در چهارمین ماه از خیزش انقلابی علیه جمهوری اسلامی، موج بازداشتها در میان خبرنگاران و دانشجویان، و همچنین فشار بر اساتید دانشگاه که از دانشجویان حمایت نکرده و با نهادهای امنیتی همکاری نمیکنند ادامه دارد.
آخرین آمارهای ارائه شده از سوی انجمن صنفی روزنامهنگاران تهران نشان میدهد در ۱۰۰ روز نخست خیزش انقلابی علیه جمهوری اسلامی ۷۳ روزنامهنگار و عکاس خبری بازداشت شدهاند. برخی از روزنامهنگاران با سپردن وثیقه و بطور موقت از زندان آزاد شده و بخشی از آنها همچنان در زندان هستند.
در این آمار ۳۸ روزنامهنگار رسانههای سراسری و آزاد، ۲۵ روزنامهنگار استانی و ۱۰ عکاس خبری وجود دارند. رسانههای شرق، ایلنا، فراز، ایسنا، رویداد ۲۴، مهر، هممیهن، هفت صبح، ورزش ۳، دنیای اقتصاد، ایرنا و آسیانیوز رسانههای سراسری هستند که در سهم بازداشتیها شریکند.
در روزهای گذشته مهدی قدیمی روزنامهنگار باسابقه بازداشت و به زندان اوین منتقل شد. یکی از اعضای خانواده این روزنامهنگار در گفتگو با «اعتمادآنلاین» گفت که حدود ۱۰ نفر مامور امنیتی با مراجعه به خانه، ضمن تفتیش اتاق و خودرو شخصی مهدی، موبایل و لپتاپ او را ضبط کردند. به گفته این عضو خانواده مهدی قدیمی، دوربین مداربسته ساختمان محل سکونت آنها نیز از سوی ماموران امنیتی ضبط شده است. او همچنین گفته که مدتی پس از بازداشت مهدی، به دلیل اینکه ضابطان از تهران نیابت داشتند، این روزنامهنگار را به تهران منتقل کردند.
همچنین به گزارش منابع حقوق بشری نازیلا معروفی خبرنگار و دانشجو، روز چهارشنبه ۱۴ دیماه، هنگام رسیدگی بە اتهاماتش در دادگاه «بر اثر فشارهای روانی و شکنجەهای روحی» بیهوش و بە بیمارستان منتقل شد. نازیلا معروفیان خبرنگار و دانشجوی دانشگاه «علامه» اهل شهرستان سقز، روز ۸ آبانماه در تهران بازداشت شد. او حدودا یک هفته پیش از بازداشت با پدر مهسا (ژینا) امینی مصاحبه کرده بود.
گزارشها همچنین از ادامه بازداشت دانشجویان در شهرهای مختلف حکایت دارد. شیلان رشیدزاده دانشجوی رشته حسابداری دانشگاه «پیام نور» سقز روز سهشنبه ۱۳ دیماه توسط مزدوران اداره اطلاعات مقابل درب منزل والدین خود ربوده و به مکانی نامعلوم منتقل شده است. تاکنون اطلاعی از دلیل بازداشت، اتهامهای انتسابی و محل دقیق نگهداری این دانشجو در دسترس نیست.
بسیاری از اساتید دانشگاه که در هفتههای گذشته از دانشجویان حمایت کرده و حاضر به همکاری با نهادهای امنیتی نبودند نیز با فشارهای مختلفی از جمله «اخراج»، «قطع دستمزد»، «تعلیق» و «احضار» روبرو شدند.
در تازهترین نمونهی فشار بر اساتید، فرشید نوروزی روشناوند استاد دانشگاه مازندران با انتشار یک استوری اینستاگرام خبر از قطع حقوق خود توسط این دانشگاه داد. به گزارش کانال تلگرامی دانشجویان متحد، فرشید نوروزی روشناوند با وجود فشارهای امنیتی حاضر به ارائه لیست دانشجویان اعتصابکننده نشده و نسبت به اخراج یکی از دانشجویان مخالفت خود را ابراز کرده بود.
