬ولی باز هم دموکراسی در آنجا‬
‫بازداشت کرد‪ ،‬محبوس کرد یا برای اعمالی که حین ریاست‬ ‫برقرار نشده است‪ .‬در حال حاضر بجز اردن و عربستان‬ ‫سرش برد‪ ،‬انگشت اشاره را به سرش فشرد و گفت‪:‬‬
‫جمهوری خود یا پس از آن دوره انجام داده پاسخگو دانست‪.‬‬ ‫سعودی و کشورهای جنوبی حوزه خلیج فارس و دریای عمان‬ ‫ــ نمیتوانید بفهمید كه دیگر نمیتوانم‪ ،‬خسته شدهام؟ كه‬
‫این مصونیت طبق قانون همچنین شامل داراییهای رئیس‬ ‫نیاز دارم گذشته را مرور كنم‪ ،‬و بی آن كه از هر سو زیر همه‬
‫بقیه نظام جمهوری دارند‪.‬‬ ‫گونه فشار باشم به آینده بنگرم‪ .‬باید این كشور را ترك كنم‪.‬‬
‫جمهور نخستین و خانواده او نیز میشود‪.‬‬
‫بهرام فرخی – در این نوشته نگاهی کوتاه به ‪ ۱۶‬کشور‬ ‫ــ اعلیحضرت تصمیم گرفتهاند به كدام كشور بروند؟‬
‫جمهوریپارلمانیقرقیزستان‬ ‫خاورمیانه و کشورهایی که با فرهنگ این حوزه جغرافیایی‬ ‫ــ هنوز تصمیمی نگرفتهایم‪ ،‬نه برای جا و نه در مورد‬
‫قرقیزستان پس از فروپاشی شوروی در سال ‪ ،۱۹۹۱‬مستقل‬ ‫رابطه تنگاتنگ دارند انداخته میشود از جمله پاکستان و‬
‫شد و عسگر آقایف‪ ،‬رهبر حزب کمونیست قرقیزستان‪ ،‬به‬ ‫افغانستان و ‪ ۵‬کشور آسیای میانه و ‪ ۳‬کشور قفقاز که تا‬ ‫تاریخ رفتن‪.‬‬
‫ریاست جمهوری این کشور رسید‪ ،‬آقایف از آغاز استقلال‬ ‫سه دهه پیش جزیی از اتحاد جماهیر شوروی سابق به شمار‬ ‫ولی گمان میكنم تصمیم بهزودی گرفته شود‪.‬‬
‫این کشور تا سال ‪ ۲۰۰۵‬میلادی قدرت را به دست داشت‬ ‫میآمدند و در اوایل دهه نود قرن بیستم به استقلال رسیدند‪.‬‬ ‫ــ بنابراین اینآخرین باری است كه دست كم در ایران‬
‫و میخواست تا پایان عمر در مقام ریاست جمهوری بماند‬ ‫‪ ۲۰‬کشور این منطقه از اکثریت مسلمان ُس ّنیمذهب‬
‫ولی از سال ‪ ۲۰۰۵‬این کشور دو شورش و انقلاب پر تلفات‬ ‫تشکیل شده‪ ،‬دو کشور اکثریت مسلمان شیعه‪ ،‬یک کشور‬ ‫یكدیگر را میبینیم؟‬
‫را پشت سر گذاشته و روسیه پوتین همچنان مانند سابق با‬ ‫مسیحی ارتدکس‪ ،‬یک کشور مسیحی ارمنی‪ ،‬یک کشور با‬ ‫نگاهش به دوردست رفت‪.‬‬
‫ابزار غیرمتعارف سیاسی در قرقیزستان نفوذ خود را حفظ‬ ‫اکثریت یهودی و یک کشور( لبنان) نیز هیچ مذهبی در آن‬ ‫ــ گمان میكنم‪ .‬بعدها همدیگر را خواهیم دید؟ فقط‬
‫خدا میداند‪ .‬خداحافظ شما‪.‬‬
‫کرده است‪.‬‬ ‫اکثریت مطلق ندارد‪.‬‬ ‫فردای آن روز‪ ،‬این گفتگو را دقیقاً به آگاهی دوستانی كه‬
‫روشهای حکومتی در این نقطه جهان بسان اکثریت‬ ‫خواستهبودندنزداوبروم‪،‬رساندم‪.‬البتهتمامگفتگورایادداشت‬
‫جمهوریتاجیکستان‬ ‫كرده بودم كه امروز در این كتاب از آن سود میجویم‪.‬‬
‫امامعلی رحمان از سال ‪ ۱۹۹۲‬ریاست جمهوری تاجیکستان‬ ‫کشورهای جهان یا جمهوری هستند و یا پادشاهی‪.‬‬ ‫بر آن شدم كه به چند ارتشی قابل اطمینان خبر بدهم كه‬
‫را به عهده دارد‪ .‬در سال ‪ ۱۹۹۲‬پس از برکناری اجباری رحمان‬ ‫اگر دو کشور مسیحینشین گرجستان و ارمنستان و کشور‬ ‫دیگر نمیشود روی شاه برای بهسامان آوردن اوضاع حساب‬
‫نبیاف‪ ،‬نخستین رهبر این کشور پس از استقلال از اتحاد‬ ‫یهودینشین اسراییل را که مذهب در این کشورها نوعی‬ ‫كرد‪ .‬ازجمله آنان دریاسالار اردلان و دریادار دیهیمی بودند‬
‫جماهیر شوروی سابق‪ ،‬امام علی رحمان‪ ،‬که پیشتر رئیس‬ ‫همبستگی ملی به وجود آورده و موقعیت خاص در‬ ‫كه امروز در آمریكا بهسر میبرند‪ ،‬سرتیپ جواد معینزاده‬
‫یک مجتمع کشاورزی بود‪ ،‬به مقام ریاست شورای عالی‬ ‫جغرافیای این منطقه دارند چرا که از هر سو توسط کشورهای‬ ‫رئیس اطلاعات نیروی زمینی كه بسیار برای آن كه عملیات‬
