Page 14 - (کیهان لندن - سال سى و سوم ـ شماره ۱۷۸ (دوره جديد
P. 14

‫صفحه ‪ - Page 14 - 14‬شماره ‪1644‬‬
                                                                                                                                                    ‫جمعه ‪ 23‬تا پنجشنبه‪ 29‬شهریورماه ‪1397‬خورشیدی‬

‫قانون اساسی رفتار نماید‪ .‬مص ّدق در‬   ‫دکترمح ّمدمص ّدق؛آسیبشناسییکشکست‬                                                                                                                        ‫دکتر مح ّمد مص ّدق‪ ،‬سخنگوی‬
‫یکسال گذشته‪ ،‬قانون اساسی را زیر‬                                                                                                                                                              ‫خشم و خروش تاریخی م ّلت ایران‬
‫پا گذاشته است و او (شاه) متأسفانه‬                                                                                                                                                            ‫علیه تحقیرها و اجحافات درازم ّدت‬
‫در موقع ّیتی نبوده که دخالت کند‪.‬‬                                                                                                                                                             ‫استعمار انگلیس بود و در این راه‪،‬‬
                                                                                                                                                                                             ‫عموم طبقات و اقشار اجتماعی‬
‫‪3‬ـ به شاه گفتم که مایلم نظرش‬                ‫بخش (‪)8‬‬                       ‫* نگاهی به کارنامة سیاسی دکتر مح ّمد مص ّدق‬                                                                        ‫ایران در کنار وی بودند و مح ّمدرضا‬
‫را بی پرده و صریح دربارة سرلشگر‬                                                                                                                                                              ‫شاه نیز ‪ -‬که هنوز شهریور ‪1320‬‬
‫زاهدی بیان کند‪ .‬شاه گفت که‬                  ‫علی میرفطروس‬                   ‫* دکتر جلال متینی * ناشر‪ :‬شرکت کتاب‪ ،‬آمریکا‪1384 ،‬‬                                                                 ‫و تبعید خ ّفت بار ِ پدرش توسط‬
‫به نظر او سرلشگر زاهدی مرد‬                                                                                                                                                                   ‫انگلیسی‌ها را بخاطر داشت ‪ -‬با‬
‫َفکوری نیست (‪not intellectual‬‬        ‫=شاه‪ ،‬خطاب به هندرسون (سفیر وقت آمریکا در ایران)‪« :‬من هرقدر که بخواهم قوی و قاطع باشم‪ ،‬نم ‌یتوانم برخلاف‬                                                ‫وجود همة کدورت‌ها و اختلافاتش‬
‫‪ ،)giant‬با این وجود‪ ،‬برای شاه‪،‬‬                                                      ‫قانون اساسی و بر ضد جریان نیرومند احساسات م ّلی‪ ،‬حرکت کنم»‪.‬‬                                              ‫با دکتر مص ّدق‪ ،‬م ‌یتوانست نسبت به‬
‫زاهدی به سه شرط قابل قبول‬                                                                                                                                                                    ‫مبارزات وی‪ ،‬همدل و همراه باشد‬
                                     ‫=گزارش هندرسون‪« :‬شاه مایل نیست اقدامی برخلاف قانون اساسی انجام دهد‪ .‬شاه در یک کودتا شرکت نم ‌یکند»‪.‬‬                                                     ‫بطوریکه هندرسون (سفیر آمریکا در‬
                       ‫می‌باشد‪:‬‬      ‫=شاه‪« :‬ح ّل مسالة نفت با خو ِد دکتر مص ّدق آسان تر خواهد بود تا با جانشین او‪ .‬چنین راه ح ّلی – ح ّتی اگر به ادامة‬                                       ‫ایران) در گفتگوی خصوصی خود با‬
‫الف‪ :‬زاهدی باید از راه قانونی‬
‫و پارلمانی به قدرت نشانده شود‪،‬‬                                   ‫حکومت مص ّدق منجر شود – باز‪ ،‬ارز ِش آنرا دارد که حداکث ِر تلاش در این راه بکار رود»‪.‬‬                                                     ‫شاه گزارش می‌دهد‪:‬‬
