صنعت چرم ایران که در گذشتهای نه چندان دور پرآوازه بود اکنون با رکود شدید روبروست و محصولات چرم دیگر خریدار ندارند. رکود عمیق در این صنعت احتمال لغو نمایشگاه چرم «امپکس» را به دلیل عدم استقبال و خالی ماندن غرفهها افزایش داده است.
تورم و کاهش قدرت خرید سبب شده اغلب مردم دیگر نتوانند محصولات چرمی از جمله کیف و کفش چرم خریداری کنند. از سوی دیگر از دست دادن بازارهای صادراتی در سالهای گذشته نیز رکود این صنعت را عمیق کرده و زنگ خطر از بین رفتن صنعت چرم ایران به صدا درآمده است.
وبسایت «تجارت نیوز» گزارش داده که هر سال چندین نمایشگاه کیف و چرم مصنوعی و طبیعی در کشور برگزار میشود که اخرین آن نمایشگاه امپکس است. در حالی که یک ماه دیگر تاریخ برگزاری هر ساله این نمایشگاه است اما مطابق اظهارات فعالان حوزه چرم به دلیل عدم استقبال و خالی ماندن غرفهها احتمال لغو این نمایشگاه بالاست. این در حالیست که تعداد سالنها به یکسوم رسیده، اما همچنان غرفههای خالی زیاد است زیرا با توجه به وضعیت بحرانی فعالان این صنف حضور در نمایشگاه و پرداخت هزینههای سنگین کرایه غرفه دیگر توجیه اقتصادی ندارد.
گزارشها نشان میدهد قیمت محصولات چرم و چرم مصنوعی تا حدی نجومی شده که مردم تعمیر کیف و کفش را به خرید آن ترجیح میدهند و با وصله و پینه، تا چند سال از کیف و کفشهای قدیمی خود استفاده میکنند.
صنعت چرم ایران مشکلات دیگری نیز دارد؛ ایران در حالی که تا چند سال پیش از جمله صادرکنندگان چرم مرغوب طبیعی بود اکنون به واردکننده چرم مصنوعی بیکیفیت تبدیل شده است. تولیدکنندگان محصولات چرمی از جمله کیف و کفش ناچار هستند محصولاتی ارزانتر با توجه به قدرت خرید جامعه تولید کنند.
افزایش رکود در صنف کیف و کفش چرم باعث شده تا بسیاری از فعالان این صنف به تغییر شغل روی آورند و یا در کنار فروش، تعمیر کیف و کفش را هم به فعالیت خود اضافه کنند.
چرم ایرانی نیز به دلیل کاهش رونق این صنعت با کاهش کیفیت روبرو شده و نه تنها خریداران داخلی را از دست داده بلکه حتی کشورهایی مثل عراق که مصرفکنندگان عمده محصولات چرم ایرانی بودند، اکنون به دلیل کیفیت پایین، دمپاییها و صندلهای چرم ایرانی را پس میفرستند.
سعید حیاتی رئیس اتحادیه چرم و ابزار کفش درباره از دست رفتن بازارهای صادراتی گفته که تاجران عراقی که هر سال حجم عظیمی دمپایی و صندل خریداری میکردند امسال به دلیل کاهش کیفیت کار ایرانی تصمیم گرفتند از ترکیه خرید کنند، حتی کاهش ارزش پول ایران در مقابل عراق هم عاملی نشد که عراقیها از ما خرید انجام دهند.
او همچنین درباره مشکلات گسترده صنعت چرم گفته «وضعیت اقتصادی کشور امروز به گونهای است که تمام اصناف درگیر رکود توام با تورم هستند. با کاهش قدرت اقتصادی مردم، عملاً فصلهای فروش و اصطلاحاً مدرسه بازار، بازار شب عید و از این قبیل دورهها معنی خود را از دست دادهاند. معمولاً این روزها با توجه به نزدیک شدن بازگشایی مدرسه فروش کیف و کفش به اوج خود میرسید، اما به علت شوک قیمتی که امسال این صنف در بحث مواد اولیه داشته قیمتها جهش قیمتی داشتند؛ بنابراین مردم سعی میکنند تا جای ممکن کیف و کفش خود را تعمیر کنند تا یک کالای نو تهیه کنند. بطور مثال امروز کفش مردانه چرم زیر سه میلیون تومان وجود ندارد.»
رئیس اتحادیه چرم و ابزار کفش افزوده که هزینه مواد اولیه نیز افزایش یافته و توضیح داده که «۶۰ درصد مواد اولیه این صنف در داخل و ۴۰ درصد دیگر وارداتی هستند. اما از سال گذشته برای تهیه مواد اولیه باید ارز نیمایی گرفت. در حالی که پیش از این ارز دولتی یا حمایتی به این صنف تعلق میگرفت. یعنی مواد اولیهای که پیش از این با ارز ۴۲۰۰ تومانی به دست تولیدکننده میرسید، اکنون به ۳۸ هزار تومان رسیده است. طبیعتا در چنین شرایطی قیمتها چند برابر میشود. قبلاً یک کانتینر ۴۰ فوت برای تاجر کیف و کفش نهایت ۱۵۰ میلیون تمام میشد، اما اکنون همان کانتینر یک میلیارد تومان قیمت میخورد.»
بر اساس توضیحات سعید حیاتی صادرکنندگان از ترکیه و ایتالیا نیز دیگر به تاجران و تولیدکنندگان ایران جنس امانی نمیدهند چون ارزش پول ایران مدام در حال کاهش است و آنها از بازگشت پول خود اطمینان ندارند.
سعید حیاتی گفته وقتی در عرض چند ماه ناگهان ارزش پول بیش از ۲۰ درصد نوسان دارد کمتر تاجری حاضر است با فردی که با این واحد پول معامله میکند کار کند.
