طبق اعلام مرکز آمار، نرخ تورم سالانه مردادماه ۱۴۰۱ برای خانوارهای کشور به ۴۱/۵ درصد رسیده که نسبت به همین اطلاع در ماه قبل، یک واحد درصد افزایش نشان می‌دهد.
نرخ تورم سالانه، درصد تغییر میانگین اعداد شاخص قیمت در یک سال منتهی به ماه جاری، نسبت به دوره مشابه قبل از آن است و در امرداد امسال با یک واحد افزایش به ۴۱/۵ درصد رسیده است. این به معنای ادامه روند صعودی تورم در کشور است.
نرخ تورم سالانه برای خانوارهای شهری و روستایی به ترتیب ۴۰/۹ درصد و ۴۴/۴ درصد است که برای خانوارهای شهری ۰/۹ واحد درصد افزایش و برای خانوارهای روستایی ١/٢ واحد درصد افزایش داشته است.
در گروه عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» بیشترین افزایش قیمت نسبت به ماه قبل مربوط به گروه «ادویه و چاشنی» (سس مایونز و سس گوجه فرنگی) و گروه «نان و غلات» (کیک و بیسکویت) است.
در گروه عمده «کالاهای غیرخوراکی و خدمات»، گروه «بهداشت و درمان» (انواع دارو)، گروه «هتل و رستوران» (غذاهای سرو شده در رستوران) و اجاره‌بها بیشترین افزایش قیمت را نسبت به ماه قبل داشته‌اند.
همچنین در ماه جاری گروه «گوشت قرمز و گوشت ماکیان» (مرغ ماشینی) و گروه «روغن‌ها و چربی‌ها» (روغن نباتی جامد) نسبت به ماه قبل کاهش قیمت داشته‌اند.
نرخ تورم ماهانه که بیانگر تغییر شاخص قیمت نسبت به ماه پیشتر است، در امرداد امسال با کاهشی جزیی روبرو شده است. بر اساس گزارش مرکز آمار ایران نرخ تورم ماهانه در امرداد به ٢/٠ درصد رسیده که در مقایسه با همین اطلاع در ماه قبل، ۲/۶ واحد درصد کاهش داشته است. تورم ماهانه برای گروه‌های عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» و «کالاهای غیرخوراکی و خدمات» به ترتیب ۱/۴ درصد و ۲/۴ درصد بوده است.
کاهش نرخ تورم ماهانه به دلیل کاهش جزیی قیمت برخی اقلام خوراکی به دلیل کاهش مصرف بوده است. بخشی از مردم به دلیل کاهش قدرت خرید سبد مصرفی خود را کوچک کرده و تقاضا برای کالاها کاهش یافته است. در نتیجه، فروشندگان برای فروش کالاها سطح قیمت را کاهش داده‌اند تا شاید بازار از رکود خارج شود.
پیش از این نیز فعالان صنفی بازار مواد خوراکی و تولیدکنندگان از کاهش تورم به دلیل کاهش قدرت خرید مردم و در نتیجه کاهش تقاضا خبر داده بودند. ماه گذشته رئیس اتحادیه میوه و تره‌بار از کاهش ۲۵ تا ۳۰ درصدی تقاضا برای خرید میوه طی تنها یک هفته خبر داد. همزمان
مهدی میرزا امین عضو هیئت رئیسه اتحادیه تهیه و توزیع گوشت گاو نیز روز ۲۷ خرداد گفته بود که فروش گوشت گوساله در هفته‌های گذشته ۲۰ درصد کاهش داشته است. رئیس هیئت مدیره انجمن صنایع فرآورده‌های لبنی هم اواسط خرداد با اشاره به افزایش ۸۰ درصدی نرخ لبنیات در ماه گذشته اعلام کرده بود که مصرف لبنیات در خانوارها ۲۰ درصد کاهش یافته است.
در همین رابطه حمیدرضا کاشانی گفته که تخم‌مرغ ۲۰ درصد زیر نرخ اعلامی دولت در بازار عرضه می‌شود و نزدیک به ۴۵ درصد زیر نرخ واقعی به‌فروش می‌رسد و این مسئله زیان جدی را متوجه تولیدکنندگان کرده است.
رئیس هیئت مدیره اتحادیه مرغ تخم‌گذار ذخیره‌سازی تخم‌مرغ را هم دچار بحران ارزیابی کرده و گفته «خریدهای شرکت دولتی پشتیبانی مناسب نیست و هنوز پول تخم‌مرغ‌هایی که ۳ ماه پیش خریداری کرده را پرداخت نکرده است.»