                                                                                                                                                                                             ‫« ‪ ...‬شاه تأکید کرد که احساسات‬
                ‫نه از راه کودتا‪.‬‬     ‫مص ّدق را بی اعتبار خواهد ساخت ‪...‬‬   ‫علا مرتب به شاه توصیه م ‌یکرد که‬    ‫شاه در گزینش و انتصاب یک نخست‬                 ‫تلگراف‪1153-4/788.00 :‬‬            ‫ملّی علیه انگلیس و به حمایت از‬
‫ب‪ :‬زاهدی باید با پشتیبانی‬            ‫بنابراین برکنار کردن مص ّدق از راه‬   ‫در برابر مص ّدق قاطعیت بخرج دهد‬     ‫وزیر‪ ،‬بدون کسب رأی تمایل مجلس‪،‬‬                           ‫بک ّلی س ّری‬          ‫مص ّدق ‪ -‬به عنوان یک مدافع‬
‫گستردة سیاسی به قدرت برسد ‪...‬‬        ‫قانونی در آیندة نه چندان دور‪،‬‬        ‫و ضمناً شروع به اقداماتی بکند که‬                                                                                   ‫شجاع منافع ایران‪ -‬برانگیخته‬
‫ج‪ :‬دولت زاهدی باید برای آمریکا‬       ‫عملی خواهد شد‪ .‬خو ِد شاه این‬         ‫منجر به تغییر دولت شود‪ .‬هر چند‬                       ‫غیر ممکن است‪.‬‬               ‫از‪ :‬تهران به‪ :‬وزیر خارجه‬          ‫شده است‪ .‬به دلیل رواج شایعاتی‬
                                     ‫شیوه را ترجیح می‌دهد تا مثل ًا‬       ‫علا زاهدی را چندان نمی‌پسندد با‬                                                                                    ‫مبنی بر تجاوز احتمالی انگلیس‬
     ‫ودولت بریتانیا مقبول باشد ‪...‬‬   ‫یک کودتای نظامی یا فرما ِن دلبخواه‬   ‫این همه معتقد است که در شرایط‬       ‫امضاء‪ :‬هندرسون‬                        ‫‪3‬ـ علا گفت که هر چند او مرتّب‬            ‫در جنوب ایران و پیاده کردن‬
‫‪ ... 4-‬شاه گفت که (دربارة‬            ‫شاه مبنی بر عزل مص ّدق و انتصاب‬      ‫فعلی‪ ،‬زاهدی تنها شخصی است که‬                                              ‫به شاه توصیه می‌کند تا با قدرت‬           ‫نیرو‪ ،‬موقع ّیت مص ّدق به میزان‬
‫زاهدی) تغییر عقیده نخواهد داد‪،‬‬       ‫شخص دیگری به نخست وزیری‪ ،‬یا‬          ‫می‌تواند جای مص ّدق را بگیرد‪ .‬در‬                 ‫شمارة پیام‪4093 :‬‬         ‫در برابر مص ّدق بایستد ولی تردید‬         ‫زیادی تقویت شده است ‪ ...‬در مورد‬
‫ولی مهم این است که شرایطی که‬         ‫زندانی کردن مص ّدق یا تبعید وی یا‬    ‫این پنج شش هفتة گذشته‪ ،‬علا دائماً‬   ‫از‪ :‬تهران به‪ :‬وزیر خارجه‪ .‬تاریخ ‪19‬‬    ‫دارد که شاه شخص دیگری را‬                 ‫نفت‪ ،‬احساسات م ّلی ایرانیان علیه‬
‫قبل ًا به آن‌ها اشاره کرده به روشنی‬  ‫ح ّتی مرگ او به دست بلوائیان تهران‪.‬‬  ‫تلاش کرده بود تا شاه را متقاعد کند‬  ‫آوریل ‪ 30[ 1953‬فروردین ‪]1332‬‬          ‫بجای مص ّدق منصوب کند‪ ،‬یا ح ّتی‬          ‫انگلستان است‪ .‬این احساسات را‬
‫درک و رعایت گردد‪ .‬اگر زاهدی با‬       ‫در هر یک از این موارد‪ ،‬از مص ّدق یک‬  ‫که گامهایی بردارد و علاقة خود را‬                                          ‫تمایل به شخص دیگری جهت‬                   ‫عوامفریبان شعله ورتر ساخت ‌هاند‪ .‬من‬
‫یک کودتا س ِر کار بیاید‪ ،‬شاه در‬      ‫شهید ساخته خواهد شد و سرچشمة‬         ‫نسبت به زاهدی نشان دهد‪ .‬شاه‬                 ‫تلگراف‪1953-4/788.00 :‬‬         ‫نخست وزیری را‪ ،‬پیش از اینکه‬              ‫هرقدر که بخواهم قوی و قاطع‬
‫حمایت از او دو دل خواهد بود‪،‬‬         ‫دردسرهای ج ّدی در آینده خواهد‬                                                                ‫ب ُکلّی س ّری‬     ‫مجلس رأی تمایل به آن شخص‬                 ‫باشم‪ ،‬نمی‌توانم برخلاف قانون‬
‫مگر اینکه مطمئن باشد پشت س ِر‬                                                                                                                                                                ‫اساسی و بر ضد جریان نیرومند‬
‫او طیفی نیرومنداز رهبران سیاسی‬                                                                                ‫‪1‬ـ علا وزیر دربار‪ ،‬امروز صبح به‬                ‫داده باشد‪ ،‬ابراز نماید‪.‬‬         ‫احساسات م ّلی حرکت کنم ‪»...‬‬