‫تاجیکستانمنصوبشد‪.‬درسال‪ ۱۹۹۲‬رحمانبهمقامریاست‬ ‫مسلماننشین احاطه شدهاند و در عین حال جابجایی قدرت‬ ‫پاكسازی انجام گیرد‪ ،‬میكوشید و سرلشكر نشاط كه بهتازگی‬
‫جمهوری انتخاب شد‪ .‬پس از پایان دورهی پنجساله‪ ،‬او دو بار‬ ‫حاکمه در آنها از طریق نهادهای دموکراتیک انجام میشود‪،‬‬ ‫فرمانده گارد شاهنشاهی شده بود‪.‬‬
‫بقیه کشورها از فقدان دموکراسی رنج میبرند‪ ،‬خواه سیستم‬
‫به مدت هفت سال دیگر به این مقام برگزیده شد‪.‬‬ ‫آماده برای سفر‬
‫در سال‪ ۲۰۰۳‬در یک همهپرسی‪ ٪۹۳،‬مردم به اصلاح قانون‬ ‫جمهوری داشته باشند و خواه سلطنتی‪.‬‬
‫اساسی (برای ممکنشدن انتخاب دوبارهی رحمان) رأی مثبت‬ ‫اکثر کشورهای خاورمیانه که سابقه استقلال آنها به پس‬ ‫پادشاه‪ ،‬به دیدارهای خود ادامه میداد‪ .‬البته نه با مقامات‬
‫از جنگ جهانی اول و تقسیم امپراتوری عثمانی برمیگردد‪،‬‬
‫دادند‪.‬‬ ‫عربزبان هستند و از بدو استقلال به صورت سلطنتی اداره‬ ‫رسمی كه به دلایلی آشكار از او كناره میگرفتند و به او‬
‫همانطور که مشاهده میکنید از جابجایی قدرت در این‬ ‫شدهاند ولی در طول زمان تعدادی از آنها با کودتاهای متعدد‪،‬‬
‫تبدیل به جمهوری شدهاند‪ ،‬ولی باز هم دموکراسی در آنجا‬ ‫گزارش نمیدادند‪ ،‬بلكه با غیر نظامیان‪ .‬همه آنها به او وفادار‬
‫کشور تازه مستقل شده به هیچ وجه خبری نیست‪.‬‬ ‫برقرار نشده است‪ .‬در حال حاضر بجز اردن و عربستان‬
‫سعودی و کشورهای جنوبی حوزه خلیج فارس و دریای عمان‬ ‫و دوستدارش بودند‪.‬‬
‫جمهوریریاستیترکمنستان‬
‫ترکمنستان در (اکتبر ‪ )۱۹۹۱‬با رأی مردم در همهپرسی‬ ‫بقیه نظام جمهوری دارند‪.‬‬ ‫بهگونهای كه اصلان افشار نوشته است‪ ،‬شاه تصمیم‬
‫استقلال‪ ،‬موجودیت خود را به عنوان یک کشور مستقل اعلام‬ ‫‪ ۵‬جمهوری آسیای میانه که پس از سقوط شوروی سابق‬
‫نمود و رسماً نام «ترکمنستان» را برای کشور خود برگزید‪.‬‬ ‫استقلال خود را به دست آوردهاند در ابتدا توسط رهبران‬ ‫گرفت پس از توقف كوتاهی در مصر برای دیدار رئیس‬
‫قانون اساسی ترکمنستان نیز در ‪ ۱۸‬مه ‪ ۱۹۹۲‬در چهاردهمین‬ ‫حزب کمونیست سابق محلی اداره شدهاند و سپس قدرت را‬
‫نشست مجلس ترکمنستان به تصویب رسید‪ .‬بر اساس این‬ ‫جمهوری‪ ،‬سادات‪ ،‬به آمریكا برود‪ .‬تمام برنامهریزیها در این‬
‫قانون اساسی‪ ،‬ترکمنستان کشوری دمکراتیک و لائیک و اداره‬ ‫به سختی به نهادهای دموکراتیک سپردهاند‪.‬‬
‫آن به شکل جمهوری ریاستی است‪ .‬صفرمراد نیازف اولین‬ ‫زمینه انجام شده بود‪ .‬قرار بود هواپیمای او در پایگاه نیروی‬
‫رئیس جمهور کشور بود‪ .‬رئیس جمهور کنونی کشور قربان‬ ‫جمهوریقزاقستان‬
‫بر روی کاغذ حکومت قزاقستان جمهوری ریاستی است‪.‬‬ ‫هوایی «آندروز» فرود آید و شاه در خانه یكی از دوستان‬
‫قلی بردی محمداف است‪.‬‬ ‫رئیس جمهور در رأس کشور و دولت قرار دارد‪ .‬قدرت اجرایی‬
‫حکومت ترکمنستان جمهوری ریاستی و تکحزبی است‬ ‫شخصیاش كه در آنجا بود و آن را برای مدت اقامتش‬
‫و رئیس جمهور اختیارات گستردهای دارد‪ .‬رئیس جمهور‬ ‫دست دولت بوده و قدرت قانونی دست پارلمان است‪.‬‬
‫ترکمنستان و شخص اول این کشور از هنگام استقلال تا سال‬ ‫پس از استقلال‪ ،‬رهبر زمان کمونیسم قزاقستان یعنی‬ ‫در اختیار او گذاشته بود‪ ،‬اقامت كند‪ .‬شاه گمان میكرد‬
‫نورسلطان نظربایف به ریاست جمهوری قزاقستان رسید و از‬
‫‪ ۲۰۰۶‬صفرمراد نیازف بود‪.‬‬ ‫سال‪ ۱۹۸۹‬به مدت‪ ۲۹‬سال در این منصب باقی ماند تا اینکه‬ ‫میتواند با دولتمردان آمریكایی مذاكره كند‪ ،‬شاید بتواند‬
‫بر اساس قانون اساسی ترکمنستان‪ ،‬رئیس جمهور‬ ‫در سال ‪ ۲۰۱۹‬مجبور به استعفا شد و جایش را به دلفینش‬
‫روش آنان را نسبت به ایران دگرگون سازد‪ .‬خواب و خیالی‬

