Page 12 - (کیهان لندن - سال سى و سوم ـ شماره ۱۵۹ (دوره جديد
P. 12

‫صفحه ‪ - Page 12 - 12‬شماره ‪159‬‬
                                                                                                                                                           ‫جمعه ‪ 14‬تا پنجشنبه‪‌20‬اردیبهش ‌تماه ‪1397‬خورشیدی‬

                                       ‫خود بر جای گذاشت که بنا بر شرایط‬       ‫داریوشهمایونروزنام ‌هنگاریبرجسته‪،‬‬     ‫دو قرن فراز و نشیب مطبوعات در ایران (‪)67‬‬
                                       ‫موجود در خاورمیانه‪ ،‬بسیاری از آنها‬     ‫نظری ‌هپردازی جستجوگر و نوجو‪ ،‬و‬
                                       ‫همچنان معتبرند و گویی همین امروز‬       ‫سیاستمداری مل ‌یگرا و میه ‌ندوست‬                                             ‫( کیهان لندن شماره ‪) 1248‬‬
                                       ‫نگاشته شده‌اند‪ .‬مقالات قدیم ‌یوی‬       ‫بود که بر نقش موثر ایران در مناسبات‬
     ‫داریوش همایون‬                     ‫در دهه‌های سی تا پنجاه خورشیدی‬                                                       ‫احمد احـرار‬                    ‫مازاد از وجوه مصوبه که حوالۀ آن‬       ‫وثو ‌قالدوله در قلع و قمع یاغیان‬
                                       ‫همچنین بازتاب مستند موقعیت‬                  ‫منطق ‌های و جهانی آگاهی داشت‪.‬‬                                           ‫موقتاً صادر م ‌یشد به عهدۀ تعویق‬      ‫و برقراری امنیت نسبی ماهرانه و‬
‫(‪۵‬مهر‪،۱۳۰۷‬تهران‪۸-‬بهمن‪،۱۳۸۹‬ژنو)‬         ‫سیاسی و اجتماعی ایران هستند‪.‬‬           ‫وی سال‌های طولانی در روزنام ‌ههای‬     ‫سیاسی ضعیف و از نظر نظامی سرشار‬        ‫افتاده بود از طرف وزارت جنگ‬           ‫قاطعانه عمل کرد و وجاهتی به دست‬
                                       ‫از همین رو ما به بازنشر گلچینی از‬      ‫معتبر ایران قلم زد و از بنیانگذاران‬   ‫از عواقب وخیم برای انگلستان است‬        ‫شرحی به وزارت مالیه نوشته شده‬         ‫آورد و به عنوان زمامداری مدیر و مدبّر‬
                                       ‫آثار داریوش همایون می‌پردازیم که‬       ‫اصلی روزنامه‌ی «آیندگان» بود‬          ‫زیرا حفظ استقلال این کشور‪ ،‬که به‬       ‫است که هر چه زودتر اجازۀ پرداخت‬       ‫شناخته شد‪ ،‬اما هر آنچه را که ازین‬
                                       ‫در سال‌های تبعید پس از انقلاب ‪۵۷‬‬       ‫که صفح ‌ه‌ای نوین در تاریخچه‌ی‬        ‫علت همجواری آن با هند همیشه‬            ‫مطالبات ادارۀ مزبور را صادر نمایند‪.‬‬   ‫رهگذر به دست آورده بود در یک‬
                                       ‫با کیهان لندن نیز همکاری نزدیک‬         ‫روزنامه‌نگاری ایران گشود‪.‬همایون‬       ‫مطمح نظر ما بوده‪ ،‬اکنون که از سوی‬                                            ‫قمار بزرگ سیاسی‪ ،‬با عقد قرارداد‬
                                       ‫داشت‪ .‬مقالاتی که در این ستون‬           ‫مهارت روزنامه‌نگاری و تسلط خود‬        ‫عراق نیز همسای ‌هاش شد‌هایم اهمیتی‬     ‫چهاردهم مرداد ‪( 1298‬ششم‬
