صدور حکم بازداشت بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل و یوآو گالانت وزیر دفاع سابق این کشور توسط دیوان لاهه به اتهام «جنایت جنگی» که با واکنش‌های مختلفی روبرو شده، باعث ایجاد یک صف‌بندی جدید در عرصه بین‌المللی شده است.
گروهی از مقامات و دولت‌ها از آن استقبال کردند و حکم دیوان بین‌المللی دادگستری را لازم الاجرا دانستند؛ گروه دیگر با تأکید بر احترام برای دادگاه لاهه محتاطانه این پیام را رساندند که تمایلی برای اجرای آن ندارد و برخی دیگر قویاً اجرای این حکم را رد کردند و حتا عملکرد دیوان لاهه را زیر سؤال بردند.
علاوه بر گروه‌های تروریستی مثل حماس و جهاد اسلامی فلسطین، جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز تأکید کردند که این حکم باید اجرا شود.
بورل در یک کنفرانس خبری مشترک با ایمن صفدی وزیر خارجه اردن در امان درباره این حکم بین‌المللی گفت: «این یک تصمیم سیاسی نیست» و افزود که «تصمیم دادگاه باید محترم شمرده شده و اجرا شود.»
جاستین ترودو: نتانیاهو را دستگیر می‌کنیم!
جاستین ترودو نخست‌وزیر کانادا در جریان یک کنفرانس خبری با اشاره به اهمیت بسیار زیاد پایبندی همه طرفین به قوانین بین‌المللی اظهار کرد: «این چیزی است که ما از ابتدای درگیری‌ها خواستار آن بوده‌ایم.»
نخست‌وزیر کانادا همچنین در پاسخ به پرسشی در خصوص دستگیر شدن یا نشدن نتانیاهو و گالانت در صورت ورود آنها به خاک کانادا، تاکید کرد: «کانادا یکی از اعضای مؤسس دادگاه بین‌المللی کیفری است بنابراین از تمام مقررات و احکام صادره از سوی دادگاه‌های بین‌المللی تبعیت خواهیم کرد.»
مقامات ایرلند، ایتالیا، استرالیا، هلند، بلژیک، نروژ، سوئد، کلمبیا، آفریقای جنوبی و عراق نیز حکم دادگاه لاهه را تأیید کردند.
مواضع محتاطانه بریتانیا و فرانسه
مقامات بریتانیا تأکید کردند که به دیوان کیفری بین‌المللی احترام می‌گذارند اما در مورد بازداشت نتانیاهو هیچ اظهار نظری نکردند.
ایوت کوپر وزیر کشور بریتانیا گفت که دیوان لاهه، که بریتانیا عضو آن است، مستقل است و در حالی که دولت به آن احترام می‌گذارد، «برای من مناسب نیست که در مورد فرآیندهای مربوطه اظهار نظر کنم.»
او در مصاحبه با «اسکای نیوز» توضیح داد: «ما همیشه به اهمیت حقوق بین‌الملل احترام گذاشته‌ایم، اما در اکثر مواردی که آنها دنبال می‌کنند، بخشی از روند حقوقی بریتانیا محسوب نمی‌شود.»
کریستف لموین سخنگوی وزارت خارجه فرانسه نیز از پاسخ قطعی به پرسشی درباره احتمال دستگیری نتانیاهو بر اساس حکم دادگاه لاهه در صورت ورود به فرانسه خودداری کرد. او گفت که این موضوع از نظر حقوقی پیچیده است و امروز در مورد آن اظهار نظر نمی‌کند.
بایدن: این حکم مفتضحانه است
اما جو بایدن رئیس‌جمهور آمریکا حکم بازداشت نخست‌وزیر اسرائیل از سوی دادگاه کیفری بین‌المللی را اقدامی «شنیع» و «مفتضحانه» دانست و در بیانیه‌ای اعلام کرد: «با وجود هرآنچه که دیوان بین‌المللی کیفری ممکن است اعلام کرده باشد، هیچ چیزی برای برابری و یکسان‌سازی بین اسرائیل و حماس وجود ندارد.»
رئیس جمهور آمریکا همچنین تاکید کرد که «ما همیشه در کنار اسرائیل در برابر تهدیدات علیه امنیت آن خواهیم بود.»
همچنین سخنگوی کاخ سفید اعلام کرد، «آمریکا تصمیم دیوان کیفری بین‌المللی مبنی بر صدور حکم دستگیری مقام‌های ارشد اسرائیلی را رد می‌کند.» سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا نیز گفت: «ما به شدت نگران عجله دادستان در درخواست این احکام و اشتباهات روند قابل‌تأملی هستیم که به صدور این تصمیم منجر شده است.»
لیندسی گراهام سناتور جمهوریخواه ایالات متحده و از متحدان نزدیک رئیس جمهور منتخب ترامپ نیز گفت: «این دادگاه یک شوخی خطرناک است. اکنون زمان آن فرا رسیده است که سنای ایالات متحده اقدام کند و این نهاد غیرمسئول را تحریم کند.»
در بیانیه دیوان کیفری بین‌المللی درباره حکم بازداشت نتانیاهو و گالانت آمده است که این حکم به دلیل «جنایات جنگی صورت گرفته طی دست کم هشت اکتبر ۲۰۲۳ تا ۲۰ مه ۲۰۲۴» صادر شده است. این دادگاه برای محمد ضیف فرمانده گردان‌های عزالدین قسام، شاخه نظامی حماس نیز حکم بازداشت صادر کرده است.
واکنش نتانیاهو
در واکنش به این حکم، نتانیاهو گفت: «هیچ تصمیم ضد اسرائیلی مرا از ادامه دفاع از اسرائیل باز نمی‌دارد. ما تسلیم فشار نمی‌شویم.»
او بیان کرد: «این یک روز سیاه، در تاریخ ملت‌ها است، این دادگاه برای دفاع از بشریت تأسیس شد و اکنون به دشمن آن تبدیل شده است.»
نخست وزیر اسرائیل همچنین گفت: «حکم این دادگاه ورشکستگی اخلاقی است و به کشور‌های دموکراتیک و حق دفاع از خودشان ضربه می‌زند و اسرائیل تصمیم دیوان کیفری بین‌المللی را به رسمیت نمی‌شناسد. دیوان کیفری بین‌المللی به ابزاری برای جدال‌های سیاسی تبدیل شده است.»
ویکتور اوربان نخست وزیر مجارستان نیز صدور حکم بازداشت برای نتانیاهو را محکوم کرد و گفت بدون توجه به حکم دادگاه بین‌المللی، از نخست وزیر اسرائیل برای سفر به مجارستان دعوت خواهم کرد.
