یکی از بهترین موضوعاتی که امروز می‌شنویم کاهش شدید فقر در جهان است. بیش از یک میلیارد نفر از مردم جهان در ۱۵ سال گذشته خود را از بلای فقر رها کرده‌اند. برای اولین بار در تاریخ، بانک جهانی پیش‌بینی کرده است تنها ۱۰ درصد مردم جهان در فقر زندگی می‌کنند.
اما هدف پایان بخشیدن به فقر تا ۱۵ سال آینده همچنان با خطرات بسیاری روبروست. رکود اقتصادی، بالارفتن میزان بحران‌های زیست محیطی از جمله این خطرات است. اما مهمترین چالشی که امروز جهان با آن روبروست ۲۰ میلیون پناهنده و میلیون‌ها آواره‌ای است که به اجبار خانه‌ها و سرزمین خود را ترک کرده‌اند.
دولت‌ها، سازمان‌های چند ملیتی، سازمان‌های مردم نهاد و گروه‌های مذهبی همگی نقشی اساسی برای یافتن راه‌حلی به منظور پایان بخشیدن به این بحران دارند. اما نقش بخش خصوصی در این میان چیست؟ اگر ما می‌خواهیم با موفقیت به هدف پایان دادن فقر، ایجاد فرصت‌های جدید بخصوص برای جوانان و زنان و همچنین جلوگیری از ایجاد بحران در تولید کارهای جدید در جهان دست پیدا کنیم، بخش خصوصی نقش محوری در تحقق این اهداف دارد.
تغییر روش کمک‌های بشردوستانه
در بانک جهانی ما در حال حاضر درگیر بررسی شرایط انسانی اضطراری، تلاش بزرگترین مناطق جهان برای یافتن دلایل بروز بحران و پیدا کردن منابع مالی بیشتر جهت کمک به کشورهای آسیب‌پذیر به منظور جلوگیری از آشفتگی و ورشکستگی‌های اقتصادی هستیم.
این تغییر بزرگی‌ست که در سال گذشته شاهد آن بودیم. در یک سال گذشته کمک‌های گروه‌های بشردوستانه توانست جان انسان‌های بی‌شماری را نجات دهد. این کمک‌ها بر اساس یک نیاز اساسی تامین شد و آن تامین بودجه از سوی اهداکنندگان برای حل بحران‌های موجود بود.
امروز تمام این گروه‌ها از کشورهای آسیب دیده تا اهداکنندگان کمک‌های مالی، بانک جهانی، شرکت‌ها و بانک‌های چندملیتی و کل سیستم سازمان ملل متحد در حال بازنویسی قوانین اقدام و همکاری برای رسیدن به اهداف تعیین شده هستند. امروز به جای شیوه‌های قدیمی کمک‌های مالی جهت حل بحران‌های جهانی، بر گسترش منابع مالی تمرکز می‌شود. شیوه‌ای که موارد گوناگونی همچون افزایش بسیج منابع داخلی در کشورهای در حال توسعه، مقابله با جریان‌های مالی غیرقانونی و قدرت بخشیدن و اعمال نفوذ بخش خصوصی را شامل می‌شود.
بانک‌های چند ملیتی متعهد به واکنش جمعی برای حل بحران مهاجرت‌های اجباری شده‌اند. تعهدی که شامل اقدامات مشترک در جابجایی و تقسیم داده‌ها و شواهد، همکاری‌های کشوری و ایجاد مکانیزم نوآورانه تامین مالی می‌شود. این تعهدات نیازمند به روز رسانی ابزارهای تامین مالی موجود و همچنین در پیش گرفتن رویکردی جدید به منظور افزایش منابع مالی است. سیاست‌ها و راهبردهایی که کشورها می‌توانند با بهبود بسیج منابع داخلی خود به آن کمک کنند.
راهبردی که این امکان را فراهم می‌کند تا میلیاردها دلار در کشورهای در حال توسعه تبدیل به تریلیون‌ها دلار فرصت سرمایه‌گذاری در ابعادی وسیع‌تر شود. در این مسیر بازهم بخش خصوصی نقشی حیاتی دارد.
به منظور گسترش نفوذ سرمایه‌گذاری‌های بخش خصوصی ما متعهد به تضمین بدهی‌ها، [کم‌کردن] ریسک‌های مالی و تامین منابع عمومی خواهیم بود.
موسسه مالی بین‌الملل (IFC) به عنوان یکی از اعضای بانک جهانی امروز به روی توسعه بخش خصوصی برای ترویج سرمایه‌گذاری در کشورهای آسیب دیده از جنگ و آنهایی که در آینده به کمک‌های بیشتری نیاز خواهند داشت تمرکز دارد. در سه سال گذشته موسسه مالی بین‌الملل موفق شده است که پروژه‌هایی به ارزش بیش از ۲ میلیارد دلار در مناطق بحرانی را از محل سرمایه‌گذاری‌های بخش خصوصی اجرا کند. پروژه‌هایی که به تولید انرژی، ترمیم خطوط ارتباط از راه دور، عرضه مواد غذایی و ایجاد اشتغال برای زنان و جوانان منجر شده است.
سرمایه‌گذاری در محیط‌های چالش برانگیز
اما نباید سختی کار برای سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در این محیط‌ها را دست کم گرفت. ما نباید فقط به انتقال تجربه در این کشورهای بحران‌زده بسنده کنیم بلکه می‌بایست با اقداماتی مشخص ریسک سرمایه‌گذاری در آنها را کاهش دهیم و محیطی آرام برای شرکت‌های علاقمند به سرمایه‌گذاری را فراهم کنیم. این موضوع یک اقدام عملی است. برای مثال اوایل این ماه موسسه مالی بین‌الملل و بانک لبنانی عوده (Lebanon’s Bank Audi) به صورت مشترک ۳۷۵ میلیون دلار در یکی از شرکت‌های تولید برق عراق سرمایه‌گذاری کردند. پروژه‌ای که به گسترش یک نیروگاه در منطقه کردستان و ایجاد یک نیروگاه جدید در نزدیکی بغداد خواهد انجامید. کردستان امروز نزدیک به ۱ میلیون عراقی فراری از خشونت‌های دولت اسلامی و ۲۵۰ هزار سوری را پناه داده است. با اجرای این پروژه نزدیک به ۳ میلیون نفر در کردستان و حدود نیمی از برق بغداد تامین خواهد شد.
آسیب‌پذیرترین کشورها، نیازمند حمایت گسترده از سوی گروه‌های بشردوست، سازمان‌های توسعه یافته و اهداکنندگان کمک‌های مالی هستنند. اما آنها همچنان به سرمایه‌های بخش خصوصی قدرتمند برای تولید اشتغال و در نتیجه ایجاد امید برای یک آینده بهتر، نیاز دارند.
کشورهای آسیب‌پذریر زندانی تاریخ خود نیستند. با یک تحول صحیح، حمایت پایدار و سرمایه‌گذاری‌های بخش خصوصی قدرتمند، این کشورها فرصت بسیاری برای پیشرفت، ثبات و رفاه ماندگار خواهند یافت.
*منبع: مجمع جهانی اقتصاد
*نویسنده: جیم یونگ کیم، رئیس بانک جهانی
*مترجم: کامیار بهرنگ