‫قرار دارد و نیز وی از حمایت گستردة‬                                                                            ‫دیدار من آمد‪ .‬وی گفت با وجود همة‬                                               ‫(آرشیو ملّی آمریکا‪ :‬شمارة پیام‪:‬‬
                                                                                                              ‫تلاش‌های او و دوستان دیگر شاه‪،‬‬                                                 ‫‪ ،1215‬گزارش گفتگوی خصوصی‬
            ‫مردم برخوردار است‪.‬‬                                                                                                                                                               ‫هندرسون با شاه‪30 ،‬سپتامبر ‪1951‬‬
‫‪ 5-‬شاه افزود که بهر حال فکر‬                                                                                                                                                                  ‫[‪ 8‬مهرماه ‪ 5 ،]1330‬بعد از ظهر‪،‬‬
‫نمی‌کند که زاهدی بتواند از راه‬
                                                                                                                                                                                                 ‫تلگراف‪3051-9/888.2553 :‬‬
   ‫کودتا قدرت را بدست گیرد‪.‬‬                                                                                                                                                                               ‫***‬
‫به شاه گفتم که مایلم‪ ،‬شاه‬
‫بار دیگر موضع خودش را دربارة‬                                                                                                                                                                 ‫گفتیم که بر اساس طرح «ت ‪.‬‬
‫سرلشگر زاهدی اعلان کند‪ .‬چون‬                                                                                                                                                                  ‫پ‪ .‬آژاکس»‪ ،‬موافقت و همکاری‬
‫برای دولت آمریکا لازم و ضروری‬                                                                                                                                                                ‫شاه‪ ،‬محور اساسی کودتا علیه دولت‬
‫است‪ ،‬زیرا به تصمیماتی که‬                                                                                                                                                                     ‫مص ّدق بود‪ ،‬ا ّما با مخالفت آشکار‬
‫باید گرفته شود مربوط است‪.‬‬                                                                                                                                                                    ‫شاه‪ ،‬ط ّراحان کودتا در سازمان سیا‬
‫اعلیحضرت گفت به دولت متبوع‬                                                                                                                                                                   ‫کوشیدند تا با «افزایش فشار بر شاه»‬
‫خود‪ ،‬آمریکا بگویم که شاه نخست‬                                                                                                                                                                ‫موافقت و همکاری وی با طرح کودتا‬
‫وزیری زاهدی را خواهد پذیرفت‬                                                                                                                                                                  ‫را به دست آورند (گزارش ویلبر‪،‬‬
‫منوط به اینکه شرایطی که قبل ًا‬
‫در این مورد برای من عنوان‬                                                                                                                                                                                          ‫بخش ‪.)5‬‬
                                                                                                                                                                                             ‫گزارش‌های متعدد هندرسون‬
