Page 13 - (کیهان لندن - سال سى و سوم ـ شماره ۱۷۷ (دوره جديد

‫صفحه ‪13‬ـ ‪ Page 13‬ـ شماره ‪1643‬‬ ‫مرد دغدغ ‌ههای بزرگ‬ ‫ردپای رابینسون‬
‫جمعه ‪ 7‬تا پنجشنبه ‪ 13‬سپتامبر ‪2018‬‬

‫م ‌یترسم‪ ،‬پس هستم!‬

‫تصویری از دنیس دیدرو به همراه روی جلد دانشنامه‬

‫ادگار آل ‌نپو‬ ‫تئوری‌هایش تأثیرات خیلی مهمی‬ ‫واضح است کسی که در اروپای‬ ‫انیمیشن رابینسون کروزو‬
‫روی درا ‌منویسی فرانسه گذاشته است‪.‬‬ ‫قرن هجدهم فریاد بزند «مردم هرگز‬
‫=من اعتقاد غریبی به احم ‌قها دارم‪.‬‬ ‫از کسی که در ابتدای جوان ‌یاش‬ ‫اما مه ‌متر از اینها همیشه اسم دیدرو‬ ‫آزاد نخواهند شد‪ ،‬مگر آنکه سلاطین و‬ ‫خودش در ساحل جزیر‌های که کسی‬ ‫رابینسون کروزو داستان پسری است‬
‫دوستانم اسمش را گذاشت ‌هاند «اعتماد‬ ‫در ‪ 20‬سالگی به جای اینکه بگذارد‬ ‫بعد از «ولتر» و «روسو» به عنوان‬ ‫کشیشان هر دو به دار آویخته شوند»‪،‬‬ ‫در آنجا زندگی نمی‌کرد‪ ،‬از کشتی‬ ‫که خیلی به دریا و دریانوردی علاقه‬
‫احساس او هوایی بخورد‪ ،‬کف ‌شها را‬ ‫سومین شخصیت مهم و اثرگذار «عصر‬ ‫از جایی بهتر از زندان باستیل سر در‬ ‫دارد؛ به خاطر همین یک شب بدون‬
‫به نفس»‪.‬‬ ‫بکند و به دنبال فصول از سر گ ‌لها‬ ‫روشنگری» آورده م ‌یشود‪ .‬دیدرو با‬ ‫پیاده م ‌یشود‪.‬‬ ‫آنکه کسی بفهمد از خانه فرار م ‌یکند‬
‫=کسی که از «ترسو بودن» یا «ترسو‬ ‫بپرد‪ ،‬با سرودن شعری احوالش را چنین‬ ‫نوشتن کتاب «دایره المعارف» (فرهنگ‬ ‫نم ‌یآورد!‬ ‫داستان رابینسون کروزو خیلی زود‬ ‫و با کشتی به لندن م ‌یرود و سر از‬
‫به نظر رسیدن» می‌ترسد‪ ،‬گرچه‬ ‫مستدل صنایع و حرف)‪ ،‬لایق‌ترین‬ ‫دنیس دیدرو متولد ‪ 5‬اکتبر ‪1713‬‬ ‫در انگلستان و اروپا به یک اسطوره‬ ‫دریا در م ‌یآورد ولی در دریا دزدهای‬
‫این خصلت به او بیاید‪ ،‬انسان واقعاً‬ ‫روایت کرده‪:‬‬ ‫فرد برای قرار گرفتن اسمش کنار اسم‬ ‫میلادی‪ ،‬پسر یک چاقوساز فرانسوی‬ ‫تبدیل شد‪ .‬موفقیت فوق‌العاده این‬ ‫دریایی او را به اسارت م ‌یگیرند‪ .‬بعد از‬
‫بزر ‌گترین متفکران نهضت روشنگری‬ ‫کاتولیک متعصب بود‪ .‬همین تعصب‬ ‫کتاب باعث نگارش کتا ‌بهای دیگری‬ ‫چند سال از دست دزدها فرار م ‌یکند‬
‫شجاعی نیست‪.‬‬ ‫«از همان بچگی جایی که دیگران‬ ‫است‪ .‬این کتاب در واقع مانیفست‬ ‫آباء و اجدادی‪ ،‬کار دستش داد‪ .‬اول‬ ‫با مضمو ‌نهایی دیگر شد؛ از همه مه ‌متر‬ ‫و سوار کشتی م ‌یشود‪ .‬توفان شدیدی‬