                                       ‫م ‌یخوانید‪ ،‬از آرشیو کیهان لندن‬        ‫بر زبان فارسی را با ایده‌های سیاسی‬                                                              ‫اوت ‪)1919‬‬                         ‫‪ ،1919‬از کف داد‪.‬‬
                                                                              ‫خویش در هم آمیخت و از دهه‌ی ‪۳۰‬‬               ‫دو چندان پیدا کرده است»‪.‬‬                                              ‫قراردادی که در سال ‪ 1919‬بین‬
                                                           ‫انتخاب شد‌هاند‪.‬‬    ‫خورشیدی به این سو‪ ،‬نوشته‌هایی از‬      ‫کرزن‪ ،‬سپس نظریاتی را که درباره‬         ‫اعلان از طرف ادارۀ مالیه گیلان ـ‬      ‫ایران و انگلیس به امضا رسید (و‬
                                                                                                                    ‫روابط ایران و انگلیس ارائه م ‌یشود‬     ‫بدین وسیله در اجرای حکم شمارۀ‬         ‫هرگز به اجرا در نیامد) خصوصاً از‬
 ‫مصالحه حتی بر اصول؟‬

‫کیهان لندن شماره ‪ 22 - 1114‬تیرماه ‪1385‬‬

‫سرنوشت نمی ماند‪ .‬بقيه راه جدائی‬        ‫اميد بخش رهبران ابرقدرت جهانی‬          ‫مبارزه با جمهوری اسلامی هيچگاه‬        ‫لرد کرزن‬                                                                     ‫وثو ‌قالدوله‬
‫را با بهره گيری از تحولات سياسی‪،‬‬       ‫به پشتيبانی از گروه‌های مخالف‬          ‫نمی بايد دنباله ای از روابط خارجی‬
‫در هر زمان که مساعد گردد‪ ،‬و دست‬        ‫جمهوری اسلامی و سرگرفتن پار‌های‬        ‫رژيم باشد ولی گاه می شود که‬                      ‫چنین دست ‌هبندی کرد‪:‬‬        ‫‪ 10806‬خزانه‌داری کل به اطلاع‬          ‫جهت طوفانی که در افکار عمومی‬
‫يازيدن به منشور ملل متحد‪ ،‬که برای‬      ‫اقدامات عملی در تغيير رژيم‪ ،‬از جا‬      ‫بحران در خارج همه چيز را زير سايه‬     ‫«بعضی‌ها پیشنهاد کرده‌اند که‬           ‫عموم صاحبان مستمری و ارباب‬            ‫برانگیخت‪ ،‬موضوع یکی از فصول‬
‫ملت ها چنان حقی را شناخته است‪،‬‬         ‫تکان نم ‌یخورند‪ .‬دليل اصل ‌یاش اين‬     ‫م ‌یبرد‪ ،‬چنانکه بحران اتمی از يک‬      ‫پرداخ ‌تهای مالی را به ایران ادامه‬     ‫حقوق دیوانی می‌رساند‪ :‬نظر به‬          ‫مهم تاریخ سیاسی ایران در نیمۀ اول‬
                                       ‫است که به مسائل اصولیشان وزنی‬          ‫سال پيش برده است‪ .‬هنگامی که‬           ‫دهیم و نیروهای نظامی خود را در‬         ‫تحقیقاتی که در سنوات اخیر در امور‬     ‫قرن بیستم است‪.‬در پایان جنگ اول‬
                   ‫م ‌یتوان رفت‪.‬‬       ‫بيش از انگيزه به قدرت رسيدن‬            ‫پای تحولات پردامنه ای در ميان است‬     ‫آن کشور نگهداریم و هیأت حاکمه‬          ‫مالیۀ گیلان فراهم گردیده وجهی در‬      ‫جهانی‪ ،‬ایران از سوی شمال با روسیۀ‬
