در روزهای گذشته توفان خاک و ریزگرد از استان سیستان و بلوچستان به دیگر استان‌های شرقی ایران کشیده شده و صدها نفر را راهی بیمارستان کرده است. در جنوب ایران نیز موج هوای گرم زندگی شهروندان را با مشکلاتی روبرو کرده است.
موج جدید توفان گرد و خاک از بامداد روز گذشته بار دیگر برای چهارمین بار از ابتدای تیرماه تا کنون سیستان و بلوچستان را فرا گرفته و مردم منطقه را با مشکلات جدی مواجه کرده است.
شرایط به نحوی است که بنا بر تصمیم مدیریت بحران استانداری سیستان و بلوچستان با توجه به تداوم توفان گرد و خاک صبح امروز چهارشنبه ۲۸ تیر ۱۴۰۲ فعالیت تمامی ادارات و بانک‌ها در پنج شهرستان منطقه سیستان شامل زابل، زهک، هامون، هیرمند و نیمروز به جز دستگاه‌های امدادی، درمانی و خدمات رسان با دو ساعت تأخیر آغاز شد.
همچنین بر اساس اعلام شرکت هواپیمایی ماهان، پرواز تهران- زابل و برعکس صبح امروز به دلیل شرایط نامساعد و توفان شن کنسل شد.
مجید محبی مدیرکل دفتر مدیریت بحران استانداری سیستان و بلوچستان نیز اعلام کرده طی شبانه‌روز سه‌شنبه ۲۷ تیرماه ۴۷۴ نفر به دلیل عوارض ناشی از توفان به مراکز درمانی مراجعه کرده‌اند که ۳۰ نفر از آنها همچنان بستری هستند.
خالد فقیری مدیر جهاد کشاورزی خواف نیز خبر داده که وزش باد شدید و توفان طی چهار روز گذشته ۷۵۰ میلیارد ریال به بخش کشاورزی این شهرستان خسارت وارد کرد.
به گفته مدیر جهاد کشاورزی شهرستان خواف، بیشترین خسارت توفان به باغ‌های انگور، پسته و اراضی زیر کشت جالیز و پنبه مناطق شهری و روستایی شهرستان خواف وارد شده و از این میان باغ‌های پسته متحمل بالاترین خسارت شده‌اند.
اسماعیل میرزاده رئیس اداره هواشناسی خواف هم پیش از این اعلام کرده که توفان با سرعت ۷۹ کیلومتر در ساعت روز جمعه ۲۳ تیرماه جاری این شهرستان جنوبی استان خراسان «رضوی» را درنوردید.
مدیر کل هواشناسی سیستان و بلوچستان گفته بر اساس بررسی آخرین نقشه‌های پیش‌یابی، تا اواسط هفته آینده در منطقه سیستان واقع در شمال استان وزش باد شدید تا خیلی شدید تداوم دارد که در نقاط مستعد توفان گرد و خاک سبب کاهش شدید دید خواهد شد. طی این مدت در زاهدان و مناطق مرکزی و جنوبی استان افزایش غبار حواهیم داشت.
عباس شاهسونی رئیس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت نیز با بیان اینکه گزارش WHO نشان‌دهنده این است که توفان‌های شن و گرد و غبار ممکن است باعث افزایش مرگ به علت بیماری‌های تنفسی، قلبی، افزایش مراجعه به مرکز اورژانس و افزایش حوادث ترافیکی به علت کاهش دید شود، گفت: طی سال گذشته زابل به دنبال بروز توفان‌های گرد و غباری، آلوده‌ترین هوا را در میان شهرهای کشور داشته است.
وضعیت بحرانی آب و هوا در سیستان و بلوچستان؛ توفان شن و سیل در مناطق مختلف استان
در استان خراسان «رضوی» نیز توفان و گرد و خاک زندگی شهروندان را با مشکلاتی روبرو کرده است. کارگروه اضطرار آلودگی هوای مشهد در پی بروز این شرایط، تمام فعالیت‌های اداری، ورزشی و آموزشی این شهر را از ساعت ۱۲ ظهر سه‌شنبه ۲۷ تیرماه تا پایان روز تعطیل کرد.
