مفقود شدن محکوم اختلاس سه هزار میلیارد تومانی؛ خاوری به ایران بازگردانده شده یا فرار کرده؟

برخی منابع خبری از مفقود شدن محمودرضا خاوری خبر دادند و برخی خبرهای غیررسمی احتمال بازگرداندن او به ایران را مطرح کردند. محمودرضا خاوری مدیر عامل سابق بانک ملی ایران پس از اختلاس سه هزار میلیارد تومانی به کانادا گریخت و همراه خانواده‌اش در کانادا زندگی می‌کرد.

برخی منابع خبری در ایران خبر دادند که محمود رضا خاوری ۶ روز است که مفقود شده است و هنوز خبری از وی در دست نیست. همچنین از ساعاتی پیش شایعاتی درباره احتمال بازگردانده شدن محمود خاوری از کانادا به ایران در حال انتشار است.

محمودرضا خاوری مدیر عامل سابق بانک ملی ایران و از مجرمان محکوم شده به دلیل مشارکت در اختلاس ۳ هزار میلیارد تومانی است. او در مهر ۱۳۹۰ به بهانهٔ «مشکلات عصبی حادث‌شده و بیماری مزمن» از مقام خود استعفا داد و بلافاصله ایران را به مقصد کانادا ترک کرد. او پیشتر مراحل قانونی اقامت خود و خانواده‌اش در کانادا را طی کرده و تابعیت این کشور را گرفته بود.

در روند دادگاه قاضی سراج طی سخنانی گفت که «خاوری در تاریخ ۲۰ شهریور ۱۳۹۰ به عنوان رئیس بانک ملی ایران، تقاضای سفر به انگلستان را در قالب یک مأموریت کاری برای شرکت در جلسه بانک پی‌ال‌سی لویدز لندن مطرح می‌کند. در تاریخ ۲۹ شهریور همان سال با مأموریت وی به خارج از کشور موافقت می‌شود. در ۳۱ شهریور ۱۳۹۰ خورشیدی، خاوری به مدیر حراست می‌گوید که درخواست سفر به لندن برای شرکت در جلسه بانک پی‌ال‌سی لویدز لندن را دارم، از وزارت اطلاعات سؤال کنید اگر ممنوع‌الخروج نیستم بروم. مدیر حراست از طریق رئیس سازمان حراست کل کشور موضوع را پیگیری کرده و نهایتاً معاون وزیر اطلاعات بلامانع بودن خروج خاوری را اعلام می‌کند.»

محمودرضا خاوری دوم مهرماه ۱۳۹۰ ایران را به مقصد انگلستان ترک کرد اما به کانادا می‌رود و دیگر به ایران باز نمی‌گردد.

در سیزدهمین جلسه محاکمه متهمان پرونده فساد سه هزار میلیارد تومانی در ایران، قاضی پرونده اعلام کرد که یکی از معاونان وزارت اطلاعات از خروج محمودرضا خاوری مطلع بوده‌است.

محمود رضا خاوری در سال ۱۳۹۶ توسط شعبه ۲۶ دادگاه انقلاب تهران به اتهام اخلال در نظام اقتصادی به ۲۰ سال حبس، بابت دریافت رشوه به ۱۰ سال حبس، جزای نقدی معادل مبلغ رشوه دریافتی، رد مال و  انفصال دائم از خدمات دولتی محکوم شد.

نام خاوری برای مدتی در لیست افراد تحت تعقیب اینترپل وجود داشت، ولی از اواسط مهر ۱۳۹۵ خورشیدی، نام وی به عنوان یک شخص در حال تعقیب در وبسایت اینترپل مشاهده نمی‌شود.

غلامحسین اسماعیلی سخنگوی پیشین قوه قضاییه بارها گفته بود که در صورت قطعیت یافتن حکم صادره، دادسرا با جدیت بیشتری، استرداد خاوری را از طریق اینترپل پیگیری می‌کند.

یکی از موضوعاتی که پس از اعلام خبر مفقود شدن خاوری مطرح شده، احتمال نقل مکان او از کانادا به کشوری دیگر در پی فشار جمهوری اسلامی به کانادا برای استرداد او به ایران است. سردار هادی شیرزاد فرمانده نیروی انتظامی پاییز سال گذشته درباره بازگردادن خاوری به ایران گفته بود که «استرداد وابسته به روابط دیپلماتیک و قضائی کشورهاست و برای این مجرم به رغم صدور اعلان قرمز و دستگیری و برگزاری دادگاه حکم استرداد صادر نشده و همچنان پیگیری‌ها برای استرداد وی ادامه دارد.»

سردار شیرزاد افزوده بود  «افرادی که اعلان قرمز دارند همیشه تحت تعقیب هستند و از خدمات شهروندی کشورها محروم و به محض خروج از کشوری که ساکن آن هستند دوباره روند اعلان قرمز آنها اعمال می‌شود.»

