بر اساس آخرین گزارش مرکز آمار، آمار ازدواج در بهار سال جاری نسبت به مدت مشابه سال گذشته، حدود ۹ درصد کاهش یافته اما سن ازدواج در این بازه زمانی، روند افزایشی داشته است.
مرکز آمار از افزایش ۳۶ دهم درصدی آمار فصلی ازدواج در نخستین فصل سال، نسبت به زمستان ۱۴۰۱ خبر داده اما در مقابل، آمار سالانه این رویداد روند نزولی دارد به این معنا که در بهار امسال نسبت به بهار سال گذشته، ایرانیان ۹/۳ درصد کمتر شریک زندگی هم شده‌اند.
آمار منتشر شده در مورد طلاق نیز نشان می‌دهد که این رویداد هم نسبت به فصل قبل و هم نسبت به مدت مشابه سال پیش روند کاهشی داشته است.
بر اساس گزارش مرکز آمار، سن اولین ازدواج در کشور افزایش داشته و در مقابل، آمار فرزندآوری در شهر‌ها و روستا‌ها کاهش یافته است.
همچنین بر اساس گزارش مرکز آمار، میانگین سن افراد در همه رویدادهای ازدواج (نه فقط اولین آنها) نیز در این سال‌ها افزایشی بوده است. به گونه‌ای که میانگین سن ازدواج مردان در دو سال گذشته (۱۴۰۰ و ۱۴۰۱) به ترتیب عبارت بودند از ۳۰/۳ سال و ۳۸/۳۰ سال. این ارقام برای زنان ۲۵/۶ سال و ۲۶/۲ سال ثبت شده است.
همچنین میانگین سن ازدواج مردان در بهار سه سال اخیر عبارتند از: ۲۹/۷ سال، ۳۰/۳سال و ۳۰/۷ سال. این ارقام برای زنان ۲۴ سال،۲۵/۶ و ۲۶/۲ سال اعلام شده است.
این گزارش نشان می‌دهد که میانگین سن در اولین ازدواج در مناطق شهری، همواره بالاتر از مناطق روستایی بوده است.
گزارش مرکز آمار در مورد فرزندآوری نیز نشان‌دهنده تداوم روند کاهشی آن، هم در مناطق شهری و هم روستایی است.
تعداد ولادت‌های ثبت شده از یک میلیون و ۴٨٧ هزار و ۹۲۳ نفر در سال ۱۳۹۶ به یک میلیون و ۷۵ هزار و ۲۳۱ نفر در سال گذشته رسیده است.
از سوی دیگر تعداد تولد‌های ثبت شده در بهار امسال به ۲۵۲ هزار و ۶۵۱ نفر رسیده که هم در مقایسه با فصل قبل (زمستان ۱۴۰۱) و هم نسبت به بهار سال گذشته روند کاهشی دارد.
همچنین در گزارش مرکز آمار، می‌توان داده‌های قابل تاملی را در مورد ازدواج کودکان مشاهده کرد. بر اساس این گزارش، تعداد کودکان زیر ۱۵ سال که در سال گذشته ازدواج کرده‌اند، ۲۶ هزار و ۹۸۹ نفر بوده است که تنها ۱۵ نفر آنها پسر بوده‌ا‌ند.
البته آمار کودک‌همسری در سال ۱۴۰۱ نسبت به سال ۱۴۰۰ کاهشی بوده است اما برخی فعالان اجتماعی معتقدند که اعداد و ارقام در مورد ازدواج کودکان چندان دقیق نیست.
در همین ارتباط روزنامه «هم‌میهن» ۲۷ مهرماه ضمن انتشار آمارهایی از «کودک‌همسری» در ایران با اعلام اینکه در سال ۱۴۰۱ حدود ۲۷ هزار دختربچه زیر ۱۵ سال ازدواج کردند و بیش از ۱۳۹۰ زن زیر ۱۵ سال مادر شدند نوشت «زمستان پارسال بیش از ۲۰۰دختر زیر ۱۵سال طلاق گرفتند.»
اینهمه اقدامات دستوری و پلیسی جمهوری اسلامی برای افزایش جمعیت و اجبار زنان به فرزندآوری و حتی بسته‌های تشویقی برای فرزندآوری نتوانسته رشد باروری در ایران را افزایش دهد و همچنان روند نزولی فرزندآوری ادامه دارد.
در راستای همین اقدامات دستوری، مجلس شورای اسلامی وزارت کشور را مکلف کرده است که برنامه کنترل و کاهش طلاق را تکمیل کند.
