Page 5 - (کیهان لندن - سال سى و سوم ـ شماره ۱۶۴ (دوره جديد
P. 5
صفحه 5ـ Page 5ـ شماره 164
جمعه 8تا پنجشنبه 14ژوئن 2018
جشنوار ههای سینمایی بی نالمللی :ابزار ویدا قهرمانی خالق نخستین بوس ه بر پرد هی
ایدئولوژیک رژیم ولایت فقیه سینمای ایران هم صحنه را ترک گفت
رضا پرچ یزاده -اصغر فرهادی = ویدا قهرمانی کافه-
اخیرا در جشنواره کن حاضر شد ،و رستوران مشهور «کوچینی»
گرچه این مرتبه مطابق معمول این را نیز راه انداخت که سا لها
سا لها جایزهای به وی ندادند ،اما تیم پاتوق هنری استعدادهای
همراهش به نمایندگی از جعفر پناهی– جوان ایران به شمار م یرفت.
که ظاهرا در ایران اجازه فیلمسازی = قهرمانی در سکانسی
ندارد– جایزه بهترین فیلمنامه را از از فیلم «چهار راه حوادث»
اولین بوسه تاریخ سینمای
جشنواره کن دریافت کرد. ایران را با ناصر ملک مطیعی
پارسال فیلم «فروشنده»ی خود
فرهادی در جشنوارهی کن دو جایزه به ثبت رساند.
برد؛ و بعدا آکادمی علوم و هنرهای
«هنرمندان» و «ورزشکاران» در ورزشگاه صدهزار نفری برای سینمایی آمریکا هم اسکار فیلم ویدا قهرمانی بازیگر سن تشکن
حمایت از روحانی تا سال ۱۴۰۰جمع شدند! غیرانگلیس یزبان را به او داد که فیروز سینمای قبل از انقلاب و همبازی
نادری و انوشه انصاری طی حرکتی دیرین ناصر مل کمطیعی در فیلم
و هدایت کامل سیستم به عنوان تفکر رسوب کرده ،به این راحتی هم جنجالی که با طعنه و کنایه به رئیس بهروز وثوقی ،ویدا قهرمانی ،تاجی احمدی ،پرخیده ،ظهوری ،بهمنیار، جنجالی «چهارراه حوادث» در ۸۱
«سوپاپ اطمینان» صورت گرفته. پالایش نم یشود .پس فیلم اندکی جمهور آمریکا دونالد ترامپ همراه همایون ،مقبلی و… در پشت صحنه فیلم «صد کیلو داماد» سالگی در آمریکا درگذشت .این
نهایت اینکه جایزههای بی نالمللی «اعتراض» دارد تا جلب نظر کند ،البته بود به نمایندگی از فرهادی اسکار را بازیگر ،علاوه بر ثبت اولین بوسه در
اعتبارش در درج هی اول برای فقط تا اندازهای که قابل کنترل باشد. هنری در اولین شبکه تلویزیونی ایران رونمایی از کتاب «سفر خاش ،ماه تاریخ سینمای ایران ،مؤسسس کافه
جمهوری اسلامی است ،به دلایل و جمهوری اسلامی زیرکانه این به دریافت کردند. متعلق به ثابت پاسال به اجرای یک عسل» در آمریکا برپا شد و از این رستوران «کوچینی» یکی از اولین و
فراوان .یک یاش این است که خواهند اصطلاح اعتراض را در چنین فیل مهایی با نظر به این مقدمه ،در این مقاله شوی سرگر مکننده هفتگی به نام هنرمند قدیمی و ماندگار سینمای مشهورترین پاتو قهای هنری ایران نیز
گفت در ایران تحت جمهوری اسلامی تلاش خواهم کرد نشان دهم چگونه
ما سینمایی داریم که گل سرسبد ظاهرا نادیده م یگیرد. رژیم ولایت فقیه برای پیشبرد «جاده شانس» نیز شرکت داشت. ایران تقدیر به عمل آمد. بود.