         ‫کرده بود رعایت شود‪.‬‬                                                                                                                                                                 ‫(سفیر وقت آمریکا در ایران) نیز‬
                                                                                                                                                                                             ‫شواهد گویائی در مخالفت شاه با‬
‫‪ 6-‬شاه گفت‪ :‬هنوز بر این عقیده‬                                                                                                                                                                ‫کودتا می‌باشند‪ .‬نمونه‌هائی از این‬

‫است که حل مسالة نفت با خو ِد‬                                                                                                                                                                  ‫گزارش‌ها را مرور می‌کنیم (‪:)20‬‬

‫دکتر مص ّدق آسان تر خواهد بود‬                                                                                                                                                                ‫شمارة پیام‪ ،3771 :‬بیستم مارس‬
                                                                                                                                                                                             ‫‪ 29 [ 1953‬اسفند ماه ‪]1331‬‬
‫تا با جانشین وی‪ .‬شاه همچنین‬
                                                                                                                                                                                                    ‫تلگراف‪2053-3/788.00 :‬‬
‫معتقد است که اگر حل مسالة نفت‬                                                                                                                                                                       ‫از‪ :‬تهران به‪ :‬وزیر خارجه‬

‫با خو ِد مص ّدق صورت بگیرد‪ ،‬وی‬                                                                                                                                                               ‫‪2‬ـ ‪ ...‬علا (وزیر دربار) می‌گوید‬
                                                                                                                                                                                             ‫که با وجود همة توصیه‌ها‪ ،‬شاه‬
‫امتیازات بیشتری برای انگلیسی‌ها‬                                                                                                                                                              ‫ایستادگی منفعلانه‌ای دارد‪.‬‬
                                                                                                                                                                                             ‫علاء تردید دارد که بتوان شاه‬
‫ملحوظ خواهد داشت تا هر کس‬                                                                                                                                                                    ‫را به کاربُر ِد اقدامی ف ّعال بر ضد‬
                                                                                                                                                                                             ‫مص ّدق ترغیب کرد ح ّتی اگر‬
‫دیگری که به جای او بیاید‪ .‬البته‬                                                                                                                                                              ‫مصدق علناً شاه را بر کرسی اتهام‬

‫شاه متو ّجه است که معامله کردن‬                                                                                                                                                                                       ‫بنشاند‪.‬‬

‫با مص ّدق کار بسیار دشواری است‪،‬‬                                                                                                                                                              ‫‪6‬ـ بنظر ما بعید می‌نماید که‬