‫عمده آن است که اصل همزبانی‬             ‫م ‌یدهند‪ .‬در اين زمينه تکيه نيروهای‬    ‫که موجوديت رژيم‪ ،‬بلکه موجوديت‬         ‫ایران را معتقد سازیم که هیچگونه نظر‬    ‫صندوق مالیه برای پرداخت وجه‬           ‫انقلابی روبرو بود و از سمت جنوب با‬
‫گرو‌ههائی به نام مليت يا ملت به عنوان‬  ‫چپ بر دو موضوع اصلی است؛‬               ‫کشور را تهديد می کند می توان از‬       ‫خاصی نسبت به کشورشان نداریم‪.‬‬           ‫حقوقات باقی نمانده است‪ .‬از بابت‬
‫ماهي ‌تهای سياسی متفاوت شناخته‬         ‫نيروهای راست نيز تاکيد خود را دارند‪.‬‬   ‫مخالفان جد ‌یتر رژيم انتظار داشت‬      ‫چنین سیاستی البته در تئوری دلپذیر‬      ‫حقوق دیوانی سا ‌لهای گذشته که‬                ‫امپراتوری توانمند انگلستان‪.‬‬
‫شود‪ ،‬دنباله‌اش را آنها خودشان‬          ‫ما در اينجا از نيروهای سازمان يافته‬    ‫که محاسبات خود را سراسر در پرتو‬                                              ‫تأدیه نشده‪ ،‬دیناری پرداخت نخواهد‬      ‫در روسیه‪ ،‬حکومت تزارها جای‬
‫م ‌یدانند چگونه بگيرند‪ .‬چند تنی از‬     ‫سخن م ‌یگوئيم وگرنه افراد چپ و‬                                                 ‫است ولی در عمل‪ ،‬شدنی نیست‪.‬‬           ‫شد و ارباب حقوق باید از مطالبۀ آنها‬   ‫خود را به نظام جدید سوسیالیستی‬
‫سروران جايگزين ساز‪ ،‬مشکل را به‬         ‫راست بسيارند و رنگهای فراوان دارند‪.‬‬           ‫چنان تحولاتی انجام دهند‪.‬‬       ‫برخی دیگر عقیده دارند که دولت‬          ‫صرف نظر نمایند‪ .‬به این مناسبت هر‬      ‫سپرده بود‪ .‬هر چند که دولت جدید‪،‬‬
‫اين صورت «حل» کرد‌هاند که مليت‬         ‫بخش بزرگ تر چپ ايران نم ‌یتواند‬        ‫در روز هائی که از امريکا پيام جنگ‬     ‫انگلستان باید به عنوان فاتح جنگ‪،‬‬       ‫نوع تقاضا‪ ،‬توصیه یا شکایت نسبت‬        ‫به ریاست ولادیمیر ایلیچ لنین‪ ،‬با‬
‫يا مل ‌تهای ايران رضايت دهند که به‬     ‫با احتمال بازگشت پادشاهی‪ ،‬اگر چه‬       ‫می آمد‪ ،‬آن مخالفان جد ‌یتر با اين‬     ‫ایران را تحت قیمومت خود درآورد‬         ‫به حقوقات پرداخت نشدۀ سنوات‬           ‫دشوار ‌یهای داخلی ـ بویژه درگیری‬
‫عنوان قوم خوانده شوند ــ که در واقع‬    ‫به رای مردم و در صورت پارلمانی در‬      ‫پرسش روبرو بودند که چه واکنشی‬         ‫و مستقیماً اداره امور این کشور را بر‬   ‫گذشته‪ ،‬که به ادارۀ مالیه گیلان‬        ‫با روسهای سفید و باقی مانده ارتش‬
‫جز آن نيستند ــ ولی دربرابر‪ ،‬اقوام‬     ‫يک نظام دمکراسی ليبرال‪ ،‬چنانکه در‬      ‫نشان دهند؟ يک واکنش‪ ،‬مخالفت با‬        ‫عهده گیرد‪ .‬این راه حل نیز سنگلاخی‬      ‫برسد متأسفانه بلااثر و بلا جواب‬       ‫تزاری ـ روبرو بود و نم ‌یتوانست از نظر‬
‫ايران دارای «حقوق سياسی» باشند‬         ‫بيست و هشت کشور از پيشرفته تران‬        ‫جنگ تا مرز فراموش کردن موقت‬           ‫است طولانی که‪ ،‬صرف نظر از موانع‬        ‫خواهد ماند‪ .‬لیکن حقوقات دیوانی‬        ‫نظامی تهدیدی برای همسایگان باشد‪،‬‬
