سینمای اعتراضی ایران در جشنواره کن

- «آیه‌های زمینی» تنها فیلمی که از ایران به کن راه یافته است، در ۹ قسمت یا اپیزود تصویری از درگیری شهروندانی از سنین و قشرهای مختلف با آنچه از سوی حکومت و جامعه بر آنها تحمیل شده ارائه می‌دهد.
- نکته جالبی که در این فیلم مخاطب با آن مواجه می‌شود مقاومت و ایستادگی شهروندان در برابر خواسته‌های چهره‌های «ناشناس» است. البته در «آیه‌های زمینی» درگیری هنرمندان با سانسور اعمال شده توسط جمهوری اسلامی نمی‌توانست مطرح نشود.
- در پنجمین روز ۷۶امین جشنواره سینمائی کن گروهی از سینماگران ایرانی در نشستی با نمایش تصاویر سه معترضی که  به‌ تازگی در اصفهان اعدام شدند به گسترش موج اعدام‌ها در جمهوری اسلامی اعتراض کردند.
- «کانون فیلمسازان مستقل ایران» که پس از اعتراض‌های اخیر اعلام موجودیت کرده، در بازار جشنواره سینمائی کن علاوه بر فیلم بلند «من، مریم، بچه‌ها و ۲۶ نفر دیگر» ۱۳ فیلم دیگر از جمله ۹ فیلم کوتاه و یک فیلم انیمشین را نیز عرضه کرده که همگی آنها بدون رعایت قوانین سانسورِ جمهوری اسلامی ساخته شده‌اند.

پنج شنبه ۴ خرداد ۱۴۰۲ برابر با ۲۵ مه ۲۰۲۳


احمد رأفت – تنها فیلمی که از ایران به جشنواره سینمائی کن راه یافته است، در بخش «نوعی نگاه» اکران شد. فیلم ۷۷ دقیقه‌ای «آیه‌های زمینی» کار مشترک علی عسگری و علیرضا خاتمی است و سه‌شنبه دوم خرداد در جشنواره کن اکران شد، این فیلم که  ۹ قسمت یا اپیزود را شامل می‌شود تصویری از درگیری شهروندانی از سنین و قشرهای مختلف با آنچه از سوی حکومت و جامعه بر آنها تحمیل شده است ارائه می‌دهد. علیرضا خاتمی یکی از کارگردانان فیلم «آیه‌های زمینی»، نامی که از شعری با همین عنوان از فروغ فرخزاد به عاریت گرفته شده، پس از اکران این فیلم در جشنواره کن گفت که آنها خواسته‌اند «گوشی برای شنیدن» آنچه باشند که پس از شهریور ۱۴۰۱ در ایران گذشت.

در این فیلم شخصیت‌های «آیه‌های زمینی» در مقابل دوربین قرار دارند ولی با کسانی سرگرم بحث و مجادله هستندکه چهره‌های آنها دیده نمی‌شود. این چهره‌های «ناشناس» کسانی هستند که در موقعیت‌های متفاوت تلاش بر اعمال خواست‌ها و سیاست‌های حکومت را دارند.

ریاکاری و مداخله آشکار در زندگی روزانه مردم، خصوصیت مشترک این چهره‌های «ناشناس» است. از جمله این چهره‌های ناشناس، به عنوان مثال، می‌توان از کارمند اداره ثبت احوال نام برد که در پیروی از سیاست‌های نظام حاکم به درخواست ثبت نام فرزند یک پدر جوان مخالفت می‌کند زیرا  نام مورد علاقه او در فهرست نام‌های مورد قبول جمهوری اسلامی قرار ندارد.

البته در این دورانی که انقلاب «زن، زندگی، آزادی» جریان دارد، این فیلم نمی‌توانست یک چهره «ناشناس» را در لباس مدیر مدرسه‌ای که دختری را به خاطر صحبت کردن با یک پسر مواخذه می‌کند، انتخاب نکند. مسئله حجاب اجباری هم در این فیلم گنجانده شده است. رفتار آزاردهنده یک مامور پلیس راهنمائی با زنی که سرنشینان اتومبیل‌اش بی حجاب هستند، یکی دیگر از چهره‌هائی است که پشت به دوربین قرار دارد. دختر ۹ساله‌ای که در مخالفت با حجاب اجباری برای آماده‌شدن جهت حضور در «جشن تکلیف»، مقنعه خود را پس می‌زند نیز یکی دیگر از نکات قابل توجه این فیلم است.

