رئیس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بار دیگر از جمهوری اسلامی خواست در مورد آثار اورانیوم کشف شده با منشاء انسانی در سایت‌های اعلام نشده پاسخ و توضیحات قانع‌کننده بدهد.
در شرایطی که هنوز پاسخ جمهوری اسلامی به پیشنهاد اروپایی‌ها برای «احیای برجام» نامشخص است رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی دوشنبه ۲۲ اوت (۳۱ امرداد) در مصاحبه با سی‌ان‌ان خطاب به مقامات جمهوری اسلامی گفت: «مسئله خیلی ساده است. در اینباره به ما توضیح دهید: اگر آنجا اورانیوم وجود داشته، الان کجاست؟ اگر تجهیزاتی بوده، الان کجا هستند؟ در این صورت می‌توانیم گزارشی ارائه دهیم و بگوییم، بله این موضوع روشن شد.»
در گزارش سی‌ان‌ان آمده بازرسان آژانس اطلاعاتی درباره میزان قابل توجهی از تجهیزات مرتبط با فعالیت‌های اتمی در مکان‌هایی به دست آوردند که این نهاد از فعال بودن آنها بی‌اطلاع بوده است.
"Dropping probes is not something the IAEA does or will ever do without a proper process. The key to this lies on a very simple thing. Will Iran cooperate with us?" @IAEAorg DG @rafaelmgrossi tells me after Russia's lead negotiator said the issue "seems to be settled." pic.twitter.com/ySrRL38q69
— Becky Anderson (@BeckyCNN) August 22, 2022
خبرنگار سی‌ان‌ان از گروسی پرسید که آیا آژانس بدون دریافت پاسخ به تحقیقات خود پایان می‌دهد یا نه؟ که گروسی پاسخ داد: «مطمئناً نه! ما می‌خواهیم آنچه را نمی‌دانیم روشن کنیم. تا کنون ایران توضیحات فنی معتبری در مورد منشاء مقدار قابل توجهی آثار اورانیوم و وجود تجهیزات اتمی در مکان‌های اعلام نشده به ما ارائه نکرده است.»
گروسی همچنین گفت: «این دیدگاه که به خاطر مسائل سیاسی دست از مسئولیت خود برداریم برای ما غیرقابل قبول است.»
یکی از اختلافات کلیدی که باعث به بن‌بست رسیدن مذاکرات اتمی شده عدم پاسخگویی جمهوری اسلامی نسبت به آثار اورانیوم کشف شده در سه سایت اتمی اعلام نشده (تورقوزآباد، ورامین و مریوان) است. آثار رادیواکتیو در این مکان‌ها در سال ۲۰۱۹ شناسایی شد. جمهوری اسلامی تا کنون نه تنها پاسخ قانع‌کننده‌ای به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نداده است بلکه اصرار دارد که این پرونده مختومه اعلام شود و همین نکته شک و تردید بیشتری درباره فعالیت‌های اتمی رژیم ایران برمی‌انگیزد به ویژه آنکه برخی منابع اطلاعاتی کشورهای اروپایی از جمله در آلمان گزارش داده‌اند که این فعالیت‌ها در ایران در سال ۲۰۲۰ نیز ادامه داشته است.
هشدار رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی:
اگر جمهوری اسلامی ایران به بازرسان آژانس اجازه دسترسی به تأسیسات مشکوک را ندهد «بد خواهد شد»https://t.co/G2jHjgNiV6 pic.twitter.com/jgwt3ugMsc— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) July 16, 2020
مقامات جمهوری اسلامی ادعا می‌کنند سختگیری‌های آژانس در مورد پرونده اتمی جمهوری اسلامی تحت تأثیر فشار دولت اسرائیل است. آنها همچنین می‌گویند گروسی در مسیر توافق «سنگ‌اندازی» می‌کند.
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از زمانی که رافائل گروسی مدیریت آن را بر عهده گرفته نسبت به فعالیت‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی بسیار سختگیرانه رفتار کرده است؛ درست برخلاف دورانی که یوکیا آمانو و پیش از وی نیز محمد البرادعی و هانس بلیکس مسئولیت آن را بر عهده داشتند و در همان دوران نیز جمهوری اسلامی برنامه‌های اتمی خود را مخفیانه پیش برد! در آن زمان مقامات رژیم ایران به مماشات و ارفاق‌های آژانس عادت کرده و فکر می‌کردند همیشه چنین خواهد بود. مماشات مدیران سابق آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با رژیم ایران تا حدی بود که یوکیا آمانو حتا توصیه و درخواست اسرائیل برای بازدید از چند سایت مخفی در ایران توسط آژانس را رد کرده بود.
پیش از این محمد اسلامی رئیس سازمان انرژی اتمی جمهوری اسلامی از «نفوذ سیاسی و لابیگری اسرائیل» در تصمیمات آژانس انتقاد کرد با این حال گروسی خطاب به مقامات جمهوری اسلامی گفته «تا مسائل خاص حل نشود خبری از توافق نیست.» گروسی همچین گفته است «فتوا به حرام بودن سلاح اتمی کافی نیست، باید ثابت شود که به دنبال آن نیستند.»
یکی از شروط جمهوری اسلامی برای توافق اتمی، بسته شدن پرونده پیگیری آثار مواد رادیواکتیو در سایت‌های اعلام نشده بود که غربی‌ها نپذیرفتند و اعلام کردند مسئله‌ای مربوط به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است و این نهاد بین‌المللی است که باید آن را پیگیری کرده و نتیجه را اعلام کند.