‫=چه بسیار کتاب‌های خوب که به‬ ‫بودند‪ ،‬نبودم‪ .‬آنچه را دیگران دیدند‪،‬‬ ‫متفکران و هنرمندان دوره روشنگری‬ ‫کاتولیک بودن را کنارگذاشت‪ ،‬بعد‬ ‫«سفرهای گالیور» بود که بعداً خودش‬ ‫م ‌یآید که در آن همه م ‌یمیرند و فقط‬
‫بوته فراموشی سپرده شدند‪ ،‬فقط به‬ ‫ندیدم‪ .‬سرچشمه لذت‌هایم با آنها‬ ‫بود‪ .‬شاید در این دوران ـ که پست‬ ‫دئیست شد و دست آخر فیلسوف‪.‬‬ ‫او جان سالم به در م ‌یبرد‪ .‬رابینسون ‪28‬‬
‫مشترک نبود و غص ‌ههایم هم از جای‬ ‫مدرنیسم از سر وکول عالم بالا م ‌یرود ـ‬ ‫(دئیست‌ها معتقدند خدا مثل یک‬ ‫الها ‌مبخش آثار متعددی شد‪.‬‬ ‫سال را در یک جزیره به تنهایی زندگی‬
‫خاطر شروع‌های به درد نخورشان‪.‬‬ ‫دیگری م ‌یآمدند‪ .‬نشد قلبم را بیدار‬ ‫نظریات دیدرو و رفقایش در این کتاب‪،‬‬ ‫ساعتساز‪ ،‬ساعت جهان را ساخته و‬ ‫ده‌ها فیلم و سریال هم براساس‬ ‫م ‌یکند تا اینکه جان یک بومی وحشی‬
‫=انسان حیوانی است که فریب‬ ‫کنم تا از نغم ‌های مشترک با آنها لذت‬ ‫به نظرمان کمی ب ‌یخاصیت و بدیهی‬ ‫کوک کرده و دیگر لزومی به دخالت‌‬ ‫این داستان ساخته شده که شاید‬
‫ببرد و هر آنچه عاشقش شدم‪،‬خودم‬ ‫باشد‪ .‬اما ریشه همه باز ‌یهای قرن ‪21‬‬ ‫جال ‌بترین نمون ‌هاش سریال پرطرفدار‬ ‫آن جزیره را نجات م ‌یدهد‪.‬‬
‫م ‌یدهد!‬ ‫را م ‌یشود درون این کتاب پیدا کرد‪.‬‬ ‫او در امور جهان نیست)‪.‬‬ ‫این سیاهپوست بومی چون اسمی‬
‫=مرزهایی که زندگی را از مرگ جدا‬ ‫تنها عاشقش بودم»‪.‬‬ ‫دیدرو ‪ 25‬سال وقت گذاشت و این‬ ‫دیدرو فیلسوف بود و هی ‌چکس بیشتر‬ ‫گمشدگان (‪ )Lost‬است‪.‬‬ ‫ندارد و آنروز روز جمعه (‪)Friday‬‬
‫م ‌یکنند‪ ،‬مبهم و سای ‌هوارند‪ .‬چه کسی‬ ‫چه توقعی جز افسردگی و غم و‬ ‫دایره المعارف ‪ 28‬جلدی را در سال‬ ‫از فیلسوف در مورد خدا فکر و صحبت‬ ‫ژا ‌نژاک روسو ـ فیلسوف و متفکر‬ ‫بود‪ ،‬اسم «جمعه» را رویش م ‌یگذارد!‬
‫م ‌یتواند بگوید کجا یکی پایان م ‌ییابد‬ ‫غصه دارید؟ فکر م ‌یکنید وقتی طرف‬ ‫‪ 1772‬میلادی تمام کرد‪ .‬کتاب در‬ ‫نمی کند‪ .‬به همین خاطر هم دیدرو‬ ‫قرن ‪ 18‬ـ در کتاب «امیل یا درباره‬ ‫این دو مرد که دوستی عمیق بینشان‬