فرخ‌لقا امینی کارشناس بررسی آلودگی هوا و تغییرات اقلیمی اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان «رضوی» دیروز خبر داد که شاخص هوای مشهد روی عدد ۲۲۵ است و در صورت عبور از عدد ۳۰۰، هوای مشهد در حالت اضطراری قرار می‌گیرد.
فرماندار سرخس نیز روز گذشته اعلام کرد که وزش باد شدید، توفان شن و گرد و خاک موجب لغو حرکت قطار مسافربری مشهد- سرخس و برعکس در نوبت صبح شد.
بر اساس اعلام ستاد ملی مقابله با پدیده گرد و غبار، شش استان خراسان جنوبی، کرمان، سیستان و بلوچستان، خراسان «رضوی»، خوزستان و هرمزگان ۸۵ درصد غبارخیزی دارند.
علی سلاجقه رئیس سازمان حفاظت محیط زیست پیشتر گفته بود توفان‌های گرد و غبار ۲۶ استان ایران را درگیر کرده‌اند.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست ۲۷۰ میلیون هکتار کانون گرد و غبار در اطراف ایران وجود دارد و ۱۲۷ میلیون تن گرد وغبار در این کانون‌ها تولید می‌شود.
خبرگزاری مهر روز دوشنبه ۲۶ تیرماه در گزارشی نوشت «گرمای بی‌سابقه بوشهر و به ویژه جنوب این استان یعنی شهرستان‌های کنگان و عسلویه را فرا گرفته و افزایش رطوبت هوا نیز کار را سخت‌تر کرده است».
این در حالیست که پروژه‌های صنعت نفت با وجود هوای بسیار گرم تعطیل نشده و کارگران همچنان ناچار به کار در فضای آزاد بوده‌اند. خبرگزاری «مهر» در اینباره نوشت که «کارگران پالایشگاه‌های گازی منطقه همچنان مشغول کارند تا زمینه برای تولید گاز پایدار در فصل زمستان فراهم شود.»
بر اساس داده‌های سازمان هواشناسی ملی آمریکا، شاخص گرما (میزان شرجی هوا) در فرودگاه بین‌المللی خلیج فارس در عسلویه در جنوب ایران روز یکشنبه به ۱۵۲ درجه فارنهایت (۶۶/۷ درجه سانتی‌گراد) رسید.
سازمان هواشناسی ملی آمریکا اعلام کرده است که روز یکشنبه، فرودگاه بین‌المللی خلیج فارس در ایران «ترکیبی نادر از دمای بسیار بالا و رطوبت فراوان جوّی (با نقطه شبنم ۹۰ درجه) را تجربه کرد» و این باعث شد که دمای ظاهری در ساعت ۱۲:۳۰ ظهر در این فرودگاه به درجه‌ای بی‌سابقه برسد.
بنابر این گزارش، دمای هوا در آن ساعت در فرودگاه بین‌المللی خلیج فارس به ۴۰ درجه سانتی‌گراد و رطوبت نسبی به ۶۵ درصد رسید که این باعث ایجاد دمای ظاهری (شاخص گرمای) ۶۶/۷ درجه سانتی‌گراد شد.
سازمان هواشناسی ملی آمریکا در گزارش خود نوشت که شاخص گرما در فرودگاه بین‌المللی خلیج فارس عسلویه در بیشتر ساعات یکشنبه بالای ۱۲۰ درجه فارنهایت (۴۹ درجه سانتی‌گراد) باقی ماند و در نهایت در ساعت ۲۳:۳۰ به زیر ۱۱۷ درجه (۴۷/۲ درجه سانتی‌گراد) رسید.