نکته جالبی که در این فیلم مخاطب با آن مواجه می‌شود مقاومت و ایستادگی شهروندان در برابر خواسته‌های چهره‌های «ناشناس» است. البته در «آیه‌های زمینی» درگیری هنرمندان با سانسور اعمال شده توسط جمهوری اسلامی نمی‌توانست مطرح نشود. چانه‌زنی  یک سینماگر بر سر فیلمنامه‌ی پیشنهادی‌اش با مسئولی در بخش‌های مدیریت فرهنگی به روشنی سایه‌ی سنگین بیش از چهار دهه محدودیت کامل بر هرگونه خلاقیت هنری را نشان می‌دهد.

مجید صالحی، گوهر خیراندیش، فرزین محدث، صدف عسگری، حسین سلیمانی، فائزه راد، بهرام ارک، سروین ضابطیان، ارغوان شعبانی و اردشیر کاظمی بازیگران فیلم سینمایی «آیه‌های زمینی» هستند. مدیریت فیلمبرداری «آیه‌های زمین» را ادیب سبحانی  و تدوین آنرا احسان واثقی بر عهده داشته است.  البته رسانه‌های حکومتی بیش از آنکه به محتوای انتقادی این فیلم بپردازند، از حضور بدون حجاب صدف عسگری روی فرش قرمز جشنواره کن نوشتند.

در پنجمین روز ۷۶امین جشنواره سینمائی کن گروهی از سینماگران ایرانی در نشستی با نمایش تصاویر سه معترضی که  به‌تازگی در اصفهان اعدام شدند به گسترش موج اعدام‌ها در جمهوری اسلامی اعتراض کردند. در آغاز این نشست که با عنوان «سینما و ایران: یک صدای اجتماعی بنیادین» برگزار شد، حاضرین به احترام مجید کاظمی، صالح میرهاشمی و سعید یعقوبی، سه معترضی که بامداد ۲۹ اردیبهشت اعدام شدند، یک دقیقه سکوت کردند.

زر امیرابراهیمی بازیگر شناخته شده، کاوه فرنام تهیه‌کننده، سپیده فارسی و میلاد عالمی کارگردان، عسل باقری پژوهشگر و محقق و سحر باقری از مدیران کمپانی آمازون از جمله کسانی بودند که در این نشست رشته سخن را به دست گرفتند. این سینماگران از شرایط فعلی سینمای ایران، از سانسور و تأثیر اعتراض‌های اخیر بر سینما گفتند، و خواستار همراهی سینمای جهانی و جشنواره‌‌ها در بازتاب شرایط سینماگران ایرانی شدند.

این سینماگران همراه با برخی از همکاران غیرایرانی خود و تی‌یری فرمو مدیر جشنواره سینمائی کن در اعتراض به اعدام‌ها در جمهوری اسلامی بر فرش قرمز این جشنواره نیز حضور یافتند. این مراسم به ابتکار «کانون فیلمسازان مستقل ایران» برگزار شد. «کانون فیلمسازان مستقل ایران» که پس از اعتراض‌های اخیر اعلام موجودیت کرده است، در بازار جشنواره سینمائی کن علاوه بر فیلم بلند «من، مریم، بچه‌ها و ۲۶ نفر دیگر» ۱۳ فیلم دیگر از جمله ۹ فیلم کوتاه و یک فیلم انیمشین را نیز عرضه کرده که همگی آنها بدون رعایت قوانین سانسورِ جمهوری اسلامی ساخته شده‌اند.

«من، مریم، بچه‌ها و ۲۶ نفر دیگر» از جمله بدون رعایت حجاب اجباری برای بازیگران زن در داخل ایران ساخته شده است. داستان این فیلم درباره زن جوانی است که تصمیم می‌گیرد خانه‌اش را در اختیار یک گروه فیلمسازی قرار دهد که قصد تولید فیلم کوتاهی درباره پایان رابطه‌ یک زن و مرد دارند. در این فیلم  ۱۰۱ دقیقه‌ای، زنان بازیگر در بسیاری از صحنه‌ها حجاب ندارند. کارگردان این فیلم فرشاد هاشمی است که در گذشته در چندین فیلم موفق به عنوان دستیار کارگردان کار کرده است. فرزاد پاک از تهیه‌کنندگان فیلم «شیطان وجود ندارد» محمد رسول‌اف نیز یکی از  تهیه‌کنندگان این فیلم است.

 

برای امتیاز دادن به این مطلب لطفا روی ستاره‌ها کلیک کنید.

توجه: وقتی با ماوس روی ستاره‌ها حرکت می‌کنید، یک ستاره زرد یعنی یک امتیاز و پنج ستاره زرد یعنی پنج امتیاز!

تعداد آرا: ۷ / معدل امتیاز: ۴٫۳

کسی تا به حال به این مطلب امتیاز نداده! شما اولین نفر باشید

لینک کوتاه شده این نوشته:
https://kayhan.london/?p=320483