‫به عنوان یک داستا ‌ننویس قرن نوزدهم‬ ‫طول همان ‪ 25‬سال‪ 43 ،‬نوبت به چاپ‬ ‫تمام عمرش را صرف این کرد که درباره‬ ‫تربیت» خود‪ ،‬شخصیت اصلی داستان‬ ‫ایجاد شده بود‪ ،‬سرانجام جزیره را ترک‬
‫و دیگری آغاز می‌شود؟‬ ‫(و البته داستا ‌ننویس و منتقد) اسم‬ ‫رسید‪( .‬البته این از بخت بلند دیدرو‬ ‫آموز‌ههای کلیسای آن روز فکر کرده و‬ ‫خود را در وضعیتی مشابه رابینسون‬
‫=اعتراضی ندارم که سهم زمین من‬ ‫یکی از مه ‌مترین کارهایش را م ‌یگذارد‬ ‫بود که همان سا ‌لها گوتنبرگ به فکر‬ ‫سؤا ‌لهای تازه در مورد مذهب‪ ،‬علم‪،‬‬ ‫م ‌یگذارد تا نشان بدهد که یک فرد‬ ‫م ‌یکنند و راهی انگلستان م ‌یشوند‪.‬‬
‫بسیار اندک است‪/‬شکوه نمی‌کنم‪/‬که‬ ‫«کلاغ» (احتمال می‌رود استرلینگ‬ ‫اختراع دستگاه چاپ افتاده بود) و در‬ ‫آزادی‪ ،‬اخلاق‪ ،‬هنر‪ ،‬اقتصاد و جنگ‬ ‫چطور به تنهایی می‌تواند از پس‬ ‫ظاهراً دانیل دوفوی انگلیسی‪ ،‬کتابش‬
‫خرابه‌ها از من شادتر و شیری ‌نترند‪/‬و‬ ‫در «رامکال» به همین مناسبت اسم‬ ‫آن ‪ 25‬سال‪ ،‬دیدرو ‪ 4‬بار به زندان رفت‪.‬‬ ‫مطرح کند‪ .‬با این حال دیدرو در پیدا‬ ‫را بر اساس تجرب ‌ههای واقعی یک ملوان‬
‫اینکه سا ‌لها عشق‪/‬با دقیقه‌ای نفرت‬ ‫کلاغش را «پو» انتخاب کرده باشد)‬ ‫از آغاز جلد دوم‪ ،‬ولتر و بقیه کار را رها‬ ‫کردن جواب برای بیشتر سؤا ‌لهایی که‬ ‫کارهای خود برآید‪.‬‬ ‫اسکاتلندی به نام الکساندر سلکریک‬
‫فراموش می‌شود‪/‬فقط از این ناراحتم‪/‬‬ ‫چیزی غیر از سیاهی و ظلمات از دل‬ ‫کردند و دیدرو به تنهایی و با پشتکار‬ ‫م ‌یتراشید‪ ،‬کم م ‌یآورد؛ مثل ًا در مورد‬ ‫او خواندن داستان رابینسون کروزو‬ ‫نوشته است که در ‪ 1704‬پس از‬
‫که بر سرنوشت من تأسف می‌خوری‪/‬‬ ‫کار را ادامه داد‪ .‬شعار دایره المعارف این‬ ‫آزادی یا جبرگرایی‪ ،‬هیچ وقت تکلیفش‬ ‫را به همگان توصیه م ‌یکرد و م ‌یگفت‬ ‫درگیری با ناخدای کشتی‪ ،‬به خواست‬
‫آثارش دربیاید؟‬ ‫بود که علوم به هم مرتبط هستند و در‬ ‫هر پسری برای مرد شدن باید این‬
‫برای من که تنها یک رهگذرم‪...‬‬ ‫زندگی نقش دارند یا باید داشته باشند‪.‬‬ ‫با خودش روشن نشد‪.‬‬
‫ادگار آلن‌پو در ‪ 6‬اکتبر ‪1896‬‬ ‫دیدرو یکی از نویسند‌ههای مهم قرن‬ ‫کتاب را بخواند‪.‬‬
‫‪ 18‬هم هست؛ داستان و کتا ‌بهایی در‬
‫میلادی درگذشت‪.‬‬ ‫مورد هنر ـ مخصوصاً تئاتر ـ نوشته و‬

