آزاده کریمی، علی اشتیاق (+عکس، صدا) گویا قرار نیست حاشیههای «علی رهبری» با ارکستر سمفونیک تهران به پایان برسد. با اینکه او هفته گذشته از مدیریت هنری و رهبری ارکستر سمفونیک تهران استعفا داد ولی با دخالت علی مرادخانی معاون هنری وزارت ارشاد و عدم پذیرش استعفای وی، یک هفته باید برای گرفتن پاسخ نهایی صبر کند.
علی رهبری که چندی پیش با انتشار نامهای سرگشاده به علی جنتی وزیرفرهنگ و ارشاد اسلامی از مدیریت بهزاد جمالی مدیرعامل بنیاد رودکی و مشاوران وی انتقاد شدیدی کرده بود، طی مذاکرهای رو در رو با علی مرادخانی معاون هنری وزارت ارشاد اسلامی، قرار شد یک هفته برای تغییر روند و حل مشکلات موجود صبر کند.
رهبری که قرارداد همکاری اش با ارکستر سمفونیک تهران آخر اسفند ماه سال جاری به پایان می رسد، از سوی بنیاد رودکی دعوت به همکاری مجدد نشد. بهزاد جمالی مدیرعامل بنیاد رودکی با اشاره به تقاضای این بنیاد برای همکاری با علی رهبری به عنوان رهبر مهمان، اظهار داشت که او این پیشنهاد را نپذیرفته و اصرار به همکاری به صورت رهبر ثابت دارد.
مدیرعامل بنیاد رودکی که از محتوای مذاکرات مقامات وزارت ارشاد با علی رهبری بی خبر است، رفتارها و اظهارنظرهای وی را غیرحرفه ای قلمداد کرد و در پاسخ به عدم تامین مالی اعضای ارکستر سمفونیک تهران گفت: در این مدت ما تا جایی که در توانمان بود و طبق بودجهای که در اختیارمان قرار گرفت، تکالیف حقوقی خودمان را انجام دادیم و از این به بعد نیز همین کار را ادامه خواهیم داد.
او بنیاد رودکی را صرفا مجری دانست که در سیاستگذاری نقشی ندارد و گفت: ما هر تصمیمی که ابلاغ شود را انجام خواهیم داد. تا کنون ارکستر سمفونیک تهران زیر نظر ما فعالیت میکرد، اگر حتی تصمیم گرفته شود که این کار دیگر رخ ندهد، ما آن را انجام خواهیم داد.
از آن سو اما علی رهبری که ۱۰ سال پیش به عنوان رهبر ارکستر سمفونیک تهران با مشکلات مشابهی ایران را ترک کرد، این بار مدیریت بنیاد رودکی را مورد انتقاد قرار داده و بهزاد جمالی را متهم به مدیریت ناصحیح، عدم شناخت از موسیقی کلاسیک، داشتن مشاوران غیرحرفهای و بی نظمی و بدقولی میکند.
رهبری در نامه اعتراضآمیز خود به علی جنتی آورده: بد قولیهای این بنیاد نسبت به این هنرمندان ایرانی سبب آن شده است که چند نوازنده و خواننده بسیار خوب ما، ارکستر را ترک کنند و افراد با استعداد ایرانی هم که از خودگذشتگی نشان داده و تمام مشکلات را تحمل کردهاند و در ارکستر ماندهاند، نیز حتی یک ماه آرامش نداشتهاند.
این رهبر ارکستر، مدیریت ارکستر سمفونیک تهران توسط بنیاد رودکی را یک اشتباه بزرگ دانست و خواستار مستقل بودن این ارکستر شد. او در نامه سرگشاده استعفای خود افزود: واگذاری ارکستر سمفونیک تهران به دست افرادی غیر حرفهای و ضعیف در مدیریت و بنیادی مانند بنیاد رودکی از روز اول اشتباهی بزرگ بوده است که امیدوار هستم دیگر تکرار نشود. ارکستر سمفونیک تهران باید مانند بیش از ۲۰ ارکستر دولتی در کشور همسایه ترکیه صد در صد مستقل باشد.