در جلسه علنی نوبت سوم مجلس شورای اسلامی در بررسی گزارش کمیسیون تلفیق لایحه برنامه هفتم نمایندگان با بند ت ماده ۸۰ موافقت کردند.
بنا بر گزارش مربوطه که در رسانه‌های داخلی منتشر شده، سازمان اجتماعی وزارت کشور مکلف است «برنامه کنترل و کاهش طلاق را ظرف مدت سه ماه پس از ابلاغ برنامه مبتنی بر موارد ذیل اصلاح و تکمیل نماید: اولویت‌بخشی به عناصر مهم تاثیرگذار بر طلاق از ابعاد اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی آن و برنامه‌ریزی در خصوص قبل، حین و پس از طلاق اصلاح و تکمیل نماید.»
در همین حال مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارش دیگری که در تیرماه جاری نوشت اعلام کرد که کشور احتمالاً طی ۳۰ سال آینده با بحران سالمندی مواجه شود. بر اساس پیش‌بینی‌ها، در سال ۱۴۳۰ بیش از یک‌سوم جمعیت کشور را سالمندان تشکیل می‌دهند.
بنا بر این گزارش، پیش‌بینی‌هایی صورت‌گرفته سهم جمعیت سالمند ایران از سال ۱۳۹۸ تا ۱۴۲۱ (یعنی طی ۲۰ سال) از ۱۰ به ۲۰ درصد خواهد رسید. در حالی‌که روند تغییرات این شاخص در کشور‌های توسعه‌یافته طی ۷۰ تا ۱۲۰ سال رخ می‌دهد.
در گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس آمده بود که پیش‌بینی می‌شود در ایران دهه ۱۴۳۵ تا ۱۴۴۵ حدود ۳۵ میلیون سالمند در کشور وجود خواهد داشت. بر این اساس سیاست‌های جمعیتی می‌تواند روی تغییرات شاخص سالمندی جمعیت مؤثر باشد و ارتباطی با سالخوردگی فردی ندارد.
بنا بر گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، آمار تجرد قطعی در سال ۹۵ حدود ۸۰ هزار نفر بود. با توجه به افزایش تجرد قطعی در گروه بالای ۴۰ سال، پیش‌بینی می‌شود که در سال ۱۴۱۰ کشور با بیش از یک میلیون تجرد قطعی روبه‌رو شود؛ یعنی تا هشت سال دیگر!
در بخش دیگری از گزارش این مرکز آمده که «در حدود سه میلیون زوج نابارور در ایران داریم.» از سوی دیگر به دلایلی از جمله تغییر سبک زندگی و آثار اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی تعداد زوج‌های تک‌فرزند یا بی‌فرزند نیز افزایش داشته است.
بنا بر گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، سرعت افزایش شمار زنان سالمند بیشتر از مردان است. پیش از این تا سال ۱۳۸۵ تعداد مردان سالمند بیشتر از زنان سالمند بود. در سال ۹۵ اما ماجرا برعکس شد و زنان سالمند از مردان سالمند پیشی گرفتند.
از دلایل بالا بودن زنان سالمند می‌توان به افزایش‌امید به زندگی زنان اشاره کرد.
درهمین ارتباط روز یکشنبه ۳۰ مهرماه علی‌محمد قادری رئیس سازمان بهزیستی کشور از۲ برابر شدن جمعیت سالمند کشور طی ۴۰ سال گذشته خبر داد و گفت: «جمعیت سالمندان از ۵ درصد به نرخ ۱۰ درصد رسیده است.»
پیشتر محسن سلمان‌نژاد رئیس اسبق دبیرخانه شورای ملی سالمندان در این ارتباط گفته بود که تعداد زنان سالمندِ تنها ۴ برابر سالمندان مرد تنهاست. وی افزوده بود که ۲۵ تا ۳۰ درصد سالمندان کشور زیر خط فقر مطلق زندگی می‌کنند.
نامناسب بودن زیرساخت‌های لازم برای مراقبت از سالمندان به صورتی است که در حال حاضر بسیاری از سالمندان کشور از بیمه‌های اجتماعی محروم‌اند. احمد دلبری رئیس مرکز تحقیقات سالمندی دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی در مهرماه گذشته میزان فقر در بین افراد سالمند را ۲ برابر سایر گروه‌های سنی در کشور عنوان و تاکید کرده بود: «۷۰ درصد سالمندان بیمه تکمیلی ندارند و ۵۵ درصد سالمندان مستمری دریافت نمی‌کنند.»