‫که سه ‌مگزاری ‪ contribution‬نه‬          ‫جاری است‪ ،‬آشتی کند‪ .‬جلوگيری از‬         ‫پيکار با جمهوری اسلامی و ايستادن‬      ‫و محظورات بی ‌نالمللی‪ ،‬مشکلات ما‬       ‫هذ‌هالسنه (قوی ئیل) طبق دستور‬         ‫ولی بیم آن م ‌یرفت که با شعارهای‬
‫چندان پوشيد‌های به ادبيات تجزيه‬        ‫هر گونه تحولی که سودی از آن به‬         ‫در کنار آن برای دفاع از ميهن بود‪.‬‬                                            ‫خزان ‌هداری کل‪ ،‬پس از این که تمام‬     ‫انقلابی‪ ،‬مل ‌تها را مجذوب و کشورها‬
‫طلبی است‪ .‬هنگامی که ملت ايران‬          ‫امر پادشاهی هم برسد در استراتژی‬        ‫چنان واکنشی احتمالا در روشن‬                    ‫را افزون خواهد ساخت‪».‬‬         ‫عشریه وصول گردید و ادارۀ مالیه‬
‫و شهروندان ايرانی‪ ،‬بسته به زبان‬        ‫آن به صورت پنهان و گاه بسيار هم‬        ‫کردن سياستگزاران امريکائی و‬           ‫آنگاه به طرح نظریّه خود پرداخت‪:‬‬        ‫وجهی تهیه نمود (که هنوز فراهم‬                           ‫را تسخیر کند‪.‬‬
‫مادریشان به ماهي ‌تهای جداگان ‌های‬     ‫آشکار‪ ،‬دست بالا دارد‪ .‬اين نگرش‬         ‫ب ‌یاعتبار کردن ايرانيانی در آن کشور‬  ‫«هم اکنون هیأتی از طرف ایران‬                                                 ‫چنین خطری از نظر دولت انگلیس‬
‫دارای حقوق سياسی تقسيم شوند‬            ‫دفاعی از تاثير آن نيرو ها در سياست‬     ‫که سخن از پيشباز مردم ايران از‬        ‫برای طرح عرضحال کشورشان عازم‬                  ‫نشده) پرداخت خواهد شد‪.‬‬         ‫پوشیده نبود‪ .‬انگلستان که به دنبال‬
‫ــ که بيش از آن ديگر چيزی لازم‬         ‫ايران کاسته است و در گذشته بسياری‬      ‫سربازان بيگانه به ميان می‌آوردند‬      ‫کنفرانس صلح پاریس است‪ .‬نظر من‬          ‫در این زمان‪ ،‬ریاست دیپلوماسی‬          ‫پیروزی در جنگ‪ ،‬بی ‌نالنهرین و حجاز‬
‫نيست و تا استقلال م ‌یتواند برود ــ‬    ‫از آنان را به راه های نادرست و زيان‬    ‫بی اثر نبود‪ .‬واکنش ديگر به حرکت‬       ‫این است که ما پیشنهادهای خود را‬        ‫انگلستان را لرد کرزن‪ ،‬نای ‌بالسلطنه‬   ‫و عمان و جزایر خلیج فارس را بر‬
‫چه تفاوت م ‌یکند که قوم يا ملت يا‬      ‫آور به حال خودشان انداخته است‪.‬‬         ‫انداختن کسانی بود که م ‌یخواهند هر‬    ‫با کمال صراحت به اطلاع این هیأت‬        ‫پیشین هندوستان بر عهده داشت که‬        ‫متصرفات آسیایی خود افزوده بود‪،‬‬
                                       ‫اگر کسانی در دشمنی با پادشاهی‬          ‫چه زودتر جايگزينی برای جمهوری‬         ‫برسانیم و بی‌آن که لحن موهنی‬           ‫به سختی در برابر فشار افکار عمومی و‬   ‫تصمیم داشت این قلمرو وسیع را از‬
                 ‫مليت بکار برند؟‬       ‫تا پشتيبانی از لاشه چند بار به خاک‬     ‫اسلامی زير عنوا ‌نهائی مانند شورای‬    ‫به کار بریم و غرور ملی ایرانیان را‬     ‫بخشی از سیاستمداران انگلیسی دایر‬      ‫نفوذ افکار انقلابی و تحریک احساسات‬
‫بررسی گفت ‌هها و نوشت ‌ههای راست‬       ‫سپرده اصلاح طلبان و ملی مذهبيان‬        ‫رهبری و کنگره ملی برپا دارند ــ‬       ‫جریح ‌هدار کنیم‪ ،‬این نکته را تفهیم‬     ‫به فراخواندن نیروهای انگلستان از‬      ‫استقلا ‌لطلبانه محفوظ نگهدارد‪ .‬برای‬
