مرکز آمار ایران از یک شاخص جدید در بازار کار با نام «جریان» رونمایی کرده است. در این شاخص بازار کار بطور کلی با استفاده از آمار جمعیت فعال، سطح اشتغال و نرخ بیکاری مورد مطالعه قرار میگیرد.
جابجاییهای بازار کار که ممکن است در مقاطع زمانی رخ دهد در آمارهای معمول که تا پیش از این از سوی مرکز آمار ایران درباره بازار کار ایران ارائه میشد، مشخص نبود. شاخص «جریان» تحلیلی است بر جابجاییهایی که در بازار کار اقتصاد ایران در رخ داده و میدهد.
در تحلیل این شاخص، وبسایت اقتصادنیوز در گزارشی نوشته که آمارهای جریان، همه آمارهای ورودی و خروجی نیروی کار و تغییر وضعیت نیروی کار افراد بین دو دوره را ارائه میکند. بر اساس این آمارها، احتمالهای انتقال، تغییر اشتغال، شغلهای ایجاد شده و شغلهای از بین رفته قابل محاسبه است.
در این گزارش آمده که بیشترین درصد ثبات وضع فعالیت در گروه مردان و زنان از تابستان ۱۳۹۹ به تابستان۱۴۰۰ با ۹۱.۵ درصد در بخش «غیرفعال» بوده است. آمار بیشترین وضع ثبات در فعالیت برای مردان در دوره مورد بررسی مربوط به بخش اشتغال بوده که ۸۹.۹ درصد را نشان میدهد. در بخش زنان نیز بیشترین میزان ثبات وضع فعالیت در بخش «غیر فعال» بوده که در این دوره ۹۴.۹ درصد را ثبت کرده است.
ثبات اشتغال در بخش خدمات در میان بخش های عمده اقتصادی با ۸۹.۹ درصد از تابستان ۱۳۹۹ به تابستان ۱۴۰۰ با ثبات ترین بخش بوده است. پس از بخش خدمات دومین بخش، گروه کشاورزی است که ۸۷.۶ درصد را ثبت کرده است. در میان بخش های مورد بررسی گروه صنعت با ثبت ۸۵ درصد کمترین ثبات را بخشهای مختلف به خود اختصاص داده است.
جریان جمعیت ۱۵ ساله و بیشتر بر اساس وضع فعالیت از تابستان ۱۳۹۹ به تابستان ۱۴۰۰ نشان میدهد، جریان نیروی فعال از وضع اقتصادی بیکار به وضع اشتغال با ۳۷.۲ درصد بیشترین مقدار را به خود اختصاص داده است. و در حالت بر عکس این جریان یعنی جریان افراد شاغل به بیکار فقط سه درصد بوده است. یعنی شاغل شدن افراد بیکار بیشتر از بیکار شدن افراد شاغل بوده است.
یکی از نتایج مهمی که بررسی شاخص «جریان» بازار کار ایران نشان داده اینست که ۲۴.۶ درصد افراد از تابستان گذشته تا تابستان امسال از وضع بیکار به غیر فعال جریان داشتهاند، یعنی ۲۴.۶ درصد افراد بیکار احتمالا به دلیل ناامیدی از یافتن کار غیر فعال شدهاند. از سویی دیگر ۱۱.۴ درصد افراد فعال و شاغل از تابستان سال گذشته به تابستان ۱۴۰۰ به وضعیت اقتصادی غیر فعال جریال داشتهاند.
جریان جمعیت شاغل پانزده سال و بیشتر از بخش صنعت به بخش خدمات با ۱۱.۲ درصد بیشترین جریان را در میان بخش های مختلف به خود اختصاص داده است. همچنین جریان از بخش خدمات به کشاورزی ۱.۷ درصد را ثبت کرده است که کمترین مقدار جریان از تابستان ۱۳۹۹ به تابستان ۱۴۰۰ در میان گروه های عمده اقتصادی بوده است.
طبق بررسی های صورت گرفته تولید ناخالص داخلی در بخش خدمات در تابستان ۱۴۰۰ نسبت به تابستان سال گذشته ۵.۱۳ درصد را به ثبت کرده است. رشد تولید ناخالص داخلی بخش خدمات در دوره مورد بررسی بیشتر از بخشهای کشاورزی و صنعت بوده است. بخش کشاورزی با کاهش ۴.۱ درصدی در تولید ناخالص داخلی بیشترین کاهش رشد را به خود اختصاص داده است.
ارتباط مستقیم میان تولید ناخالص داخلی با شاخص اشتغال در بخشهای مختلف اقتصادی بر اساس این آمارها کاملا مشخص است.
این شاخص که تحلیل تازهای را بر اساس آمارهای مرکز آمار ایران نشان میدهد، تصویری نگرانکننده از بازار کار ایران به نمایش گذاشته است بطوری که بر خلاف ادعاهای مقامات دولتی اشتغال در ایران نه تنها افزایش نیافته بلکه تعداد جمعیت جویای کار به دلیل ناامیدی افراد در یافتن شغل کاهش نیز یافته است.
پیش از این مرکز آمار ایران جمعیت افرادی را که در سن کار هستند اما به دلیل ناامیدی از پیدا کردن شغل، از بازار کار کناره میگرفتند در تحلیل گزارشها محاسبه نکرده و تنها نسبت میان افراد جویای کار و افراد شاغل را محاسبه کرده و به عنوان آمار اشتغال ارائه میکرده است.
