امیلی شرِدِر که این گفتگو را برای «اورشلیم پست» انجام داده می‌نویسد، من با شاهزاده رضا پهلوی پسر شاه فقید ایران مصاحبه کردم تا بیشتر بفهمم که در صورت وقوع یک انقلاب موفق در ایران، این کشور چگونه خواهد بود. انقلاب ایران در سال ۱۹۷۹ برکناری شاه ایران و روی کار آوردن یک رژیم ستمگر و مذهبی را به دنبال داشت. رژیمی که قوانین ظالمانه و وحشیانه بر مردم ایران تحمیل کرده و این فشار در طول چهار دهه همواره تشدید شده است.
امروز مردم ایران در پی کشته شدن مهسا امینی توسط پلیس امنیت اخلاقی و گشت ارشاد با به راه انداختن موج گسترده اعتراضات سراسری و مداوم علیه رژیم اسلامی در حال مبارزه هستند. برخلاف جنبش‌های اعتراضی قبلی در ایران، اینبار معترضان در ارسال پیام و خواسته‌های خود بسیار صریح هستند: آنها تغییر رژیم را می‌خواهند. این گفتگو به صورت آنلاین انجام شد.
-شاهزاده رضا پهلوی، ایران بار دیگر آشکارا دوران پرتلاطمی را از سر می‌گذراند. موضع شما درباره خیزش‌های مردمی در ایران چیست و آیا از معترضان و ابتکارات آنها حمایت می‌کنید؟ مردم معترض برای اطمینان از تغییرات سودمند چه باید بکنند و آیا معتقدید ارتش در نهایت کنار مردم قرار خواهد گرفت؟ اگر آری، چرا و اگر نه، باز هم چرا؟!
-واقعاً در کشورمان دوران پر فراز و نشیبی را از سر می‌گذرانیم. ما در دوران انقلاب بسر می‌بریم. خیزش‌های مردمی که در صدها شهر و شهرستان در سراسر ایران شاهد آن هستیم، یک هدف کاملاً روشن دارد: سرنگونی جمهوری اسلامی و ایجاد یک دموکراسی سکولار مبتنی بر حقوق بشر. من از نحوه پرسش شما نیز سپاسگزارم چرا که بیانگر این نکته است که هموطنان دلیر من در میدان این مبارزه را رهبری می کنند. البته من با تمام وجودم از آنها حمایت می‌کنم و تمام تلاش خود را برای پشتیبانی از آنها و کمک به این مبارزه برای پیروزی انجام خواهم داد.
یکی از راه‌هایی که معتقدم می‌توانم انجام دهم این است که به صورت علنی و همچنین خصوصی با ارتش و نیروهای مسلح صحبت کنم. من به عنوان یک سرباز به ارتشی‌ها می‌گویم که وظیفه آنها دفاع از کشور، مرزها و مردم ما در برابر دشمنان خارجی است، اما اکنون مردم ایران با دشمن داخلی روبرو هستند: جمهوری اسلامی! ارتش باید از مردم در برابر این دشمن دفاع کند. رژیم اسلامی در ایران در حالی که حمایتی از سوی مردم ندارد، چند دهه با مشت آهنین بر ایران حکومت کرده. این رژیم چگونه قدرت خود را حفظ کرده است؟ با زور وحشیانه و تلاش برای تفرقه و دوقطبی کردن ملت و جامعه. تلاش کرده تا مردم را با خط‌کشی‌های تصنعی در ارتباط با جنسیت، مذهب، قبیله، نژاد، تمایلات جنسی یا ایدئولوژی پراکنده کند و بشکند. اما حالا خود رژیم در حال شکستن است. مردم ایران الان نیز نشان می‌دهند همانطور که هزاران سال است مردمی متحد مانده‌ایم، در مقابل این دشمن داخلی هم یکی هستیم. نسل جوان شجاعانه در برابر خشونت این رژیم می‌ایستد و نمی‌ترسد. آنها شانه به شانه برای پس گرفتن ایران از این رژیم قرون وسطایی و تفرقه‌افکن آماده هستند.
– بسیاری از غربی‌ها نسبت به انقلاب‌های موسوم به «بهار عربی» و بی‌ثباتی‌های پس از آن محتاط هستند. تفاوت این اعتراضات چیست؟ به فرض، در فردای یک انقلاب موفق، ایران برای بازگشت به جایگاه واقعی خود به عنوان یک ملت صلح‌طلب در جهان چه باید بکند؟
-غربی‌ها بیشتر از اینکه نگران این باشند که مبادا هموطنان من یک ایران آزاد، سکولار و دموکراتیک تأسیس کنند، بهتر است نگران بقای جمهوری اسلامی در قدرت باشند! جمهوری اسلامی خاورمیانه را ویران کرده، موج‌های مهاجرتی عظیم به سوی اروپا راه انداخته و بذر رعب و وحشت در سراسر جهان پاشیده. با وجود این، برخی از یک انقلاب دموکراتیک علیه این رژیم که مسبب همه اینهاست می‌ترسند؟! من این را دیدگاهی بسیار دور از ذهن و غیرواقعی می‌دانم. این تظاهرات توسط نسل جدیدی در ایران رهبری می‌شود که در شعارهای خود اعلام می‌کنند می‌خواهد ایران را پس بگیرند و آن را به عنوان عضوی از جامعه جهانی بازسازی کنند. جامعه جوان ایران می‌خواهد مانند بسیاری از کشورهای «پیمان ابراهیم» در صلح و رفاه زندگی کند.