‫و چپ در مسأله قومی خبر از هيچ‬          ‫وفادار به جمهوری اسلامی بروند يا در‬    ‫واکنشی مشروع و طبيعی از سوی‬           ‫کنیم که ما حاضریم بخشی از‬              ‫خاورمیانه مقاومت م ‌یکرد و در مورد‬    ‫تحقق این هدف به یک خط دفاعی‬
‫تفاوت اصولی در موضوعات اساسی‬           ‫مسائلقومیايرانباگراي ‌شهاینهايتا‪،‬‬      ‫داوطلبان‪ ،‬که البته بستگی به عوامل‬     ‫مطالبات آنها را ـ که انجام شدنی است‬    ‫ایران معتقد بود رها کردن این کشور‬     ‫نیاز داشت که ایران در مرکز آن قرار‬
‫حقوق فرهنگی و اجتماعی و عدم‬            ‫و حتا صراحتا‪ ،‬تجزيه طلب هماوا شوند‪،‬‬    ‫بسيار دارد و نزديک شدن احتمال‬         ‫ـ تحقق بخشیم‪ ،‬استقلال و تمامیت‬         ‫به منزلۀ برداشتن س ّد از برابر سیل‬    ‫می‌گرفت در حالی که ایران نیمه‬
‫تمرکز نمی دهد‪ .‬بجز آنها که اعلاميه‬     ‫مسلما به خود کمکی نخواهند کرد‪.‬‬                                               ‫ارضی کشورشان را تأکید و تضمین‬                                                ‫ویران و زخ ‌مخورده از جنگ و گرفتار‬
‫جهانی حقوق بشر و ميثا ‌قهای آن‬         ‫چنين موض ‌عگيریها از جريان اصلی‬           ‫تغيير رژيم تنها يکی از آنهاست‪.‬‬     ‫کنیم‪ ،‬برقرارداد ‪( 1907‬تقسیم ایران‬              ‫بنیا ‌نکن کمونیستی است‪.‬‬       ‫مشکلات داخلی‪ ،‬محروم از توان مالی‬
‫و حقوق شهروندی را نيز در برابر‬                                                ‫اکنون با دور شدن خطر جنگ و‬            ‫به دو منطقه نفوذ بین انگلستان‬          ‫یک ماه و نیم پس از متارکه جنگ‪،‬‬        ‫و نظامی‪ ،‬نم ‌یتوانست چنین نیازی را‬
‫حقوق ملی ب ‌یارزش م ‌یدانند ديگران‬              ‫سياست ايران بيرون است‪.‬‬        ‫نشانه هائی هر چند نامطمئن از تغيير‬    ‫و روسیه) که مورد نفرت شدید‬             ‫کمیته امور خاوری کابینه انگلستان‬
‫همداستانند که ايرانی می‌بايد در‬        ‫برای همتايان آنان در راست‪ ،‬شکل‬         ‫رويکرد ها در تهران و واشينگتن‪،‬‬        ‫ایرانیان است خط بطلان م ‌یکشیم‬         ‫ـ عالی‌ترین مرجع تصمیم‌گیری‬                              ‫برآورده سازد‪.‬‬
‫ميهن خودش از حقوق برابر برخوردار‬       ‫حکومت مسأله اصولی نيست؛ چيزی‬           ‫اوضاع و احوالی که در کسانی چنان‬       ‫و نیز حاضریم در تشکیل ارتش ملی‬         ‫در خصوص مسائل آسیای شرقی‬              ‫در همین حال‪ ،‬وثو ‌قالدوله نیز با‬
‫باشد و بهر زبان که می خواهد بگويد‬      ‫نيست که بتواند جای همرای شدن‬           ‫موضع گيری دراماتيکی را سبب‬            ‫یکپارچۀ ایران‪ ،‬که از آرزوهای ایرانیان‬  ‫و خاورمیانه ـ جلسه‌ای با هدف‬          ‫خزانۀ خالی و قشون از هم پاشیده‪،‬‬
‫و بنويسد و آموزش ببيند و نشر‬           ‫بر سر دمکراسی ليبرال (حاکميت‬           ‫شد و کسانی ديگر را به اقدامات‬         ‫است‪ ،‬و ما نیز ضرورت آن را درک و‬        ‫رسیدگی به مسأله ایران تشکیل‬           ‫خود را از سر و سامان بخشیدن‬