سرهنگ مسعود رضوانی رئیس پلیس بین‌الملل نیروی انتظامی در سال ۹۲ که بار دیگر شایعه خروج خاوری از کانادا مطرح شده بود اعلام کرد که «پلیس کانادا در ابتدای پیگیری این پرونده اعلام داشته که خاوری به احتمال زیاد وارد کشور کانادا شده ولی از محل دقیق آن اطلاعی نداریم که پلیس ایران اطلاعات دقیق محل وی و حتی آدرس منزل خاوری را در اختیار پلیس کانادا قرار داد. به گفته پلیس کانادا، خاوری از کشور کانادا خارج شده و احتمالا به کشورهای آمریکای جنوبی و حوزه کارائیب فرار کرده است.»

اکنون با انتشار خبر مفقود شدن محمودرضا خاوری برخی خبرهای غیررسمی عنوان کردند که او به ایران بازگردانده شده است. تا زمان تنظیم این گزارش هیچ منبع رسمی این خبر را رد یا تأیید نکرده است.

گزارش‌های مختلفی در سالهای گذشته نشان داده که خاوری به همراه خانواده‌اش زندگی مرفهی در کانادا دارد و حتی در مجامع عمومی به راحتی ظاهر می‌شود. طی این سالها دوبار شایعاتی درباره مرگ و قتل خاوری مطرح اما هر بار این شایعات تکذیب شد.

در ماه‌های گذشته مجله «تایکون» در گزارشی درباره فعالیت‌های اقتصادی اردوان خاوری معروف به «اردی» پسر محمودرضا خاوری نوشت و از او با عنوان «تاجر الهام‌بخش سال ۲۰۲۲» نام برد. این در حالیست که این مجله به منبع سرمایه اردی خاوری که دزدی از بانک ملی در ایران توسط پدرش بوده اشاره نکرده  و خانواده خاوری یک خانواده «کارآفرین» معرفی شده است.

در گزارش مجله «تایکون» درباره اردوان خاوری آمده است: «اردوان خاوری متعلق به خانواده‌ای است که چندین نسل سابقه کارآفرینی دارند و تجربه صد‌ها سال کسب‌وکار و ظرافت‌های آن به او ارث رسیده است.»

محمودرضا خاوری تنها با بخشی از پولی که از بانک ملی به سرقت برد، یک عمارت بزرگ در محله اعیان‌نشین بریدل پث در ایالت انتاریو کانادا خرید و در آن ساکن شد. در این منطقه بسیاری از بازرگانان، سیاستمداران و هنرمندان معروف از جمله سلین دیون خواننده دارای ملک هستند.

خبرگزاری فارس پیشتر در گزارشی نوشته بود که خاوری سه فرزند به نام‌های خشایار، پرندیس و اردوان دارد. خشایار خاوری به‌علت سختی تلفظ خشایار در زبان انگلیسی، در وبسایتش نام «خش» را برای خود برگزیده است. خشایار هم کارشناسی و هم کارشناسی‌ارشدش را در دانشگاه تورنتو گذرانده و به فعالیت های تجاری از جمله در بخش املاک مشغول است. او در دو پروژه مشارکتی با ارزش مالی بین ۵۰میلیون دلار تا یک‌بیلیون دلار مشارکت داشته است. بنگاه هتلداری «خش» شامل سه رستوران لوکس، یک شرکت پذیرایی، دو پروژه جدید در خط ‌لوله و یک شرکت مدیریت خدمات است. سه رستوران خش خاوری به نام‌های «کاوا»، «چابرول» و «اطلس» از جمله رستوران‌های معروف در کانادا هستند.

اردوان خاوری برخلاف برادرش خشایار، بجای کانادا بیشتر در حوزه دوبی مشغول به فعالیت بوده است. اردوان که مجله «تایکون» چندی پیش او را «تاجر الهام‌بخش» لقب داد، فعالیت‌های تجاری خود را در سال ۲۰۰۵ با تاسیس یک آژانس هواپیمایی آغاز کرد. دو سال بعد یعنی در سال۲۰۰۷، وی یک شرکت تجاری در زمینه داد و ستد مصالح ساختمانی تاسیس کرد. اردوان چهار سال بعد در سال۲۰۱۱، شرکتی برای ساخت‌وساز منازل لاکچری به راه انداخت. سه سال بعد، اردوان یک رستوران بزرگ در ایالت یورکویل آمریکا تاسیس کرد. وی در سال‌های بعد نیز شرکت‌‌های دیگری در زمینه سرمایه‌گذاری را بنیانگذاری کرده است.

پرندیس خاوری برخلاف برادرهایش هنوز  فعالیت اقتصادی ویژه‌ای نداشته و کماکان به ادامه تحصیل مشغول است اما عمارت بزرگ خاوری در محله بریدل پث به نام دخترش پرندیس ثبت شده است.