پس از موفقیت این انقلاب، حکومتی ملی که خود را وقف رفاه مردم خواهد کرد به قدرت خواهد رسید و یک مجلس مؤسسان روند تدوین قانون اساسی جدید را قبل از رفتن به اولین انتخابات آزاد آغاز خواهد کرد. این فرآیند در کشورهای دیگر تجربه شده و ما نیازی به اختراع مجدد چرخ نداریم.
-نقش غرب (اگر نقشی داشته باشد) در حل هرج و مرج احتمالی چیست؟ آیا فکر می‌کنید ایالات متحده و سایر کشورهای غربی وظیفه خود را انجام می‌دهند؟ در نهایت به نظر شما آیا آمریکا و متحدانش باید تظاهرکنندگان در ایران را مسلح کنند؟
-غرب باید از حمایت کلامی از این انقلاب به سوی حمایت عملی از آن برود. هموطنان من نیاز به دسترسی به اینترنت دارند؛ برای اعتصاباتِ رو به رشد خود نیاز به حمایت مادی دارند. این کشورها سالانه میلیون‌ها دلار صرف آزادی اینترنت می‌کنند. چه سرمایه‌گذاری بهتر از ارائه فناوری‌هایی مانند استارلینک به ایرانیان؟! چه سرمایه‌گذاری بهتر از راه‌اندازی یک صندوق اعتصاب برای حمایت از کارگرانی که حاضرند ریسک اعتصاب را بپذیرند؟
در مورد ایالات متحده، بالاخره زمان آن فرا رسیده که پرزیدنت بایدن با قاطعیت و صراحت حمایت خود را از معترضان ایرانی که شجاعانه به خیابان‌ها می آیند، اعلام کند. به عنوان یک وظیفه‌ی اخلاقی، او باید به همان اندازه که از جنبش ضد آپارتاید حمایت کرد، از این جنبش آزادیخواهانه نیز حمایت کند. با این حال، تحت هیچ شرایطی فکر نمی‌کنم که یک کشور خارجی باید معترضان را مسلح کند! مردم ما با عقل و تأمل و عمدتاً از طریق نافرمانی مدنی پیش رفته‌اند. آنها برای تسلیح خود نیازی به قدرت‌های خارجی ندارند و ما تحت هیچ شرایطی، تلاش قدرت‌های خارجی را برای مسلح کردن و یا حمایت از برخی جناح‌ها علیه گروه‌های دیگر را تحمل نمی‌کنیم. ما یک ملت متحد هستیم.
-مردم ایران و مردم اسرائیل سابقه مناسبات طولانی و غنی دارند و سال ها قبل از انقلاب اسلامی از روابط سودمند متقابل برخوردار بودند. در آینده چه امیدی به رابطه اسرائیل و ایران دارید؟
-حق با شماست. تاریخ ایرانیان و قوم یهود بسیار کهن است، از زمان ملکه استر و کوروش بزرگ که بازسازی معبد یهودیان را تسهیل کردند. کشورهای ما در دهه‌های ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ میلادی نیز روابط عالی و سازنده‌ای داشتند. به محض سقوط این رژیم، یهودی‌ستیزی و نفرت از دولت اسرائیل نیز سقوط خواهد کرد. ایران به دنبال روابط اقتصادی و فرهنگی و مناسبات دیگر با اسرائیل خواهد بود. همانطور که ما با همه کشورهایی که به دنبال روابطی بر اساس حسن نیت و منافع متقابل با ما هستند، مناسبات عادی خواهیم داشت.
-شما بطور گسترده به عنوان یکی از محبوب‌ترین افراد برای حکومت ایران در صورت سقوط رژیم اسلامی شناخته می‌شوید. ایران تحت رهبری شما چه مسیری را دنبال خواهد کرد؟ با برنامه هسته‌ای چه می‌کنید؟ آیا از عادی ساختن روابط با اسرائیل حمایت می‌کنید؟ آیا از عادی شدن مناسبات ایران با کشورهای عربی حمایت می‌کنید؟
-من هرگز به دنبال آزادی ایران برای خودم نبوده‌ام بلکه دنبال آزادی ایران برای هموطنانم هستم. برای جوانانی که شایسته‌ی حق زندگی مانند جوانان در هر کجا هستند! من این کار را برای عنوان یا مقام انجام نمی‌دهم؛ برای کشورم انجام می‌دهم. در هر حال، دید من با آنچه در ایران امروز وجود دارد بسیار متفاوت است. یک ایران آزاد هرگز به دنبال تسلیحات هسته‌ای نخواهد بود زیرا ما به آن نیاز نداریم. البته که ما از عادی ساختن روابط با اسرائیل و کشورهای عرب در منطقه خلیج فارس و خاورمیانه بیشترین حمایت را می‌کنیم. ایران آزاد آینده به عادی ساختن مناسبات با همه کشورهای جهان بر اساس منافع متقابل و احترام متقابل نگاه خواهد کرد. منطقه ما، اگر با هم کار کنیم، می‌تواند یک مجموعه نیرومند جهانی باشد.
-چه پیامی برای یهودیان و مردم اسرائیل دارید که مایلید افکار عمومی در مورد اسرائیل و ایران آن را بهتر درک کند؟
-امروز معترضان شعار می‌دهند: زن، زندگی، آزادی! من معتقدم دوستان یهودی ما با این شعار همدلی خواهند کرد و چون در میانه تعطیلات یهودیان هستیم به آنها می‌گویم: «L’chaim!» به سلامتی زندگی! مردم ایران به دنبال آزادی خود و همزیستی با دیگران هستند. ما امیدواریم که مردم اسرائیل و مردم همه کشورها در این روند در کنار ما باشند.
*منبع: اورشلیم پست
*ترجمه و تنظیم از کیهان لندن
