محمدعلی پورمختار، عضو کمیسیون قضایی روز چهارشنبه، اول آذر، در صحن علنی مجلس خبر داد که با وجود دستورالعمل‌هایی که قوه قضاییه برای کاهش تعداد زندانی‌ها به قضات سراسر ایران ابلاغ کردند، تعداد زندانی‌ها نه تنها کاهش نداشته بلکه در مدت هفت ماه بر اساس آماری که سازمان زندان‌ها ارائه کرده ۲٫۷ درصد افزایش داشته است.
پورمختار گفته اجرا نشدن دستورالعمل رییس قوه قضاییه از سوی قضات عامل اصلی افزایش تعداد زندانی‌هاست.
این نماینده در نطق خود آماری در مورد «بازداشتهای موقت» طی هفت ماه اخیر داده که ۴٫۵ درصد افزایش داشته است.
او میگوید: «بعضی از قضات، تا متهم وارد دادسرا می‌شود، او را به بازداشتگاه میفرستند و رسیدگی هم نمی‌کنند و براساس گفته سازمان زندان‌ها، افرادی که در ادامه این مسیر آزاد می‌شوند؛ آمارشان منفی است».
طرح «ساماندهی زندانیان و کاهش جمعیت کیفری زندان‌ها» پیش از این در مجلس تصویب شده بود و پورمختار طراح آن بود. او در سخنران خود تاکید کرده این طرح به صورت بخشنامه به قضات ابلاغ شده و قضات به آن توجهی نمی‌کنند و فکر می‌کنند این ابلاغیه صرفاً یک دستورالعمل است که می‌تواند اجرا شود یا نشود.
پورمختار گفته «اگر این بخشنامه به طرح و مصوبه و قانون تبدیل شود، بیشتر مورد عنایت قضات قرار گیرد».
بازداشت موقت یکی از بزرگترین دردسرهای پیش روی فعالین سیاسی و مدنی است. بسیاری از آنها ماهها توسط اطلاعات قوه قضاییه یا اطلاعات سپاه بازداشت موقت می‌شوند، تحت بازجویی قرار میگیرند. حتی پس از آنکه بازجویی آنها تمام می‌شود همچنان در سلول انفرادی بلاتکلیف میماند و پرونده آنها نه به دادگاه فرستاده می‌شود و نه قرار وثیقه برایشان صادر می‌شود.
البته اینکه مجلس نگران «بازداشتهای موقت» است از اساس ارتباطی با دلسوزی آن برای زندانی و آزادی آنها ندارد، بلکه به‌خصوص در زندان‌های شهرستانها سازمان زندان‌ها با کمبود جا مواجه است و از سوی دیگر تعداد بالای زندانی هزینه سنگینی را روی دست دولت و قوه قضاییه گذاشته است.
باید با جرم برخورد شود
سلمان خدادادی از نمانیدههای مخالف این طرح در مجلس گفته «ما به جای اینکه به فکر ۲۷۰ هزار نفر متهم زندانی باشیم، باید به فکر ۸۰ میلیون نفر ایرانی باشیم. ما برای اینکه بودجه و جای نگهداری این ۲۷۰ هزار نفر را نداریم، می‌خواهیم ۸۰ میلون نفر را با مشکل مواجه کنیم؟ اگر جرمهای ما بر اساس قوانین کشور است، پس باید با جرم برخورد شود. اگر این همه در کشور مجرم است، خب در تعاریف جرم تجدید نظر کنیم. اگر جرم اینگونه شود که صبح مجرم برود زندان و ظهر برگردد، خب زندان مانند خانهاش می‌شود! آسان کردن تعریف جرم، در بسیاری موارد امنیت جامعه را از بین می‌برد».
سر هر مسئله کوچکی بازداشت می‌کنند
پس از خدادادی، مهرداد لاهوتی نماینده لنگرود نیز از این طرح دفاع کرد و گفت: «امروز نزدیک به ۲۵۰ هزار زندانی در کشور داریم، حال آنکه ظرفیت زندان‌های ما ۱۴۰ هزار نفر است. ما آدمهایی را به دلایل مختلف می‌توانستیم زندانی نکنیم، اما افراد را در زندان ریختهایم. برای هر مسئله کوچکی، اول قاضی متهم را به بازداشتگاه می‌فرستد تا بعد موضوع را بررسی کند».
به گفته لاهوتی، در ایران حدود دو هزار عنوان مجرمانه وجود دارد و سالیانه حدود ۵۰۰ هزار نفر ورودی و خروجی در زندان‌ها داریم.
لاهوتی صریحا اعلام کرد، «من خودم در بازدیدی که از زندان داشتم، جوانی را دیدم که در ملاءعام در ماه رمضان روزه خواری کرده است، آیا این جوان که اشتباه کرده است باید بازداشت شود؟!»
در نهایت نمایندگان مجلس با ۱۲۲ رای موافق، ۱۷ رای مخالف و هشت رای ممتنع از مجموع ۱۹۷ نماینده حاضر با یک فوریت این طرح موافقت کردند تا این موضوع در مجلس مورد بررسی قرار بگیرد تا شاید تعداد زندانی‌ها کاهش پیدا کند و از این طریق از فشار اداری و اقتصادی بر دوش قوه قضاییه کاسته شود.
