احمد رأفت – جشنواره فیلم لندن که توسط انستیتو فیلم بریتانیا برگزار می‌شود، مهم‌ترین جشنواره سینمائی این کشور است که امسال از ۴ تا ۱۴ اکتبر (۱۲ تا ۲۲ مهر) برای شصت و هفتمین بار برگزار شد.این جشنواره با نام «جشنواره‌ی جشنواره‌ها» شناخته می‌شود چون دستچینی از فیلم‌های مهم‌ترین جشنواره‌های اروپائی (کن، ونیز و برلین) را به بازدیدکنندگانش ارائه می‌دهد.
جشنواره فیلم لندن نیز در پیامد حرکت اعتراضی «زن، زندگی، آزادی» امسال هیچ فیلمی را که در ایران با مجوز ساخته شده باشد در برنامه قرار نداد و در عوض میزبان فیلم‌های کارگردانان مهاجر ایرانی و یا فیلم‌هائی بود که در جمهوری اسلامی مجوز اکران دریافت نکرده‌اند.
«پائیز شیدا» بدون شک مهم‌ترین فیلم یک کارگردان ایرانی‌تبار است که در جشنواره فیلم لندن به نمایش درآمد. ٖاین فیلم را نورا نیاسری کارگردان جوان ایرانی- استرالیائی ساخته و نقش اصلی آن را زر امیرابراهیمی ایفا می‌کند. «پائیز شیدا» با الهام از داستان زندگی خود فیلمساز به عنوان یک کودک در دهه نود میلادی ساخته شده و داستان زنی است که با کودک خردسالش از خشونت خانگی و شوهری خشن گریخته ودر یک مرکز امن نگهداری از زنان قربانی خشونت زندگی می‌کند.
زر امیرابراهیمی در این فیلم یکی از بهترین بازی‌هایش را ارائه می‌دهد. کارگردان نیز تلاش کرده و تا حد زیادی نیز موفق شده است احساسی و شعاری با مسئله خشونت خانوادگی برخورد نکند و بیشتر روی رابطه این کودک خردسال با مادر و پدرش تمرکز داشته باشد.
فیلم کوتاه «ریزو» ساخته آزاده نوایی نیز با زبان تصویری ساده‌ای قدم به دنیای یک دختر ۸ ساله می‌گذارد که مادرش او را به مغازه‌ای برده تا برای جشن تکلیف اجباری مدرسه که جمهوری اسلامی آن را مانند برخی مراسم مذهبی و ایدئولوژیک حکومتی دیگر باب کرده است، برایش مقنعه، روسری و روپوش تهیه کند.
دخترکی که تا قبل از اینکه مقنعه و روسری و روپوش به تنش کنند، در دنیای خود مشغول رقص است و نمی‌فهمد چرا ناگهان باید محجبه ظاهر شود. اگرچه حجاب اجباری در این فیلم برای دخترکی ۸ ساله است، ولی به خوبی امتناع و انزجار دختران و زنان ایرانی از این پوشش اجباری و غیراختیاری را به بیننده غیرایرانی منتقل می‌کند. آزاده نوائی این فیلم کوتاه را که در آمریکا ساخته شده به مهسا امینی و زنان ایران تقدیم کرده است. کارهای قبلی این کارگردان که در سال ۲۰۰۹ میلادی به آمریکا مهاجرت کرده و با «نتفلیکس» همکاری دارد نیز دیدنی هستند، از جمله «پرده زرد».
در بخش مسابقه فیلم‌های مستند «سلولوئیدهای زیرزمینی» ساخته احسان خوشبخت کارگردان ایرانی- بریتانیائی اکران شد. فیلمی که شخصیت جالبی چون احمد جورقانیان، فیلم‌باز معروف را که در تمامی سال‌های بعد از انقلاب نسخه‌های سی و پنج میلی‌متری و شانزده میلی‌متری فیلم‌ها را دور از چشم دولت جمع‌آوری و نگهداری می‌کرد به تصویر می‌کشد.
احمد جورقانیان که به خاطر این آرشیو و ۵۰۰۰ فیلمش چندین بار هم بازداشت و برای مدت کوتاهی زندانی شد، در اردیبهشت ۱۳۹۲ در تهران درگذشت. این فیلم به تمام کارگردانان سال‌های قبل از انقلاب تقدیم شده است که انقلاب۵۷ صدای آنها را حذف کرد.