کالین مک‌کارتی از نهاد نظارتی «استورم‌واچ» در ایالات متحده با بازنشر این خبر در توئیتر نوشت که «این شرایط برای زندگی انسان و حیوان غیرقابل تحمل است.»
Persian Gulf International Airport in Iran reported a heat index of 152°F (66.7°C) today at 12:30 pm.
Those are intolerable conditions for human/animal life. pic.twitter.com/R3RJ9pf4DC
— Colin McCarthy (@US_Stormwatch) July 16, 2023
در آنسو سازمان هواشناسی امروز چهارشنبه ۲۸ تیر ۱۴۰۲ هشدار نارنجی برای افزایش شدید گرادیان فشاری (اختلاف فشار در یک سطح) در شرق کشور صادر کرد که احتمال خیزش گرد و خاک و توفان شن را به دنبال دارد.
این شرایط جوّی روز چهارشنبه در خراسان «رضوی»، خراسان جنوبی، خراسان شمالی، سیستان و بلوچستان، یزد، کرمان، هرمزگان، تهران، البرز، قزوین، قم، مرکزی، اصفهان و سمنان، جمعه در خراسان شمالی، خراسان «رضوی»، سیستان و بلوچستان، هرمزگان، کرمان، یزد، اصفهان، سمنان، تهران، قزوین، البرز، قم، مرکزی و شمال فارس و شنبه در جنوب سمنان، شمال شرق اصفهان، قم، جنوب تهران، البرز، شمال مرکزی و غرب استان‌های ایلام و خوزستان پیش‌بینی می‌شود.
بر اساس هشدار سازمان هواشناسی این مناطق مستعد خیزش گرد و خاک، کاهش شعاع دید و کاهش کیفیت هوا، احتمال رخداد توفان شن در شرق کشور، احتمال خسارت به تجهیزات شهری و برون‌شهری از جمله سقوط بنر، تابلوهای تبلیغاتی، داربست‌ها و سازه‌های موقت، احتمال سقوط اشیا از ارتفاعات و احتمال شکستن نهال‌ها و درختان کهنسال هستند.
سازمان هواشناسی مردم را به «اجتناب از حضور در فضای باز، عدم تردد جاده‌ای، اطمینان از استحکام سازه‌های موقت، پرهیز از فعالیت‌های عمرانی، پرهیز از سفرهای بین شهری، عدم پارک خودرو در حاشیه ساختمان‌های نیمه‌کاره و درختان کهنسال و اجتناب از فعالیت‌های باغی و زراعی» توصیه کرده است.
سازمان هواشناسی همزمان با صدور هشدار سطح زرد، از فعالیت سامانه بارشی و رشد ابرهای همرفتی، رگبار باران و رعد و برق، وزش باد شدید موقت گاهی همراه با گرد و خاک از چهارشنبه تا شنبه (۲۸ تا ۳۱ تیر) خبر داد.
این شرایط جوّی نیز روز چهارشنبه در خراسان شمالی، زنجان، شمال کردستان، نیمه شمالی آذربایجان غربی، دامنه و ارتفاعات استان‌های مازندران، قزوین، البرز، تهران، سمنان، شمال و شرق هرمزگان، جنوب سیستان و بلوچستان و جنوب کرمان، پنجشنبه در زنجان، کردستان، آذربایجان شرقی، اردبیل، شمال قزوین، دامنه و ارتفاعات استان‌های مازندران، البرز، سمنان، تهران، شمال آذربایجان غربی، شمال و شرق هرمزگان و جنوب کرمان، جمعه در شمال آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی، اردبیل، ارتفاعات مازندران، شرق و شمال هرمزگان و جنوب کرمان و شنبه در نیمه شمالی استان‌های آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی، اردبیل، ارتفاعات مازندران، دامنه و ارتفاعات جنوب سیستان و بلوچستان، شرق و شمال هرمزگان و جنوب کرمان پیش‌بینی می‌شود.
