فشارها به دولت دونالد ترامپ در مورد مذاکره با رژیم ایران رو به افزایش است. شماری از سناتورها و نمایندگان سرشناس حزب جمهوریخواه در کنگره آمریکا در حال جمع‌آوری امضاء برای پیش‌نویس دو نامه خطاب به رئیس جمهوری آمریکا هستند. محور این دو نامه ضرورت سختگیری بیشتر در قبال برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران است.
در شرایطی که دونالد ترامپ و دستیاران او تلاش می‌کند از مسیر مذاکره با جمهوری اسلامی به یک توافق برسند، جمهوریخواهان سرشناس کنگره در این نامه‌ها به دولت گفته‌اند هرگونه توافق هسته‌ای احتمالی با جمهوری اسلامی باید شامل «برچیدن کامل برنامه هسته‌ای این رژیم» باشد.
آنها تأکید کرده‌اند که پروتکل‌های نظارتی توافق موسوم به «برجام» دیگر کافی نیستند و نمی‌توانند ضامن جلوگیری از دست یافتن رژیم ایران به سلاح هسته‌ای باشند.
پیش‌نویس نامه سنای آمریکا به ابتکار سناتور پت ریکتس از ایالت نبراسکا و سناتور تد کروز از تگزاس تهیه شده است. هر دو عضو کمیته روابط خارجی سنا هستند و از منتقدان سرسخت سیاست‌های معامله با رژیم ایران به شمار می‌روند. همچنین سناتور تام کاتن رئیس کمیته اطلاعات سنا و یکی از حامیان «برچیدن کامل» برنامه هسته‌ای ایران از امضاکنندگان این نامه است.
در همین ارتباط روز پنجشنبه ۸ ماه‌مه (۱۸ اردیبهشت) در کنگره جلسه‌ای در همین ارتباط برگزار شد و سناتورها و نمایندگان مواضع تندی علیه جمهوری اسلامی گرفتند.
سناتور تد کروز با اشاره به اینکه جمهوری‌اسلامی برای تولید انرژی نیازی به تولید اورانیوم ندارد، گفت: «ایران روی دریایی از نفت نشسته است و انرژی کم ندارد.» او در راهروهای کنگره نیز به خبرنگاران گفت «توافقی» در کار نخواهد بود.
لیندزی گراهام و تام کاتن، دو سناتور ارشد جمهوریخواه، هشدار دادند که سنا تنها در صورتی با توافق هسته‌ای با جمهوری اسلامی موافقت خواهد کرد که این توافق به «برچیدن کامل» برنامه هسته‌ای تهران منجر شود.
در پاسخ به این پرسش که چرا تصویب سنا ضروری است، در حالی که رئیس‌جمهور می‌تواند از نظر فنی توافقی را بدون دخالت کنگره اجرا کند، هر دو سناتور تأکید کردند که بدون تأیید کنگره، هیچ تضمینی برای پایداری چنین توافقی در دولت‌های آینده وجود نخواهد داشت.
کاتن اظهار داشت: «اگر خواهان توافقی پایدار و ماندگار هستند، باید آن را به سنا ارائه دهند و به‌عنوان یک معاهده به رأی بگذارند.» او تأکید کرد: «رژیم ایران باید برنامه هسته‌ای خود را کاملاً برچیند.»
پیشنهاد گراهام به خامنه‌ای
گراهام نیز تأکید کرد که حمایت کنگره از چنین توافقی تنها زمانی ممکن است که به مسائل مرتبط با برنامه موشکی و فعالیت‌های تروریستی نیابتی جمهوری اسلامی نیز رسیدگی شود.
او افزود: «به مارکو روبیو گفته‌ام که چنین معاهده‌ای تنها در صورتی ممکن است که ۶۷ رأی سنا را کسب کند… برای توافقی در مورد برنامه هسته‌ای ایران، بدون پرداختن به برنامه موشکی و فعالیت‌های تروریستی، امکان کسب ۶۷ رأی وجود ندارد. پس آیا رسیدن به چنین توافقی ممکن است؟ بله، اگر [رژیم] ایران تغییر کند.»
گراهام ادامه داد: «من به آیت‌الله توصیه می‌کنم پیشنهادهای وزیر روبیو و استیو ویتکاف فرستاده ویژه ترامپ در امور خاورمیانه را بطور جدی بررسی کند. اگر واقعاً خواهان برنامه‌ای صلح‌آمیز هستید، باید این برنامه را بطور کامل کنار بگذارید. افزون بر این، اگر پیشنهادهایی را که سناتور کاتن مطرح کرده اجرا کنید، می‌توانید روابط بهتری با ایالات متحده داشته باشید. بدون تغییرات اساسی، تصویب هیچ معاهده‌ای در سنای آمریکا ممکن نخواهد بود.»
به نظر می‌رسد صحبت این سیاستمداران درباره «تصویب معاهده در سنای آمریکا» بیانگر این است که تقاضایی که رژیم ایران از دولت بایدن نیز داشت، در گفتگوهای اخیر مورد بحث قرار گرفته و در صورتی که جمهوری اسلامی کل برنامه هسته‌ای خود را کنار بگذارد، چنین توافقی به شکل معاهده که به تصویب نهادهای حقوقی آمریکا نیز برسد، ظاهرا منتفی نیست.
لیندزی گراهام در پایان خطاب به حکومت ایران گفت: «شما ادعا می‌کنید تنها به دنبال برنامه‌ای صلح‌آمیز هستید. اگر چنین است، می‌توانید آن را داشته باشید؛ اما نه با غنی‌سازی. این برنامه باید بطور کامل متوقف شود و آنهم همین حالا.»
در حاشیه این نشست، برایان مست رئیس کمیته روابط خارجی سنای آمریکا به تلویزیون «ایران اینترنشنال» گفت: «موضوع هسته‌ای مهم‌ترین بخش از مذاکرات کنونی ایران و آمریکا است. من به نتایج آن امیدوارم، چون می‌دانم رییس جمهوری داریم که در نهایت چه از مسیر دیپلماتیک و چه از طریق اقدام عملی، ما را به هدف خواهد رساند.»
