مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی هشدار داده که سهم آموزش و پرورش از بودجه ١۴٠٣ «چالش‌هایی را برای نظام آموزش و پرورش در سال پیش رو ایجاد خواهد کرد» که «توان مدیریت تحولی و حل چالش‌های اساسی تعلیم و تربیت کشور» را از این وزارتخانه خواهد گرفت.
در روزهای گذشته بررسی جزییات لایحه بودجه از سوی مجلس شورای اسلامی آغاز شده و ناترازی بودجه بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است. در همین رابطه مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی نسبت به وضعیت بودجه آموزش و پرورش هشدار داده و اعلام کرده که هزینه‌های جاری آموزش و پرورش به چالشی جدی برای این وزارتخانه تبدیل خواهد شد.
مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی اعلام کرده که درباره «حقوق و دستمزد و مطالبات فرهنگیان» براوردهای دقیق و صحیح صورت نگرفته است. این نهاد پژوهشی تأکید کرده «همچنان حقوق و دستمزد و مطالبات فرهنگیان از جمله مشکلات پیش روی آموزش و پرورش در سال جاری خواهد بود».
بر اساس بودجه ١۴٠٣، وزارت آموزش و پرورش با احتساب ردیف‌های متفرقه‌ی اعمال نشده در مجموع ٢٧٨ هزار میلیارد تومان بودجه دریافت خواهد کرد. این رقم نشان می‌دهد وزارت آموزش و پرورش سهمی معادل ۹/۸۳ درصد از منابع بودجه عمومی کشور دارد.
به نظر می‌رسد «عدم برآورد دقیق» که از سوی مرکز پژوهش‌های مجلس درباره بودجه وزارت آموزش و پرورش مورد تأکید قرار گرفته به این باز می‌گردد که این وزارتخانه برای ردیف «ادارات کل آموزش و پرورش استانها» در سال ١۴٠٣ حدود ٣٣٧ هزار میلیارد تومان بودجه مورد نیاز برآورد کرده بود اما در لایحه بودجه این رقم به ٢١٧ هزار میلیارد تومان کاهش یافته است. به بیان دیگر رقم مورد نیاز برای پرداخت حقوق کارکنان این وزارتخانه در لایحه بودحه با کاهش ۳۵/۵ درصدی روبرو شده است.
مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی توضیح داده که کاهش ۳۵/۵ درصدی بودجه‌ای که از سوی آموزش و پرورش پیش‌بینی شده بود، به معنای «کمبود قطعی اعتبارات برای پرداخت حقوق و دستمزد معلمان در سال پیش رو» خواهد بود.
به گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در ١٠ سال گذشته تخصیص «ادارات کل آموزش و پرورش استانها» تا ١٢۴ درصد نیز رسیده است و در برخی از سال‌ها همچون سال ۱۳۸۴ یا ۱۳۷۵ تخصیص بالاتر از ١۵٠ درصد نیز صورت گرفته است. عارضه‌ای که از آن در بودجه با عنوان کم‌برآوردی یاد می‌شود و اگر رخ نمی‌داد، اجبار به پرداخت‌های مازاد در طول سال وجود نداشت.
این در حالیست که بودجه آموزش و پرورش در بودجه امسال نسبت به قانون بودجه سال ١۴٠٢، افزایش ۱۷ درصدی داشته است. با این حال این «افزایش سقف اعتبارات» با نیازهای این وزارتخانه همسان نیست و نمی‌تواند هزینه‌های جاری آن را تأمین کند.
وبسایت «اکو ایران» در گزارشی درباره وضعیت بودجه وزارت آموزش و پرورش و با استناد به گزارشی که مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی دی‌ماه گذشته منتشر کرده نوشته بودجه اختصاص یافته به وزارت آموزش و پرورش در سال گذشته نیز فقط برای پرداخت حقوق و دستمزد هزینه شده و نتوانسته برای توسعه امکانات و زیرساخت‌ها هزینه شود.
در گزارش «اکو ایران» آمده که تا پایان آبان ۱۴۰۲ از کل اعتبارات هزینه‌ای عمومی وزارت آموزش و پرورش که ۱۹۶هزار میلیارد تومان بود، ۶۷/۵ درصد یعنی معادل ۱۳۱ هزار میلیارد تومان تخصیص یافته که این عدد بیش از انتظار تحقق در هشت ماه است. قابل توجه آنجاست که از این مبلغ ۱۱۸هزار میلیاردتومان (۹۰/۱۱ درصد) صرف پرداخت حقوق کارکنان رسمی، پیمانی و قراردادی و بازنشستگان شده است.
این گزارش افزوده از اعتبارات تملک دارایی‌های سرمایه‌ای سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کشور ۷/۸ هزار میلیارد تومان نیز که عمده و مهمترین بخش اعتبارات تملک دارایی‌های سرمایه‌ای وزارت آموزش‌وپرورش را تشکیل می‌دهد، تا پایان آبان ۱۴۰۲ تنها ۲۵ درصد معادل ۱/۹ هزار میلیارد تومان تخصیص داده شده است. این وضعیت گویای آن اســت که تقریبا کل بودجه تخصیص‌یافته به وزارت آموزش و پرورش، صرف پرداخت حقوق و دستمزد شده و به پروژه‌های تحولی یا ساخت‌وساز مدارس بودجه‌ای که حلال مشکلات باشد، اختصاص نیافته است.
مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی درباره بودجه سال گذشته وزارت آموزش و پرورش گزارش داده بود که بودجه هزینه‌ای تخصیصی به ادارات کل آموزش وپرورش استانها تا پایان آبان ۱۴۰۲ رقمی معادل ۱۲۳ هزار میلیارد تومان بوده است. از این میزان ۱۱۶ هزار میلیارد تومان برابر با ۹۴/۴ درصد صرف پرداخت حقوق کارکنان رسـمی، پیمانی و قراردادی و بازنشستگان می‌شود.
بودجه امسال وزارت آموزش و پرورش اما نشان می‌دهد نه تنها از بودجه ناچیز وزارت آموزش و پرورش در سال جاری سهمی برای توسعه زیرساخت‌ها و افزایش امکانات آموزشی و اقدامات زیربنایی اختصاص نمی‌یابد بلکه حتی این رقم برای پرداخت حقوق و مزایای شغلی آموزگاران شاغل نیز کافی نیست.
این در حالیست که رضا مراد صحرایی وزیر آموزش و پرورش وعده استخدام ۱۰۰ هزار آموزگار جدید در سال جاری را داده است!
