در شرایطی که جمهوری اسلامی برای مذاکره با آمریکا زیر فشار قرار گرفته است، مسعود پزشکیان عنوان کرد، «ما از ابتدا هم اعلام کردیم که به‌دنبال گفتگو و مذاکره [با آمریکا] هستیم، اما نه به هر قیمتی.» او شامگاه پنجشنبه دوم اسفند ۱۴۰۳، در یک سخنرانی توضیح داد، «اینکه کسی بیاید دستش را روی گلوی ما فشار دهد و بعد بگوید بیایید مذاکره کنیم غیرمنطقی است.»
پزشکیان که در جریان تبلیغات انتخاباتی با وعده مذاکره با آمریکا رأی جمع کرد، بعد از اولتیماتوم خامنه‌ای عقب‌نشینی کرد و گفت، «کلام رهبری فصل‌الخطاب است.»
اکنون در توجیه این عقب‌نشینی او می‌گوید: «آیا اینکه ترامپ بیاید برای ما در همه زمینه‌ها تعیین تکلیف کند و بگوید چه بکنید و چه نکنید، اسلحه و موشک نداشته باشید و هرچه ما گفتیم، قبول کنید، بعد هم رژیم صهیونیستی را بالای سر منطقه بگذارد که هر وقت خواست بیاید به ما موشک بزند یا بمباران کند و خودش هم از او حمایت همه‌جانبه کند، منطقی و قابل قبول است؟!»
دونالد ترامپ دو گزینه پیش روی جمهوری اسلامی گذاشته است: معامله و امضاء یک کاغذ [توافق] یا بمباران تأسیسات هسته‌ای. محمدباقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی نیز می‌گوید آنچه ترامپ در مذاکره می‌خواهد «خلع سلاح» جمهوری اسلامی است.
با وجود این مواضع و هشدارها اما پیامدهای ناشی از «عدم مذاکره» فشارهای اقتصادی بر ایران را بیشتر کرده است. علاوه بر بحران انرژی و کسری بودجه، افزایش قیمت دلار تا بیش از ۹۴ هزار تومان به شدت کسب و کار و تجارت را مختل کرده است.
در داخل ایران نیز حکومت برای مذاکره با آمریکا از سوی جریان‌های مختلف از جمله فعالان اقتصادی، صاحبان صنایع و تجّار زیر فشار قرار دارد، اما پزشکیان می‌گوید «ما از ابتدا هم اعلام کردیم که به‌دنبال گفتگو و مذاکره هستیم، اما زیر بار زور و فشار نمی‌رویم». این درست در نقطه مقابل ترامپ قرار دارد که از تحریم‌ها به عنوان اهرمی برای تحت فشار قرار دادن جمهوری اسلامی استفاده می‌کند تا وادار به پذیرفتن مذاکره و در نهایت توافق شود.
واقعیت این است که هر دو گزینه ترامپ تهدیدات خاص خود را برای حکومت در پی خواهد داشت: عدم مذاکره به معنای سخت‌تر شدن وضعیت اقتصادی است که احتمال اعتراضات و آشوب‌های اجتماعی را تقویت می‌کند و مذاکره با آمریکا به منزله کنار گذاشتن تسلیحات و ابزارهایی است که از دید مقام‌های جمهوری اسلامی «ارکان قدرت‌آفرین» هستند.
اینکه جمهوری اسلامی تا کجا توان مقابله با فشارهای اقتصادی و سیاسی همه‌جانبه را دارد مشخص نیست، اما تحلیلگران می‌گویند کمر مردم زیر بار مشکلات معیشتی خم شده و شرایط از اینهم دشوارتر خواهد شد.
به نظر می‌رسد، راهکار موقت برای حکومت پیدا کردن یک مقصر برای این وضعیت است. در گام اول این مقصر احتمالاً عبدالناصر همتی وزیر اقتصاد باشد که قرار است استیضاح شود اما احمد انارکی محمدی عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی هشدار داده است که «استیضاح وزیر اقتصاد فقط سبب وخیم‌تر شدن شرایط کشور خواهد شد.»
