مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان فارس اعلام کرده ذخیره سد رودبال این استان تمام شده و در نتیجه ذخیره آبی ۸ شهر و ۵۰ روستا که از این سد تأمین می‌شد پایان یافته است.
کاهش بارندگی در شرق و جنوب استان فارس و مدیریت ناکارآمد آبی از سوی دولت سبب صفر شدن ذخیره آبی سد رودبال شده که تأمین‌کننده آب ۸ شهر و ۵۰ روستا و بخشی از آب کشاورزی استان فارس بوده است.
علیجان صادق‌پور مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان فارس روز پنجشنبه ۱۶ شهریور ۱۴۰۲ با اعلام این خبر توضیح داده که چهار سد در استان فارس آب شهرها و روستاها را تأمین می‌کنند. سد درود زن با ۴۵۰ میلیون مترمکعب آب، سد سلمان فارسی با ۵۶۰ میلیون مترمکعب آب و سد کوثر و رودبال آب شهرها و روستاها را تأمین می‌کنند که ذخیره آب پشت سد رودبال رو به پایان رسید.
به گفته این مقام مسئول «سد رودبال به عنوان یکی از منابع بزرگ تأمین آب استان در حالی به پایان رسید که ذخیره آب این سد در گذشته حدودا ۶۰۰ لیتر بر ثانیه خروجی داشت و نقش مهمی در آبرسانی به شهرستان‌های فسا، حاجی آباد و داراب ایفا می‌کرد.»
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان فارس با بیان اینکه «امسال ذخیره سد رودبال که یکی از مهمترین منابع آبی استان به شمار می‌رفت را از دست دادیم» گفته ۳۲۵ هزار شهروند به صورت مستقیم از ذخایر آب سد رودبال استفاده می‌کردند.
علیجان صادق‌پور با اشاره به اینکه پاییز سال گذشته هشدار داده شد که ذخیره آب پشت سد رودبال در حال اتمام است، گفته که «برنامه‌ریزی برای حل این مشکل صورت گرفت و توانستیم هرگونه بحران و تنش در پاییز گذشته جلوگیری کنیم» اما «فصل زمستان بارندگی چندانی نداشتیم و در خردادماه ذخیره آب پشت سد به پایان رسید.»
به گفته وی، استان فارس با برخورداری از چهار هزار و ۲۰۰ روستا و ۱۲۰ شهر سال‌ها است که با بحران کم‌آبی و کاهش بارندگی به ویژه در منطقه جنوب و شرق روبرو است.
تنش آبی در اکثر استان‌های ایران نمایان شده بطوری که هاشم امینی سخنگوی صنعت آب ایران امرداد امسال اعلام کرد که ۲۶۹ شهر کشور دچار تنش آبی هستند.
۲۶۹ شهر ایران در تنش آبی؛ تهدید زندگی و سلامت ۱۵ میلیون نفر با مرگ دریاچه ارومیه
سخنگوی صنعت آب ایران افزوده بود سد «دوستی» در مشهد در شرایط بحرانی است و سد «نهند» تبریز نیز از دست رفته و کاملا خشک شده است. او افزوده که آب‌های زیرزمینی زنجان و طبس و «چاه‌نیمه‌‌ها» در سیستان و بلوچستان نیز در خطر نابودی قرار گرفته‌اند.
همزمان محمد زمانیان رئیس موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر نیز اعلام کرده بود که بر اساس گزارش مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی، ۹۷درصد مساحت کشور با بحران خشکسالی دست به گریبان بوده و این وضعیت در حال تشدید است.
محمد زمانیان گفته بود در حالی که «توسعه پایدار کشاورزی و ایجاد امنیت غذایی در گرو حفظ و بهره‌برداری بهینه از منابع سه‌گانه کشاورزی یعنی آب، خاک و منابع ژنتیکی است.»
به گفته رئیس موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، «افزایش مصرف آب به دلیل توسعه صنایع، گسترش سطح زیرکشت محصولات آبی و تابستانه، افزایش مصارف شهری و صنعتی همراه با جمعیت رو به رشد، تغییر اقلیم و خشکسالی‌های پی در پی، دسترسی به آب باکیفیت در ایران را به شکل فزاینده‌ای کاهش داده و توانایی بخش کشاورزی کشور را در دستیابی به امنیت غذایی تحت‌تاثیر قرار داده است.»
