در شرایطی که طی دو هفته جنگ اسراییل و جمهوری اسلامی، جیرهبندی برق بخش خانگی متوقف شده بود با آغاز آتشبس قطع برق خانهها دوباره از سر گرفته شده است.
قطع برق بخش خانگی بلافاصله پس از آتش میان اسراییل و جمهوری اسلامی آغاز شده و وزارت نیرو اقدام به انتشار جدول خاموشیها در استانهای مختلف کرده است.
شهروندان با انتشار ویدئوها و تصاویری از قطع طولانیمدت برق بلافاصله پس از اعلام آتشبس انتقاد میکنند و مقامات وزارت نیرو نیز میگویند با افزایش مصرف برق، قطع و جیرهبندی برق بخش خانگی اجتنابناپذیر است.
مصطفی رجبی مشهدی، مدیرعامل شرکت توانیر، اعلام کرده قطع برق فعلا ادامه خواهد داشت چون تولید برق کمتر از میزان مصرف در فصل گرم سال است.
مدیر عامل شرکت توانیر افزوده که «در طول جنگ ۱۲ روزه خاموشیها به دلیل مدیریت مصرف و تعطیلی برخی کسب و کارها ۲ تا ۳ هزار مگاوات کاهش یافت به طور مثال در تهران میزان مصرف برق ۱۶ درصد کاهش، اما در مازندران ۱۱ درصد افزایش یافت. به همین دلیل خاموشی در تهران اعمال نمیشد.»
در همین حال احسان ذبیح زاده معاون راهبری شبکه برق کشور با اشاره به حساسیت روزهای آینده، بر ضرورت مشارکت همگانی در کاهش مصرف تأکید کرده و ساعات اوج بار را از ساعت ۱۱ تا ۱۸ و نیز ۲۰ تا ۲۳ عنوان کرده است. به گفته او، رعایت دمای ۲۵ درجه برای کولرها، بهویژه در ادارات، بانکها و مراکز مذهبی، میتواند نقش مؤثری در پایداری شبکه داشته باشد.
بر اساس آمارهای ارائه شده از سوی وزارت نیرو استانهای تهران، خوزستان و فارس به عنوان پرمصرفترین مناطق کشور، در روزهای اخیر بیشترین سهم را در مدیریت بار شبکه داشتهاند. بر اساس ارزیابی تهران و استان تهران رتبههای اول و دوم در رعایت الگوی مصرف در بخشهای غیرخانگی را به خود اختصاص دادهاند. این در حالیست که به علت وقوع جنگ میان جمهوری اسلامی و اسراییل بسیاری از ساکنان تهران، شهر را به مدت دو هفته ترک کردند و در این شرایط طبیعی است که مصرف برق در پایتخت کاهش پیدا کند!
پیش از این نیز کارشناسان نسبت به کمبود ۲۰ تا ۳۰ هزار مگاواتی برق با آغاز فصل تابستان هشدار میدادند. مقامات دولتی امیدوار هستند با سرمایهگذاری و بهرهبرداری از پروژههای نیروگاههای تجدیدپذیر بتوانند کسری تولید برق در کشور را جبران کنند.
مسئولان صنعت برق مدعی هستند که تا یک ماه آینده حدود ۶۰۰ تا ۷۰۰ مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر و مقدار مشابهی نیروگاه حرارتی وارد مدار خواهند شد. نیروگاه حرارتی «رودشور» در تهران با ظرفیت ۳۴۵ مگاوات نیز از جمله پروژههایی است که بهزودی به شبکه متصل میشود.
خبرگزاری «ایسنا» در گزارشی نوشته تأمین برق پایدار در تابستان گرم پیشرو همچنان نیازمند همراهی بیشتر مشترکان در بخشهای مختلف بهویژه در ساعات اوج بار است؛ موضوعی که به گفته مدیرعامل توانیر، کلید کاهش خاموشیها و بازگرداندن توازن به شبکه برق کشور خواهد بود.
با وجود تبلیغات وزارت نیرو درباره طرحهایی که سبب افزایش سطح تولید برق میشود اما به نظر میرسد دولت هم مطمئن نیست بتواند در زمان کوتاهی کسری برق را جبران کند و به همین دلیل با جیرهبندی انرژی و افزایش هزینه تعرفه برق به دنبال کاهش مصرف است تا اختلاف میان تولید و مصرف را کاهش دهد.
محمد بهرامی سیفآبادی، عضو کمیسیون انرژی مجلس، از احتمال اجرای طرح تعرفهگذاری پلکانی برای برق و گاز خبر داده و گفته که در این طرح، برای هر فرد، سهمیهای تعیین میشود و در صورت مصرف بیشتر، باید هزینه واقعی انرژی را پرداخت کند.
به گفته محمد بهرامی «اصل ایده نظام تعرفهگذاری دو پلهای برق و گاز، مبتنی بر همان طرح انرژی به نفر است. یعنی به جای اینکه یارانه انرژی به مصرف تعلق بگیرد، به هر کد ملی و هر فرد تخصیص داده میشود.»
سالار مرادی نماینده سنندج در مجلس شورای اسلامی نیز با دفاع از این طرح گفته «با اعطای سهمیه انرژی به هر کد ملی، هر یک از مردم، به میزان مشخصی انرژی یارانهای در اختیار دارد که میتواند آن را استفاده و یا صرفهجویی کند. از محل صرفهجویی، افراد میتوانند سود مالی به دست بیاورند. زیرا میتوانند سهمیه انرژی خود را به دیگران بفروشند و تخصیص یارانه انرژی به کد ملی موجب بهینهسازی مصرف و بهبود ضریب جینی خواهد شد.»
همانطور که در سخنان سالار مرادی نیز مشخص است، مقامات جمهوری اسلامی با فرافکنی انگشت اتهام را به سوی شهروندان دراز کرده و مصرف بالای برق را علت کمبود نشان میدهند. در حالیکه میزان مصرف برق شهروندان در ایران، با توجه به جمعیت و مساحت و آبوهوای کشور، نسبت به کشورهای دیگر از رتبه بالایی برخوردار نیست.
به بیان دیگر آنچه علت بحران کمبود برق در ایران است بیتفاوتی جمهوری اسلامی به سرمایهگذاری هدفمند و موثر در صنعت برق طی چهار دهه گذشته بوده است. عدم سرمایهگذاری در انرژیهای تجدیدپذیر با وجود ظرفیت گستردهی که ایران از نظر جغرافیایی برای تولید انرژی پاک دارد، عدم تعمیر و بهسازی نیروگاههای حرارتی، سرمایهگذاری ناکارآمد در نیروگاههای آبی با وجود تشدید بحران کمآبی در کشور، از جمله دلائلی هستند که طی سالهای گذشته تولید برق در ایران حتی به اندازه نیاز داخلی هم نبوده است!