‫‪45‬‬ ‫‪6‬‬

‫‪7 254‬‬

‫‪89‬‬ ‫(سودوكو)‬ ‫‪ 15 14 13 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1‬عمودی‪:‬‬

‫‪59‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪1‬ـ از سیاستمردان دوران قاجار و‬ ‫‪1‬‬
‫‪1‬‬ ‫صدر اعظم پیشین ایران‬
‫‪547‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪2‬ـ خیابانی قدیمی و خاطر‌هانگیز در‬
‫‪13‬‬ ‫‪25‬‬ ‫تهران ـ پایتخت کشوری است‬ ‫‪3‬‬
‫‪3‬ـ پرنده ـ نارس ـ عدالت‬
‫‪86‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪4‬‬
‫‪5‬‬ ‫‪4‬ـ از بین بردن ـ جانداری است ـ‬
‫‪693‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪2‬‬ ‫خورشیدی‬ ‫‪5‬‬
‫‪6‬‬
‫‪7 14‬‬ ‫‪ 5‬ـ از وسایل دوخت و دوز ـ شایسته‬ ‫‪6‬‬
‫و سزاوار ـ قسمتی از بنا ـ گلی است‬
‫روحانی‬ ‫عمودی‪:‬‬ ‫‪11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1‬‬ ‫‪ 6‬ـ از ابزار فنی ـ هادی ـ کسادی‬ ‫‪7‬‬
‫‪ 7‬ـ گلی است ـ اتصال‬ ‫‪ 7‬ـ کوچکی ـ کشوری است ـ شریان‬
‫‪ 8‬ـ مرطوب ـ پنهان از‬ ‫‪1‬ـ از شعرای برجسته‪،‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪ 8‬ـ پایتخت کشوری است ـ غلام ـ‬ ‫‪8‬‬
‫چشم ـ از نوشیدن ‌یها‬ ‫معروف و نوپرداز ایران‬
‫‪9‬ـ وسیلۀ براق کردن ـ‬ ‫‪2‬ـ واحد پول کشوری‬ ‫‪2‬‬ ‫از فراورد‌ههای شیری‬ ‫‪9‬‬
‫است ـ قصری معروف‬ ‫‪9‬ـ تصمیم و عزم ـ اطلاعات و‬ ‫‪10‬‬
‫جاهل و ب ‌یاطلاع‬ ‫‪3‬‬
‫‪1 0‬ـ پیشینیا ن ـ‬ ‫در اروپا‬ ‫آگاه ‌یها‬ ‫‪11‬‬
‫‪3‬ـ حرف ندا ـ قدیمی‬ ‫‪4‬‬ ‫‪10‬ـ چوبۀ بلند ـ زبان موسیقی ـ‬ ‫‪12‬‬
‫سلاحی است مخ ّرب‬
‫‪11‬ـ کشوری است ـ تاج‬ ‫ـ نقش‬ ‫‪5‬‬ ‫فلزی است‬ ‫‪13‬‬
‫‪4‬ـ ِخنگ و ب ‌یاستعداد ـ‬ ‫‪6‬‬ ‫‪1 1‬ـ ا ز د ا ستا نسر ا یا ن و‬
‫نمایشنامه‌نویسان معاصر و فقید‬ ‫‪14‬‬
‫قسمتی از صورت‬ ‫‪7‬‬ ‫سبزیجات ـ رودخانه‌ای‬
‫‪ 5‬ـ جعبه داخل میز ـ‬ ‫ایران‬ ‫در اروپا‬ ‫‪15‬‬