این فعال اقتصادی با بیان اینکه بعد از حذف ارز ترجیحی ۱۵ میلیون گله مرغ تخم‌گذار از چرخه تولید حذف شد، افزوده که «تولیدکنندگان از ۲۱ اردیبهشت به این سو نهاده خود را از دولت دریافت نکردند این در حالیست که ادامه روند تولید نیازمند حمایت‌های دولتی است؛ اگر دولت خواهان استمرار تولید است باید مشوق‌های صادراتی برای تولیدکنندگان در نظر بگیرد همچنین ذخیره‌سازی برای مدت زمان کوتاه انجام شود و کالا برگ را برای خرید کالاهای اساسی در اختیار مصرف کنندگان قرار بدهند اما متاسفانه هیچ کدام از این اقدامات از سوی دولت انجام نمی‌شود.»
مرکز آمار ایران همچنین در گزارشی که امروز درباره تورم امرداد منتشر کرده نوشته که نرخ تورم نقطه‌ای در این ماه به عدد ۵۲/۲ درصد رسیده است؛ یعنی خانوارهای کشور به طور میانگین ۵۲/۲ درصد بیشتر از مرداد ۱۴۰۰ برای خرید یک «مجموعه کالاها و خدمات یکسان» هزینه کرده‌اند.
نرخ تورم نقطه‌ای، درصد تغییر عدد شاخص قیمت، نسبت به ماه مشابه سال قبل را نشان می‌دهد. نرخ تورم نقطه‌ای گروه عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» با کاهش ۵/۶ واحد درصدی به ۸۰/۴ درصد رسیده و گروه «کالاهای غیرخوراکی و خدمات» بدون تغییر ۳۶/۹ درصد بوده است.
هر چند نرخ تورم نقطه‌ای نیز با کاهشی اندک روبرو بوده اما دولت حسن روحانی سال گذشته و در آخرین ماه‌های فعالیتش تلاش کرد شاخص تورم را با اقداماتی دستوری کاهشی کند تا دولت دوازدهم را با عدد تورمی کمتری به دولت سیزدهم تحویل دهد. در نتیجه‌ی همین کاهش تورمِ اواخر بهار و تابستان سال گذشته، اکنون تورم نقطه‌ای امرداد با کاهش اندکی روبرو بوده است.
ارقام تورمی در نخستین سال دولت ابراهیم رئیسی صعودی بوده و از ابتدای سال با فراز تندی به افزایش ادامه داده است. این ارقام هیچ تناسبی با وعده‌ها و برنامه‌هایی که تیم اقتصادی رئیسی مدعی بود برای ساماندهی وضعیت اقتصاد کشور و به ویژه تورم اجرایی می‌کند ندارد.
به اعتقاد کارشناسان حذف ارز ترجیحی از مهمترین دلائل افزایش تورم بویژه در گروه خوراکی‌ها بوده است. دولت البته مدعی است سیاستهای مثبتی در نظر دارد و تورم کاهشی خواهد شد.
احسان خاندوزی وزیر اقتصاد دولت به تازگی در برنامه «بدون توقف» صداوسیمای جمهوری اسلامی مدعی شده که خزانه خالی با بدهی ۵۴ هزار میلیاردی میراث دولت روحانی برای دولت سیزدهم بود.
او گفته بعد از سال ۹۷، تقریبا سیاست های فعالی برای حفظ اقتصاد مشاهده نمی‌کردیم و از سال ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۰ شاهد بالاترین و بی سابقه ترین نرخ تورم در دهه های گذشته بودیم.
احسان خاندوزی همچنین گفته که «وزاری دولت قبل در جلسه ای گفتند ما نگران این هستیم که شما چطور میخواهید مرداد و شهریور حقوق بدهید!»
اینهمه در حالیست که طی ماه‌های گذشته انتقادهای زیادی به عملکرد تیم اقتصادی دولت رئیسی و در رأس آنها احسان خاندوزی وزیر اقتصاد وجود داشته است.
احسان خاندوزی اواخر آبان ماه سال گذشته از کلیات نقشه راه دو سال آتی برای رونق تولید همزمان با کاهش تورم رونمایی کرد. در این نقشه راه برای مهار تورم در سه حوزه سیاست پولی، سیاست ارزی و سیاستهای بودجه‌ای اقداماتی کلی مطرح شده بود.
هادی سبحانیان معاون سیاست‌گذاری‌های اقتصادی وزارت اقتصاد نیز دی‌ماه ۱۴۰۰ در اینباره گفته بود که «رویکرد اساسی نقشه راه مذکور، رشد اقتصادی فراگیر و فقرزدا با مهار تورم است.»
این شعارها و نقشه راه اما تا کنون پاسخگوی وضعیت اقتصادی ایران نبوده و تورم همچنان مسیر صعودی خود را ادامه و مردم را بیش از پیش به زیر خط فقر می‌راند.
