ما این پیشبینی را بسیار شنیدهایم که «رباتها شغلهای ما را به دست خواهند گرفت». این فقط در مورد مشاغل کارخانهای، سرویس یا جابجایی وسائل نیست، حالا ما در مورد شغلهای دفتری (یقه سفید) هم صحبت میکنیم.
یکی از مهمترین مسائلی که «مجمع جهانی اقتصاد» آن را در زمینه گسترش رباتها پیشبینی کرده، گسترش آنها در بخش حقوقیست. زمانی این موضوع غیرممکن به نظر میرسد که وکالت و امور حقوقی با مسائلی همچون حل مشکلات، بحثهای انتقادی، جدل با قاضی و هیات منصفه در کنار کوهی از کاغذ و حجم بزرگی از تحقیق تعریف میشود. حال چگونه یک ماشین میخواهد در مورد آنها صحبت و استدلال کند؟!
برای سالها نرمافزارهای تحقیق الکترونیک (e-discovery software) به وکلا کمک کرده است تا پروندههای الکترونیک مورد نیاز خود را تولید کرده و به آنها برای تحقیق و جستجو کمک کند. برنامههای گوناگون به روند جستجو، بررسی، تولید و ذخیره اسناد کمک میکنند و امروزه به بخش مهمی از کار وکلا بدل شدهاند اما روند فعالیت خودکار این ماشینها تازه در ابتدای راه است.
پاییز گذشته، جاشو برودر (Joshua Browder) یک مهندس ۱۸ ساله کامپیوتر از بریتانیا وبسایتی برای دوستان و خانواده خود که گرفتار جریمه پارکینگ شده بودند راه اندازی کرد. در مدت یک ماه این وبسایت donotpay.co.uk نزدیک به ۶۵۰۰ شکایت از رانندگان را در بانک اطلاعاتی خود به ثبت رساند. این سایت تمام موارد لازم برای رانندگان را از نحوه ارسال شکایت تا چگونگی دفاع در برابر شهرداریها شامل عکس از خیابانهای بدون علامت و یا علامتهای مبهم را فراهم کرده و به این صورت «شما را در چند ثانیه به برنده شکایتهای جریمه پارکینگ» تبدیل میکند. بعد از اینکه رانندگان هزاران دلار جریمه را به این روش پرداخت نکردند، برودر سرویس خود را ارتقاء داد.
اولین ربات وکیل «DoNotPay» حالا دیگر فقط برای ثبت شکایتهای پارکینگ نیست. او در این مدت نامههای بسیاری دریافت کرده که از او خواسته شده تا سایت خود را اصلاح و آن را تبدیل به یک وکیل کند. بر خلاف تجربهی شکست خورده مایکروسافت در ساخت ماشین هوش مصنوعی Tay، پاسخهای DoNotPay بدون هیچ بیاحترامی و ناراحت کردن مردم کار میکند. در واقع این سایت بر اساس سیستم «زمان واقعی» (real-time) به شما توصیههای حقوقی کرده، به سوالهای شما پاسخ میدهد و فرمهای حقوقی مختلف را به صورت آزاد و البته رایگان در اختیار شما قرار میدهد.
حالا سیستم «راس» ROSS به عنوان یک یک وکیل اتوماتیک وارد میدان شده که هوش مصنوعی آن با دانش حقوقی و قابلیتهای گفتاری ادغام شده است. این هوش مصنوعی سوالهای پیچیده حقوقی را متوجه میشود و با ارائه مشاوره و آگاهیهای لازم، موارد و استنادهای قانونی مورد نیاز را ارائه میدهد.
«راس» خود و مشتریان را بهروز نگاه میدارد تا تمام تحولات احتمالی را که میتواند موجب تغییر یک پرونده شود زیر نظر داشته باشد. از سوی دیگر این سیستم تلاش میکند با آموختن از تجربههای دیگران و پالایش دانش خود، امکان درگیر شدن با پرسشهای متفاوت را برای خود فراهم کرده و برای آنها جوابی داشته باشد. افزایش مهارتهای این سیستمها حالا به بحثی جدی در دنیای وکلا بدل شده است و شرکتهای بینالمللی مانند Baker & Hostetler اخیرا اعلام کردهاند با گسترش چنین سیستمی احتمال ورشکستگی در این عرصه از اشتغال وجود دارد.
مشخص نیست که آیا سیستم «راس» جایگزین شاغلان در این عرصه خواهد شد یا نه؛ اما این احتمال وجود دارد که بتواند کمک بسیار مهمی در انجام کارهای سخت وکالت انجام داده و در واقع مشاور حقوقی یا شریکی جوان برای وکیلها باشد. اما منتقدان بر این باورند که همین حد از همراهی هم میتواند تلاش برای کسب تجربه در میان وکلا را از بین ببرد و آن را محدود کند. تنها زمانست که نشان خواهد داد آیا هوش مصنوعی میتواند به پیشرفت در این بخش از زندگی هم کمک کرده یا آن را با یک مشکل جدید روبرو کند.
بر اساس طبیعت کار وکلا دور از ذهن به نظر میرسد که این سیستم بتواند راهبرد و روشهای یکتا داشته باشد. از سوی دیگر برخی نسبت به ارزشها و معیارهای اخلاقی در این سیستم با دیده تردید نگاه میکنند موضوعی که به نظر میرسد برای بسیاری از وکلا اهمیت دارد.
با رشد صعودی استفاده از هوشهای مصنوعی در عرصههای گوناگون زندگی و با توجه به مشکلات پیش روی استفاده از آنها (همچون شیادی و کلاهبرداری) به نظر میرسد که زمان دستیابی به قانون رباتیک و تعریف حقوق رباتها رسیده است. اگر رباتها با قوانین تعریف شوند شاید بتوانند در یک سیستم به خوبی کار کنند. هر چه غیر از این میتواند مهارتهای ما را در رقابت با همتایان رباتیک در خطر قرار دهد.
*منبع: دیلی بیست
*نویسنده: جولیه رنتستروم
*مترجم: کامیار بهرنگ