‫دهد؛ کسی در اين اختلاف ندارد‬           ‫مردم در چهارچوب اعلاميه جهانی‬          ‫شتابزده‪ ،‬و در جا هائی تاسف آور‪،‬‬       ‫تأکید م ‌یکنیم‪ ،‬ایران را یاری دهیم‪.‬‬    ‫داد‪ .‬نظر عمومی در این جلسه بر آن‬      ‫به اوضاع مملکت ناتوان و به جلب‬
‫که مردم هر محل می بايد امور خود‬        ‫حقوق بشر) را بگيرد‪ .‬پادشاهی و‬          ‫برانگيخت تا اندازه ای دگرگون شده‬      ‫ایجاد چنین ارتشی که لازمه‌اش‬           ‫بود که نیروهای انگلیسی از شمال‬        ‫حمایت و مشارکت خارجی نیازمند‬
‫را با ارگان‌های انتخابی‌شان اداره‬      ‫جمهوری‪ ،‬دو شکل حکومت هستند‬             ‫است‪ .‬هنوز اگر به ايران حمله شود‬       ‫همگونی تعلیمات و تجهیزات‪ ،‬لباس‬         ‫و جنوب ایران فراخوانده شوند‪،‬‬          ‫م ‌یدید‪ .‬نیاز متقابل‪ ،‬دولتین ایران و‬
‫کنند و قدرت حکومتی توزيع يا‬            ‫و هر طبيعتی می توانند داشته باشند‪.‬‬     ‫کسانی وظيفه خود خواهند دانست‬          ‫متحدالشکل‪ ،‬مقررات یکسان‪ ،‬انضباط‬        ‫مساعده انگلیس به دولت ایران (ماهانه‬
‫تقسيم شود‪ .‬آنچه گفت و شنود را‬          ‫موضوع اصلی‪ ،‬نوع نظام سياسی است‬         ‫که پا بر سر هر چيز بگذارند و اول به‬   ‫و دیسیپلین نظامی و مجهز بودن به‬        ‫پانصدهزار تومان به اعتبار درآمدهای‬         ‫انگلیس را به هم نزدیک کرد‪.‬‬
‫به ب ‌نبست م ‌یکشاند وارد کردن حق‬      ‫و وجود نيروهائی که بتوانند گرايشهای‬    ‫دفاع از ميهن خود برخيزند و کسان‬       ‫سلا ‌حهای جدیدو دان ‌شهایپیشرفته‬       ‫آتی ایران از نفت و گمرکات) قطع‬        ‫اوضاع وخیم مالی دولت را در آن‬
‫تعيين سرنوشت يا حقوق سياسی‬             ‫بسيار نيرومند هرج و مرج و استبداد را‬   ‫بيشماری م ‌یبايد برای سازمان دادن‬     ‫است‪ ،‬جز با کمک و همکاری افسران‬         ‫و مقابله با خطر کمونیسم به خود‬        ‫دوران‪ ،‬گزار ‌شهای روزنامۀ «ایران»‬
‫برای اقوام به جای تاکيد بر حقوق‬        ‫در جامعه ايرانی مهار کنند‪ .‬جدا افتادن‬  ‫جايگزين باورپذيری ‪credible‬‬            ‫اروپایی امکا ‌نپذیر نیست و همکاری‬      ‫ایرانیان واگذار شود‪ .‬یکی از سخنرانان‬
‫فرهنگی و اجتماعی و سياسی افراد‬         ‫نيرو های سياسی عمده ايران از يکديگر‬    ‫برای جمهوری اسلامی تلاش کنند‪.‬‬         ‫انگلستان در این خصوص مشروط‬             ‫به صراحت گفت «پرداخت این پولها‬                      ‫منعکس م ‌یساخت‪:‬‬
‫ايرانی‪ ،‬و اصرار بر بکار بردن دلخواسته‬  ‫و پافشاری آنها بر نقاط اختلاف بجای‬     ‫ولی تفاوت زيادی ميان يک موقعيت‬        ‫خواهد بود به این که یک افسر عالی‬       ‫و نگهداری این نیروها اتلاف سرمایه‬
‫‪ arbitrary‬واژه های علمی و معمول‬        ‫اشترا ‌کهای بسيار و مه ‌متر‪ ،‬آينده‬     ‫اضطراری‪ ،‬و موقعيتی است که عادی‬        ‫رتبۀ انگلیسی در رأس آن قرار داشته‬      ‫مالی و انسانی است‪ .‬بگذارید ایران‬      ‫نهم اسفند ‪( 1297‬پنجم‬
‫در حقوق و روابط بين الملل است‬          ‫دمکراسی را در ايران با هر شکل‬          ‫رژيم اسلامی است ــ از اين بحران‬       ‫باشد‪ .‬البته هیچ مخالف نیستیم که در‬     ‫به هر جهنمی که می‌خواهد برود‬                           ‫مارس ‪)1919‬‬