                                                                                                                                                                                             ‫شاه تقاضای استعفای مص ّدق‬
‫با این وصف‪ ،‬به نظر شاه اگر راه و‬
                                                                                                                                                                                                                  ‫را بکند‪....‬‬
‫مف ّری برای حل مشاجرة نفت‬
                                                                                                                                                                                             ‫امضاء‪ :‬هندرسون‬
‫با مص ّدق پیدا شود‪ ،‬غنیمت‬
                                                                                                                                                                                             ‫شمارة پیام‪ ،3153 :‬تهران‪31 ،‬‬
‫خواهد بود‪ .‬چنین راهی ح ّتی‬                                                                                                                                                                   ‫مارس ‪ 11[ 1953‬فروردین ‪،]1332‬‬
                                                                                                                                                                                             ‫ساعت یک بعد از ظهر‪ ،‬تلگراف‬
‫اگر به ادامة حکومت دکتر مص ّدق‬              ‫لوی هندرسون‬                                                       ‫دکتر مح ّمد مص ّدق‬
                                                                                                                                                                                                           ‫‪3153-3/788.00‬‬
‫منجر شود‪ ،‬باز‪ ،‬ارزش آنرا دارد‬               ‫چنین وانمود می‌کرد که از این شد ‪...‬‬                               ‫اعلیحضرت نسبت به رویدادهای‬
                                                                                                              ‫داخل کشور همچنان در یک‬                                                         ‫‪3‬ـ علا می‌گوید که در هفتة‬
‫که حداکثر ِ تلاش در این راه به‬                                                                                ‫حالت انفعالی و تقریب ًا وازده مانده‬   ‫امضاء‪ :‬هندرسون‬                           ‫گذشته گروهی از سیاستمداران با‬
                ‫شاه ترجیح م ‌یدهد که خود هیچ کار رود‪.‬‬                     ‫نصیح ‌تها دلخور شده است‪.‬‬            ‫است‪ .‬ترس علا این است که مبادا آن‬                                               ‫وی تماس گرفته و اصرار داشتند‬
                                                                                                              ‫دسته از نمایندگان مجلس که سعی‬         ‫شمارة پیام‪ ،4027 :‬تاریخ ‪ 15‬آوریل‬         ‫تا وی به شاه بگوید که تع ّلل‬
‫ابتکاری علیه مص ّدق بخرج ندهد و ‪7‬ـ شاه همچنین گفت که وضع‬                                                      ‫در حفظ اختیارات قانونی شاه‪ ،‬داشته‬           ‫‪ 26[ 1953‬فروردین ‪]1332‬‬             ‫بیشتر در اقدام علیه مص ّدق ممکن‬
‫علا بسختی کوشیده بود شاه را احساس م ‌یکرد که مص ّدق چون از مالی و اقتصادی ایران آنقدر خراب‬                    ‫اند در برابر تاخت و تاز مص ّدق و نیز‬                                           ‫است برای نجات ایران بسیار دیر‬
‫متقاعد کند که به او اجازه دهد تا طریق پارلمان به قدرت رسیده‪ ،‬است که نیاز فراوان به کمک آمریکا‬                 ‫بخاطر سستی شاه سرخورده شده و‬          ‫وزارت خارجه تلگراف دریافتی‬               ‫باشد‪ .‬به عقیدة علا اکثر این افراد‬