جشنوارههای بی نالمللی است .یکی با این وجود ،این فیل مها به طور مقاصد ایدئولوژی کاش از «سینمای ویدا قهرمانی بان ی راهاندازی قهرمانی در کنار ایرن و تهمینه هنوز چندی از درگذشت ناصر
دیگرش این است که صدای اعتراض عمده به خاطر یک پدیدهی به شدت جشنوارهای» سوء استفاده م یکند. رستوران دانسینگ «کوچینی» از از بازیگران زن مشهور دهه چهل و مل کمطیعی هنرپیشه محبوب و
مخالفان و معترضان به رژیم را خاموش خطرناک اما کمتر شناخت هشده حقیقت این است که این جایزهها کافه -رستورا نهای پرآوازه تهران در تضمین فروش فیل مهای روی پرده بود. معروف سینمای ایران در ۴خرداد
اهمیت دارند ،و آن درونی کردن و برای جمهوری اسلامی کارکردی ده هی چهل خورشیدی بود که سا لها فیل مهای «توفان در شهر ما»« ،دشمن سپری نشده که خبر رسید ویدا
کاملا سیاسی دارد .رژیم برای اینکه در میزبانی استعدادهای هنری جوان ایران زن»« ،یکی بود یکی نبود»« ،افسانه قهرمانی بازیگر سینمای قبل از
جشنوارههای بی نالمللی جایزه بگیرد، در رشت ههای نقاشی ،مجسم هسازی و شمال»« ،فردا روشن است»« ،بچ ههای انقلاب و از همباز یهای مل کمطیعی
به قول نظامی عروضی «نبض بسیاری پس از یک دوره تحمل بیماری در
بگرفته» ،یعنی رگ خواب طیف
اگر یادتان باشد شهاب حسینی هم جایز هی «ناقابل»ی که از کن برای گستردهای را بلد شده .در ایران سینما
بازی در فیلم فرهادی گرفته بود را به «آقا امام زمان» تقدیم کرد. وجود ندارد .سانسور و کنترل مداوم و
ایدئولوژی کسازی و تهی کردن سینما
یا کم م یکند .وقتی فیلمی در ایران نهادینه کردن سانسور است .این روند از معنی باعث شده نه فیلم درستی بوسه فیلم «چهار راه حوادث»
ساخته شده و به حد «استانداردهای را کیارستمی آغاز کرد .او با فرار از ساخته بشود و نه تماشاچی به سینما
جهانی» رسیده ،پس این معترضان هرچه «واقعیت سیاسی» است به رفتن اقبال داشته باشد .برای همین موسیقی را برعهده داشت .فرهاد محل»« ،بچه ننه»« ،آتش و خاکستر»، سن ۸۱سالگی درگذشت .او از
چرند م یگویند وقتی م یگویند در گون های از خیا لپردازی روی آورد است که سینماها کلا خوابیدهاند و خواننده معروف دهه ۴۰و ۵۰در این «گرگ صحرا»« ،فریاد نیم هشب»، نخستین سا لهای جوانی ،زمان یکه
ایران آزادی بیان نیست و سانسور که خط ممنوعیت کشید بر هر گونه بسیار یشان هم تعطیل شدهاند .حالا «صد کیلو داماد»« ،دختران حوا»، هنوز به مدرسه م یرفت ،با فیلم
هست و هنر و ادبیات سرکوب م یشود خوانش سیاسی .او در حقیقت پیل های چطور است که از دل چنین شرایطی کافه -رستوران به شهرت رسید. «پستچی»« ،خداداد»« ،عشق و جنجالی «چهار راه حوادث» وارد
دم به دقیقه فیل مهای جایزهبگیر کوچینی کلوپ شبان های بود با یک انتقام»« ،صیادان نمکزار»« ،کارآگاه
و غیره. ترانه علیدوستی که در از جشنوارههای مشهور بی نالمللی پیست رقص که زو جهای جوان در آن »۲و مجموعه عروسکی «سرزمین دنیای بازیگری شد.