‫که جلو رسيدن به هر توافقی را بر‬                                               ‫به بحران ديگر فرو غلتيدن و مسائل‬      ‫رد‌ههای پایی ‌نتر‪ ،‬از افسران کشورهای‬   ‫و ایرانیان به هر پرتگاهی که مایلند‬
‫پايه واقعيات موجود و بيشترين سود‬                ‫حکومت تيره خواهد کرد‪.‬‬         ‫امروز را بر مسائل ديروز انباشتن‪،‬‬                                                                                   ‫از کردستان تلگرافاً اطلاع م ‌یدهند‬
‫بيشترين مردمان م ‌یگيرد‪ .‬در اينجا‬      ‫اکنون که اصلاح طلبان‪ ،‬پابرجاترين‬       ‫و مردم را اندک اندک به طغيان‬              ‫دیگر اروپایی هم استفاده شود‪.‬‬                          ‫سقوط کنند»‪.‬‬        ‫که اکنون تقریباً چهار ماه است حقوق‬
‫واژه‌ها و اصطلاحات به جای اصل‬          ‫هواداران خود را نيز سرخورده کرد‌هاند‬   ‫راندن‪ .‬امروز می توان با خيال آسوده‬    ‫دومین شرط همکاری ما با ایران‪،‬‬          ‫کرزن به شدت با چنین نظری‬              ‫اعضای نظمیه آنجا نرسیده و احتمال‬
‫موضوع م ‌ینشينند و گفت و شنود به‬       ‫و ديگر کشمکش بر سر آنان موردی‬          ‫تر بر مبارزه با رژيم تمرکز داد و با‬   ‫گماردن یک مأمور عالی رتبه انگلیسی‬      ‫مخالفت کرد و گفت‪« :‬سیاستی که‬          ‫دارد اجزاء آن اداره دیگر سر خدم ‌ت‬
‫ب ‌نبست م ‌یرسد‪ .‬بحثی که بايست بر‬      ‫ندارد‪ ،‬مايه جدائی ديگر‪ ،‬مسأله‬          ‫يکپارچگی‪ integrity‬سياسی بيشتر‬         ‫(به عنوان مستشار) در رأس مالیه آن‬      ‫بعضی از همکاران ارجمند توصیه‬          ‫حاضر نشوند و کارهای نظمیه را‬
‫حقوق و را‌ههای عملی رسيدن به آن‬        ‫قومی ايران است که در دست پار‌های‬       ‫برای جايگزين باورپذيرتری کوشيد‪.‬‬       ‫کشور است و این شرط‪ ،‬در صورتی که‬        ‫م ‌یکنند یعنی عق ‌بنشینی کامل از‬      ‫تعطیل کنند‪ .‬بیم اختلال امور م ‌یرود‪.‬‬
‫تمرکز يابد به سخنان تکراری درباره‬      ‫سازمان ها هر روز اختلاف انگيز تر‬       ‫باورپذيری در اين مقوله از دو‬          ‫تحقق نپذیرد‪ ،‬ما هیچ گونه مسؤولیتی‬      ‫ایران‪ ،‬شاید بیش از همه خوشایند‬
‫اصطلاحاتی فروکاسته می‌شود که‬           ‫می شود‪ .‬اصرار عناصری در چپ‬             ‫ويژگی می آيد‪ :‬نخست رسيدن به‬           ‫برای اصلاح وضع اقتصادی و مالی‬          ‫مذاق ایرانیان باشد ولی من به‬          ‫چهارم تیر ‪ 12( 1298‬ژوئن‬
‫توافق برسر آنها ممکن نيست زيرا‬         ‫بر «مسأله ملی» استالينی‪ ،‬و حقوق‬        ‫توافق ميان نيرو های سياسی عمده‬        ‫ایران ـ که در اوج آشفتگی است ـ‬         ‫صراحت اعلام م ‌یکنم که اتخاذ چنین‬                             ‫‪)1919‬‬
                                       ‫ملی و چند مليتی بودن ايران‪ ،‬نه‬         ‫ايران که ناتوانی‌شان در همکاری‬                                               ‫سیاستی از نظر اخلاقی قبیح‪ ،‬از نظر‬