‫كه با كنفرانس «گوادلوپ» كه ‪ ۵‬ژانویه آغاز شده بود‪ ،‬پایان‬

‫یافت‪ .‬در آن كنفرانس‪ ،‬بزرگترین قدرتهای غربی‪ ،‬بر آن شدند‬

‫كه از انقلاب اسلامی پشتیبانی كنند تا در ایران‪ ،‬دگرگونیهای‬

‫اساسی صورت گیرد‪.‬‬

‫در آن روزهای غمبار‪ ،‬شهبانو هم از سوی دیگر دیدارهای‬

‫بسیاری داشت‪ ،‬ولی در همان حال چمدانهایش را آماده‬

‫میكرد‪ .‬اما او برخلاف همسرش‪ ،‬اقامت در فرانسه را نیز‬

‫رد نمیكرد‪ .‬اگر همسرش به آمریكا میرفت‪ ،‬او میتوانست‬

‫به فرانسه برود‪.‬‬

‫خالی از لطف نبود كه جای خمینی را در فرانسه‪ ،‬ملكه‬

‫ایران میگرفت‪ .‬او از «ژان میشل پدرازاتی» سردبیر پیشین‬

‫رادیو ــ تلویزیون ‪( .R.T.L‬لوكزامبورگ) و مدیر یك گروه‬

‫بزرگ مطبوعاتی و خبری و دوست خانوادگیشان‪ ،‬خواست‬

‫كه فوراً به ایران بیاید و از اوخواست كه در پنهان بكوشد در‬

‫مورد این امكان‪ ،‬حقایق را از مقامات رسمی فرانسه بهدست‬
‫(ادامه دارد)‬
‫آورد‪ .‬پاسخ آنها‪ ،‬البته منفی بود‪.‬‬