یک کارکرد دیگرش هم این است فیل مهای اصغر فرهادی بازی با موسیقی گروههای راک اندرول و خوشبختی» از جمله آثاریست که با در «چهار راه حوادث» ساخته
که عوامل سازندهی این گونه فیل مها با کرده مردم را تشویق م یکند درم یآید؟! پاپ ایرانی آن دوران از جمله «بلک ساموئل خاچیکیان ،ویدا قهرمانی و
اعتباری که از جشنوارههای بی نالمللی تا در سیرک انتخاباتی رژیم پاسخش ساده است :رژیم با بازیگری وی تهیه شدهاند. ناصر مل کمطیعی ،نخستین بوسه
کسب کردهاند گ هگداری به نفع رژیم برنام هریزی و پول خرج کردن و لابی کتز» م یرقصیدند. ویدا قهرمانی در خارج از ایران در تاریخ سینمای ایران را به ثبت
موضع م یگیرند .هم کیارستمی ،هم شرکت کنند و تبلیغ مستمر و آگاهانه خودش با درگذشت ویدا قهرمانی و ناصر نیز در فیل مهای «تعطیلات سیاه»، رساندند که تا پیش از آن ،در سینمای
فرهادی و هم پناهی به نفع رژیم موضع این فیل مها را بزرگ م یکند و به دنیا مل کمطیعی و… نسلی از هنرمندان «میهمانان هتل آستوریا»« ،پیش از
گرفت هاند؛ کیارستمی خف یتر و فرهادی تنید به دور خود و به دور بینندهاش م یفروشد .از کیارستمی بگیرید تا سینمای ایران صحنه زندگی را ترک توفان»« ،هزاران سال دعای خوب»، ایران تابو به شمار م یرفت.
و پناهی جل یتر .کیارستمی از سانسور تا جنایت را نبیند و بدین ترتیب برای فرهادی ،هی چکدامشان بدون رضایت و م یکند که با وقوع انقلاب اسلامی «سنگسار ثریا میم»« ،شاه باب» و ویدا قهرمانی درباره بازتا بهای این
دفاع م یکرد و آن را عامل «خلاقیت مقابله با آن نه تنها عمل که اندیشه کمک دستگاه فرهنگی /امنیتی رژیم در ایران اگرچه از صحن ههای هنری «جیمی وس ت وود:قهرمان آمریکایی» سکانس گفته بود با اینکه پدرش او
هنری» م یشمرد؛ حتی او که ظاهرا هم نکند .کیارستمی خودسانسوری را نم یتوانستند قدم از قدم بردارند ،چه کشور حذف شد ،اما کار و یاد و را «سدشکن» خوانده ولی از مدرسه
به سیاست کاری نداشت و آهسته به «سبک» تبدیل کرد .این را بگذارید رسد به اینکه در سطح بی نالمللی خاطرهی آنها در جامعه باقی ماند و ایفای نقش کرده است.
م یرفت و م یآمد که گربه شا خاش نزند کنار سینمای شوروی در دوران برژنف مطرح شوند .مثلا ،فیلم «نادر و حتی نس لهای بعدی را نیز کنجکاو و ویدا قهرمانی به همراه داویت اخراج شده است.
در سال ۸۴نام های تقریبا عاشقانه به و پس از آن .نگاهی به آثار تارکوفسکی سیمین» فرهادی را خود وزارت ارشاد یقیازاریان به عنوان تهی هکننده و زوج دو سال پیش به همت هما سرشار
محمود احمدی نژاد نوشت و اطلاع داد و پاراژانوف بیندازید .ببینید چقدر احمد ینژاد پشتیبانی و تبلیغ کرد .در جذب خود ساخت. نکوداشت ویدا قهرمانی همراه با
که « :من رأ یام را به کسی م یدهم که خارج هم کلی برایش لابی کردند و دم
او را کمتر از تو دوست دارم اما کسی کیارستمیآنجام یبینید؟ این و آن را در جشنوارهها دیدند و این پاراگراف :۸نوشتن خلاق؛ همه م یتوانند بنویسند
توانمندتر از تو در درک واقعی تهای اصغر فرهادی خودسانسوری نهادینه طرف و آن طرف به نمایش درآوردند تا و باید آزاد باشند که بنویسند
امروز زندگی است [علی اکبر هاشمی را در مسیری «اجتماعی» انداخت .در چشمگیر شد و در نهایت جایزه گرفت.