‫از آنطرف اقبال است ـ‬ ‫‪8‬‬ ‫‪12‬ـ از شهرهای ایران ـ ناقل بیماری‬
‫‪9‬‬ ‫‪11‬ـ پادشاه ـ اصل و نژاد‬ ‫افقی‪:‬‬
‫حرف خطاب‬ ‫ـ کافی‬ ‫ـ پیامدها‬
‫‪ 6‬ـ مؤ سسه عا لی‬ ‫‪10‬‬ ‫‪13‬ـ زن ـ درگیری و رزم ـ پادشاه‬ ‫‪1‬ـ فاتح سومنات‬
‫پژوهش و آموزش ـ‬ ‫‪12‬ـ از شاهان ایران قبل از‬ ‫‪2‬ـ مرکز سیاسی و اداری‬
‫هو ‌نها‬ ‫حملۀ عر ‌بها‬ ‫هر کشور ـ نوعی موسیقی‬
‫حل جدول شماره قبل‬ ‫‪11‬‬ ‫‪14‬ـ منهدم ـ نظم و ترتیب ـ مصون‬ ‫‪3‬ـ از صور ماه ـ صحرایی‬
‫‪ 15‬ـ از آثار خواندنی محمدعلی‬ ‫‪13‬ـ رایحه ـ بدی ـ خاطر‬
‫افقی‪:‬‬ ‫‪14‬ـ مربی برجستۀ تیم ملی‬ ‫است‬
‫جمالزاده‬ ‫کشتی آزاد که در مسابقات‬ ‫‪4‬ـ از قهرمانان شاهنامه ـ‬
‫‪1‬ـ ا ز فو تبا لیست‌ها ی‬ ‫جهانی ‪ 1965‬تیم ایران را‬ ‫نق ‌شها ـ از حرکات آب ـ‬
‫معروف و قدیمی فرانسه‬ ‫حل جدول شماره قبل‬ ‫به قهرمانی جهان رسانید ـ‬
‫از وسایل حمل و نقل آبی‬ ‫مایۀ حیات‬
‫ب ‌یپایان ـ عاقبت و نتیجه‬ ‫‪2‬ـ از شعرای نوپرداز و‬ ‫‪15‬ـ تکرار یک حرف ـ از‬ ‫‪ 5‬ـ زیاد‌هطلبی ـ آسوده ـ‬
‫‪ 8‬ـ از هنرپیشگان برجسته‬ ‫فقید ایران‬ ‫شاهان ایران قبل از یورش‬
‫نابود کردن ـ جدید‬
‫و فقید سینمای ایران‬ ‫‪3‬ـ من و تو ـ نوش ‌تافزاری‬ ‫تازیان‬ ‫‪ 6‬ـ پوشش ـ موسیقیدان‬
‫‪9‬ـ عالیمرتبه و بالا ـ وی ـ‬ ‫است سنتی ـ سرمایۀ‬ ‫معروف دربار ساسانی ـ‬

‫لحظه و زمان‬ ‫جاودانی‬ ‫آداب و رسوم‬
‫‪10‬ـ تکرار یک حرف ـ‬ ‫‪4‬ـ زبان‌گرفتگی ـ چند‬ ‫‪ 7‬ـ تزئین شده ـ بانکی‬

‫هدایت‬ ‫درس‬ ‫است ـ رویگردان‬
‫‪11‬ـ از هنرپیشگان معروف‬ ‫‪ 5‬ـ گلی است ـ در بیابان‬ ‫‪ 8‬ـ شگرد ـ کوهستانی در‬
‫عربستان ـ در نانوای ‌یها پیدا‬
‫و قدیمی تآتر ایران‬ ‫فراوان است‬
‫‪ 6‬ـ زبانی است ـ ثروتمند‬ ‫م ‌یشود‬
‫‪ 7‬ـ از اقوام ایرانی ـ راه‬ ‫‪9‬ـ پیکر ـ خیال بیهوده ـ‬
‫علامت جمع ـ شهری در‬

‫استرالیا‬
‫‪10‬ـ فرزند شمشیر ـ از‬