مشاغلی که به دلیل کاهش قدرت خرید مردم یکی پس از دیگری از رونق میافتند
از سوی دیگر بحران اقتصادی از جمله کاهش نقدینگی و تحریمها در چهار سال گذشته باعث شده کیفیت مواد اولیه تولید داخل صنعت کیف و مواد اولیه چرم نیز کاهش پیدا کند. تولیدکنندگان توان به روز کردن و تعویض ماشینآلات را ندارند و از ماشینهای قدیمی چینی استفاده میکنند.
سعید حیاتی با اشاره به چنین مشکلاتی از وجود «انحصار» در بازار چرم ایران مانند دیگر بازارها خبر داده و گفته که «رسیدن به کیفیت چرم چین زمانبر است. چرم مصنوعی که امروز در داخل کشور تولید میشود فقط به دلیل انحصار است که فروش میرود؛ به دلیل همین انحصارگرایی است که ایران بازار صادراتی خود را از دست داده است. زیرا علاوه بر قدیمی بودن ماشینآلات، همین تولیدکنندگان از کیفیت کار کم میکنند.»
او افزوده که «به هر حال تولیدکننده سالها قبل سرمایهگذاری کرده و زندگی خود را در این صنعت گذاشته است. شاید اگر میدانست وضعیت اقتصادی و معیشتی کشور به شکل امروز میشود کار دیگری میکرد. اما اکنون که تمام زندگی خود را در این راه گذاشته باید کار کند و محصولی به بازار بدهد که کارگر و کارمندی که امروز هشت میلیون تومان حقوق میگیرد بتواند آن را تهیه کند، پس مجبور است از کیفیت کار بزند.»
این فعال صنفی تأکید کرده که اگر وضعیت همینطور پیش برود در ماههای آینده تعداد زیادی از تولیدکنندگان مجبور خواهند شد فعالیت خود را تعطیل کنند. زیرا با این روند افزایشی تورم و کاهش قدرت اقتصادی مردم دیگر کسی دنبال خرید کیف و کفش نمیرود و ترجیح میدهد همان قبلیها را وصله و پینه بزند.
رکود تورمی عمیق و سیاستهای ناکارآمد دولت که با عدم حمایت و صدور بخشنامههای یکشبه، تولیدکنندگان و تجار را با بحرانهای فزاینده روبرو کرده سبب شده که مشاغل زیادی بدون مشتری شده و فعالان به مشاغل دیگری روی بیاورند و کسبوکار خود را تعطیل کنند.
مشاغلی که رنگ میبازند؛ رستورانها و اغذیه فروشیها قربانیان جدید رکود تورمی در ایران
یکی از این مشاغل خشکشویی است که به گفته ابوالفضل رجب زاده رئیس اتحادیه لباسشویی و خشکشویی تهران، شرایط معیشتی موجب شده تا قابلیت صنف خشکشویی و لباسشویی نادیده گرفته شده و هر ساله تعداد تیراژ کار فعالان این صنف نسبت به سال گذشته کمتر شود.
به گفته رئیس اتحادیه لباسشویی و خشکشویی، «رکود در این صنف دلیلی برای تعطیلی واحدهای صنفی فعال در رسته خشکشویی و لباسشویی شد. در حال حاضر این اتحادیه با ۹۷۰ عضو فعال است البته تا قبل از انقلاب حدود ۱۸۰۰ واحد صنفی در استان تهران فعال بود، اما طی سالهای اخیر و با توجه به افزایش جمعیت استان، واحدهای صنفی تحت حمایت این اتحادیه به ۱۵۰۰ رسیده است که احتمال دارد این ریزش تا پایان سال تشدید خواهد شد.»
یکی دیگر از اصنافی که این روزها با رکود شدید روبرو هستند تعمیرکاران لوازم برقی هستند. این در حالیست که در چند سال گذشته با افزایش قیمت لوازم برقی این شغل دارای رونق شده بود و مردم چون نمیتوانستند لوازم برقی نو خریداری کنند لوازم قدیمی خود را تعمیر میکردند. این روزها اما گرانی چنان خانوادهها را زیر فشار قرار داده که دیگر حتی برای تعمیر لوازم برقی هم پولی ندارند.
در آنسو هزینه خدمات تعمیرات نیز متأثر از تورم با افزایش قابل توجهی روبرو شده است. قیمت برخی خدمات در بازار تعمیر وسایل الکترومکانیک نشان میدهد این بازار هم مانند سایر بازارها از تورم در امان نبوده و هزینه تعمیرات نسبت به سال گذشته بطور متوسط حدود ۷۰ درصد افزایش قیمت داشته است.
اکبر شاهرخی رئیس اتحادیه فروشندگان گل و گیاه تزئینی نیز ماه گذشته گفته بود افزایش دیگر هزینههای سنگین زندگی موجب شده بودجه خانوار برای خرید گل یا حذف شده و یا به حداقلیترین نقطه برسد. او افزوده بود که نه تنها تقاضایی برای خرید گل وجود ندارد که حتی محدودیتها در هزینه باعث کاهش ۷۰- ۸۰ درصدی فروش گل نسبت به سال گذشته شده است.
همزمان علیاکبر رهبری رئیس اتحادیه رستورانداران و سلفسرویس نیز از نصف شدن فروش رستورانها خبر داده و گفته که جهش قیمت کالاهای اساسی و کاهش قدرت خرید مردم موجب شده تا میزان فروش رستورانداران حداقل کاهش ۵۰ درصدی را تجربه کند.
به گفته این فعال صنفی تعداد زیادی از رستورانداران و صاحبان سلفسرویس اقدام به تعطیلی واحد خود کردهاند چون بین درآمد و هزینههای آنها تطابقی وجود ندارد.