فرشید نوروزی روشناوند در استوری اینستاگرام خود نوشت: «با فشار نهادهای امنیتی و شخص عباسنژاد سرستی (معاون آموزشی دانشگاه مازندران)، نامه قطع حقوق من را زدند. در حالی که من به طور رسمی و قانونی و با دعوت دانشگاه اوپک پاریس برای سخنرانی در مورد «بازنمایی معلولیت در رمان قرن نوزدهم انگلیس» از کشور خارجی شدم و با هماهنگیهای انجام شده قرار بود سه جلسه باقیمانده را به صورت مجازی برگزار کنم، مثل بسیاری از اساتید که این کار را انجام دادند و میدهند. دو هفته از کلاسها برگزار شد. هفته آخر دسترسی من را قطع کردند. اعلام کردند برای دروس من در این ترم استاد جایگزین معرفی شود برای برگزاری جلسات باقیمانده. (دقت کنید که ترم تمام شده) و گرفتن امتحانات. به همکاران خودم گفتم اخلاقا و شرعا رضایت ندارم کسی این کار را انجام دهد. چون من تا پایان ترم تدریس کردم.»
«جنبش دانشجویی» در ماههای گذشته و از اغاز جنبش انقلابی علیه جمهوری اسلامی همواره با مردم همراه بوده است و همبستگی زیادی بین دانشجویان و اساتید نیز ایجاد شده است. به عنوان مثال بیش از ۵۰۰ نفر از دانشجویان و اساتید دانشگاه در بیانیهای مشترک خواستار آزادی لیلا حسینزاده و دیگر دانشجویان زندانی شدند. لیلا حسینزاده دبیر سابق شورای صنفی مرکزی دانشجویان دانشگاه تهران یک ماه پیش از آغاز اعتراضات و در ۲۹ امرداد امسال بازداشت شد. او در روزهای گذشته با وجود بیماری شدید در زندان اعتصاب دارو کرده و در وضعیتی بحرانی قرار دارد.
امضاکنندگان بیانیه که شامل یش از ۴۸۰ تن از دانشجویان و ۲۰ تن از استادان دانشگاه هستند، با اشاره به گذشت بیش از دو هفته از اعتصاب داروی لیلا حسینزاده نوشتند: «مسئولان قوه قضائیه ابتدا از طریق پنهانکاری و عدم پذیرش حکم پزشکی قانونی و پس از آن با انکار علائم بیماری و عدم رسیدگی پزشکی و سرانجام فریبکاری پزشکی و تجویز داروی کورتون بدون اطلاع لیلا، قصد جان او را کردهاند.»
امضاکنندگان همچنین با اشاره به پایان تحقیقات و بازجویی از لیلا حسینزاده و صدور حکم «عدم تحمل کیفر» تأکید کردهاند که «مسئولان قضایی شیراز با برخورد سلیقهای مانع از آزادی این دانشجو شدهاند.»
این بیانیه، «رویه غیرقانونی قوه قضائیه برای انکار بیماری صعبالعلاج» و اصرار به ادامه بازداشت او را تلاش عامدانه و غیرمسئولانه برای مرگ خاموش این دانشجو توصیف کردهاند.
بازداشت دانشآموزان نوجوانِ زیر ۱۸ سال نیز ادامه دارد؛ کانال شورای هماهنگی تشکلهای صنفی فرهنگیان گزارش داد آلان ویسی، دانشآموز ۱۶ ساله در جوانرود در جریان بازداشتهای گسترده در روز چهارشنبه بازداشت و به مکانی نامعلوم منتقل شد.
«کمیته پیگیری وضعیت بازداشتشدگان» نیز گزارش داده که شاهین خدامرادی، دانشآموز ۱۸ ساله اهل جوانرود صبح یکشنبه، ۱۱ دی در منزل خود با حمله خشونتآمیز افراد لباس شخصی و شکستن در خانه بازداشت شد. پیگیری خانواده فعلا بینتیجه بوده و اطلاعی از وضعیت او در دسترس نیست.