رفسنجانی]»! فرهادی و پناهی هم در آثار فرهادی اعتراض وجود دارد ،فضا اما رژیم جمهوری اسلامی بدون ویدئو
«انتخابات» رژیم «رای» م یدهند و هم هم رئالیستی است ،اما هدف اعتراض همکاری برخی عناصر خارجی و
مردم را تشویق م یکنند رای بدهند؛ چیزی گنگ و گم است .آد مها با هم طرز تفکر خا صشان نم یتواند این نوشتن خلاق کمک بکند؟ خلاقیت را بپروراند. در دورانی که به برکت رسان هها و
و فرهادی حتی از این هم فراتر رفته درگیر و دس ت بهیقه هستند .تنش فیل مها را به دنیا قالب کند و باب تشان -ادبیات چقدر م یتواند در آگاهی شهروز رشید ،شاعر ،نویسنده و شبک ههای اجتماعی ،همه در حال
سنگ «مدافعان حرم» در سوریه را نیز فضا را پر کرده .اما شما هرگز نم یبینید جایزه بگیرد .همانطور که در اروپا سیاسی و اجتماعی نقش بازی کند؟ پژوهشگر ادبی مهمان پاراگراف ۸ نوشتن هستند ،نگاهی به مقوله
به سینه م یزند و به آمریکا و اسرائیل «سیستم سیاسی» بابت این مسائل به و آمریکا خطی سیاسی وجود دارد -آیا ادبیات و نویسندگان و «نوشتن خلاق» م یتواند به «نوشتن»
پرسش کشیده شود .با این وجود آن که از اصلا حطلبی حکومتی بطور روشنفکران امروز ،بر خلاف سال ،۵۷ است. از زاویه دیگری بپردازد .اگرچه هر اثر
بد و بیراه م یگوید. فضای مبهم و آن حالت «اوپن -اند» به خاص و از جمهوری اسلامی بطور م یبینند که در اعماق جامعه چه -منظور از نوشتن خلاق چیست؟ ادبی م یتواند زاییدهی نوعی خلاقیت
غرض اینکه در ایران چیزی و جایی بیننده اجازه م یدهد تا اینطور برداشت عام دفاع م یکند و برایشان تریبون -آیا آموزش فنون نوشتن خلاق باشد اما آموزش فنون نوشتن م یتواند
نیست که از دس تاندازی استبداد کند که سیستم به پرسش کشیده فراهم م یکند ،همین جریان در م یگذرد؟ تا چه حد م یتواند به پرورش هنر
تمامی تخواه رژیم آخوندی و تعفن آن شده .این را جشنوارهبازها دوست دارند مورد سینمای رژیم هم وجود دارد.
در امان مانده باشد .ما باید هشیار باشیم و به عنوان «زیرکی» کارگردان در باب جشنوارههای سینمایی– به ویژه
و نگذاریم رژیم به راههای غیرمستقیم مطرح کردن اعتراض در یک جامع هی در اروپا– عموما در دست جریان
و ناخودآگاه ما را درگیر و اسیر خود بسته در نظر م یگیرند .مردم هم از آن چپ است که با «غرب» دشمنی
کند و بدی نوسیله کار خود را پیش طرف دوست دارند چون فکر م یکنند نهادینه دارد .اینها اَخلاف همان
ببرد .آزادی و خودسانسوری ناقض فیلم دارد سیستم را زیر سوال م یبرد، «روشنفکران»ی هستند که عکس
یکدیگرند .نم یشود در مملکتی آزادی غافل از اینکه تمام این مسائل با رضایت خمینی را در ماه دیدند و خوا بنما
بیان نباشد و هنرمند و نویسندهی شدند که زمان «انقلاب معنوی» در
آزاده یا خان هنشین باشد یا فراری و یا برابر «ماد یگرایی» غرب فرا رسیده.
گوشه زندان ،اما سینمای آن مملکت بعدا هم که افتضاح خود را دیدند باز
در عرصه بی نالمللی بدرخشد! وقتی دست از مدعیا تشان نکشیدند و به
چنیناستحتماکاس هایزیرنی مکاسه
کارشان ادامه دادند.
هست .به قول پروین اعتصامی: این طرز تفکر دوست دارد ایرانی را
همیشه به مثابه موجودی «اگزاتیک»
مارابهرختوچوبشبانیفریفتهاست و «جها نسومی» ببیند .این موجود
همیشه درگیر بدبختی است .از یک
اینگرگسا لهاستکهباگلهآشناست! طرف استعمار او را م یکوبد و از
طرف دیگر استبداد .و این موجود با
هم هیاینهانبردیاگزیستانسیالیستی
م یکند.ادام هیطرزتفکر ُکربَنوفانون
و سارتر و… است .پس تعجب نکنید
که اینگونه فیل مها برخی هموطنان
خار جنشین را هم خوش م یآید.
وبسایت کیهان لندن به زبان انگلیسی