بیش از چهار دهه سیاست‌های نادرست و حکمرانی زیانبار در حوزه آبی، کشور را در معرض بحرانی قرار داده که ساماندهی آن به راحتی امکانپذیر نخواهد بود.
بر اساس آمارهای منتشر شده در ایران، منابع آب زیرزمینی کشور از ۱۳۰ میلیارد مترمکعب در سه دهه قبل به حدود ۱۰۰ میلیارد مترمکعب کاهش یافته است.
بر اساس این آمارها بین ۸۸ تا ۹۲ درصد منابع آبی کشور در کشاورزی مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد در حالی که آمار جهانی آب کشاورزی ۷۰ درصد است. همچنین سرانه آب تجدیدپذیر در چهار دهه گذشته یک سوم شده است.
از سوی دیگر ۵۲ درصد زمین‌های زراعی کشور آبی، ۹۱ درصد محصولات زراعی برداشت شده متعلق به اراضی با کشت آبی و ۸۵ درصد باغات بارور و غیر بارور، آبی است.
تداوم بحران خشکسالی و کمبود منابع آبی؛ خالی از سکنه شدن نیمه جنوبی کشور در ۲۵ سال آینده
مصطفی خبازی عضو هیئت علمی دانشگاه «باهنر» کرمان نیز ماه گذشته اعلام کرد که بر اساس تحقیقات آینده‌پژوهی که در این زمینه انجام شده در ۲۵ سال آینده، نیمه جنوبی کشور ایران خالی از سکنه خواهد بود و «اگر با همین روند پیش برویم ۲۵ سال دیگر کرمان خالی از سکنه میشود.»
این استاد دانشگاه افزوده بود «زمانی که آب در منطقه کمیاب شود، کشاورزی نیز به تبع آن از رونق می‌افتد و کشاورز زحمتکش بیکار شده و این خشکسالی سبب مهاجرت گسترده روستاییان به شهرهای بزرگ و کوچک اطراف محل زندگی خود میشود که در نتیجه این خشکسالی موجب حاشیه‌نشینی مردم روستایی در اطراف شهرها میشود.»
مصطفی خبازی گفته بود «زمانی که ذخایر آبی رو به کاهش است، کشاورز مجبور به ترک زمین و خانه و کاشانه روستای خود میشود و این یعنی مهاجرت که هزینه‌های زیادی را در آینده به مردم و دولت تحمیل خواهد کرد که از تبعات بلند مدت خشکسالی به شمار می‌آید و آینده شهرهای ما را تحت تاثیر قرار می‌دهد.»
این استاد دانشگاه در ادامه تأکید کرده بود «زمانی که کشاورز و نیروی تولید کشور به شهر مهاجرت می‌کند و زمین حاصلخیز مولد را رها می‌کند، و در نتیجه خود نیز مثل جمعیت شهرنشین به مصرف‌کننده مبدل میشود اما این در حالی‌ست که اگر منابع آبی تامین شده بود و کشاورز در روستا باقی مانده بوده، با همین زمین می‌توانست چرخه تولید کشور را به حرکت در بیاورد و به تولید کشور کمک کند.»
همانطور که مصطفی خبازی توضیح داده یکی از مهمترین عوارض ناکارآمدی ۴۳ ساله جمهوری اسلامی در مدیریت آب کشور، بحران در کشاورزی است؛ این موضوع حتی در گزارش‌های ارائه شده از سوی دولت نیز اثبات میشود.
آمارهای نیروی کار در سه ماهه ابتدایی سال ۱۴۰۲ نشان می‌دهد که سهم بخش کشاورزی و صنعت از اشتغال در مناطق روستایی کاهش یافته و سهم خدمات از روندی افزایشی پیروی کرده است.
سهم بخش کشاورزی از اشتغال روستاها در بهار سال ۱۴۰۱ برابر با ۴۵/۸ درصد بوده اما این رقم در بهار سال ۱۴۰۲ به ۴۵/۳ درصد نزول کرده که کاهشی ۰.۵ واحد درصدی را نشان می‌دهد. به بیان دیگر، در بهار سال قبل ۲ میلیون و ۶۹۳ هزار نفر در این بخش مشغول به کار بوده‌اند که در بهار امسال ۶۸۹۸ نفر از این تعداد کاسته شده است.
رشد اقتصادی بخش کشاورزی نیز در سال گذشته منفی ۴/۴ درصد بوده است. این مسئله در کنار کاهش سهم این بخش از اشتغال در روستاها می‌تواند زنگ خطری برای بازار کشاورزی ایران باشد.