این در حالیست که مدیرعامل بنیاد رودکی به صورت تلویحی رهبری را به تمایل به مدیریت شخصی ارکستر سمفونیک تهران متهم کرد و اعلام کرد بنیاد رودکی در تلاش است تا به دور از هر گونه تنش به شکل شورایی و داشتن یک شورای هنری مسائل مربوط به ارکستر سمفونیک تهران را جلو ببرد و از مدیریت شخصی اجتناب میکند.
جدا از مشکلات غیرقابل انکار موسیقی در ایران که دستخوش مدیریتهای اشتباه و بودجههای اندک است، شاید علی رهبری را در فضای موسیقی ایران بتوان یکی از جنجالیها دانست چرا که او علاوه بر اینکه با مدیران مربوطه دچار اختلاف و چالش است، با اعضای ارکستر سمفونیک در هر دوره حضورش نیز ماجراهای تازهای پدید آورده است. چنانکه برخی نوازندگان خلقیات و رفتارهای او را غیرمحترمانه دانسته و برخی نیز ارکستر را ترک کردهاند.
منتقدان، رهبری را به قدرتطلبی و اعمال سلیقه شخصی متهم میکنند، در حالی که طرفدارانش با تکیه بر سابقه درخشان وی در عرصه ارکسترهای جهانی، حضورش را عامل پیشرفت ارکستر سمفونیک تهران میدانند. چنانکه اجراهای این ارکستر در چین و اتریش پس از ۳ سال تعطیلی امیدبخش است.
باید دید علی رهبری که با بیش از ۱۲۰ ارکستر مطرح دنیا همکاری داشته است، آیا میتواند مقامات وزارت ارشاد را به ماندن خود در ارکستر سمفونیک تهران ترغیب کند یا خیر.
در این رابطه با علیرضا شیبانی نوازنده ساز فاگوت که به مدت ۲۰ سال با ارکستر سمفونیک تهران همکاری داشته است، صحبت کردیم. در این گفتگو شیبانی، به ارائه جزئیاتی از همکاری با علی رهبری در سال ۸۴ و ماجرای استعفای وی پرداخت. ضمن اینکه دلایل تغییر مداوم رهبر ارکستر سمفونیک تهران و نداشتن یک رهبر ثابت، مشکلات مالی و مشکلات نوازندگان ارکستر مطرح شده است.
علیرضا شیبانی به عنوان نوازنده ساز فاگوت از سال ۱۳۷۱ تا ۱۳۹۲ با ارکستر سمفونیک تهران، ارکستر ملی ایران، ارکستر سمفونیک سازمان صدا و سیما و ارکستر مجلسی نیاوران همکاری داشته است. ضمن اینکه آهنگسازی فیلم و سریال را نیز در کارنامه خود دارد. او با رهبرانی چون فریدون ناصری، کریستین دیوید، لوریس چکناواریان، شهرداد روحانی، نادر عباسی، نادر مرتضی پور، علی رهبری، ادمیچیچ، شریف لطفی، نادر مشایخی، ماتیاس کروگر، فرهاد فخرالدینی، هانس اشتلی و ماتیاس بکرت همکاری داشته است.
شیبانی که آهنگسازی را نزد فرهاد فخرالدینی آموخته علاوه بر تدریس در هنرستان عالی موسیقی، دانشکده صدا و سیما و هنرستان صدا و سیما، قطعات مختلفی را خلق کرده است.
این نوازنده در آلمان با ارکسترهایی چون ارکستر دانشگاه بامبرگ، ارکستر فریدمن باخ در برلین و ارکستر دوستداران موزیک شهر نوی اشتات کوبرگ همکاری داشته است.
لینک مستقیم به گفتگو در ساندکلود