«می‌نویسم» و «خابور» هم دو مستند کوتاه دیگر بودند که در جشنواره فیلم لندن اکران شدند. «می‌نویسم» فیلمی تجربی است که لیلی کهن‌دل به جشنواره فیلم لندن آورد. انیمیشنی که در آن کلمات به دنبال دنیائی بهتر هستند و در این راه تلاش دارند داستان‌هائی را روایت کنند که این آرزو را به واقعیت تبدیل کند. «خابور» نفیسه فتح‌الله‌زاده با استفاده از عکس‌های قدیمی بیننده را به دیدن آنچه از «تل حلاف» باقی مانده است می‌برد. «تل حلاف» در کناره رود خابور، شهری است با قدمت ۸ هزار ساله در حومه راس‌العین در سوریه امروز، که در سال ۱۹۱۱ میلادی توسط باستان‌شناسان آلمانی کشف شد و حفاری آن هنوز ادامه دارد. این شهر زمانی بخشی از امپراتوری آشور بوده است.
سودابه مرتضایی فیلمساز ایرانی- اتریشی با«اروپا» محصول مشترک اتریش و بریتانیا در بخش رقابتی جشنواره لندن حضور داشت که البته نتوانست جایزه‌ای کسب کند. فیلم قبلی این کارگردان با عنوان «جوی» در سال ۲۰۱۸ میلادی در جشنواره لندن اکران شد و توانست جایزه بهتریم فیلم را از آن خود سازد و اتریش را در اسکار نمایندگی کند. سودابه مرتضایی با مستند «در بازار سکس» شهرت یافت. مستندی که صیغه یا «عقد متعه» را به عنوان «در پشتی» ورود به منطقه‌ی ممنوعه‌ی برقراری رابطه‌ی جنسی بین زن و مرد در جمهوری اسلامی معرفی می‌کند.
«آیه‌های زمینی» با کارگردانی مشترک علی عسگری و علیرضا خاتمی که در آخرین جشنواره کن در بخش «نوعی نگاه» برای اولین بار اکران شد هم یکی دیگر از فیلم‌هائی است که در جشنواره فیلم لندن امسال حضور داشت. اگرچه این فیلم در داخل ایران ساخته شده، ولی علی عسگری پس از بازگشت از جشنواره کن با مشکلات بسیاری از جمله ممنوع‌الخروجی و بازجویی‌های مکرر مواجه شد. این فیلم ۹ داستان از مواجهه روزانه‌ی شهروندان با مناسبات تمامیت‌خواه سینمایی نظام را روایت می‌کند. در این فیلم شهروند در مقابل کسانی قرار می‌گیرد، که اگرچه چهره آنها دیده نمی‌شود ولی بیانگر خواست‌های حکومتی هستند که می‌خواهد در هر زمینه از زندگی آنها دخالت کند. شهروندان ولی در مقابل اعمال خواست‌های نظام مقاومت می‌کنند. خلاصه، می‌توان این فیلم را روایت خیزش زن، زندگی، آزادی دانست.
شیرین نشاط سینماگر و هنرمند سرشناس ایرانی- آمریکائی هم با آخرین ویدئوآرت خود در جشنواره لندن حضور داشت. این ویدئو که «خشم» نام دارد دو پرده رو در روی هم، تنهایی و اسارت یک زن در دستان نیروهای امنیتی را روایت می‌کند. ویدیوئی سیاه و سفید که بخش‌هائی از آن از «جمهوری سالو» هنرمند شناخته شده ایتالیائی پیئر پائولو پازولینی الهام گرفته است.
دوستداران سینمای ایران در جشنواره فیلم لندن فرصت یافتند نسخه ترمیم شده یکی از بهترین فیلم‌های سینمای ایران، «غریبه و مه» از بهرام بیضائی را ببینند. «غریبه و مه» به قول خود بهرام بیضائی، پیشگویی انقلاب ۵۷ است: جایی که غریبه‌هایی غیرانسانی، وحشیانه حمله می‌کنند تا هر نوع تمدن و دستاورد بشری را از بین ببرند.