‫بعنوان وزیر دربار به اتهامات مص ّدق باید از همان طریق سرنگون شود دارد ح ّتی با حضور دکتر مص ّدق‬                                                     ‫از سفیر آمریکا در تهران‪ ،‬تلگراف‪:‬‬         ‫معتقد بودند که تنها فردی که‬
‫نسبت به شاه و دربار پاسخ دهد‪ .‬شاه و بهتر است که از طرف شاه هیچگونه در قدرت و حتی اگر چنین‬                                          ‫تسلیم شوند‪.‬‬                                               ‫می‌تواند جانشین مص ّدق باشد‪،‬‬
‫قسم ‌تهای اساسی متن را حذف کرده مداخلة آشکاری صورت نگیرد ‪ ...‬کمک‌هایی از جانب آمریکا به‬                       ‫‪2‬ـ علا گفت که شاه هر روز دیدار‬                       ‫‪1553-4/788.00‬‬             ‫تیمسار زاهدی است‪ .‬زاهدی از‬
                                                                          ‫بود و بعد به علا گفته بود که دیگر‬   ‫با زاهدی را به عقب می‌اندازد‪ .‬علا‬     ‫‪1‬ـ علا (وزیر دربار) امروز صبح زود‬        ‫حمایت رهبران سیاسی مانند‬
‫امضاء‪ :‬هندرسون حمایت از دولت مص ّدق تل ّقی‬                                                                    ‫فکر نم ‌یکند که شاه آنطوری که شایع‬    ‫به دیدار من آمد‪ .‬وی اظهار داشت که‬        ‫کاشانی‪ ،‬حائری زاده‪ ،‬بقائی و‬
                ‫مسئول پاسخ دادن به مص ّدق نباشد‪ .‬شود‪.‬‬                                                         ‫است نسبت به زاهدی بی تفاوت و‬          ‫دیروز طی یک گفتگوی طولانی با شاه‬         ‫برادران ذوالفقاری و سایر محافظه‬
                                     ‫وقتی مص ّدق و اطرافیانش فهمیدند شمارة پیام‪4573 :‬‬                         ‫سرد باشد‪ ،‬ولی فعل ًا برای انتخاب‬      ‫سعی کرده بود شاه را متقاعد کند تا‬        ‫کاران و ارتش برخوردار است‪ .‬م ّکی‬
                                                                                                              ‫زاهدی به نخست وزیری حرارتی نشان‬       ‫نسبت به حوادث داخل کشور اقدامات‬          ‫نیز ممکن است که از او پشتیبانی‬
‫که ستون اصلی مقاومت شاه‪ ،‬خو ِد علا گزارش گفتگوی هندرسون با ‪9‬ـ ‪ ....‬شاه سپس پرسید که‬                                                                 ‫مثبتی انجام دهد‪ .‬شاه در پاسخ گفته‬        ‫نماید ‪ ...‬علا به زاهدی گفته بود که‬
                                            ‫است نیروهای خود را برای کوبیدن او محمدرضا شاه‬                                          ‫نمی‌دهد‪.... .‬‬    ‫بود که او موضع خود را قطعی کرده‬          ‫وی اطمینان دارد که شاه مایل‬
‫آیا من قبول ندارم که نفع همه‬                                                                                  ‫‪3‬ـ علا گفت که شاه از مجار ِی‬          ‫است‪ ،‬تا زمانی که مجلس رأی عدم‬            ‫نیست اقدامی برخلاف قانون‬
‫تاریخ ‪ 30‬مه ‪ 9[ 1953‬خرداد در این است که دعوای نفت به‬                       ‫بسیج کردند‪.‬‬                        ‫مختلف با رایزنی‌های متضاد روبرو‬       ‫اعتماد به مص ّدق ندهد و تمایلی‬           ‫اساسی انجام دهد‪ .‬شاه در یک‬
                                                                                                              ‫است‪ .‬و در چنین شرایطی بجای‬            ‫به جانشین وی ابراز نکند‪ ،‬شاه‬
‫‪ ]1332‬ساعت ‪ 1‬بعد از ظهر‪ ،‬تلگراف‪ :‬صورتی با دکتر مص ّدق فیصله‬                                                   ‫تصمیم گیری ترجیح می‌دهد که‬                                                           ‫کودتا شرکت نمی‌کند ‪...‬‬
                                            ‫اوج فشار بر شاه‪ ،‬زمانی بود که ‪3053-5/788.11‬‬                       ‫دست روی دست بگذارد و کاری‬                        ‫پیشگام نخواهد شد‪.‬‬
‫یابد؟ گفتم که‪ :‬نظر من همیشه‬                                                                                                                         ‫شاه دو دلیل ک ّلی برای اتّخاذ چنین‬       ‫امضاء‪ :‬هندرسون‬
                                                                          ‫دکتر فاطمی وزیر خارجه در روز ‪19‬‬                               ‫نکند‪.‬‬
‫همین بوده‪ ،‬ولی بتدریج احساس‬                                                                                   ‫ا ین عد م ت ّحر ِک شا ه با عث‬                    ‫موضعی ابراز کرده است‪:‬‬         ‫شمارة پیام‪ ،3994 :‬تهران‪11 ،‬‬