   ‫هرکس تعري ‌فهای خود را دارد‪.‬‬        ‫تنها خاطره تاريخچه تجزيه طلبی‬          ‫با يکديگر و کشاکش‌هايشان بر‬                        ‫قبول نخواهیم کرد»‪.‬‬                                              ‫نظر به این که پس از دخالت تام‬
‫کسانیازسرناآگاهیياب ‌یحوصلگی‬           ‫در ايران و نقش گرو‌ههای سياسی‬          ‫سر مسائل کوچک و بزرگ‪ ،‬عامل‬                                                                                         ‫وزارت جنگ در امور قزاقخانه‪ ،‬در‬
‫م ‌یگويند اين بح ‌ثها بيهوده است و‬     ‫و قومی نزديک به شوروی را بيدار‬         ‫اصلی ضعف سياسی جامعه ايرانی‬                                                                                        ‫ابتدای امر مبلغی از بودجۀ قزاقخانه‬
‫واژ‌هها اهميتی ندارند‪ .‬ولی در مسائل‬    ‫م ‌یکند بلکه زمين ‌های برای رسيدن‬      ‫است؛ و دوم‪ ،‬همرائی بر اصولی که‬                                                                                     ‫نقصان داشته و قریب پنج ماه پرداخت‬
‫حقوقی و سياسی همه دعوی بر سر‬           ‫به توافقی که سود همگان را در بر‬        ‫ايران يکپارچه و آزاد و ترقيخواه و‬
‫نا ‌مها و واژ‌هها و اصطلاحات است ــ‬    ‫داشته باشد نمی‌گذارد‪ .‬يک طرف‬           ‫نيرومندآينده را بتوان بر آن ساخت‪.‬‬
‫شخصي ‌تهای سياسی بويژه م ‌یبايد‬        ‫بحث‪ ،‬تسليم ب ‌یقيد و شرط به پاره‬       ‫در اقداماتی که در اين يک ساله برای‬
‫اهميت نام را بهتر درک کنند‪.‬‬            ‫پاره کردن ملت ايران را م ‌یخواهد و‬     ‫جايگزين سازی صورت گرفته از اين‬
‫ديگرانی هستند که بوی پيروزی‬            ‫حداکثر امتيازی که م ‌یدهد آن است‬       ‫دو ويژگی نشانی نيست‪ .‬خوشبينی‬
‫نزديک به دما ‌غهای بيش از اندازه‬       ‫که در برابر چشم پوشيدن ديگران‬          ‫زياد‪ ،‬انتظارات دور از واقع‪ ،‬و گذاشتن‬
‫حساسشان خورده است و می خواهند‬          ‫از تماميت ارضی که گويا حساسيت‬          ‫تکيه بر هرچه پيش آيد و با هر که‬
‫عده ای را بهر ترتيب جمع کنند و‬         ‫برانگيز است از حق تعيين سرنوشت‬         ‫بتوان‪ ،‬از بيش از ساختن گروهبندی‬
‫سخت نم ‌یگيرند‪ .‬کسان ديگری نيز‬         ‫يادی نشود‪ .‬اما با چند مليتی بودن‬       ‫های تازه بر نيامده است‪ .‬اما اگر هر‬
‫هستند‪ ،‬و بسيار هم هستند‪ ،‬که حاضر‬       ‫ايران که ديگر قرار نيست به تماميت‬      ‫جايگزين‪ ،‬گون ‌های گروهبندی است‪،‬‬
‫نيستند امروز به بهای هموار کردن‬        ‫ارضی‌اش هم اشاره‌ای شود‪ ،‬و با‬
‫راه تجزيه ايران در آينده‪ ،‬به هيچ‬       ‫شناخت «حقوق ملی» افرادی از هر‬             ‫هر گروهبندی‪ ،‬جايگزين نيست‪.‬‬
‫موفقيتی دست يابند‪ .‬آن ناآگاهان‬         ‫گروه زبانی که ديگران سخنشان را‬         ‫نيروهای سياسی عمده ايران در‬
‫و ب ‌یحوصل ‌هگان و آسا ‌نگيران بهتر‬    ‫درنيابند‪ ،‬ديگر نيازی به حق تعيين‬       ‫چپ و راست نشان دادند که حتی‬
‫است به اين گروه هم گوش فرا دهند‪.‬‬                                              ‫در گرماگرم اعلام‌های رسمی و‬
   7   8   9   10   11   12   13   14   15   16   17