‫آوریل (‪ 30‬فروردین ‪ )1332‬به دیدار ‪2‬ـ شاه اظهار کرد‪ :‬انگلیسی‌ها در م ‌یکنم که تا زمانی که مص ّدق‪،‬‬               ‫سرخوردگی و نگرانی دوستان اوست‬         ‫الف‪ -‬شاه گفت که وی به‬                    ‫آوریل ‪ 23[ ،1953‬فروردین ‪،]1332‬‬
‫شاه رفت‪ .‬این دیدار بدون صلاحدید گذشته کوشیده بودند که وی را قانع نخست وزیر است این ماجرا‬                      ‫که بدون رهبری و دستورالعمل شاه‬        ‫انگلیسی‌ها مظنون است و معتقد‬
‫علا و بدون اطلاع وی انجام گرفت و کنندتا مانند یک پادشاه مشروطه حل شدنی نباشد‪ .‬انگلیسی‌ها‬                      ‫برای حفظ تعادل و نظم در کشور در‬       ‫است که آنها مسئول اختلاف فعلی‬
‫دو ساعت طول کشید‪ .‬فاطمی در این بر اساس قانون اساسی به مفهوم دیگر به این نتیجه رسیده‌اند‬                                                             ‫بین دولت و دربار هستند و قصد‬
‫دیدار با مداهنه از شاه‪ ،‬به او گفته اروپائی رفتار نموده و از مشارکت در که هرگونه معامله‌ای با مص ّدق‬                                  ‫تلاش اند‪.‬‬      ‫دارند تا با ایجاد یک جنگ داخلی‪،‬‬
‫بود که رایزن ‌یهای علا به ضرر شاه زندگی سیاسی ایران خودداری نماید‪ .‬ب ‌یثمر است‪ .‬بنابراین اگر قرار است‬                                               ‫ایران را تجزیه و بین خود و روس‌ها‬
‫است و اگر او از س ِر کار برداشته شود شاه گفت که بنظر می‌رسد سیاست دولت مص ّدق بماند و مسالة نفت هم‬            ‫امضاء‪ :‬هندرسون‬
‫تمام اختلافات شاه و مص ّدق قابل حل انگلیسی‌ها در این باره‪ ،‬اینک در حال حل شود باید مص ّدق پیشگام شود‬                                                                   ‫تقسیم کنند ‪...‬‬
‫خواهد بود‪ .‬بعد از شرفیابی فاطمی‪ ،‬تغییر است‪ .‬شاه‪ ،‬شخصاً متقاعد شده و پیشنهاداتی به انگلیسی‌ها بکند‬             ‫شمارة پیام‪ 25 ،4192 :‬آوریل‬            ‫ب‪ -‬او (شاه) نم ‌یخواهد آلت دست‬
‫شاه نسبت به علا ناراحت بود و از است که اگر وی فقط نقش محدود که آنها را متقاعد کند که او مساله‬                 ‫‪[ 1953‬پنجم اردیبهشت ‪،]1332‬‬            ‫سیاستمداران جاه طلب و بی صفت‬
‫و مع ّینی در زندگی سیاسی و بویژه را ج ّدی گرفته است‪ .‬با تجربة دو‬          ‫گفتگو با وی پرهیز می‌کرد‪.‬‬                                                 ‫ایرانی شود‪ .‬نمایندگان مجلس از یک‬
                                                                                                                      ‫تلگراف‪2553-4/788.00 :‬‬         ‫در‪ ،‬نز ِد او می‌آیند و داستانی می‌بافند‬
‫امضاء‪ :‬هندرسون حیات نظامی کشور ایفاء کند‪ ،‬کشور سال گذشته‪ ،‬مشکل است مص ّدق‬                                                                           ‫و از د ِر دیگر‪ ،‬نزد مص ّدق می‌روند و‬
‫دچار آشوب و آشفتگی و هرج و مرج بتواند انگلیس ‌یها را قانع کند که او‬                                                               ‫ب ُک ّلی س ّری‬
                                            ‫خواهد شد‪.‬‬                      ‫شمارة پیام‪953 :‬‬                    ‫از سفیر آمریکا در تهران به وزیر‬                  ‫دروغ دیگری م ‌یسازند‪.‬‬
‫واقعاً طر ِف آنها برای حل منصفانه و‬
‫گزارش گفتگوی سفیر و اعضاء شاه گفت‪ :‬باید صادقانه و صریح معقو ِل مسئلة نفت می‌باشد ‪...‬‬                                                    ‫خارجه‬       ‫‪3‬ـ ‪ ...‬به عقیدة علا بدبختانه به نظر‬
                                     ‫برجستة سفارت آمریکا با محرم شاه اعتراف کند که تاکنون نتوانسته‬                                                  ‫می‌رسید که قانع کردن و قبولاندن به‬
‫امضاء‪ :‬هندرسون‬
                                     ‫‪ 14‬مه ‪ 24[ 1953‬اردیبهشت مطابق سوگند خود دربارة حراست از‬
‫«ادامه دارد»‬
                                                                          ‫‪ ،]1332‬تلگراف‪1953-5/788.00 :‬‬

‫شاه معتقد است که گذشت زمان‪–20 ،‬علامت‪...‬نشانةحذفجملاتیاعباراتیازگزار ‌شهاتوسطنویسندةاینمقالاست‪.‬‬
   9   10   11   12   13   14   15   16   17   18